장음표시 사용
471쪽
'ic Erasvs Ru NT. Aptanda est igitur singulisve bis senatusconsulti congruens interpretatio. Ait sena- εtus, C QM AN τε, ψὰMPAR Tas cADv CaaFIs Co PETERENT v R. hoc euenerat. sed & si ex
asse fiat, senatusconsultum locum habebit. idem & si v
cantia bona fisco vindicentur, vel si ex alia quacunque caussa bona ad eum peruenerint.senatusconsultum hoc locum habebit,& si ciuitati petetur. In priuatorum qu que petitionibus senatusconsultum locum habere, nemo est,qui ambigat: licet in publica caussa factum sit. Non sollini autem in haereditate hoc utimur senatus c5sulto, sed & in peculio castrensi,vel aliρ uniuersitate. Vbi δε--ivii t ad uotiscan Ridem opo at sciention plex quod de iisatio. non refrae a quo denuncietur Bai otio. ν
RET EA Mis A PE T r. na ubi scit: incipit esse mais fidei possessor. ro AsT, CUM PRIMUM AV τυε NVNCIATVM Ess AT &c. Qiijd ergo si scit uidem, nemo autem ei denuncia utit an incipiat usistas ebere pecuniae redactae t& puto.coepit enim malet fidei possessψr esse. Ponamus denuneiatum esse,non tamen scire: quia non ipsi, sed procuratori eius denunciatum est. senatus ipsi denticiari exigit,&ideo nonocebit: nisi se,
te is cui denuciatu est,eu certiorauit. sed non :si certi rare potuit,nec fecit. A quo denticiatum sit,senatus noti
exigit, icuq; ergo fuit,qui denunciauit: nocebit. haeegduersis
472쪽
aduersus bonae fidei posse res. Na ita senat' locul' est:
nia fidei tenetur ad re, licet ea mediderit sed A ea vera A expediebat, se in elimine actoru rem velprecii; conscii tur. 3. Caeterem si quis sciens ad se haereditate non pertine-re,distraxit:sine dubio non precia reru, sed ipsae res veniunt in petitionem haereditatis, & fructus earum. Sed imperator Seuerus in epistola ad Celere, id e videtur seciue & in malae fidei possessoribus. Atqui senatus de his locutus est,si se haeredes existimassent. Nisi sotio ad eas res reseremus, quas distrahi expedierat quae onerabant imagis haereditatem, quiui fructui essent: ut sit in arbitrio petitoris, qualem computationem faciat aduersiis malet fidei posset fore: utrum ipsius rei & fructuu,an pre- cij & usurarum post motam controuersia. Licet autem senatus de his locutus est, qui se haeredes existimassem: tamen &si bonorum possessores iustos se existiment, vel
sibi restitutam haereditatem: in eadem erut conditione.
Papinianus autem libro tertio Maestionum, si possessor haereditatis pecuniam inuentam in haereditate non attingat,negat eum omnino in usuras conueniendum. R E D Ac τ AE inquit P E C V N I AE Ex PR1-
sic accipiemus: non solu iam exacta,vercin &si exigi potuit, nec exacta est. id si post petitam haereditate res c distraxerit illic ipsae res veniunt fructusque earum. At si sorte tales fuerint,quq vel steritos cr/nt, vel tempore pariturae,& eae distractet sint: sortassis possit petitor eligere,ut sibi prei ia & usurae praestentur. si bona mei possessor vendiderit, tenetur ad preeium quod exe-
vel cedere δε ionem: nisis ecium re euicia restituerit, vel res x Dibita fuerit.Bariolus.
473쪽
T v E R 1 D E a s R a. Bonae fidei possetar, si vendiderit res haereditarias: siue exegit precium, siue non: Dquia habet actionem,debebit precium praestare. Sed ubi habet actionem, sufficit eum actionem praestare. sed si vendidit,& euicta re restituit, quod accepit: non vid bitur ad eum peruenisse . quanquam possit dici, nec ab initio precium peruenisse : Quia non fuit res haereditaria, quae distracta est. Sed & si senatus rerum ex har- reditate distractarum, non haereditariarum fecit metionem:restitui tamen non debet, quia nihil apud eum remanet. Nam Iulianus lib. sexto digestorum scribit: quod indebitum exegit,restituere eum non debere: nec imputaturum,qubd no debitum soluit. Sed & si res sit redhibita : hic utique haereditaria est , & precium non ve- Eniet, quod refusum est. & si ob venditionem obstrictus si emptori possessor haereditatis: dicedum erit, prospici ei cautione.
tur ad re aestimandam per iuramentum in lite si extat ira ad H-rum pretium. Bart.
Restituere autem precia debebit possessor,& si deperditae sunt res vel deminutat. Sed utrum ita demum restituet,si bonae fidei posse r est:an & a malae fideit Et siquidem res apud emptorem exstet,nec deperditae, nec deminutae sint.sine dubio ipsis res debet praestare malet fidei possetar:aut si recipere eas ab emptore nullo mo- do possit,tantum, quantum in litem est iuratum. At ubi deperditae sitnt,aut deminutae,veru precium debet prς- stari: quia si rem petitor consecutus esse distraxisset, α
verum precium rei non perderet. Deperditum refertur ad actum naturalem, deminutu ad actum
xx I. CArvs lib. v I .ad edictum ouinciali.
DEperditum intelligitur, quod in rerum natura esse desiit.deminutum veris,quod usu captum est, α ob id de haereditate exiit. Bona fidei possessor tenetur restituere rem quam balet: si
474쪽
η De petitione haereditaret. ' a s
SI & rem & precium habeat bonae fidei possessor, pu
ta quia eandem redemerit: an audiendus sit, si velit rem dare,non precium 'In praedone dicimus, electione esse debere actoris. An autem magis possessor audiendus sit, si velit rem tradere, licet deteriorem factam: non petitor, si precium desideret, quod inuerecundumst tale desiderium:an vero, quod ex haereditaria re loeupletior sit,& id quod amplius habet, ex precio rest tuere debeat: videndum. Nam & in oratione diui Ha
tet igitur possessorem,& rem restituere petitori,& quod
ex venditione eius rei lucratus est.
Bo Melpossessor non tenetur ad P ecum, nisi quatenusfi ris locupletis.Bari
V Trum autem omne precium restituere debebit bonae fidei possessor, an vero ita demum,si factus sit: C locupletior:videdum finge precium acceptum vel per- didisse,vel consumpsisse,vel donasse. Et verbum quidεν ERvENIss E ambiguu est: lumne hoc contineat, 'quod prinis ratione fuit:an vero dc id,quod durat. dc puto sequentem clausulam senatusconsulti sequedam .dc si haec sit ambigua,ut ita demum computet,si factus sit locupletior. Boua Dei possessor tenemr adnectum ad pisam qua Leopreeis accessit: secui de poma et a occasione iniuriapersonais ex .cta suerit. Bar.
Proinde si non solam precium , sed etiam poena pr eio trurdius solato peruenit: poterit dici, quia locupletior in totum factus est, debere venire : licet de precioselummodo senatus sit locutus.
475쪽
AT ubi vi deiectus suit,non debebit restituere poena di
ex eo commissam: quando eam actor habere non potest. Sicut nec poenam restituere debet, quam aduersorius ei promisit,si ad iudiciu in non venerit. xxv. VLPIANV s lib. x v .ad edicti.
SEd & sit lege commisibria vendidit, idem erit dice dum: lucrum,quod sensit lege commissoria , praesta
Bonae fidei possessor tenetur inquantum ex neci. s. u est D.
Item si rem distraxit, & ex precio aliam rem comparauit veniet precium in petitionem liaereditatis,n6 res, quam in patrimonium suum conuertit. Sςd & si res mi- Enoris valet, quam comparata est : hactenus locupletior factus videbitur,quatenus res valet: quemadmodum si consumpsisset, in totu locupletior factus no videretur. ad mepsidem ,siue dolo desierit sit dere, e eius culpa
intelligendum est , ut & dolus praeteritus in petitionem Fh reditatis deducatur,sed & culpa.& ideo ab eo,qui ab alio no exegit,uel a senietipso: si tempore liberatus est, peti haereditas poterit. hoc utique,si exigere potuit. Praedo dieitur qui nudam caussampsidendi habet: O teneturis fructibus perceptis in percipiendu.Bar. Q md aute ait senatus , R O s Q I BONA INVAs I s s E N T, loquitur de praedonibus: id est,de his, qui cu scirent ad se non pertinere haereditatem, inuaserimi bona,scilicet cum nullam eaussam haberent possidendi. Sed & fructus,non quos perceperiit inquam sed quos percipere debuerunt,eos praestaturos. ad frudiasparia sint ab instis meam se in res, Mi ex postfactos peruenire. Banin eo
476쪽
De eo aute loquitur senatus,qui ab initio mente pret- . donis res haereditarias adpraehendit. QAod si ab initio quidem iustam caussam habuit adipiscedae possessionis: postea vero conscius , ad se nihil naereditatem pertin re,praedonis more versari coepit: quamuis nihiI senatus de eo loqui videtur, puto tamen & ad eum mentem senatusconsulti pertinere. parui etenim refert , ab initio quis dolosu in narreditate sit versatus, an pestea hoc socere cCeperit. Error iuris non inducit nullam Scire autem ad se non pertinere,virum is tantummodo videtur,qui factum scit: an & is , qui in iure errauit putauerit forte recte factum testamentum , cum inutilu crat: vel eam alius praeced ret adgnatus,sibi potius de- serri. Et non puto hunc esse praedonem , qui dolo carer, quamuis in iure errauit. litem Qim tum omnes possessores sumparis: G tenentur
τ A M inquit νε caskiNT. hoc ideo adiectum est, quoniam post litem contestatam omnes incipiunt malaesdei possessores esse: qui nimis post controuersiam motam . quanquam enim litis contestatae mentio fiat in s natusconsulto: tamen& post motam controuersiain omnes possessores pares fiunt, & quasi praedones tenentur: 1 dc hoc iure hodie viii nur. Coepit enim scire re ad se n5 rtinentem possideri is , qui interpellatur . Qua verris praedo est, ct ante litem contestatam doli mali nominei tenetur.hic est etenim dolus praeteritus. Q- dolo desius o fidere,vel dolo non acquisiuit: utpossessor to
dolo fecit, quo minus possideret , ut possessor condem natur. accipies : siue dolo desierit possidere . siue dolo possessionem noluerit admittere. Sive autem ab alici, res possideatur,siue in totum non exstet: l cum habebit
haec clausula. de si sit alius possessor, ab utroque hae- . reditas peti poterit: & si per multos ambulauerit possessio.
477쪽
sis v. sessio, omnes tenebuntur. Vtrum is solus, qui pondet,fructus praestabit: an etiam qui dolo fecit, quo minus possidereti & dicendum erit post senatusconsultum ambos teneri. Haec verba senatusconsulti, etiam aduersus eum,qui non possidet,iusiurandum inducunt. taenim aduersus eum,qui dolo fecit,quo minus possideat: quais aduersus possidentem,in litem iuratur. Eo fidei possessor temtur inquantumfacitas οἱ locuplitidiri nee dicitur cuis locupletior licet alium obligatumbabeat naturaliso ad antidora nisi antidora sint solsta Bart. Consuluit senatus bonae fidei possessoribusine in t tum damno adficiantur: sed in id dumtaxat teneantur,in quo locupletiores facti sint. Qismcunque igitur fecerunt sumptum ex haereditate siue ouid dilapido runt,siue perdiderunt dum re sua se abuti putant, non praestabunt.nec si donauerint, locupletiores iacti vid Duntur : quamuis ad remunerandum sibi aliquem nat raliter obligauerunt. - Planesi ἀνetiyωρα acceperunt: dicendum est, eatenus locupletiores factos, quatenus acceperunt: & velut genus quod dam hoc esse perin
rationis. Possessis dicitur locupletisrs res extant Od eum, bcet eas umeontemplaιione desuo latius expendou. r.
Si quis re sua lautius urus sit contemplatione delatae sibi haereditatis: Marcellus libro quarto digestorum putat,nihil eum ex haereditate deducturum,si eam non attigit. Simili modo,& si mutuam pecuniam accepit,quasi diues esse coeperit. Si tamen pignori res haereditarias dedit: videndum, an vel sic attingatur haereditas. quod est difficile,cum ipse sit obligatus. Expensa prasumitur in dubio a de parte expendentis O
Adeo autem qui loeupletior factus non est,non ten tur: ut ii quis putans se ex asse haeredem, partem dimidiam haereditatis sine dolo malo consumpserit: Marcetii us libro quarto digestorum tractat, num non teneatur: quasi id quod erogauerit,ex eo fuerit,quod ad eum non pertinebat,sed ad cohaeredes. Nam & si is,qui haeres 1
erat,totum quidquid apud se suit,consumpsisset: sine dubio non
478쪽
De petitione haereditatis. 377
bio non tenetur , quas locupletior non factus . Sed in proposita quaestione tribus visionibus ' relatis, na prima: deinde alia, posse dici totum, quod superest, reui
tuere eum debere,quasi suam partem consumpserit: tertia,utrique quod consumptum est, decedere: ait utique non nihil restituendum. Sed de illo dubitat, utrum totum,an partem restituendam dicat. Puto tamen residuit, integrum non esse restituendum, sed partem eius dimidiam.
De eo bonafidei possessor expendit de bareduate: id id ii utatur,quod alias et M. pensums si se rura edem nou existimasse Bart.
Q d autem quis ex haereditate erogauit, Vtrum tO- tum decedat, an Vero pro rata patrimonij eius t utputa. penum haereditarium ebibit. virum totum haereditati expesum feratur,an aliquid & patrimonio eius: ut in id factus locupletior videatur, quod solebat ipse erogare ante delatam haereditatem' & quidem si quid lauti' c templatione haereditatis impendit, in hoc non videatur factus locupletior: in statutis veta eius sumptibus videatur factus locupletior.utique enim,& si non tam lauerogasset liquid tamen ad victum quotidianum erogasset. Nam & diuus Marcus in caussa Pythodori, qui rogatus erat,quod sibi superfuisset ex haereditate , red-.dere,decreuit: ea , quae alienata erant non minuendi fideicommissi, nec precium in corpus patrimonij Pyth dori rediisse : ex proprio Pythodori patrimonio &ex haereditate decedere,non tantum ex haereditate. Et nucigitur statuti sumptus utrum ex baereditate quoque de-. cedant exemplo rescripti diui Marci, an ex solo patrimonio,videndum erit. Et verius est,ut ex solo patrina nio decedant ea,quae & si non haeres fuisset ) erogasset.
Si iudicium uniuersale per particulare consumitur, non obstat exceptio ne ei praeiudiciu aluem emptor potest uti exceptione expersona menditoris, ne bona Mei posse ser teneatur H ra quamst locupletior. Item venditore osserente se defetisiui emptor tutus est exceptione ex personas a.Bar.
Item si res distraxit bonae fidei possessor , nec precio fictus est locupletior: an si gulas res, si nondum usi
479쪽
captae sint , vindicare petitor ab emptore possit 8 5: si vindicet : an exceptione non repellatur, quod praeiudicium haereditati non fiat inter actorein & eum, qui vonum dedit: quia non videtur venire in petitionem ha reditatis precium earum , quamquam victi emptores reuersuri sunt ad eum, qui distraxiti Et puto, posse res vindicare : nisi emptores regressum ad bonae fidei pota sestarem habeant . c d tamen si is, qui vendidit, paratus sit ita defendere haereditatem, ut perinde atque si possideret, conueniaturi incipit exceptio locum habe
re ex persona emptorum. Si petitor pretiim rei vendita apossessore recepit: a mendicatione repellitur, etiamsi receperit quod a debitoribus est exactum,e
Certo si minore precio res venierint,& preciu quod- eumque illud actor consecutus sit: multo magis poterit dici,exceptione eum submoueri. Sed & si id, quod a debitoribus exegit possessor,petitori haereditatis foruuit: liberari debitores. Iulianus libro quarto digestorum scribit: siue etiam bonae fidei possessor, siue praedosuit, qui debitum ab his exegerat: ipso iure eos liberari. Petitio haereditatis , & si in rem adtio est, tamen praestationes quasdam personales habet: vipula eorum, Iae a debitoribus sunt exacta: item preciorum. Hoc enatusconsultum ad petitionem haereditatis factum,
etiam in FAMILIAE ERCIsCvNDAE locum ha
bere placet: ne res absurda sit,ut quae peti possunt,diuidi non possint. Augent haereditatem gregum & peco
rum partus. xxv I. PAVLus lib. xx ad edictum.
QVod si oves natae sunt,deinde ex his aliae: eae quoque quasi augmentum restitui debent.
Ne illarum etiam partus, & partuum partus, quamquam fructus esse non existimantur quia noni mere ancillae eius rei caussa comparantur, ut pariant augent tamen haereditatem. ippe cum ea omnia fiut
haereditaria: dubium non est,quin ea possetar si ea aut rossiduat, aut post petitam haereditatem dolo malos
480쪽
De petitione haereditatis. I 8
coit,quo minus possideret debeat restituere. Sed de pensones,quae ex locationibus praediorum urbanoriim' rceptae sunt,uenient: licet a lupanario perceptae sint. nam in multorum honestorum virorum praediis lupana
ria exercentur. A mn lucrum aufertur. . XXVIII. PΛvLVs lib. x x. ad edictum.
Post senatusconsultum enim omne lucrum auferendum esse,iam bonae fidei possessori, quom praedoni, dicendum est.
MErcedes pland a colonis acceptae loco sunt se
ctu uin . operae quoque seruorum in eadem erunt, caussa, qua sunt pensiones. item vecturae nauium & iu- η mentorum. Bona mei ροσηνον tenetur restituere sortem G usuras quas emerit, Hi a bonem cedere prout ipse elegeriti licet Iulianus aliter
IVlianus scribit: actorem eligere debere, utrum sorte tantum , an Sc usuras velit cum periculo nominum agnoscere. At qui secundum hoc non seruabimus, quod senatus voluit: bonae fidei possessorem teneri, quatenus locupletior sit. quid enim,si pecuniam eligat actor, quae seruari non potust ' Dicendum itaque est, in bonae fidei possessore haec latummodo eum praestare debere: id est. vel sortem,& usuras cius,si eas percepit: vel nomina cueorum cessione in id facienda, quod ex iis adhuc deberetur,periculo scilicet petitoris. Q sed possessor soluit o edito ibus haereditariis, imputat petitoris ea at de defenἀendo Afuerit bona mei possessor . aliassecius a.
SI quid posscsser soluit creditoribus,reputabit: quaquam ipso iure non liberauerit petitorem haereditatis . nam quod quisque suo nomine soluit,non dubitoris: debitorem non liberat. Et ideo Iulianus libro sexto digestorum scribit: ita id imputaturum possessorem cauerit se petitorem defensurum. Sed an & bonae fidei possetor debeat ad defendendum cauere, videndum e-α ij rit: quia