장음표시 사용
681쪽
tas: siue ex testameto,saue ab intestato, siue ex lege duodecim tabularum, siue ex aliqua lege deseratur haeredi- Dias,vel ex Senatusconsulto,vel etia constitutione.& g neraliter eoru dutaxat diuidi haereditas potest,quorum& peti potest. Si quarta ex constitutione diui Pij adrogatum ad aliquem deferatur: quia hic neque haeres, norue bonorum possetar sit: utile erit familiae Erciscumae iudiciu necessarium. Ite si filiifamilias militis p cultum sit:sortius defendi potest,haereditatem effectam per constitutiones, R ideo huic iudicio locus erit. In familiae Erciscundae iudicio unusquisque haeredum, Screi & actoris partes sustinet. Dubitandum autem non est,quin familiae Erciscundae iudicium & inter pauciores haeredes ex plurib' accipi possit. In hoc iudicium E& si nomina non veniunt, tamen si stipulationes interpostae suerint de diuisione reru, VT sTETUR EI, ET
PLand ad officium iudicis nonunqua pertinet, Vt d bita & credita singulis P solido, aliis alia attribuat: quia saepe & solutio, & exactio partium non minima i commoda habet. Nec tame scilicet haec attributio illud efficit, ut quis totum solus debeat, vel totum alicui soli debeatur sed ut siue agendu sit,partim suo, partim pro- F
curatorio nomine agatur: sue contra cum eo agatur,par
tim suo,partim procuratorio conueniatur.Nam licet libera potestas maneat creditoribus cu singulis experiundit tamen de his libera potestas est suo loco substituendi eos,in quos onera actionis officio iudicis transsata sunt. I I I I. V L P I A N v s lib. x i x. ad edi liam. CAeterae itaque res, praeter nomina, veniunt in hoc iudicium. Sin autem nomen uni ex haeredibus legatum sit: iudicio familiae Erciscundar hoc haeres consequitur. Mala medicamenta & venena veniunt quidem in hoc iudicium: sed iudex omnino interponere te in iis non debet. boni enim de innocentis viri officio eum sunsi oportet.Tatunde debebit facere in libris improbata lectionis,
682쪽
lectionis, inragicis sorte vel similibus. haec enim omnia Numad protinus corrumpenda sunt. sed & si quid ex pecula- modύει mtu,vel sacrilegio quaesiitum erit, vel vi, aut clain, aut la- Α M ahο- trocinio,aut aggressura: hoc non diuidet. Sed & tabu- sto. ea. i q. las testamenti debebit,aut apud eum,qui ex maiore par- multi ex te haeres est,iubere manere: aut in aedem deponi. Nam & ei, ouis Labeo scribit, vendita haereditate tabulas testameti de- rant eurio scriptas deponi oportere. haeredem enim exemplum de- sus iaribere dare: tabulas verδ authenticas ipsum tenere, aut in eoiulera aedem deponere, libros et a Nota quod propter discordiam consertum, peruenitur adseque- busseruises m de indivisibili.Baldus. v. C AI v s lib. v I i. ad edim prouinciale. SI quae sunt cautiones haereditariae, eas iudex curare debet, ut apud eum maneat, qui maiore ex parte haeres sit: caeteris descriptum & recognitum faciat, cautione interposita,Vt com res exegerit, ipsae exhibeantur. Si omnes iisdem ex partibus haeredes sint, nec inter eos coueniat,apud quem potius esse debeant: sortiri eos portet: aut ex consenur,vel suffragio eligendus est amicus, apud quem deponantur: vel in aedem sacram deponi debent. v r. YLPIΛNus lib. XI c. ad edictum. NAm ad licitationem rem deducere,ut qui licitatio. ne vicerit,hic habeat instrumenta haereditaria: non placet,neque mih i,neque Pomponio. vi laria eius quip tatur esse baxes insolid prodest ei ad quem apparet haereditatem ex postfacto pertinere.Bal .
SI hqres unus, cum sub coditione aut apud hostes addictum cohaeredem haberet, dixerit se haeredem eia se,& actione expertus vicerit: deinde conditio haeredis exstiterit,uel postliminio redierit: an victoriae commodum debeat cum eo communicarit an indubitata iudieati actio ei in solidum competati & puto electionem cohaeredi dandam,aut communicandi eam,aut experiundi potestatem faciendi huic,qui post victoriam cohaeredis effectus sit hqres,aut reuersus si in ciuitatem. Idemque obseruandum, si postea natus sit posthumus . non enim
683쪽
enim his personis silentium imputari potest,ci m ad haereditatem post victoriam cohqredis peruenerint. r
Pomponius scribit, si uni ex haeredibus praelegatae fuerint rationes: non prius ei tradendas,quam cohaeredes descripserint. Nam & si seruus actor inquit fu rit legatus, non alias tradedus est, quam rationes reddiderit. Non videbimus, nunquid etiam cautio sit interponenda: vi quoties desideratae fuerint rationes, vel actor praelegatus,copia eorum fiat. plerunque enim authentiacae rationes sunt necessariae actori ad instruenda ea.quae postea emergunt ad notitiam eius spectantia:& necessarium est cautionem ab eo super hoc cohaeredib' praestari. Idem Pomponius ait &columbas,quae emitti solet Ede columbario,venire in familiae Erciscundet iudicium, cum nostrae sint tamdiu, quamdiu consuetudinem habeant ad nos reuertendi. quare si quis eas adprehendis.set,furti nobis competit actio. Idem & in apib' dicitur: uia in patrimonio nostro computantur. Sed & si quide pecoribus nostris a bestia ereptum sit: venire in familiae Erciscundae iudicium putat, i feram euaserit. m
gis est,ut non desinat nostrum esse inquit quod a lupo eripitur,vel ab alia bestia: tam diu, quam diu ab eo su
rit consumptum. I X. Ρ Α V L V s lib. x x I II. ad edictinmVEniunt in hoc iudicium res,quas haeredes usu ceperunt, cim defuncto traditae essent. hae quoque res, quae haeredibus traditae sunt,chim defunctus emisset. Nota quod haeredes possunt inter se diuidere rem emplateiai
ITem praedia,quae nostri patrimonij sunt. sed & vectigalia,vel superficiaria.nec minus quoque hqres,quas alienas defuncius bona fide possedit.
P Arium quoque editum de post aditam haereditatem
ET post litem contestatam Sabinus scribit,in semiliae Erciscundae iudicium venire, &adiudicari posse. Idem
684쪽
Idem erit de si seruis haereditariis ab extraneo aliquid datum sit.
Sententia intestivtur salua ure tertiis ut ex ea transfer atur res
cum sua causi id esὶ talis qualis eILBa1tolus. - Res,quae sub conditione legata est, interim haeredum est:& ideo venit in familiae Erciscundet iudicium,& adiudicari potest,cum sua scilicet caussa: ut existente conditione eximatur ab eo,cui adiudicata est: aut deficiente conditione ad eos reuertatur,quibus relicta est. Id enietiam in statu libero dicitur : qui interim est haeredum,
donec existente conditione ad libertatem perueniat. - In iudiciis alienationes voluntariapi obditaesunt: secus in necessariis, hoc statim post controuesani motam.Bareolus. x III. Ρ Α P I N I A N V s lib. VI i. Quaestionum.
Nienationes enim post iudicium acceptum interdictae sunt,dumtaxat volutariae: non quae vetustiorem causimh & originem iuris habent necessariam.
SEd & si usucapio fuerit coepta ab eo, qui haeres non
erat ante litem contestatam,dc postea impleta fueritet rem de iudicio subducit. Vsus fructus an in hoc iudicium deducatur,quaeritur: ut puta si deducto usuiructu fundus fuit ab haeredibus legatus,
XV. PAVLVs lib. x x i r i. ad edim .
V Et si seruo haereditario ususseuctus legatio silmea enim a personis discedere sine interitu sui potest.
ET puto officio iudicis contineri, ut si volent haer
des a communione v suffructus discedere,more gerat,cautionib' interpositis. Iulianus ait: si alij fiindum, alij vsumfructum fundi iudex adiudicauerit: non communicari usumfructum. Vsusseuctus & cx certo tempore,& Vsque ad certum tempus , & alternis annis adiu
dicari potest. Id quod amnis fundo post litem contest tam alluit: aeque venit in hoc iudicium. Sed & si dolo dc eulpa quid in usumsructum ab uno ex haeredibus .factum sit: hoc quoque in iudicium venire Pomponius ait. Nam omnia, quae quis in haereditate dolo aut culpa fecit,in iudiciu familiae Erciscundae veniunt:sic tamen,
685쪽
s quasi haeres secerit. Et ideo si vivo testatore unus ex haeredibus pecuniam sustulerit, in familiae Erciscundae
iudicium ea non venit: quia tuoc nondum haeres erat. v-bi autem quasi haeres fecit:& si alia prςterea quis amonem habet, tamen teneri eum familiae Erciscundae iudiaeio Iulianus scribit. Idemque ait, si unus ex haeredibus rationes haereditarias deleverit: teneri quidem lege Aquilia , quasi corruperit: non minus autem & familiae Erciscundae iudicio. Item si seruus haereditarius propriam rem haeredis unius subripuerit: Ofilius ait,effeta miliae Erciscundet actionem,& communi diuidundo:furtique actionem cessare. are agente familiae Erciscundae iudicio consecuturum, ut aut ei seruus adiudicetur, aut litis aestimatio in simplum offeratur. xv I r. cΑIus tib. v II. ad edi iam prouinciali.
DAmno commisso ab uno haerede, conueniens esse dicetur,simpli habendam qstimationem in familiet
Erciscundae iudicio. Coiura agentem familia Exciscim , non pote 7 oblisi h sedit, pertineat ad fiscum: quia ipse sit indi opere Mneredem.
HIs consequenter ut Iulianus ait si ex pluribus heredibus uni seruus sit generaliter per optionem legatus,& haeredes Stichum tabulas hqreditarias interleuisse dicant vel corrupisse, & propter hoc renunciau rint,ne optaretur seruus: deinde optatus vindicetur: poteriit,si is vindicetur,doli mali exceptione vii, & deseruo quaestioneni habere. Hares dimu cohaeredi indiguo, eo quod non vindicaruit necem destincti non poteside hoc opponere, nec impedire iudicium diuis
Sed an in familiae Erciscundae iudicium de morte t statoris,vel de morte VXoris, liberorumque suorum habebunt quaestione haeredes,quaeritur Et rectissime Pomponius ait. haec ad diuisionem reru haereditariarum non pertinere. Idemque ait, & si quis testamento cauerit, ut seruus exportandus veneat: officio iudicis familiet Erciscundae contineri, ut volutas defuncti non intercidat.
686쪽
ciis monumentum iussit testator fieri familiae . erciscundae agetur,ut fiat.Idem tamen tentat, quia hae- redu interest, quos ius monumeti sequitur praescripti verbis posse eos experiri,ut monumentu fiat. Suptu u. quos unus ex haeredibus bona fide fecit: vsuras quoque consequi potest a coli rede ex die morae,secundum rostriptutu Imperatois Seueri & Antonini. Celsus etiaillud eleganter adiicit:cohaeredem, & si non soluit, habere familiae erciscundae iudiciunt, ut cogatu cohaeres seluere: cu alias non sit liberaturus rem creditor, nisi in selidum ei satisfiat. Si filiusfamilias cum patri haeres pro parte extitisset,& a creditoribus peculiaribus conueniretur: paratus sit soluere id omne, quod debetur: a per doli exceptionem cosequetur a creditoribus, mandari sibi actiones. sed etiam familiae erciscundae iudiciueum coli redibus habebit. Sed & cu unus ex haeredibus legatum soluit et,qui missus fuerat in possessionem legatorum seruandorum caussa: putat Papinianus, δίς rum est,familiae erciscundae iudicium ei competere ad- uersus cohaeredes : quia non alias decederet legatarius ossessione, quam vice pignoris erat consecutus, quami totum legatu fuisset exsolutum. Sed & si quis Titio debitum sollierit,ne pignus veniret, Neratius scribit,ia miliae erciscundae iudicio eum posse experiri.
x I X. C AI V s lib. V i r. ad edictum prouinciali.
o T Tem ex diuersis similiter prospicere iudex debet: vii quod unus ex haeredibus ex haereditaria re percepit, stipulatusve est,no ad eius solius lucru pertineat. ita scilicet consequetur iudex: si aut reputationes inter
eos fecerit,aut curauerit cautiones interponi,quib' i ter eos communicentur comoda & incommoda. Qui onera matrimoniisustinet, debet dammopere. Bar. XX. VLPIANV s lib. x i x. ad edicti m.
SI filia nupta, quae dotem consore debuit, per errorem cohaeredum ita cauit,ut quod a marito recuperasset ,pro partibus haereditariis solueret: nihilominus arbitrum familiae erciscundet sic arbitraturum,Papinianus scribit, ut etiam si constante matrimonio ipse diem sirum obierit, conferatur dos . Nam imperitia inquit his , N cohaeredu
687쪽
eohaeredum iurisdictionis formam immutare non no tuit. Si filius familias iussu patris obligatus sit, debe- tibit hoc debitum praecipere . sed & si in rem patris vertit, idem placet .& si de peculio: peculium praecipiet. & ita Imperator noster rescripsit. Hoc amplius fili uia famiIias haeres institutus , dotem uxoris suae praecipit nec immerito : quia ipse onera matrii iiij sustinet. ii tegram igitur dotem praecipiet cavebit deserisum ire conaeredes, qui ex stipulatu possunt conueniri. Idem si
alius dotem dedit, & stipulatus est Nec sole ni uxoris suae dotem, sed etiam filii sui uxoris: quasi huius quoque matrimoni j onus ad ipsum spectet: quia & filij onera & nurus ipse agnoscere necesse habet. Praecipere auiatem non solam patri datam dotem' filium oportere , ve- Erum etiam ipsius filio Marcellus scribit. Sed filio datam tam diu, quam diu peculium patitur, uel in rem patris versum est. Diuim pastris inter filiis labetismultima mobin alis: mii viris 1plieis donationis. Bal. Si pater inter filios sine seriptura bona ruisit,&onus aeris alieni pro modo possession uim distribuit: non videri sint plicem donationem, sed potius suprensi iudi- eij diuisionem Papinianus ait. Plane inquit) si creditio. res eos pro portionibus haereditariis c ueniam, &v-nus psacita detrectet: poterit cu eo praescriptis verbis igi, quasi certa lege permutationem secerint: scilicet ssi omnes res diuisae sint. Familiae erciscundae iudic um amplius, quam semel agi non potest, nisi caussa coia snita. QMdii quaeiam res indiuisae relictae sint: coni muni diuidundo de eis agi potest. Papinianiis ait, scvni ex haeredibus onus aeris asieni iniungatur,citra syeiaciem legati: officio iudicis familiae erciscundae cognoscentis suscipere cum id oportere: sed non vltra dodrantem portionis suae , ut quadrantem illibatum habeat. I demnes igitur cohaeredes suos praestare cauebit. Idem, seribit, si filius in muneribus publicis, in quibus pater ei consensit. , reliquatus est, & pro' parte haeres scriptus est : hoc quoque debere praecipere, quia & hoc pacifix salie m fuerit . sed si qua munera post morteimp
688쪽
eris susceperit: ab his haeredes patris soluti sunt. Ner lius aute retulit eum,qui plures filios haberet, unum ex filiis ἀγωνο cirris, suscepturum professunt esse:& prius quom honore sungeretur, mortuum esse, omnibus filiis haeredibus institutis.quaesitum esse, an is filius , quod in
eam rem impendisset, FAMILIAE BRCII CVNDAE consequatur i respondisse nulla actione id consequi posse. quod merito displicuit. debet itaque hoc in
familiae erciscundae iudicium venire. Item Papinianus scribit, si maritus alterum ex haeredibus onus dotis soluendae, quae in stipulationem venit, suscipere iussit:& mulier aduersus utrunque dirigat dotis petitionem: cohaeredem esse defendendum ab eo, qui susi: ipere onus iussus est. Sed legata,quae ab utroque pro dote data , clecta dote,retineantur: in compendio cohaeredis, qui debito leuatur, esse non oportere: videlicet ut cohaeres, qui onus aeris alieni suscepit officio iudicis legatum c5- sequatur. & verum est hoc, nisi aliud testator edixit.
Idem scribit, quod uni ex cohaeredibus statvliber c6ditionis implendae nomine dedit de peculio: in hoc iudicium non venire,nec communicari debere.
I x x i. PAVLVs lib. XXII r. ad ediminumni & in communi diuidundo.
ITem Labeo scribit, si unus haeredum thesaurum relliactum a testatore effodit: familiae reciscundae iudicio
eum teneri, & si cum extraneo conscio partitus sit. Item familiae erciscundae iudex potest pluribus eanderem adiudicare, si aut pluribus fuerit unius rei praeceptio relicta. ubi etiam necessitatem facere Pomponius scribit, ut pluribus adiudicetur: vel si certam partem v-nicuique cohaeredum adsignet,sed possit etiam licitatione admissa viii rem adiudicare. Sed & regionibus diuisum fundu posse adiudicare secundum vivisione,n nio dubitauerit. Sed etia cum adiudicauerit, poterit imponere aliquam seruitutem, ut alij alium struum faciat ex his, quos adiudicat. Sed si pure alium fundu adiudicauerit, alium adiudicando , amplius seruitutem imponere non poterit. Familiae crascunda iudicium
689쪽
ex duobus constat: id est , rebus atque praestationibus, quae sunt personales actiones. Papinianus de re, quae Papud hostes est,Marcellum reprehendit, quod non putet praestationes eius rei venire in familiar erciscundae iudicium,quae apud hostes est. quod enim impedimentum est rei praestationem venire,cum & ipsa veniat,
P Ropter spem postliminij, scilicet cu cautione i quia
possunt non reuerti nisi si tantiis aestimatus sit dubius euentus. x x III i. V L P I A N V s lib. x I x. ad edictum.
SEd de eius rei,quae in rebus humanis esse desiit, veniunt praestationes : & ego Papiniano consentio. FG armiliarerciscundae iudicium& inter bonorum posse res,& inter eum,cui restituta est haereditas ex Trebellia no senatuscosulto,& caeteros honorario flaccesseres locum habet. Nota quod iudicium diuiserium habet locum rvdiuisiones, da: non pro diuisionefacta ipso iure vel ipso facto. Bal.
HAeredes eius , qui apud hostes decessit, hoc iudicio experiri post uni. si milesalium castrensium, alium caeterorum bonorum haeredem fecerit: non est locus familiae erciscundae iudicio. diuisum est enim per constitutiones inter eos patrimonium admodum Fcessat familiae urciscundae iudicium, cum nihil in corporibus, sed omnia in nominibus sunt. Mantum v ro ad accipiendum familiae erciscundae iudiciunt , nihil interest, possideat quis haereditatem , nec ne. De pluribus haereditatibus , quae inter eosdem ex diuersis caussis communes sunt, unum familiae erciscundae iudicium sumi potest. Si inter me & te Titiana haereditas communis sit , inter me autem &te& Titium Sei na: posse virum iudicium accipi inter tres Pomponius scribit. Item si plures haereditates inter nos communes sunt: possiimus de una familiar erciscundae iudicio
experiri. Si testator rem communem cum extraneo
habebat ι siue rei suae partem alicui legauit, siue haeres
690쪽
ante iudicium familiae erciscundet acceptum partem sua alienavit: ad officium iudicis pertinet, ut eam partem,' ouae testatoris fuit,alicui iubeat tradi. Titutio singularis excludit iudiciu familiae ei ciscunda cut ericladispetitionem haereditatis. Bariolus.
Quod pro emptore,vel P donato puta cohaeres pos .
sidet: in familiae crciscudae iudicium venire negat Pomponius. Idem scribit,cum ego & tu haeredes Titio exstitissemus,si tu partem fundi, quem totum haereditarium dicebat : a Sempronio petieris,& victus fueris :mox candem partem a Sempronio cinero,& traditus mihi fuerit: agente te familiae erciscundae iudicio, non solam no vertiet hoc,quod pro haerede possidetur : sed nec id, quod pro emptore. cem enim Vr iudicem priorem apparuit. η totam rem non esse haereditatis: quemadmodum in familiae erciscundae iudicium venirit Ancasti pulvio,qua singuli haeredes in solidum habent actionem, veniat in hoc iudicium,dubitatur: veluti si is,qui viam, iter,actu stipulatus erat,decesserit quia talis stipulatio per legem
duodecim tabularum non dididitur,quia nec potest. Sed verius est,non venire eam in iudicium, sed omnibus insolidum competere actionem : & si non praestetur via, pro parte haereditaria condemnationem fieri oportere.
Contra si promissor viae decesserit, pluribus haeredibus institutis : nec diuidi obligationem, nec dubium, uin duret: quonia viam promittere & is potest,qui sunum non habet. igitur quia singuli in solidum tenentur, officio iudicis cautiones interponi debere,ut si quis c5- uentus ex his litis aestimationem praestiterit,id ero partea caeteris consequatur. Idem dicendum est, de si testator viam legauerit. In illa quoque stipulatione prospicie- dum est cohaeredibus, si testator promiserit, H E E
si T: quoniam uno prohibete, in solidum committitur stipulatio: ne unius factum caeteris dinosum sit. Idem
iuris est in pecunia, si a testatore sub poena promissa sit. na licet haec obligatio diuidatur per lege duodecim tabularum : tamen quia nihilum prodest ad poenam j-N iij tandam