장음표시 사용
701쪽
suo arbitrio distrahunt . nam inter omelum suscipietes,& voluntate distrahentes multum interest . Quapropter ore quidem integra stipulationem duplae interponore non debuit sed decernere praetor debet, esse emptori aduersus haeredona existentem actionem ex empto,si res distracta suisset euict Si autem haeres errauit,&cauit,& seru' peruenit ad libertatem : stipulatio committetur . quae si fuerit commissa: aequum erit utilem actio mei adue sus coli redem dari,directo iudicio familiae erciscundae cessante,ne in damno moretur. nam ut familiae erciscuniadae iudicio agere quis possit, non tantum haeredem esse oportet: verum ex ea caussa agere,quam gessit, quamque
admisit postea,quam haeres effectus sit.caeterum cessat familiae erciscundae actio.& ideo si ante, quam quis sciret Est haeredem esse,in haereditate aliquid gesserit: familiae erciscundae iudicio non erit locus, quia non animo haeredis gessisse videtur. Quare qui ante aditam haeredit tem quid gessit,ueluti si testatorem sepeliuit: familiae e ciscundae iudicum non habet.sed si post aditam haereditatem id fecit: consequenter dicemus, familiae erciscum dae iudicio consequi eum posse sumptum, quem fruit in
Expresa pins paterfecit pro flio instudio, non debent fΓο -- putari tempree diuisionis: nisi Umo repetendi patrem ferisse eoi
QVae pater filio emancipato studiorum caussa per gre agenti subministrauit: si n6 credendi animo p
ter misisse fuerit comprobatus,sed pietate de bita ductus: in rationem portionis, quae ex defuncti bonis ad eundem filium pertinuit, computari aequitas non patitur. F, GH dotis Abent effratrum exi'ntium in eom Mones euissam fuerit diuisio. r.
FVndus qui dotis nomine socero traditus fuit,clim socer filium ex aliqua parte haeredem instituit: per a bitrium familiae erciscundae praecipi ira debet, ut ed caussa filij sit; quae futura esset, si dos per praeceptionem l
702쪽
gatanisset.Quare fructus post litem contestatam percepti, ad eum redigendi sunt, habita ratione impensarum. qui vero ante litem contestatam percepti fuerint: aequaliter ad omnes haeredes pertinebunt. sed & impensarum ratio haberi debet: quia nullus casus interuenire potest, qui hoc genus deductionis impediat. . Si tui non diu -- nonfacit a udicium petitorio. Miuntur ipserim concursus. r. . Si ego a te haereditatem petere vellem , tu mecum sa- miliae erciscundae asere : ex caussa utrique nostrum mos.
gerendus est.Nam si ego totam haereditatem possideo,&te ex parte dimidia li redem confiteor,sed a communione discedere volo : impetrare debeo familiae erciscundae iudicium,quia aliter diuidi internos haereditas non potest. Item si tu iustam caussam habeas, propter quam per haereditatis petitionem potius, quam per familiae reciscundae iudicium negocium distrilliere velis: tibi quoq; permittendum erit haereditatem petere. Nam quaeda V niunt in haereditatis petitionem,quae in familiae erciscudae iudicium non deducuntur. veluti si ego debitor haereditarius sim di iudicio familiae erciscundae non cons queris id,quod defuncto debui:per haereditatis petiit nem consequeris. Quod suis definm, vel esus occas ne obuenit: in hoc iudicium
MAeuius,qui nos haeredes secit, rem communem habuit cum Attio. si cum Attio communi diuidundo
egissemus,&nobis ea res adiudicata esset: venturam diamin familiae erciscundae iudicio Proculus ait. seruus liber δd haeres esse iussus, id quod ex rationibus, quas patrifamilias gessisset, penes se retineret : iudicio Limiliae erciscundae cohaeredibus siris praestabit.
Valetsententiasiportiones inuicem compensanturseu adaquatur: tu aliouos resis alter tantummodo condemnatur Bar.
Arbiter familiae erciscundae inter me& te sumptus, quaedam mihi,quaedam tibi adiudicare volebat. pro his rebus alterum alteri c5demnandu esse intelligebat. qum situm est,an possit pensatione ultro citroq.e facta, cono demna-
703쪽
deiunatione eum solum , cuius summa excederet civi dumtaxat summae quae ita excederet,damnaret& placuit Nposse id arbitrum facere. Clim familiae erciscundet,ves communi cliuidundo agitur : uniuersae res aestimari debent,non singularum rerum partes. L I I I. v L P ι A. N v s lib. II. Responsorum
P Ecuniam,quam filius emacipatus ita credidit, ut patri solueretur: ita demum in haereditatem patris numerari, si patri aduersus Miuinciusdem quantitatis nomine actio competebat. Si unus ex haeredibus urauidit partem suam certa rei non velut ista res in iudiciti umilia ercisiundae. U. I. I II. NERAT Ius Io.a I IMem--ar-.
EX haereditate Lucij Tiiij, quae mihi & tibi commu
nis erat fundi partem meam alienavi. deinde familiae erciscundae iudicium internos acceptum est. neque ea pars,quae mea fuit,in iudicio veniet,cum alienata de hqreditate exierit: neque tua. quia etiam si remanet in pristino iure,haereditariaq; est:tamen alienatione naeae partis exit de communione. Vtrum autem unus haeres partem suam non alienaverit,an plures,nihil interest: si modo aliqua portio alienata ab aliquo ex haeredibiu,haeres ditaria esse desiit. LV. VLPIANus lib. I I. ad edictum.
SI familiae erciscundae,vel communi diuidundo iudicium agatur,& diuisio ta di Scilis sit,ut pend impos. ssibilis esse videatur: potest iudex in unius personam' totam condemnationem conserro adiudicare omnes ros. LVI. PAVLus lib. x x. ad edict-
Non solem in finium regundorum, sed in familisciscundae quoque iudicio praeteriti temporis se
ctus veniunt. si diuisio fui iudicio pendente, iudicis ofeium evanescit. Bari L V I i. PAPINIANV s lib. I r. Responserunt.
ARbitro quoque accepto, se itres communem haereditatem consensu diuidentes pietatis officio fungu-tur: quam reuocari non oportet, licet arbiter sententior tumio perempto non dixerit: si non intercedat aetatis auxilium.
704쪽
PAVLus lib. x xxx ed EZiam. Ioni uni diuidudo iudicium ideo necessiamiam suit: quod pro socio actio niagis ad I personales inuicem praestationes pertinet, quem ad comunium rerum diuisionem. De- nique cessat conuirunt diuidudo iudicium, si res communis non sit. 1 I. C AI v s lib.v x I.Medi iam prouincisis. NIbit autem interest, cum societate, an sine societtate res inter aliquos communis sit. nam utroque casu locus est communi diuidudo iudicio. Cum societate res communis est inter eos,qui pariter eandem reni mi erutet sine societate communis est inter eos, quibus eadem res testamento legata est. In tribus duplicibus iudiciis, familiae erciscundae,communi diuidundo , finium regundorum quaeritur,quis actor intelligatur: quia par caussa omnium videtur sed magis placuit cum videri actorem, qui ad iudicium prouocasset.
IN communi diuidundo iudicio nihil peruenit ultra diuisionem rerum ipsarum,quae comunes sunt: quantsi quid vel in his damni datum factumque est, vel quideo nomine aut abest alicui sociorum,aut ad eum peruenit ex re communi. Si quid ipsi inter se sine dolo malo pepigerunt: id in primis & familiae erciscundae,& communi diuidundo iudex seruare debet.
PEx hoc iudicium corporalium reru fit diuisio, qu rum rerum dominium habemus, non etiam haereditatis. De puteo quaeritur, an communi diuidundo iudicio agi possit t& ait Mela, ita demum posse,si solum ius commune sit. Hoc iudicium bonae fidei est . quare dc si una res indiuisarelicta sit,valebit utique cetterarum diuisior & poterit iterum comuni diuidundo agi de ea, quae indiuisa mansit. Sicut autem ipsius rei diuiso venit in communi diuidundo iudicio , ita etiam prM-- - - ' O ij lxion
705쪽
tationes veniunt:& ideo si quis impensas secerit, conse ruetur.sed & si non cum ipso socio agat,sed cum haerede ocij, Labeo recte existimat impensas & fructus a defun cto perceptos venire. Pland Ductus ante percepti, quam res communis esset,vel sumptus antea facti: in communi diuidundo iudicium non veniunt. Ea propter scribit Iulianus , si missi in possessionem damni infecti sumus , ac antequa possidere iuberemur,ego insulam fulsero , sumptum istum communi diuidundo iudicio consequi me non posse.
SEd si res non defenderetur,& ideo iussi sumus a pret-tore eas aedes possidere, & ex hoc dominiis eoru na-cisceremur. Respondit Proculus, communi diuidundo Eiudicio partem eius impensae me seruaturum esse. v I. V L P I A N v s lib. x r x. ad edi iam.
SI quis putans sibi cum Titio fundum communem ecse fructus perceperit,uel sumptum fecerit, cum esset
cuni alio communis: agi poterit communi diuidundo iudicio. quare& si fundum Titius alienaverit:licet hic comuni diuidundo iudicio locus non sit, quia a comunione discessum est: villi tamen locum futurum quod datur de praestationibus,quoties communio esse desiit. Fru sus xeni t in hoe iudicis: siue immediate perciplinitur a scio: siue locentur colono nomine communi. s vero locentur nomia ne proprio, damnum ad locautem ste talis . interim vero erit eo- F
Sitie autem locando fundum communem , siue colendo,de fundo communi quid socius consecutus sit: communi diuidundo iudicio tenebitur. Et siquidem communi nomine id fecit: nequc lucrum, neque damnum sentire eum oportet. Si vero non communi nomine,sed ut lucretur solus:magis esse oportet, ut & damnum ad ipsum respiciat. Hoc autem ideo praestat communi diuidundo iudicio: quia videtur partem suam non potuisse expedita locare. Caeterlim non aliis communi diuidundo iudicio locus erit ut & Papinianus scripsit nisi id demit gessit aliquis, sine quo partem suam recte administrare non potuit:alioquin si potuit, habet negociorum gest
706쪽
rum actionem, eaque tenetur. Si quid post acceptum communi diuidundo iudicium suerit ini pensum: Nerua recte existimat etiam hoc venire. sed & partum venire Sabinus & Atilicinus responderunt. sed & accessionem & decessionem hoc iudicium accipere, iidem existimauerunt. Si quis incommunem locum mortuum intulerittan religiosum feceri lividendum. Et sane ius quidem inserendi in sepulchrum,unicuique in solidum competit: locum autem purum alter non potest facere rcligiosum. Trebatius autem & Labeo, quanquam putant non esse locum religiosum factum , tamen putant in factum agendum. Si damni infecti in solidum pro aedibus c ueris : Labeo ait communi diuidundo iudiciu tibi non esse: cum necesse tibi non fuerit in solidum cauere, sed suffecerit pro parte tua quae sententia vera est. Si fundus communis nobis sit. sed pignori datus a me: venit quidem in communi diuidundo iudicio , sed ius pignoris creditori manebit, etiam si adiudicatus fuerit. nam ct si pars socio tradita fuisset,integrum m. ineret. Arbitrum autem communi diuidundo hoc minoris partem aestimare debere, quod ex pacto vendemeam rem creditor potest, Iulianus ait. Idem scribit, si is , cum quo seruum communem habebam, partem suam mihi pignori dede-xit,& communi diuidundo agere coeperit: pignoraticia exceptione eu submoueri debere . sed si exceptione usus e non tuero:officium iudicis erit, ut cum debitori totum hominem adiudicauerit, partis aestiniatione eum conde- est mei. manere enim integrum ius pignoris. quod si mihi tu enim ratio dex adiudicaueri nanti dumtaxat me condemnet, quanis baredit
to pluris pignus sit,qu in pecunia credita: & debitorem a me iubeat liberari. Officio iudicis etiam talis adiu- iusibre aldicatio fieri potest: ut alteri fundum , alteri usumfructu terius rei
adiudicet Caetera eadcm - sunt,quae in familiar erciscu- communis dat iudicio tractauimus. Vrseius ait, cum in communi ut elegau- aedificio vicinus nunclauit,ne quid operis fieret: si unus ser Uedit ex sociis ex hac caussa damnatus fuisset: posse eam poe- Cic. lora. nam a socio pro parte seruare. Iulianus autem recte no- ro Roscolat, ira demum hoc verum esse, si interfuit aedium hoc moedoci fieri. ea em
707쪽
Fructiu me ligulti minis in Me iudicio non diuidendus,sed an
Comin uni diuidundo iudicium locum habet Minvectigali agro. sed vectigalis ager an regionibus diuidi possit,videndum .magis autom debet iudex abstin re ab huiusmodi diuisione: alioquin praestario vectigalis confundetur. Neratius scribit arbitrum , si regionib'fundum non vectigalem diuisum duobus adiudicauerit: posse quasi in duobus fundis seruitute imponere. Qui in rem Publicianam habent. etiam communi diuidundo iudicium possunt exercere. de quibus etiam caussis vindicatio cessat si tamen iusta caussa est possidendi vii- gie communi diuidundo competit: utputa si ex causis i
debiti soluti res possideatur. Inter praedones autem hoc iudicium loeunt non habet.nec si precario possideant,locum ha bit , nec si clam . quia iniusta est possessio ista prccaria vero iusta quidem,sed quae non pergat ad iudicii vigorem. Iulianus scribit, si alter posse iser prouocet, alter dicat cum vi possidere t non debere hoc iudi .cium dari , nec post annum quidem: quia placuit etiam post annum in eum , qui vi deiecit, interdictum reddi.
Et si precario inquit dicat eum possidere , adhuc censabit hoc iudiciu: quia & DE PRECAR Io interdictum datur. Sed & si clam dicatur possidere, qui prouo- Fcat: dicendum esse ait,cessare hoc iudicium.na & de cladestina positassione copetere interdictu inquit. Si duo sunt,qui rem pignori acceperunt: aequissimum est utile communi diuidundo iudicium dari. Sed & si dev&fructu sit inter duos controuersia dari debet. Item si duo praetore missi sint in posscssmonem legatorum. est enim iusta cauta possidendi custodiae gratia. Ergo α si duo ventres: idem erit dicendum . quod habet rationem. Plane si iam DAMMi in pyc Tr missius , iussus sit possidare : non crit huic utili iudicio locus,cbm vindicationem habere possit. Cum de ususructu communi diuidundo iudicio agitur: iudex o Ticium suum ita diriget, ut vel regionibus eis uti frui permittat, vel iccet
708쪽
vtansructum uni, vel tertiae personae,ut hi pensiones s-a ne ulla controuerita percipiant: vel ii res mobiles sint etiam sic poterit, ut inter se conueniant, caueantque per tempora se usuros fruituros': Eoc est, ut apud singulos mutua vice certo tempore sit Vlasfructus. Neque colonis,neque iis,qui depositum suscepcrunt, hoc iudicia um competit, quamuis naturaliter possideant. Inter eos,qui pignori acceperunt, talis diuisio fieri debeti ut non vero precio aestimetur par sed in tantum dumtaxat, quantum pro ea parte debetur. α si adsignetur quidem pigrius umex croditoribus : licentia tamen non denes tur dinitora debitum offerre, & pignus suum lucre. Id que dicitur, & si possessor pignoris, litis aestimationem pignoraticia in rem agenti offerat. Debitis certapitis reo indiuiso,s in diui ne tota res sibi se rit a dicata, totinniare debebit, O habrer quod pro istudieatione gessit sed si tota riteri fuerit adiudicat liberabitus soluendor pretium quod pro adiudicatione daedi recipiti Batulus.
Si debitoriςommunis praedij partem pignori dederit,& vel a domino alterius partis prouocatus creditor eius, aut ab alio creditore alterius debitoris, licendo supcrauerit: & debitor eius cui res fuit adiudicata, velit partem suam praedij recuperare soluto eo quod ipsc debuit: eleganter dicitur non esse audiendum , nisi & camc partem paratus sit recuperare, quam creditor per adiudic*tionem cinit. Nam etsi partem rei vendideris.& prius, que ain traderes emptori, communi diuidundo iudicio pro uocatus fueris, alteraque pars tibi adiudicara sit: consequenter dicitur ex empto agi non posse, nisi totam rem paratus fuerit suscipere: quia haec pars benescio alterius venditori ac siit i quinim' & ex vendito. pota se conueniri emptorem, ut recipiat totum. solum illuds chandum eris, num sorte statis aliqua veditoris intcr--nit. Sed si distracta parte ccsserit victus licitatione venditor: aequὰ ut precium restituat,ex empto tenebitur Haec eadem & in mandato, caeterisque huius generis iu-ηiciis seruabuntur. Vn-s e sociis volitas diuidere , potes alios ad diuisionem etiam
709쪽
nimitas prauocare.Item in opter dubium adimititur petitio incerta, tum m hae action quam in rei vindis itine. . o
ET si non omnes,qui rem communem habent.'d cerum his diuidere desiderant: hoc iudicium inter eos accipi potest. Si incertum sit,an lex Falcidia loca h beat: inter legatarium & haeredem communi diuidundoeagi potest , aut incertae partis vindicatio datur. Similia, ter hi,& si peculium legatum sit: quia in quantum res peculiares diminuit id, quod domino debetur, incertu est. Venit incommuni diuidundo iudicium etiam,si quis
rem communem deteriorem fecerit: sorte seruum vulnerando,aut animum eius corrumpendo, aut arbores ex
fundo excidendo. Si c6munis serui gratia noxae no- gmine plus oraestitit secius t aestimabitur seruus, & eius artem coniequetur. Item si unus insolidum de pecu-io cqnuentus,& damnatus sit: est cum socio c5muni di . uidundo actio,vt partem peculij consequatur.
IX. A F R I C A N v s lib. v I I. Quaestionum.
SEd & postquam socius serui comunis nomine de peculio in selidum danatus esset: si apud socium res peculiares intercidant, nihilominus utile esse iudicium communi diuidundo, ad recuperandam partem iecuniae. alioquin iniquum fore, si tota ea res ad damnu eius qui iudicium acceperit,pertineat: cdm utriusque domini periculum in rebus peculiaribus esse debeat. Nam ct Feum, qui mandatu domini defensionem serui susceperit: omne,quod bona fide praestitit, seruaturum: quamuis peculium postea interciderit. Haec ita, si neutrius culpa interuenerit. Etenim dominum, cum quo de peculio gitur,si paratus sit a rebus peculiaribus petitori cedere: ex caussa audiendum putauit, scilicet si non dolo malo Asrustratione id faciat, o Delictum defunctio urgatur imonem descenderem ex δε- licto,non nocet luredom: secus A purgatur per actiotim dem
dentem ex contra 96vel quasi Bytolus. T. P A V L V s lib. x x i t r. ad edictum.
ITem quamuis legis Aquiliae actio in haeredem non competit: tamen hoc iudicio haeres socij praestat, si
710쪽
defunctus in re comuni admisit: quo nolmine legis Aquiliae actio nascitur. Si usus tant4m noster sit, qui Meque venire,neque locari debeat: quemadmodum diuisio possit fieri in communi diuidundo iudicio, vide mus. sed praetor interueniet,& rem emendabit: ut si iudex alteri usum adiudicauerit,no videatur alter,qui mercedem accepit, non uti,quasi plus faciat quia videtur frui quia hoc propter necessitatem fit. In comuni diuidundo iudicio iusto precio aestimare rem debebit iudex: & decuictione quoque cauendum est.
X I. C A I V s lib. v i i. ad edictum prouinciale.
IN summa admonendi sumus : quod si post interitum
rei communis is,cui aliquid ex communione praestaria oportet,eo nomine agere velit: communi diuidundo iudicium utile datur . veluti si actor impensas aliquas in rem communem fecerit,sive socius eius solus aliquid ex ea re lucratus est veluti operas scrui , mercedesve hoc iudicio eorum omnium ratio habetur. XII. V LPIANvs M. xxx I. ad ea Tiam. SI aedes communes sint,aut paries communis : & eum reficere, vel demoliri, vel in eum mittere quid opus sit :communi diuidundo iudicio erit agedum, aut inte
dicto v Ti possIDET is experimur. X I I I. I D E M lib. Lxxv. ad edictum.
IN iudicium communi diuidundo omnes res veniunt: nisi si quid fuerit ex communi consensu exceptum nominatim,ne Veniat.
Quod quis fecit injundo, quem scit communem eum aliquo que Iisscit, venit in hoc iudicis: sed quod quo facis in fundo, quem scit opilium,qui vere communis 6Z, non merit in hoc iudicio ,sed posessui, retentio dabitur rua etiam ad singulare successo remit Lmit sed quod quis facit infundo, quem putat communem cum eo
cum quo non est,uenit in hoc iudicio. Misolus. x IIII. PAVLVs lib. II r. ad Plautium.
IN hoc iudicium venit,quod communi nomine actum est,aut agi debuit ab eo,qui scit se socium habere.Impendia autem,quae dum proprium meum fundum existimo, seci: quae scilicet, ii vindicaretur fundi pars, per exceptionem doli retinere possem : an etiam si communi di-