장음표시 사용
401쪽
tione patrubit, ueluti tala Ut --uturuia, siue
a tergo altaris homines Hariti. Similiter dispositio eadem minime potest praecedere uerbum, siue id a quo regitur , niticum ipsa est nomen interrogationem continenS; tunc enim orationis exordium sibi uendicat, ueluti luomodo
Praeterea murminatio, sine potius Obal Dererm:-nans , siue specificans proculdubio sebsequitur suum determi-
natum, cum illud cst nomen,ueluti Apuam vigintifrui , cum vero pendet a verbo,cuius connexionem specificat, siue subiectum praecisum exprimit; quamuis iuxta quosdam Authores verbum praecedere possit,communior ta men sententia ipsum postponit,quippe quod sensu, ac rebus irsis inspectis reuera Agens est,licet orationis Qrma hoc ipsi de-
noget, siquidem huius sermonis bonus fuit Z--
patre, Vel UOI . -- putibe uit Zaidus facietior bonusoli pater Laidi,de s pulebra fuit sacras Laidi, sed ob elegantiam sermonis conuersa fuit Utal eonnexio, siue enunciatio de ipso nomine annexo, nem re de patre, & facie, ad id , cui haec connexa crant, nempe ad Zaidum; ut proinde de hoc in casu Raph o, siue recto disposito enuncietur bonus, vel pulcher filii Zaidus patre, vel facie . Exceptum, perpetuo postponitur particulae excipienti, hac vero regulariter ibsequitur illi nomini, vel rei,de qua exceptio fit, veluti l I Si ci ta venit ad mepopulus, siue gens praeter Zaidum, comedipi Icem excepto capite eius. Sed quando praecedit negatio, veluti l I Ys L. non venit ad me aliquis praeter Z idum, runc ipsemet particula exceptiua cum excepto nomine praemitti potest ei,de quo fit
402쪽
exceptio, veluti l I Ys Tridum quispiam; immo quandoque sine huiusmo nomine , de quo fit exceptio contingere potest,Veluti I tata
non ιιnit ad me nisiZi e . Similiter os contractum, semper subbequitur, non tam tum particulam contrahentem,quae tamen determinatam non habet sedem, ac proinde iuxta sermonis congruentiam,sensiusue lacilitatem collocanda est ; Verum etiam & nometia ipsum annexum , cum per annexum nomen contrahitur , veluti Oenit ad meseruus Laidi, Vnde dici minime potest, ut Latinis, & aliis mos est innis
Tandem tal Sequens, ut vox eadem innuit postponendum semperia tutias quod consequitur. Vnde prinsertim in adiect o dici non poterit more Latinorum percusi magnum hominem, sed I , percussi hominem magnum, ac similiter in caeteris Duuentibus dicendum est. Quod sit nomen habens post se adiectivum, vel aliud sequens sit Aam alteri nomini annexum,tunc post nomen ipsum annexum immediate subiungendum est Mal se at id eui ann xum es , deinde vero adiectivum, vel aliud subsequens, ut si exempli gratia dicendum sit, percussi primum seruum Zaidi,
403쪽
De Concordatione, siue Consermitate earum dem Partium.
& almd Arabes sex proprie sunt partes, vel CNircina, quorum bina concordantiam postiliat , nempe erbum.- a rens: Q Ut siue epitritum siue adiectiuurri, . . . ta siue id de quo epith tuis a ritur, siue substantivum : &-eoniunctum, hoc est re-- latiuum,& l id cui coniunctum estidest antecedens.
De Concordatione Verbi ,& Agentis.
V Erbi Concordatio cum Agente in tribus potest consist
re, nempe in pcrsona, in numero, & in genere . Quoad persenam quidem perpetuo concordant, veluti percusit Zaidus, Gl percussi i tu, Liperera i ego, sic etiam cum Agens praemittitur fitque Moes datam , eius i. vices asilinit pronomen eius verbo connexum v luti Lai ui pereusiit, l 'tu pere si . bl ego percussi. Numero vero non nec ario conserinantur, cum enim Agens est nomen manifestum post verbum subsequens,non apponuntur verbo coniuncta pronomina, siue litterae persbnarum agentium relativae; unde tur c Perpetuo Verbi vox est singularis, veluti percu ferunt bomines duo, quod ad litteram senat percussit duo homines ) similiter dicituro Oal percrasserunt piarer hominet pariter ad
404쪽
verbum senat percussit plures homines ) intellecto casu n
minatitio. Hoc autem fit,nam, ut superius diximus, quae in s- ne verbi, uel thematis adiiciuntur litterae ad numerum,& per . nas agentium denotandas, pronomina Agentium, ut ibidem diximus, appellantur, atque censentur; unde cum apponantur post verbum ipsamet Agentium nomina manifesta, excludenda , atque reiicienda sunt tamquam superflua eorumdem conium ha pronomina, si namq. pariter haec apponantur geminari ac replicari quodammodo uiderentur agentia , redderetur l. hic sensus 'siduo homines duo, de percusserἄt ibi bominei. Haec quide obseruari,
da sunt cu manifestu nomen Agentis subsequitur uerbo:cu veroi iraemittitur,necessario apponenda sunt uerbo eius pronomina; immo haec tunc stare dicuntur loco Agentis,quod proinde non amplius dicitur Agens, sed Mobtadau,ex quo simul,& summa vel baIi continente pronomen Agens, & verbum, subsequente ad iustar chabari oratio componia constituitur, iuxta uicta superius, veluti duo homines te eraseunt, quae sic proprie senant, Zaidus percu sit ipse, inclusum namque latet in percussit pronomen γε i se, & in percusserunt. expresse patet eliph adiecta reserens duale agens, quasi diceretur α ιο-mines pereesserunt ipsi duo, &c. Genere tandem eodem pacto verbum interdum cum Agente conuenit, quandoque vero ab eo discordat. In primis enim cum Agens est singulare, vel duale masculinum concordat quidem', ueluti seruus,
ngerunt Goserui. Cum vero in simininum si sit peneris s minini ueri immediate post uerbum subsequens
neces ario cum ipQ concordat uerbum in genere, apposita.cα, s minina, ueluti qbal percusit muli P. Cum uero non immediate sequitur, sed alia aliqua intercedit particula ,
omitti quidem potest f mininum uerta signum , veluti ἐξ l percusis hodie mulier,
percusserunt hodis dua mulieres, elegantius tamen cum eodem
405쪽
signo dicitur zbal t. Praeterea cum Agens huius
modi singulare,vel'duale est generis siminini non veri siue ini mediate , siue mediate post verbum subsequens similiter appo ni , vel etiam ommitti totest f mininum verbi signum , veluti. Yt Q aio , & tremuit serra, Irem .MNU& dis, tremuis hodie terra , nihilominus quando Agens huiusmodi non immediate subsequitur elegantius sine 1 minino signo dicitur tremuit δε-
Tandem cum Agens est plurale siue masculivum , siue s mininum, modo non sit masculinum sanum,eodem pacto verbum disj onitor quoad genus, quo iam disponi diximus subsequente Agente s minino non vero, apposito scilicet vel etiam dempto seminino signo, veluti Ut Odi, & Ut a i.
runt homines, fit autem hoc quia plurale nomen , ut praeced. lib. diximus censetur semininum,quatenus nempe virtute continet valorem, ac sensum huius vocis congregatio,
siue collectio,quae vox stminina est, perinde namque est dicere Ut sal homines, ac d salse in congregatio, tae colleChio hominum: Atque haec circa genus obseruanda sunt cum Agens est inanisestum nomen post verbum subsequens. Cum vero hoc ipsum praemittitur necessario verbum concordat genere si Agens singulare, vel duale sit, veluti l homo percussit, mulier percussit, ODYl terra resemuit, duo homines percusserunt, duae mulieres percusserunt, ubiu vitai l dua terrae tremuserunt . Si vero Agens sit plurale dupliciter disponi potest verbum , uel iuxta genus agentis originale, veluti homines percu erunt, mulieres percusserunt ,
NU O,IU, V l terra tremuerunt apposito solo *minino iuxta genus simininum singulare putatiuum, quod intelligitur
406쪽
ligitur in plurali quocumque,ut dictu est, veluti duodlhominespereus erant , at mulieres pere erunt, GYl terrae contremuerunt , quae proprie sonant homines percussit, mulieres percussit , terrae contremuit, quasi diceretur homines percussit collectio eorum, mulieres percusi sit collessio earum, terrae contremuit collessio earum .
II e Concordatione Adiectivi,& Substantivi.
Concordatio Adiectivi cum Substativo in quattuor accidentibus potest consistere, nempe in numero, genere, casia,& in notificatione, siue deternainatione,& indeterminatione. Vt autem sciatur quo nam pacto adiectivum, S substantivum in his conueniant, reuocanda est in memoriam ea adiectivi di- sinctio, qua superitis diuisum fuit in duas species,quarum Prima dicitur Ulia dispositio bjuntiui , idest aliquid proprie spectans ad substantivum ; veluti cum dicitur venit bomo piacher, ubi pulchritudo proprie conuenit homini, unde adiectivum huiusmodi dicitur U I - ἰl- - . connexum pronomini Db iantiui oectista, er rapb ans 1 Hud, quasi diceretur,4 tatas venit homo pulcber ipse. Secunda vero Adi Gui species est a Latinis admodum aliena, dicitur auten
U- dispositis depindentis a subintitio , h. aliquid quod non sit proprie res substantiui,sed alterius dependentis ab ipse, siue cum ipsb coniuncti, ueluti cum dicitur. -l venit Amo putibιν fratcr eius, ubi pul-
407쪽
chritudo proprie conuenit statri, non autem homini. Vndo adiectivum huiusmodi dicitiir U . 12 nexum nomini manifecto , ct couoms ιIlud in casu Rapb o. ut verbum Agens. Prima crgo mecies Adiectivi in omnibus quattuor mem ratis accidentibus cum substantivo concordat. Vnde s substantivum sit singulare, vel duale,uel plurale,adiectivum parititer esse debet singulare, uel duale,vel plurale; si illud sit masculinum, hoc debet esse masculinum ; si illud positum sit in casu Raph-o, hoc etiam ponetur in Raphis ; ac tandem si indeterminatum sit illud, tale pariter erit istud. Veluti Venit homo sciens. ω- Vidi homines duos stientes.
, di Uta ι Transiui per homines stientes.
Transiui per mulieres scientes. . Sed notandum quod quando substantivum est plurale pristrtim non rationale siue masculinum, siue *mininum sit, adhiberi etiam solet vox adiectivi siminina singularis, quemadmodum de verbo etiam superius diximus ; quia nempe plurali quodlibet simininum singulare censetur, veluti, et a Gi it mrora foctos, ura .r-.
fori silibros multos. Secunda vero species adiectivi necessario quidem conco
408쪽
dat cum substativo prolato in duobus accidentibus posteri ribus, nempe casti, & determinatione , vel indeterminatione; non tamen in duobus prioribus, scilicet numero & genere ; in his enim potius respicit substantivum subsequens nificatum, quod dicitur Agens eius , ac proinde cum eo se habet vi vc bum cum Agente. Unde numero regulariter est singulare , quamuis sui stantivum subsequens, siue Agens eius duale sit, vel plurale. Genere vero similiter ad instar verbi i mininum est necessario si Agens subsequens si sigmin. generis veri; ad libitum uero si illud sit stmin. generis non ueri . cumucro illud est masculinum adiectivum pariter est masculii tuin,ueluti Venit homo pulchra uxor eius. l. . t os ar Vidi duos homines pulchram
i . Uta, Transiui per homines pulchra s
Venie mulier pulcher uir eius. lia. Vidi mulicres duas pulchrum ii
E. Transiui per mulieres pulchrum
Eodem prorsus modo dicendum quando praecedens sibilantivum prolatum est determinatum per articulum, uel quocumque alio modo, ueluti Notandum tamen primo, quod quando substantivum subtaquens est plurale, quamuis . ut dictum est adiectiuuin singulariter adhiberi possit, ut ULLE E - . oemi homo puLeb. sertii eius, elegantius tamen est ipsum plurificare, ita ut fiat plurale fractum, ueluti Α-- ..- ,- ua ve
409쪽
nis bomo pulibri frui eius. Notaduin secundo, quod quando adiectivum est nomen p. tientis , siue participium pestiuum , uel adiectivum assimila tum , licet ipsiam adhibere hac explicata ratione , Vt
venit bomo percussus pater eius, di i Uenit homo pulchor frater eius. & licet Otiam ipsirin proprius connectere eidem substantivo pracedenti, siue eius occulto pronomini , ipsum vero substantivum sub- sc luens collocare in casu Nasbo ad instar vel ipsi an-nzctcre adiectivum , quo collocetur in Ciano , veluti ιl IS ita renit homo perressus patre,siue pulcber facie , de omit homo percus
sui patrii, siue pulcherfaciet; eodemque pacto ipsum fit cum substantivum praecedens est determinatum, veluti, vel ι Yl , & sic adiecimunm sequetur substantivum in omnibus quattuor accidentibus memoratis, nempe numer genere, casu, determinatione, vel indeterminatione, adeo, ut coincidat cum prima specie adiectivi, veluti Venit homo percun
I ibi talia Veneriit duo homines -- - percussi patre ,hYl Veneriit homines percussi patre, &c.
410쪽
De Concordatione Relativi, cum Ante
cedente . IN tribus concordant Relatiuum, & Antecedens, nempe innumero , genere, & determinatione, semper enim ambo determinata sunt, & cuius numeri, vel generis fuerit unum is erit etiam aliud, veluti
ibi ut o Dal Homines duo qui .
ciat Ut bal Homines qui .l Mulier quaei, ilitas at Mulieres duae quae .
Glial , Ut Mulieres quae . Cum autem antecedit plurale non rationale, numquam ashibetur plurale relatiuum, sed semper singulare 1 mininum is iuxta i mininum genus singulare,quod in plurali quodlibeti telligitur; unde si ex. gr. dicendum sit enses qui, non dicetur
o bal , sed LGl O l quod proprie sonat e
hi qua . Hoc autem totum, quod de relativo respectit Antecedentis dictum est intelli dum est etiam de Pronomino respectu eius, cuius est pronomen . concordant enim similiter innumero, &genere, quamuis non in determinatione, semper enim pron mea in determinatum. Vnde dicetur,