De melancholia et morbis melancholicis.

111쪽

cundus incusat, fit Melancholia quae quasi basin morbo praebet, erumpentibus hinc inde injustissimi furoris paroxysmis, quasi Melancholiae

mania conjuncta foret.

Alter e vividis animi affectibus est immoderata laetitia. Ei quidem sine moderatione sese tradere in hac rerum humanarum inconstantia, levis est ingenii, jam ad errorem nati; sed si insperata sit illa , si animum imparem ei ferendae occluserit cita oppleverit, ut jam ad alia omnia coecutiat, ita fibras ultra tonum distendit, ut

vel levissimi infortunii sit impatiens. Sic insanos anno hujus nostri saeculi vigesimo, quo eversis

multorum opibus , insperata quibusdam arrisit fortuna, multo plures ab aucta quam ab imminutata opum vi, insaniisse vidit cl. Meadius. At certe si quis sanae mentis in vanitatem rerum illarum humanarum, sapienti oculo introspexerit, ridebit sane quam parum stet promissis fortuna sterilis Veri mirabiturque quantum de communi sensu detrahant divitiae, unde inexpleta cupido lucri, amissi querimoniae, quae mala es cit pauperculus. Et id experientia confirmat; nam eos qui de pauperibus divites evasere, Videas fere omnes melancholicos esse , seu quod acutiorem sensum exciverit laetitia, seu quod suis confidenti opibus, quod ante vix molestum fuerat, Vadat intolerabile.

Ex siri plicioribus istis complicatis inter se,

alia nascuntur pathemata , ut mora immoderata Coeundi cupido , quae sexum utrumque saepe praecipitem agit,& est teterrima belli causa. Insunt in eo spes , angor, zelotypia bellum Ia rur-

112쪽

sum Saepius tamen a ViVidi exorsus amor eXor diis, atque vehementibus animi an ectibus, in ardos abit in lentOS. De secundo illo affectuum genere quos tardos ideo vocamus, quia omnem Videntur functionum singularum actionem tollere , non est quod longiori tractatione agamus Per se moestitia, metus aliaeque hujus generis affectiones melancholicae sunt, tonum non solum OVum impertiunt fibris , sed tonum, ut ita dicam , melancholicum. Ne credas enim , ut quorumdam opinio est

supprimi ab inertia in hisce mentis Otibus tonum fibrarum Strictae sunt illae atque convulsae, prae strictura actioni impares. Hinc est quod

Cuice leves loquantur , stupeant ingentes hinc est quod arrigantur horrore comae, VOX haereat faucibus , gelidus oue coeat, seu concrescat praestrictura fibrae guis formidine. Hinc timoreXanguis, hinc corcis trem Orin palpitatio a in Clevis pedibus timor addit alas, quas gravis sup primit. Anectus illi repetiti omnes inhabitum vitiosum vertuntur, furtimque in Melancholiam delabuntur , quae agitat, Versat undequaque debilitatam mentem Melancholia autem illa ha bitum affectus unde primum nata est refert. NeC minus inde intelligitur cur meditabundi, attenti uni objecto homines, si affectibus animi Corripiantur , adeo facile in Melancho iam vertantur. Quod quasi endemium, ingenitum Anglis vitium dicitur. Ea quidem causae qua ratione possint Metaucholiam simplicem inducere satis intelligitur.

113쪽

Nec nova causarum series invenienda est, ut alterius seu ejus in qua nervorum actio pessumdata est , elementa inveniamus. Dister enim hoc secundum genus a priori, quantum differt actionis intensio ab ejus perversitate; sed perversio illa atque confusio supponit semper auctum aliquatenus tonum Coincidunt ergo causae , nec nisi levibus abludunt disserentiis.1 o. Enim Melancholia simplex ad hunc gradum aucta , quo de ratione detrahat, in secundami degener : cum sensilitas uniVersim aucta , causas tamen inaequaliter agentes admittat,inpariter inaequales effectus in corpus refundat. 20. Vero causae omnes memoratae, si discordes agant in opposita contraria actione in Corpus ita incurrant, ut ab excessu ad directe oppositum et sectum praecipiti gradu ferantur , jam non unitiformi actione nervos intendunt, sed divellunt

quaquaversum ut Verbis usitati utar , On- vellunt. Fit e memorato alibi mechanismo mobilitas summa, sed ab normis, Cujus Xempla praebet hypochondriaca astecti , hysterica labes reliqua mala quae ab inordinato spirituum motu in Scholis repetenda dicuntur. Ab illa alternante causarum essicacia ingentia nervorum mala saepe pendent, quae simul animo debilitatem, corpori convulsionem inducunt. Infames sunt in Armenia , teste Tourne fortio, noctes gelidae , quae diei aestum furentem XCipiunt, nerveas fibras contrahunt, colici doloris , rheumatismi nomine , per ustionem atque ignis applicationem sanandi. Quod & Japonen sibus familiare Imo etiam . Athenaei testimonio,

114쪽

, DE MELANCHOLIA, olim in Phrygia sciaticae affectiones per Musicen

sanatae fuerunt. Ab alternis caloris atque frigoris insultibus apud nos familiaris est puteorum mundatoribus, Tetanos conVulsionis genus,celeri morte exitiale Malum apud Indos Orientales non infrequens , quibus in locis Varias Vices Xperitur intra brevissimum tempus athmosphaera in Europa Vero temperatiore , ad artifices quosdam ablegatum. Alternae pariter affectuum animi sese mutuo eXcipientium vices tonum partium pariter infringunt atque pessumdant, cum nihil magis Cognitam sit experientia, quam quod parte Variae avariis assiciantur animi affectibus. Hinc qui subito

terrore Correpti, postea ad laetitiam conversi sunt. rupta Cordis motuum harmonia, cor mobile habent, ita ut ad timorem Vel minimum motum tremat atque palpitet. Hinc nulli sunt homines qui Melancholiam facilius capessant, quam qui levis de inconstantis animi, vitae instituta sine consilio

sumpta, temere pariter immutant, nunc in Aristippi praecepta delabentes, nunc Stoicae severitati addicti hodie magna omnia loquentes , Reges atque Tetrarchas, Cras mensam tripedem

Concham salis puri, togam crassam sibi satis habentes. Debilitas melancholica fere inest illis qui a sceleribus in superstitionem, a superstitione in scelera devehuntur. Nec scaturigo minus est pessumdandis nervis idonea, in illis quos , dum

male patratorum Conscientia remordet, illico omi o medio , vitii fuga in austerum Vitae genus non terrori S Vacua mente, praecipites ita agit, ut

1ibi vel minima delinimenta recusenti tantae enim

mutationi

115쪽

mutationi sustinendae mens impar in corpus nimium imbelle convellitur , concutitur, tot in subvertitur.

Illud mihi exemplum praebet vir ingeniosus , qui cum juveniliter se sein Veneri, vino,

comessationibus omnis generis tradiderit, Vitaeque exercitatae simul QVoluptatum illecebris

plures per annos inquinatae illic subita poeni tentia sele , ac studiis altioribus, pietati austerae totum sacravit. Hinc brevi in pessimam incidit Melanchol iam , sese quovis morbo laborantem credens pessimis capitis doloribus Correptus quoties nimis indulgeret aut studiis,

aut orationi. Ne res mira foret Visa Cuicumque audiisset narrantem, quotin quanta intu pertulerit certamina, quot quantis cupidinurn D

sultibus ipsi fuerit obsistendum. Objiciatur forsan quidem ipso Hippocrate

rationi suffragante , alternis hisce vicissitudinibus fibras roborari, reddique induratas in mutatio. nibus X periundis aptiores Assentiemur quidem si res intra illos fines contineatur , in quibus rectum consistit. Sed facile virtus in vitium it degener . Si sensim indurentur fibrae , omnia vel maxime violenta discent pati, sed si absurdis violentisque motibus convellantur, ipsius etiam convulsionis habitum induunt fiuntque in malo cons

tanteri

Ρraeterea Vero ut utriusque Melancholis ner-Vese nexus melius intelligatur, nonne aucta imaginatio in ipso suo augmento perVersa est, quatenus falsa sibi fingit, pro veris estulit A vitiata imaginatione nonne spasmi imitando intra Corpus Tom L G

116쪽

nascunturi Ecquis dum violente vomenti homini assidet, similes nixus non experitur quin etiam durum videtur illud negasse aliquid a matre utero

gerente , in nerVo foetus quasi noVo genere contagii amari. Refert Digboeus Jacobum rimum, Angliae Regem , alioqui fortissimum . distinctum

gladium semper exhorruisse , dum eo Scotia Regina mater graVida, Videt confodi a te pedes ejus provolutum Amassium. VidouVenem trem Ore miserando Correptum , qui causam scisci tanti respondebat, id sibi a matre Communicatum, quae graVida maritum intra ipsos lusus subita morte pereuntem Xhorruerat Novi Virum quem subito videas exanimari si coram ipso longilis de operatione Chirurgica loquaris. Uno Verbo, quoscumque Videas,in plures occurrent, se-

imaginationi laborare , adeoque Melancholiae Teos pronuntiabis Saepe nativa Constitutione. saepe memoria rei in infantia peractae novas imaginationi laedendae vires lassiciente. Hae sunt praecipuae Causae uniVersales quae utrique Melancholis nerVese aditum praebent, unde nostra devolvitur inquisitio in peculiares, quae scilicet parti alicui assiXae totam convellunt machinam.

Circa has duo notanda sunt. I'. Nullam hic de prima seu simpliciore Melancholia rationem habendam esse , cum causa singularis inaequaliter necessario agat, universum si assiciat corpus, illud saltem inaequaliter occupet 2'. Hi non adducendas se eas causas , quae sui translatione valeant in hanc illamve partem ferri atque diva-

117쪽

gati, Cum morbum constituant a Melancholiudiversum , sed eas tantum quae a nerVi unius partis affectis , quasi irradiatione , aut vibrationis

Continuatione, parte alias assiciunt. Has autem ad sequentia capita reducemUS. Primum constituet, irradiatio quae a Ventri- Culo orta , in omne partes ita fertur, eoque impetu grassatur, ut non absurde a neotericis quibusdam pro centro sensu atque motus habeatur Alteium quaeremus in obscuro hepatis lienisque sensu. Tertium a renibus. Quartum ab organis utriusque seXus genitalibus. Quintum vero ab ipsius cerebri aut ejus membranarum vitiiS.Iis adjungi non possunt licet saepe Melancholiam nerveam mentiantur, quia alios constituunt morbos , labes Venere , corbutica in alia hujusmodi venenorum intus enatorum genera. Nullum est inter animalis Corporis Viscera quod potentius Xerceat in nerVOS imperium, stomacho Dolor ejus totum hominem usque ad Convulsiones subvertit. Illa sola causa linquuntur saepe animo mulieres Viri foeminei Nullum adeo viscus odiis antipathicis subjicitur Fre quentissima habetur jure meritoque dolorum C pitis causa. Virum novi qui si amygdalas sacchar obductas intra stomachum acceperit, dolet

Capite , angitur, melancholicus incedit plures per horas. Mulierem noVi quae OryZa manducata in palpitationes Cordis injicitur enormes , aut Omitu per sanandas , aut concoctionis toto inte vallo perferendas narrabat mihi nuper Aulicus, se tristi occupatum per anni integri spa-

118쪽

Jecinoris, lienisque affecti fere semper Melancholia comes est. Sed tum pro symptomatica haberi potest. nab in hisce visceribus , ut alibi dicetur, latet luna oratis Melancholite ossicina

dives malorum. Sed de his loquendum erit fusius in altera hujusce nostri operis parte. Quam Vero renibus male se habentibus, imovi in renali calculo extitisse vidi, nullo interim alio foras prodeunte calculi symptomate, pro nervea Melancholiat heri velim. Attentiorem inter causas Melancholiae singulares tra nationem meretur, quae a cerebro dependet. Per se enim Melancholiam ner- eam potest induCere primario affectum. moprotractior meditati, in ipsam cerebri arcem videtur agere primario.EX clarissimi Mehelii ob servatis huc usque tamen vi Cognitis , videtur in maniacis melancholicis plerisque substantia medullaris cerebri atque erebelli, ad stateram levior fuisse Verum alia cerebri vitia malum hoc important. Vidi Virum gravibus confectum laboribus .ingenti ingenii impensa defatigatum , nullo ali morbo laborantem per annos integros , praeterquam Melancholia gravi, haec subito in lethargum abiit, o in mortem. Hujus in aperto cadavere bullula ingens aqueacorpori calloso insedisse visa , qua functiones pedetenti labefactarentur forsan aliquando late exundans fibras, comprimiti extendit; inde curiosa illa ab illustri eassio scriptis consecrata obserVatio, viri qui alternis hydrops, alternis maniacus evadebat, altero alterum pel-

119쪽

PAns . Apirae V IOIlente morbo Saltem in arte non novum est ab herpete retropulso maniam nasci, irritante fibras ipsas cerebri, venenori simili malo aegrotantem, artificiosa scabiei insertio ad pristinam sanitatem reduXit. Quibus causis altera merito potest adjungi, de qua tamen nil certi dicendum habe

mus, mala capitis a natiVitate Conformatio, quae

ut stupiditatem creare , sic etiam habitum melancholicum potest inducere. Sed nullae partes Melancholiae nerveae adeo sera-Ces sunt, ac illae quae aut recipiendo, aut ejiciendo semini, in utroque seX a Natura formatae atque emetae sunt. Horumce organorum in utroque sexu actio erethismum supponit, adeoque en sum eXquisitum; unde omnis causa acredinem inducens erethismum hunc auget, tensionem adsdit, quo totum Corpus Concutitur cum nullast pars aut motus, aut sensu capac, quae non,

aliquid in cupidine Venerea Conserat. Nonne fervens amor, libido quae solet matres equarum furiare , errorem simul mentisin nerveam infert Melancholiam. Nonne vesanus haberi ille potest, quem, dum rapit in abrupta amor improbus,

reclamare non possunt aut pudor, aut propinquorum amor, aut verecundia ad virtutern stimulatriX.

In his certe casibus saepius Melancholia pro symptomate haberi potest , hinc adeo exoptataphlysicis , licet eos adeo prompte conficiat Venus. Vidi mulierem pessimo corbulo laborantem , Conceptam a morbo Cupidinem , per antia corbutica deponere in notum est ab omni aevo, sine Cerere, Baccho frigere illam. Sicut

120쪽

roea DE MELANCHOLIA.hodie scimus aliquandocili estoetis Mutetis cantharidum usu exsuscitatam fuisse, praepostero , imo fere semper lethali consilio.

Sed quanquam enata ab hisce causis Melancholia principem morbum non Constituat, alii sunt homines quos ita misere finxit Natura, ut per se in furias ignemque ruant, nec in praecepSVitium abreptos, aut praecepta, aut lecanimi motibus imperans, possit cohibere. Hi toto corporetensi, melancholici sunt, imo Mimpendet miserrima illa species , quae hinc ab exhaustis viribus , illinc a remordentis conscientiae aculeis pendet, necnon simul a repetito erethis mi atque spasmi habitu Unde brevi in pessima mala aguntur in-kelices , nec minora quidem, si cum jam natura pessumdata est fraena vix admittit, novam illi subito, sine gradu violentiam inferunt, praeteritorumque scelerum , in praesenti melioris vitae

institutione supplicia adhuc luunt,