장음표시 사용
131쪽
cmam ratione agere. Spasmodicum est etiam in lacrymas solvi, ea de causa quae in Constantem virum non agat, unde id mulierculis iueris fomiliare qui debilem spasmo obnoxiam a Na
tura teXturam corpori accepere.
Distinctior adest spasmus in injussa illa palpe
pebrae nictitatione , quam Gallice vocant a Souris. Nec minus spasmo laborant quibus solitum est frontem injussis caperare minis , aut rugis
Uno gradu magis melancholici sunt, qui sustpiriis , oscitationibus , pandiculationibus Contra nitente VeXantur. puta frequentia, oris disia torsio , pavores per somnum , subsultus insiden tibus 4 sine ulla causa Xterna surarum OnVulsio crambe dicta , spasmos jam invaluisse denuntiant in ab illis prae foribus adstare judicare poteris conVulsiones Veras atque plenarias, quae hystericis adeo frequenter accidunt. Ex his porro satis luculenter apparet quam dissicile sit sibi mentis errorem , sine aliqua convulsionis dea fingere,in vicissim spasmum intelligere sitne aliquo mentis errabundae concursu sed fatendum est illud in his symptoma praedominari, delirium in aliis. Verum ut aliquando delirium per intervalla tantum reviviscit, sic pius spasmi ingentia relinquunt intervalla quibus refectae vires possint tantum laborem tolerare. Ita ut in convulsione duplex distinguenda sit morbi forma Prior est, status convulsivi in quo vix ulla datur quies , sed spasmus lenis est, ut vidi multas a terrore subito, in reliquam Vitam, tremorem vel ab ipsa infantia, imo, ut ita dicam, a matris
132쪽
utero ad usque decrepitam senectam protraXisse. Altera vero paroXysmis spasmodicis constat, Vchementissimis illis, totam machinam conturbantibus, sed qui ex ipsa fibrarum Constitutione cessant, defatigatis distractis illis , jamque adspalmum imparibus. Sed renovabile malum est, cum ipsa fibrarum roboris reno Vatione. In pa-roxysmis illis pasmodicis nunquam mens Constat, sed potest integra sartaque sarvari in inter.
vallis, dum mobilis tantum parS, quieta attactum vel minimae laedentis causae timet, prompta facilis in vehementissimas OnVulsiones erumpere. Jam vero singula convulsionum Variarum genera quae tot tam diversis illudunt formis, quae oculos tot monstris obtundunt , enarrando persequi, ut
operosum foret, sic prorsus inutile ad eam quam prosequimur diagnosim, multique alii in iis describendis insudavere, nec jam omnes Xpediere quibus adoriuntur latebras. Harum si quae aliquid ad causae diagnosim conferat, eam sequenti Capitulo prosequemur vestigiis magni Sydenhami insistentes. Sussiciat hic agnoscere nullam esse fere larvam quam non induat versipellis rotheus , ita ut vel expertissimo Medico fucum faciat lanxiam dubitationem, si non iterum iterumque attentus lucem sibi quaesiverit, ' ex ipsa perspecta dudum aegrotantis natura; 2'. X invasione morbi qui caeteris acutarum aegritudinum principiis nihil simile profert, sed subita invasione aegrum assicit 3'. X symptomatum con- Comitantium irregulari Concursu, cum jam illa sibi nullatenus mechanice responsent Θ'. X
133쪽
parteci S'. e cauSa praecedenti percepta atque cognitari 6'. demum ex qualitate Xcretionum.
Liceat vero ad pleniorem diagnosim singula haec signa quaerere in poplexi spasmodica, morbo
Mulier viginti circiterin quinque annos a ta jamdudum summa mobilitate praedita, menstruis instantibus , aliqua perturbata moestitia loco solitae vacuationis , oris distortione somno lentia alta , lateris unius paralysi corripitur. Uterusin tensus erat,in dolore manifesto ad tangen. tis manum assiciebatur Subsultus aderant in tendinibus etiam partis paralyticae, Vultu praeter modum atque rationem lividus, impeditum sanguinis per Venas jugulares regressum argue
bat. Ipsa si e sopore excuteretur moesta lanXia. Plures per dies status iste perduravit; sed eam solvit insperatus successus Etenim cum aliqua
partium omnium Convulsione illico .sui compotem in artibus omnibus Xercendis parem fecere menstrua quae Copiosius fluxerunt.
Alterum exemplum spasmi nervet plures per annos perdurantis, mihi fecit nobilissima mulier, nullo alio vexata morbo praeter colli singularem omnino distortionem, quae sterno-masto 1deo musiaculo evidenter Convulso debebatur. Cujus si semel superata esset resistentia per Vim quamcunque Xternam , tun alter oppositi lateris sui juris erat, motusque debitos peragebat inutilis inde factus quod alterius seu oppositi tonus admodum auci us resistentiam illius vinceret. Haec semper
quidem collo distorta erat , sed si aliquid eam
134쪽
iis MELANCHOLIA, perculisset, illico magis distortam in in ipsa di
tortione tremulam vidisses. orbus autem in animam imbellem ex taedio , indeque orto vitae fastidio inciderat. Tertium vero symptomatum genus quod universis morbi causis , adeoque toti morbo competit, est excretorum humorum sive ordine , sive Natura perversio. yden hamus quidem accuratissimus Naturae aberrantis Observator, quasi unibvocum univeris tum hystericae, tum hypochon driacae affectioni symptoma, recensuit urinae limpidae ac tenuissimae Copiosam effusionem. Et revera frequentissimum est accidens illud, ita ut raro absit in gravioribus tamen spasmis saepe nulla vel guttula cujuscumque secretionis obtinetur Prelaxato Vero spasmo tunc affatim omnes exeunt, sed Crassae, turbidae, umentorum urinis similes urinae Imo deesse aliquando vidi urinam,
ejusque defectum suppleri a frequenti, tenui
pariter aqueae salivae excreatione; a succi aut pan creatici, aut stomachici ingenti vi per vomitum eXcreati, aut demum a lacrymarum e Xitu copiosissimo qui spasmos leviores saepe in mulieribus comitatur. At si gradus major sit spasmi, omnia
occlusa sunt. Sic vidisse me muliere in memini cui spasmus fauces inuitur occupaVerat, Urinam , salivam , faeces per hebdomadem integram fere omnino suppressas passam fuisse. Quartum demum ex universalibus symptomatibus , quae toti morbo conVeniunt, est atonia spasmo opposita, tamen ita necessario conjuncta , ut eum sequatur live levem , sive gravem supposueris. Atonia gravis sequitur Vehementes
135쪽
spasmos, levis leves excipit. Sed nemo est qui
aliquid convulsivi expertus fuerit, qu non impotentiam ad actionem in parte spasmo ante aia secta non experiatur. Distractas scilicet atque divulsas spasmo fibras relaxari necesse est eo quidem magis quo plus distentae fuerunt. Hinc melancholicos atque hystericas, excepto spasmi
tempore, plus minus Ue tonos reperiemus. Et
cum vehementia spasmi saepe sit brevissima, longiorem post se relinquit atoniam Unde etiam famosa est apud Autores spasmorum illa revulsio in qua dum partem aliquam deserere videntur ; in aliam discurrere , quasi paralyticus Videtur artus quem spasmodica vis deseruit. Hinc factum ut inordinatus spirituum fluxus, dum in unam partem Violentius irrumpit, alias diceretur deserere. Ingeniosa quidem hypothesi, si in negotio per observationem solam discutiendo , aliquid ingenio tribuere liceret. Hac freto diagnos non admodum erit dissicile intelligere , unde repetenda est tanta symp-
tomatum continuo oculis illudentium farrago pCur tanta diversitas ut eodem morbo laborantes
oppositis inter se aliaetibus conflictari videantur Cur nunc virium immanis, fere creditu major cumulum Nunc contra debilitas atque infirmitas nimia Cur spasmus hos exerceat, illos atonis Cur spasmus in una parte, tonia in altera λQui fieri possit ut ab apoplexia transeant in phrenitidem, a phrenitide contra in pleuritidem Uno Verbo, quasi nidi oculi omnia in machina humana possibilia symptomata decurrant λNec minus intelligitur a remota morbi causa
136쪽
ad diagnosim constituendam tantum Concurrente, qui fiat ut morbo nostro soli, universo Competat, nec ulli alteri, ut a vehementissimis, quae evertendam machinam minarentur symp- tomatibus subitus quasi fiat in optimam sanitatem transitus. Remanet enim atonia, sed in ipsa atonia nihil morbosi est. Nec te magis fallet quid sit habitus ille ne
Ueus, in quo aut aucta, aut perVersa nervorum
actio, causae exterioris impulsum expectat, ut quasi explosione facta omnia incandescant; quid sit parOXysmus nerVeus. X utroque tum habitu, tum paroXysmo inter se Collatis, gradus morbi sancitur atque definitur. Nam morbum habitu fere
nerVe constantem paroxysmis vix interstinctum nun reperies, nunc contra Volatilem quasi, Vix eXtra paroxysmos existentem. Raro prior convulsionibus foetus est, raro alter delirium pro
comite habet. Sed ut in priori convulsivo delirii aut saltem erroris in mente fere semper aliqua nota subest, ita subgliscit posteriori aliquid te
vioris convulsionis. Tum vero satis praenuntiare valebis quod quae paroxysmis constat vehementioribus Melancholia nervea, spatio medio interea tranquilliori causa externa indiget ut X- Citetur , quae Contra rarioribus paroXysmis con-
satur, spatio medio ad morbum magis inclinante, causam habet altis fixam radicibus Mecipsa pendentem corporis constitutione.
137쪽
De Signis diagnesiacis variarum Melan
chom ne meae Causa iam. 'uANTUMCUNQUE Varia sint symptomata , quibus oculos perstringit, ludum Crudelem pertinax ludere affectio nervea , nec ipsa ejus essentia possit nisi a supra memoratis deprehendi, non minus tamen singularia signa, summo studio atque accurato labore expendenda sunt , cum saepius morbi causas, nata in indicare, quibus aut aVertendis , aut etiam profligandis non minima artis pars impenditur. Scilicet notam constantem vix facile delendam inurit causa, qua possit laten Silla arripi, dum corpus jam labile in hoc illud vesymptomatum genus praeceps agit. Unde a symp- tomate causam hariolamur. Nec morbi solum sed
causa habebitur diagnotas. Quod quidem propositum jam a Sydenhamo feliciter auspicatum persequi conabimur. Quod autem magis operae nostrae pretium facit, est quod causae ipsae immultiplices sint,a
late Xtendantur , tum vero quod ab aliis morbis pendens , medicanti saepe tenebras offundit Lfectio nostra Unde factum, ut asserere non dubitaverit Sydentiamus, in ea duas tertias morborum chronicorum partes Contineri, quod tamen in Anglia morborum nerveorum feracissima Verum, non adeo Galliae nostrae competit.
138쪽
Causae autem omnes Melancholiae nerVeae eX- citantes, quas alibi retulimus , ad tres classes revocari possunt, quarum prima eas continebit Causas quae intra Corpus admi se ita in nervos agunt, ut unaquaeque proprium sibi symptoma, propriam diagnos vindicet. Secunda ea comis plectitur quae sensus primario assiciunt. Tertia demum earum est quae alicui parti inhaerent, unde morbus mechanicus in astedii nerVea eodem passu increscant, sibique vires mutuas praebeant. Prius causarum genus in retenta aut in intromissa dividitur. Retenta ea sunt quae eXCerni solita , ab aliqua causa cohibentur, ut sunt at Vi, Cuti atque Vesicae excrementa bilios , salivalia recrementa. Tum morbi utanei, quorum
quidem suppressio sensibus evidens, non indubitata suae absentiae signa obtinet. Sed si Melancholis inducendae faveant, di agnosim ex tribus signorum classibus trahent Prim quidem pars ipsa per quam fluere institutus est liquor , gravamine , lethora , inflammatione assicitur, tum partes quae ipsi compatiuntur, praecipue Vacillant; nec nisi tertium locum obtinent quae Melancholiam universalem designant. Exemplo sit quae a retentis mensibus pendet crura lumbi, uteruS, vesica primos in se suscipiunt affectus. Tum pica, malacia, nausea , convulsionibus assicitur ventriculus , ab illo intestina volvulis cruciantur, imo ad fauces usque famosa illa strangulatio tu focatio extenditur. Familiare est ipsis ex Syden hami observatione , exanteriore capitis parte
dolereri dum interea ex ejusdem dogmatibus
139쪽
affecto utero saepe nervea epilepsia exoritur. Capitis interiora, dolore obtuso, thoracem asthmate, cutem ictero assicit, alvus durior si nerveam aflectionem inducat intestina vero VolVulis assici ipsi morbo primarium est. Idem sit judicium de reliquis retentis, quorum diagnosin ultra persequi , utpote satis manifestam , inutilo est. Multo magis ambiguam nobis offerent inquisitionem, quae ab admissis intra Corpus pendent, sive alimenti, si1ve medicamenti, silve veneni titulo, causa Melancholiae nerves irrepserit. Ex notitia actionis singulorum medicaminum facile est intelligere , quod si affectionem ner Veam possint inducere, ea semper illas partes assiciet, in quas praecipua desaevit violentia Saepe autem illae a centro actionis medicamenti disia sitae sunt, ex ipsa medicamentorum historia depromuntur. Sic helleborus dum ventrem solvit, fauces strangulatione spasmodica assicit. Sic
aloes anum, an venas resolvitra cantharides dum vesicam spasmodice inflammant , thoracem& delicatulas tracheae partes prorsus intacta relinquunt. Vis porro illa spasmodica , in qua sorsan universa Consistit medicamentorum actio , si repetita nervos in ConuulsiVum habitum traxerit, necesse est ut pristinae causae retineat Caracterem , alteque eum corpori inurat. Frequens Vero purgantium , fialagogorum apophlegmantisantium, reliquorumque Vacuantium abusus,in singularia affectis partibus symp- tomata concitant, rimul universalia quasi va
cuationi dicata signa sibi vindicant.
140쪽
Scilicet quicumque a nimiis vacuationibus exhaustus in affectionem nerveam incidit, habet mixtam cum irritatione atque siccitate nervorum debilitatem in , ut cum Veteribus loquar , X-liaustos spiritus experitur. Hi, aridiore fibrae tono incipiis conatibus ad actionem convelluntur , ausis vel mediocribus XCidunt.
Quanquam autem horumce medicamentorum
solus habitus vulgo noceat, visum tamen est aliquando in Corpore praedisposito , a solo praepostero unius purgantis usu inductam fuisse nerveam summo gradu Melancholiam Terribile ejusmodi exemplum vidi in Viro amore litterarum celeberrimo, qui dum de languente Ventriculo conqueritur . Pharmacopolam adit, a quo pulVerem purgantem accipit hora somni hauriendum Dolores ab eo enormes in ventriculo enascuntur , ad intestina brevi communione nerVOrum Xtenti. Hinc Vomitus enormes Walvi profusio, Cum cruciatibus ViX enarrandis , tales, ut totum hominem in liquorem dissiuxurum crederes. Umuenter intro retractus , hypochondriis sublatis simulque mentis error ad imbecillitatem Vergens,
enervatis, memoria mimaginatione , aegrum ita occupaVere, ut nonnisi furiis atque clamitationibus horrendis ab hoc Veterno retraheretur. Interea oculi ConcaVi, nare retractaῖ, ZCieS horrenda, per integrum duorum annorum si
diu ita assiixere miserum, ut exhaustis pedetentim viribus , ab exhaustione succubuerit aridus, diaphanus fere , exsiccatus nullam fere nisi a spasmis existentiam mutuatus.