장음표시 사용
141쪽
liarticipationsem divini boni o Secundum hanc dicitur aliquom diligor simpliciter, quia Vult ei bonum notornum quod est ipso. Proinde, pem hoc quod dicitur homo gratiam Dei ha
be e significatur quiddam supernaturale in homine a Deo pro-χ eniens l), et io, omnibus modis contra noreticorum cavillation os positio nostra firmatur. Haseo igitur o h sanctificans gratia, quam divini odo otioloquiis, saneti quoque Patres a b initio prasedicaverunt. Haec ostio qua Irenaeus l. 5, Q. , ubi pers otiam homi non tribus Constar cloecti , Orpore, anima, et Spiritu: non dicotomiam porino verba introduce nes, Sed formalo supprnaturalis Vitaoprinoipium asserens. De qua Cyprianus epist. 1 ad Donat. n. 4, ubi adhuc a baptismo recolas, grato animo ooolit nativitatem secundam quae eum, genitalis unda auxilio, infusodosupor lumine, et eoi 3litus hausto spiritu, in novum homi- nom reparavit. De qua AuguStinus . t o pecto. 'r. et Θ-mises. n. 10, ubi Veteri Adam a quo pocentum sola imitationo
in alios homines transiisse volebant pelagiani, opponit noVum Adam Christum, qui praeterquam quod se ad iustitiam exemplum imitantibus pra0buit, dat etiam sui spiritus occultissimam idolibus gratiam, quam latenter infundit o parvulis.
Do qua Cyrillius Hierosolymitanus, enteoli. mySt. 2, 14 6, ubi ibaptismum nostrum non in Solo X trinseo faVore, sicut baptisma Ioannis, consistor docet, Sed tum ad purganda peccata Valero asserit, tum ad con 'iliandum Spiritus Sancti donum, of ad insorondum nos Christo tanquam patinites Viti. D qua rursus altor Cyrillus i. 4 in Isai. orat. 2, ubi ait formari Christum in nobis, dum divinam quamdam formam, quae St Vehit charactor substantia Dei Spiritus Sanctus o sanctificationsem nobis communioni. o qua domum alii bono multi, cum nos in Christo rogonoratos, Vero deos appellari dicunt, non ni larn, Seu particiliatione, non tanquam de substantia
142쪽
natos, Sed tanquam e gratia deificatos, tametsi usqii modo laton sit ista deificatio. Quippe, nondum apparuit quid erimus, et propterea iusti Sunt mundo deSpecti, sed scimu quoniam eum apparuerit, Similes ei erimus. Videntos iam sicuti
Fido ita tuo catholica credendum est, gratiam sanctificantem ess quiddam supernaturale, animae infusum, eiquis inhaerens. Hinc autom ulterius infertur, ut in thesi additum est, reotissimo seam a thoologis dici qualitatem ad speciem habitus reducendam.
Et Catochismus quid om concilii Tridentini, art. 2 C. ,11 50, non dubitavit assoror id quoquo ad fido definitam pertinero. Ait enim cras autem gratia, quemadmodum Tri- dentina synodus ab Omnibus redondum poena anathematis propoesita decreVit, non solum per quam peccatorum fit ro- missio, sed divina qualitas in anima inhaserens, a Veluti splendor quidam et hi quae animarum nostrarum maeulRS omne delet, ipSasque animas putoliri oros ac splendidiores Wroddit s. At quidquid sit de rigor huius cenSurae, quam pluros post Dominicum Soto SoVeriorem existimant, pro Certo saltem tenendum, doctrinam qua gratiam oponit in qualitato se habitu, ad minus viri ualitor in dos nition concilii continori. Undo, ut refert PallaVicinus, . , e. 14, 11. 3, quibusdam postulantibus ut expressius declararsetur sori iustitiampse habitum infusam delecti atres ad id rosponderunt, id satis explicari per Vocem inhaeret, quae Stabilitassem significat, et habitibus, non notibus congruit.
1 Ad complementi in doctrinae, cf. tractatum de Deo, ubi de lumine gloriae et viqione intuitiva, Q. 12, the'. 13. Et do Virtutibus, ro-
143쪽
Non orgo in ingenti saltem temeritato reiici potest conclusio, cui omnium quoque probatorum theologorum sententia suffragatur. Et a porto doducitur sex dictis in m. Ibi senim sextostimoniis revelationis Stensum est nos per sanctificantem gratiam elevari ad Superiorem gradum eSSendi, id est, actuari Seeundum nOVUm SSe quo assimilamur Deo in ordino ad participationsem propria eius beatitudinis Atqui osso huiusmodi, utpota homini adVonion post primum SS completum, Si procul dubio, non substantiale prinoi pium, sed accidens in sola anima spirituali subiectatum. Rursus Reeidens quo anima spiritualis in seipsa perficitur, nullium aliud esse potest quam qualitas, ut absque contradictione, poSit hypothesi, omnes concedent Vero igitur dicondum gratiam sanctificantem esse qualitatem divinitus infusam, quae etiam quomodo ad Speciem habitus roducatur, alibi iam declaraVimuS, generalem XPO-nondo do habitibus doctrinam. Vido ibi tota. Nec in oppositum valo auctorita quorumdam modernorum do modio tollontium omne accidens ab essentia animae ren- litor distinctum Tonsentur senim praeiudicatis opinionibus suae philosophiae, qua cum irroductibilom hab0ro videatur ad doctrinam fido oppositionem, e hoe Vel Sol capite, Praescindendo nune ab aliis est prorsus reiicienda. Logice enimo en Sequeretur, ΘΠ Supernaturale inter chimaeras esse collocandum, et non modo gratiam qua iustificamur, sod et Omnia maXima set pretiosa promissa per Christum nobis donata imo ipso notus ablatares, imo ipsum hamon gloriae et beatificam visionom, ses eum essentia Seu natur animn ΓeΛ-
litor idom. Et hoc quidsem satis nobis osso obet, nam directa confutatio principii philosophici a quo suam do gratia doctrinam privant, lono iuro ad philosophia scholasticae
Sod si gratia sanctificans os liabitus, ostii habitus roaliter distinctus ab habitibus virtutum, set spociatim ab habitu Charitatis De qua re S. Thomas in articulo huius quaestionis tertio.
144쪽
3. Quidam posuerunt, in ivit Angelicus in praesenti R. 3,
id0m esse gratiam et Virtutem Aeeundum essentiam, sed dissorro solum secundum rutionem ut gratia dicatur, Se
cundum quod facit hominem Do gratum, o secundum quod gratis datur Virtus autem, secundum quod perficit ad bono operandum. Et hoc idotur sensisso Magistor in II, Dist. 26, Cui sentontia adhaesit postea coi HS et OSi Scotum, praeter ipsius Scotistica schola aliumnos, Bollai minus o do gratia, . . At S. Thomas Constantor Ocet gratiam a virtute realito distingui, et comparari ad virtutos
sicut comparatur natura ad suas potentia operatiVas. De qua Aontontia ita consuit Suare l. 6 do grat. o. 2, Sen- tentiam hane praeforondam censemus, tum quia a pharibus et gravioribus theologis ocepta St, tum etiam quia est satis conformis Scripturae et atribus, tum denique quia magis commendat diVinam gratiam, meliusque totum ordi nem Supernaturalium perfectionum declarat . Et se quidem Vera, realem disti uetionem Omnia quae X sacris litteris supra allata sunt, Satis ostendere Videntur. Ibi enim gratia proponitur ut terminuS OVae natiVitatis noVaeque CreationiS, ut natura Superior participata a divina, ut
forma qua formaliter officimur olformos. Sed illud quod soliabo ut dirootus nativitatis terminus, ut natura noVa, Ut forma rogonoratorum in filios Dei, dicit quiden novum essendi prin-eipium, non autem operandi, niSi rudieale tantum et remotum. RurSus radicate principium operandi praeSupponitur ad principium proximum atque immediatum, cuiuSmodi est Virtus.
Dicendum igitur, gratiam praesupponi ad Virtutes, adeoque ab is realiter distingui. Et huic conclusioni concordati dictaeonciliorum. Nam concilium Viennens ait parvulis in baptismo infundi iratiam et virt/ιtes. Et ridentinum. Sess. i,
145쪽
cap. 7, Ooo iustificati Onom osse renovationem intortoris hominis se Voluntariam uesceptionem gratiae et donorum quae
dona ibidem sexplicantur do fido Spo, et charitate, qua Simul infusa accipit homo ores C. Qui inseritur. Et a te hismus ad parochos, montor concilii explicans dicit: inui autem gratia sanctificanti additur nobilissimus Omnium Virtutum comitatuS, quae in animam cum gratia divinitus infundun-
Hoc idem apprimo uado analogia ordinis naturali 0t Su-ΡernaturaliS, quam exponit Angelicus in pra ossenti, filonius de orit. Q. 27, Has opinio, inquit, quod charitas et gratia per essentiam differant, et quod nulla Mirtus sit cum stratia idem , rationabilior vidotur. Cum enim diversarum naturarum divorsi sint suos, ad consocution om alicuius finis in robus naturalibus tria praeexiguntur: scilicet natur Pro portionata ad non illum inclinatio ad nom illum, quae St naturalis appositus finis et motus in finem ... Homo
autem Seeundum naturam Suam proportionatu est ad quem
dam nona cuius habo naturalem appetitum, et Secundum naturale Vire Oporari potos ad consociation0m illius finis,
qui finis os aliqua contomplatio diVinorum, quali est ho mini possibilis sociandum facultatem naturae, in qua philΟ- sophi ultimam hominis foliuitassem posvorunt. Sod est aliquis
finis ad quom homo a Deo praeparatur, naturae humanae proportionem XCedonS, Sollicet ita aeterna qua consistit in Vision Dei per ossontiam, quae Xoedit proportionem cuiuslibo naturae oroatae, Soli De Connaturalis XSistens.
Undo oporto quod homini detur aliquid, non Soliam per
quod operetur ad finem, Vel per quod inclinetur eius ap- potitus in finem illum, sed per quod ipsa natura hominis eleVetur ad quamdam dignitalom sociandum quam talis finis sit ei compotons et ad hoc datur gratia. Ad inclinandum autom astoctum in hunc finem datur charitas ad exsequen- dum autem pora quibus praedictus finis acquiritur, dantur
146쪽
alia virtutes. Et ideo, sicut in rebus naturalibus est aliud natura ipsa quan inclinatio naturae, et eius motus vel ope Dotio ita et in gratuitis est aliud gratia a charitate et a cae feris virtutibus. Et quod hae comparatio Si reet accepta, patet per Dionysium, cap. 2 Cool. Hi 0rar. ubi dicit quod non potest aliquis habere Spiritualem operationsem, nisi prius esse Spirituale eoipiat, leui se operationem alicuius na- turae, nisi prius haboat esse in natura illa s. Caeterum, cum de habitudino Virtutum ad gratiam plonius disserimus in tractatu do psis infusis virtutibus, non est cur ea repetantur quae ibi fuerunt exposita, tum in Prologom. Cap. 2 tum ad Quaest 62, thes. l. Et ideo, Statim Venion- dum os ad dissiciliorem se maiori momenti controVΘΓSium, quae Si de esSentia gratiae uetualis. De qua Sit Sequen propositio.
ART. i. Prastor gratiam hahitualem agnoseoncta ost gratia Retualis qua Dous intollectum os voluntatem hominis intrinseCus movet actatiqui vel CognosCendum Vel olenctum Vel agonctum. Et cluplicitor Conficteratur primo uictem eounctum Eo cteincto vero in suo proXim RO OCOSSario esseotu Conficterat in suo proXimo a nocessario esseCtu, nitit altu est quam Ctus supernaturalis inctolidoratus potentiae a Deo motae, qui quoctum ero sensu in nolai QSSO ctioitur sine nodis. At Sumpta Seounctum O, ost motio in laevitate QCepta prinCipians eiusmocti notum quaeotiam tu Actem incisserenter entitati QSt, SiVe alaeat, Sive non haheat ultimum fietum Ctu salutari ctolitiorati, qui ictoirco in plena potestate voluntati semper relinquitur.. .
Praeter habitualem gratiam, agnoScendum esse aliquod aliud gratuitum auxilium si intorius animam moventi ad aliquid cognoscendum se Volendum vel agendum, manifeSte
147쪽
apparuit ex pluriesquo ostii nonii qua in praecodontibus allata sunt prasesertim oro, ubi de neceSSitate gratiae, SiVes ipsum id i os salutaris convorsionis initium, Sive ad porseverantiam in bono post ΟΠVerSionom perfectam. Ononim formo hic esse potui do gratia habituali, utpote quae non principiat, sed conSequitur initia OnVersionis, ne etiam constituit auxilium porsoVorantiae, Sed ad ipsum praeSupponitur. Oportobat igitur talem accipere gratiam, qua homo actualitor moVotur ad bonum aliutare, tum porcilluminatio-nom in intolloctu, tum per inspirationem in voluntato. Ethao est gratia otia ali do qua nune quaeStio. Sod no statim ab initio circa motiono intollo tus et Voluntati obrepat aequivocatio, animadvorto quod motio illa dupliciter accipitur. Primus modus est, vel tamquam ab obiecto
facultati prassonfato, sicut dicitur quod intolligibilo movos
intollootum, et appetibile approhensum OVet voluntatem), Vel tamquam a causa obieetum praeessentante, sicut dicitur quod magister movo montem discipuli, set orator Voluntatem auditoris). Qui quidum movendi modus non est proprius Soli
Deo, Sed Creaturi quoque, etiam in eoonomia ablati Communientur, ut puta angoli Vol ministris ovangolii do quibus Scriptum est Fides eae a/ιdif/ι, auditus auten per verbum Christi. . . Et quidem in omnem terram exivit sonu eorum, et in sine orbis terrae verba eorunm. Qui otiam in sua intrinSoea ratione nunquam Variatur, ossi orto or accidens et praeter regulam ordinariam Ontingat prassontation om bisecti ori
immediato a Doc, absquo visibili hominum ministerio Soduo transcendi ordinom illius gratia quam ΘXternam VOCRre Solent, roVolationi scilicet, Seu praedicationiS, Seu SuaSioniS,
Seu doctrinae illius dico gratia quam ipsi polagiani confitebantur cum dicobant: α do ista iustitia opera Sine ope divina non fieri, quia se homino Deus creavit cum libero Volivitatis arbitrio, o dando praecepta ipso ooet quemad modum homini sit vivondum et in eo utique adiuVat, quod
148쪽
douendo ausor ignorati fiam, ut sciat homo in operibus suis quid evitaro, set quid appotΗr debeat quo per lib0
rum arbitrium naturalitor insitum, iam semonstratam in grediens, continenter o iusto of pio Vivondo, ad boatam eamdemquo aeternam Vitam servenire mororetur l). Et
non os illa motio quam iuxta catholicam fido in ponit gratia Retualis, de cuius essentia raoson currit dis quiSitio. Est igitur alius modus quo accipitur motio intollo tus ot Voluntatis iam non sex parte obtoo si exterius pra0Sentati, sed ex parte auSae quae intrinsolus applicat of 0T02tivo dot0rminat a uitatem ad agendum. Notandum porro, quod huiuS- modi causa non est nisi Vol facultas ipsa, vel Deus, Solus pot0ns menti illabi, i. o. interius in ea operari, ut Saepe iam
ab initio dictum 2). Et si quid se sit ipsa nouitas, uno est
rufo motio, sicut quando intollectus faetus per prius in actu Circa principia, eonSequenter OVot seipsum ad intelligondum OnoluSionem, Ut quando voluntas facta per prius in aeti Circa finem, ConSequenter movet seipSam ad Volendum ea quae sunt ad finem. Sin autem sit Deus, uno est motio instinctiva, Sicut quando anima licit primum actum, a quo Sumit initium procossus seu intellooti Viis seu Voliti VuS, tum in naturalibus quam in supernaturalibus. Et hae instinctivam itio St, quae nune in Considerationsem Vonit motio scilicset Do auctori Supernaturalis, intrinsecus moVentis mentem ad intolligontiam alicuius veri, et dolorminantis Voluntatem classoctionsem alicuius boni quod ad Salutem Vitae aeternae pertineat. Haee, inquam, motio est quae nomino gratiae actualis importatur, et e disertis Scripturarum testimoniis est noce-
Huc in primis pociat colobris illo locus Joannis VI-44 ubi Christus inorodulitatem Iudaeorum redarguenS ait: Nemo
149쪽
potest nenii' ad me, iis P iter qui misit me, traxerit eum. Nam quid est hoc traxerit eum, nisi moverit eum ' a nimirum interiori motiono, qua contradiStinguitur a praesentation oblooti, et ab omni eo quod forinsecus in genere eruditionis o suasionis se sollicitationis, per visibilium otiam agentium ministerium aut adhibetur, aut adhibori potost γSubdis nim paulo infra: Non quia Patrem vidit qui*quam, nisi is qui est a Deo, hic ridit Patrem. Ut scilios intolligamus hic agi do oporation illi soli propria, qui est e Saoculorum immortalis se invisibilis, qui non ab Xtra tantum
tangit mentem, ostendendo et proponendo rationes Vel motiva, sicut facero possunt illi quoque quos Videmus homines, sed intrinsectus oporatur, Suo illapsu applicans potentiam tum intollectivam tum volitivam ad actum quo mens et cognitione Vori illustrotur et complacentia boni assiciatur. Huc quoque portino illud Act. XVI-14, o Lydia purpuraria cuius Dominus aperuit cor intendere his quae diceban ur a Paulo. Ubi interior oporatio solius o moventis ot inclinantis se infl0etenti mentem, XpresSe opponitur propositioni obiecti, Seu evangeliea praedicationi quae etiam a Deo erat, Sed per mi
nistorium auli. ortino se illud 1 Cor. III 6 : Ego plantari, Apollo rigavit Deus autem incrementum dedit. Ubi loquitur apostobis do fructu apostolici ministerii, qui est conversio ad
1idom, reditus ad bonam frugem, Xercitium pietatis et Onstantia in bonis operibus eademque Semper eSt oppositio ae supra, similitudine uno desumpta e agricultura. Nam cum do plantation et irrigatione Sermo St, designatur Opera
tationsem adhibita Cum autom Sermo est de incremento quod Soli Deo refertur acceptum, significatur altior illa in intimis homini operatio, qua et Xeedit humanam humilitatem ΘXee di angolicam dignitatem, nec omnino pertinet nisi ad agri colam Trinit tom , ut Augustinus icit traei. 0 in Ioan .
150쪽
Est autom intorior illa oporatio, tum in intelloctu, tum in voluntate. In intellectu quidem, nam, Eph. - 18, Deus est qui dat illumina os oculos cordis, ad sciendum Spem Vocationis, et divitias gloria eius in Sanctis. Et 2 Cor. IV-6, ipse illuce in cordibus ad illuminationum scisentia claritatis Dei. Et ib. III-5, do cogitatione bona qua primum otiam boni oporis ciuitium irasecedere debet: Non suod ait, inussicientes simus cogitare aliquid a nobis quasi eae nobis, sed suspicientia nostra eae Deo est. In voluntate Vero, nam ut ait apoStOlus Philipp. II-13 Deus est qui operatur in vobis et velle et perficere, idque pro bona voluntate, . . Secundum miSericorSSuum consilium et gratuitum propoSitum. Quare, Thren V-21, sic orat propheta: Converte io8 Domine, ad te, et Ont ei temur. Et rov. XXI-l, dicitur cor hominis sesso in manu Domini Quocumque, inquit, voluerit, inclinati illud, eo quod potenso est pus intrinsecus voluntatem lectore ad complacentiam trist potion semiuiusvis boni, etiam particulariter determinati. Undo tono serrarisensis in J. 3 c. sent. c. 89 Est se alius
odia quo Deus aliquando intellectum se Voluntatem mo-e et non eX naturali nolination propriae natura Secundum Se Sed e Sola motion qua applicat intolloctum ad int0l ligondum et considorandum aliquo obiectum, et Volunta- to ad aliquid Volendum mov0t. Qui quidsem actus dicote non dicatur naturalis tanquam naturae principia ConSequenS, dicitur tamen naturali in quantum sit virtuto Superioris naturae danti omnibus et SS et operationem est enim unaquaeque natura disposita ad obediendum prima omnium CauSue l) Ubi iiserum vid0 quantum isto isto modus ab illo alio SuperiUS SSignato, quo Creatura aliqua, siVe homo SiVe angeliis, intolleolum ut olivitatem alterius per doctrinam vel
I Quoi nodo talis motus voluntatis non sit violentus, pulchre eXplicat