장음표시 사용
231쪽
DE IUSTIFICATIONE IMPI 227 animo, iam moleStariS progrederi animo, cum appeti ;
fugi animo, iam metuis . Oportet igitur quod in iustifications impii sit motus libori arbitrii duplex unu quo perdosidorium tondat in Dot iustitiam, o alius quo per deteStationem recedat a peceato. Ita iterum S. ThomaS art. 5, cui consona Tridontinum, cum loco Suporius citato do iis qui ad iustificationem disponuntur agenS, OS deScriptam
conversionem eorum in Deum, addit et e propterea moVen- tu adversu peccata Dor Odium aliquod et dotestationem, h. e. per eam poenitentiam quam ante baptiSmum agi oportoto. Si igitur constant omnia qua ad Substantiam praeSenti RS- Sortionis attinent. Cnotorum, non est Cur ad Singulos notuS pro iustification roquisitos uno descendamus, Siquidem Octrina in hac parto sufficiuntoni docta rationsem alibi habuit, eum do Sacramenti in genero, o de poenitentia in Specie, pra0Sertim ubi de prima se ipsius poenitentiae partibuS, Uao HS contritio, agorotur l). Noo romano aliquid peculiarem requirenS Onesiderationom iuvabit tanton adii cor coronidies inStar, generalem quamdam annotationem quoad errorem pro- tostantium in secunda propositioni parte Signatum.
ΡroteStante quippe, On Solum errant ire naturam iustificationis secundum So, Verum etiam Circa diSpOSitione quae ad eam Sunt necessariae. Et eorum error eS in duobus. Primo
in hoc quod solam sidoni sufficero dicunt. secundo in hoc quod ipsius mos fidoi, qua procul dubio seisi non Sola re
quiritur, Veram genuinamquo notionem penitu Corri mpunt.
In primo suo errore firmari sibi Videntur per doctrinam apostoli in duabus ad Homanos se ad Galata epistolis, Sed fruStra. Certe in utra ius distinguit apostolus duos modos iustitiae. Unus
232쪽
0st, iustitia porclogem in qua Iudaei gloriabantur : ultor est, iustitia por idem, quae ei quae per legem eSt, Contraponitur. Iustitia o logom, falsa iustitia iudaica iustitia per fidom,
vora iustitia christiana Sod quo sensu per fidomisso dicatur, HX ipsa oppositione inter unum et altorum modum facile apparebit. Nam cum proprium logis sit imporaro et iubero, illo qui Vult iustus esse secundum Solam legem, non respicit niSi ad per quae ivbontur, ne aliud cogitat quam iussa a coroe exsequi. Et quamvis haec iustitia Speciosam habeat apparentiam, eam nihilominus impugnat apostoliis, Stendendo suod si habot asstimationsem apud homines, non recipitur apud Deum: idque propter duas ratione quibuS Ommendatur opposita iustitia fidei, et sola Vora ostenditur. Prima St, quia non Satis os apud Doum considorar id quod faciendum est, sed por prius considorandum id quod purgandum St. Omne enim homines in eoeato Sunt, a quo nisi purgontur, ora in eis iustitia osso omnino nequit. Atqui principium purgationi poecati non est in respootu ad legem, quia te peccatum monstrat, non aufert. Sod os in fido por tuam intonditur in eum qui peccata expiat in Sanguin Suo, iuxta illud Rom. III-23 Omnes enim peoCaVerunt, et egent gloria Dot iustificati gratis per gratiam ipsiuS, per redem- ptionem qua est in Christo Iesu, quem proposuit Deus propi- tiationem per sidem in sanguine ipsius, ad ostensionem iusti-
tiae uae, propter remissionem praecedentium delictorum . Altera est, quia non Sati eS oonSiderare praee septum On- Strans quid agendum sit, sed necesse est loVaro oculo in eum
qui adiuvat ad faciondum o hoc rursus nonnisi per domin Christum fit. Quisquis igitur proponit sibi legem quasi a Sola lege pondens, falsam iustitiam adstrues, quia nullum ha bobit respoctum ad gratiam, et putabit se iustum eSSe OSSe propriis Viribus. Et in hoc sensu apostolus dioi do Iudasis qui lego Moysi in fido in Christum rotinobant Ignorantes iustitiam Dei, et suam quaerentes sta uere, iustitiae Dei non
233쪽
sunt subiecti. Ubi non clo iustitia qua iustus si Deus, sed do se qua iusto nos facit Deus, loquitur apostolus. Sibi orgo
vult lilod Carnales iudaei ignorantes iustitiam qua nos iustos facit Deus, Voluerunt statuero propriam iustitiam, id est, quae esSet per propria VireS. Unde etiam infra SolVen quaestionem cur Israel Sectando logom iustitias, in logoni iustitiae non pervenit, an rationem reddit: Quia non eae side, sed quasi eae opertibus, id St, tamquam eam per emetiPSOS OperanteS, non in Se redente operari Deum, ut Augustinus dicit, de spir et liti. o. 29.
Ergo in duobus dosiuit sup0rba illa iustitia qua solam sibi
legem et opera proponit. Quia primo, non CouSiderat 11OS QSSeseceatoreS, nec quaerit per quem recone1liemur. Quia Secundo non considerat OS SSe impotenteS, eo quaerit per quem adiuvemur. Ideo damnabilis superbia, SeSe obtegens falS ΠΟ-mino iustitias. 0 hao duo facit iustitia christiana, et per fidem facit, quia per fidem respicimus in Christum salvantem a malo peccati, per fidem respicimus in Christum oparantsem ad bonum virtutis. Ergo fide est quae iustificat, non quia facit sola totam iustitiam, Sed quia primum principium os faciens nos intendere in auctorem iustitiae, et impetrans cootora dona quibus iustitia in nobis perficitur. Et huc sedit dictum Trid0ntini docentis quod ser sidem ideo iustificari dicimur, quia de e*t humanae saluti initium, fundamentum et radix omnis iustist attonis. Initium quidem Salutis, pro
quant est primum quo directe convertimur ad saltati auctorem Deum, o ad abitis mediatorem Christum Fundamentum quoque et radi omni iustificationiS, tum quia magno
illi iustificationis sodificio basim cui do integro innitatur Suppeditat, tum quia ponit radicalom differentiam discriminantem
iustitiam qua est secundum Deum, ab ea quae eSt Secundum falsam aestimationem hominum. Sic igitur non sunt sceptibile proteStantes, eum per Olam dom nos iustificari volunt. Sed multo minus in altero
234쪽
errore Silo, quo Oaa Summant impiam Suam te iustificatione Sententiam, reducendo sempe fidem iustificantsem ad simpli-Com fiduciam acceptae a Deo remiSSioni peccatorum, propter
imputatam iustitiam Christi. Et dixi impiam sontontiam, in
qua nimirum iustis alio absolvitur per convorsionem hominis ad seipsum, non ad Deum. Ecce a iustificatione protestantiea Xe ista est iam omnis motu poenitentiae de eo- Cato, Omni a SeenSUS in Deum per qualecumquo setiam initium dilectionis, set ipsa sola retenta est fides. Sed putasne retentam saltem fuisse fidem, secundum quod rationem habo re- Verentiae, ObserVantiae, et obsequii erga Deum: Nullo modo.
Alia orit fidos dogmatum, si alia fides iustificans Fides dogma
tum qua redimu Vera SSe quae divinitus revelata Sunt
propter re Velanti auctoritatem, o captivamus intellectum nostrum in bSequium prima veritatis haec, inquam, fides libera mansebit id est, nulla logis nocessitate imposita. Est enim onerosa, nihil ad propriam Commoditatem conferens, ad quam solam oculum habet protestans Adstruent ergo fidΗmΠOVae rationiS, qua, Sine alio nere liberetur homo a molesta conscientia criminum, fidendo ea sibi prot0r solutum a Christo peccati pretium, non imputari. Sud hanc doctrinam expoSutSSe refutaSSe'St, PraeterqUam quod contra eam proteStantur omnia quaecumque fuerunt disputata in tractatu do virtutibus, ubi ora se germana fidei thoologicae notio declarata est, tum quoad obiectum formale, tum quoad materiale, tum quoad actum qui non St Voluntatis, sed intellectus a Voluntate moti, adeoque non in fiducia consistit, sed in assensu argumentum, inquit apoStolus,
235쪽
Art. 6-8).Sulastantiam iustineationi impii eae opere operantis, quatuOPingrectiuntur, quae etsi in eoctem inctivisitiit instanti simul oxAi- Stant acttiuo tamen quemctam inter se naturae orctinem haDent: Primo, infusio halaitualis gratiae tamquam prinoipii ctispositionis ultima a conseeutionem iustitiae et Xolusionem Culpae. Se- Cuncto, motus litior RPBitrii in Deum per Charitatem. Tertio, motus litiori arhitrii in eooatum per Gontritionem. Quarto ctentque oonSeoutio gratiae ut gratisseantis et formaliter Confe
Sormo hic os do sola iustificatione X Opere operanti S, qua scilicet non fit per Virtutem Sacrametiti re et actu Suscepti nam de illa quae est X per operat per noramentum, Specialis consideratio habebitur infra in annex corollario Cum autem sacramenta per accidens se habeant ad Oeconomiam Supernaturalem absolute ConSideratam, siquidem
ad sanctificationem supernaturato nihil aliud per se requiritur, praeter influxum Dei, et gratiam, et cooperations libori arbitrii, ut dictum est in thes 3 se aeram in gen.) quaesti praesens respieit ordinem iustificationis prout se sola natura rei raostituitur, id est, secundum id quod fert regulari per se proceSsu e Statu peceati in Statum gratiae, quando nullum in torvenit medium positiva institutionis, instrumental itor causati gratiam, et quadanten HS Supplen ea quae alias requirerentur OnditioneS.
Convoni quidem in to thoologos, dispositionsem ultimam
in hac iustification o natura rei requiSitam, SS Retum Per feetae charitatis Seu contritionis, ne opus est in id nunc insistere, quod alibi multis argumentis declaratum atque firmatum est. Sed est quaestio residua, utrum motus illo libori arbitrii in serfracta charitato seu contrition conSiSte11S, Pertinoat ad ipsam iustificationis substantiam, Vel non. Et solutio
236쪽
pendet a quaestione alia sitne idem ille motus sex sola gratia actuali sicut captori qui etiam tempor iustificationem antecedunt, utputa fidei timoriS, Spei, poenitentiae, quo in cap. a numerat Tridentinum, an Sit potius ex gratia habituali illa, inquam, eadem per quam iustificatio perficitur. Si primum tunc motus libori arbitrii in quo est ultima dispositio, in limin iustificationis sistit. Si Secundum tunc notus illo ingreditur substantiam mutationis qua homo do impio fit iustus, et abiecta peccati macula, anima ad perfectionem gratia iustificantis coaptatur. Porro theologi in hoc puncto sunt intor se divisi, dum alii post S. Bonaventuram in IV D. 17, p. 1, a. 2 q. 2 ad 1μφ, et Suare l. 8 de iustis. c. 12, pro prima resolutione stant alii Vero, inter quos Caietanus, Valentia, a SqueZ, post S. Thomam in praesenti, et de Verit. Q. 28, a. 8, et in IV D. 17 q. 1, . , pro Secunda. Argum0nta Suaregi Sunt potiSSimum duo, unum ex ratione intrinseca, alterum o auctoritate Tridentini. X ratione quidem intrinspea, nam Prima gratia habitualis seu charitatis habitus infunditur homini quia est contritus, Vel quia toto corde per dilectionem Super omnia in Deum con Vertitur. Ergo talis contritio Vel dileotio non potest ess ab ipso habitu gratia Vel charitatiS, tamquam a prinoipio efficiento
proXime Seu eliciente talem notum. ConSequentia probatur, quia si contritio eliceretur ab habitu gratiae, Sequeretur si manifeSte an CaUSalem Sese veram homini infunditur
habitus gratiae ut Conteratur: hoo autem repugnat priori propositioni causali, confertur homini habitus quia est con- tritus . Ergo admitti non potest , Et Confirmaturis auctoritat Trid sentini, Sess. 6, cap. 7, nam e Concilium ait Hanc dispositionem iustisiciatio ipsa consequitur Iustificatio autem per infusionem habituum fit. . . . Ergo, si iustificatio talom dispositionem consequitur, etiam infusio habitus eamdem sequitur dispositionem. Ergo dispositio prasecedit in Xs0 Cutione ipsa, Saltem ordine naturae. Ergo praecedit ut era
237쪽
DE IUSTIFICATIONE IMPII 233 CRUSa. Ergo ero etiam pronuntiatur Deus infundor ha
bitus homini, quia est suffcientor dispositus, ac subinde quia
Nihilominus conclusio S. Thomae sustinetur, et solidis argumentis firmari videtur. Nam proprium iustificationis Xopere operantis in hoc est, quod actio Dei iustificans, mediant motu libori arbitrii sortitur effoctum. Non nim di11or iustificatio ista ab illa quae est X Opere operato, Per hoc quod liberum arbitrium consontit Doo iustificania consonsu
Solum praecedente aut concomitante. Nam huiusmodi prae-osedens et habitualiter saltem conoomitans conSenSUS Omnino uocossarius est in iustificatione etiam aeramentali, eum neminoin adultorum iustificet Deus nisi volontem, et universaliter verum it quod qui creavit se inorio, non iustificabit se inoto. Sed dissor por hoc quod motus libori arbitrii, in uno modo iustificationis, est ipso motus quo impius tranSfertur in statum iustitiae ; in altero Voro, Circumstat tantum ut conditio removens obicem. Et propter hoc ipSum in OSteriori modo non requiritur, in priori Vero requiritur perfectUS illo libori arbitrii motus, animam subiiciens et coaptan et coniungens ultimo fini. Nunc autom, quod motus liberi arbitrii, puta in casu actu charitatis Seu contritionis, ipso sit motus translationis e statu peceati in Statum iustitiae, Omnino non intolligitur nisi in quantum illo actus licitivo sit ab habituali gratia, in cuius infusione actio iustificativa originaliter consistit. - Accedit secundo, quod omnibus fatontibus, actu contritioni et infuSi gratiae Sunt tempore omnino simul. Si ergo actus Contritionis elicitiVe esset a sola gratia actuali, non autem ab habituali, Oporteret ponere OeXSiSten- tom simul duplicem elevationem eiuSdem potentiae habitualem unum, tranSeuntem alteram quod est impossibile, quia transiens elevatio quae alias in gratia actuali continetur, eo est, nee SSe potest nisi in absentia habitualis, cuius dotractum
Supplet. Proinde X hoc ipso quod in sodem indivisibili in-
238쪽
stanti licitur contritionis actus, et gratia infunditur, necessessi ut ab infuso habitu actus ille sit. - Et confirmatur deniquo tertio, quia nomine diffitente, idem ipso pserfecta contritionis
actus est de condigno meritorius Vitae aeternae in io enim, magno OnSenSU Convoniunt theologi Sed nudus est aut esso
potest actus meritorius, qui ab habituali gratia non procedat, iuxta ea qua de merito in Sequenti quaeStione declarabuntur, quaeque tradidit S. Thomas supra, Q. 12 a 2 ad 1R Di- Cendum, inquit, quod praeparatio hominis ad gratiam ha- bendam, quaedam os simul cum ipsa infusione gratiae, actus scilico porfecta contritionis). Et talis operatio st
quidem meritoria, Sed non gratiae quae iam habetur, sed gloriae quae nondum habetur. Est autem alia praeparatio gratiae imperfecta, quae aliquando praecedit donum gratias gratum facientiS, quae tamen est a Deo movente. Sed ista non sussicit ad meritum, nondum homine per gratiam iu- Stificato, quia ullium meritum poteSt esse nisi X gratia
4 habituali), ut infra dicetur Q. 11 4, a. o. At uae, quomodo POSSit actu contritionis osso offectivo ab adom gratia ad quam ultimo disponit, simulquo habere in Se rationem tum dispositionis quae ordino causalitatis iustificationem antecedit, tum operi meritorii quod eodem ordino iustificationsem consequitur, dissicito orsitan erit videro. Nam si contritio offoctivo procedit ab habituali gratia, haec erit Vera Ideo elicitur contritio, quia infunditur gratia. Et si contritio si ultima ad habitualom gratiam dispositio, haec alia erit vera Ideo gratia infunditur, quia contritio elicitur. Atqui impossibilo si has duas esse Simul eraS, per URSVitiosus Circulus causalis adstrueretur. Ergo sententia S. Thomas in hac parte non HStinetur. Verumtamen dicendum potius, quod non SuStinetur argumentum Etenim, eatenus esSet VitioSUS in Casu circulu cau- Salis, quatenus mutua illa habitudo causae ad effectum, et estoetu ad causam, Secundum unum idemque CaUSae genUS
239쪽
0xsisteret; at non ita, si secundum aliud et aliud genus, utputa causae molentis in una parte, Causae materialis Seu dispositiva in altora. Quod ipsum apto exomplo illustrat Soto eXemplo Sollico venti aperientis fenestram, et aperiendo intrantis in aulam. Nam cingrossus venti ist causa ,ssiciones apertioni. fenestrase, it apertio fenestrae est causa dispOSitiva in grossus venti. Quod si ordinem lausa0 officientis conSideres, ideo fenestra aperitur, quia ingreditur aer. Si 1 dinom causa dispositivae, ideo ingreditur aer, quia feneStra aperitur. Denique, Secundum primum reSpectum, prior natura est ingreSSUS Venti, posterior aperti, fenestrae Secundum alium reSpeetum, prior aperti fenestrae, posterior Venti ingressus. Et sic otiam est in proposito, ubi infusio gratiae proportionaliter respondet ingreSSui Venti producti Veroactus contritionis apertioni fenestrae. optimo potest intel-
Puncto IV, quod in uno auSae genero, scilicet efficientis, conversio pendeat ab habitibus gratiae et virtutum, scilicet ut a principio quo elicitur et in alio causae genere, Sollieot materialis su dispositivas habitus illi gratia se virtutum
Pendeans a ConVerSione. . . . Quam rem declarat Soto apposito
et Xemplo Dum Ventus, inquit, aperit lenostram, intrando aperit, et aperiendo intrat. Nihilominus in gener Causae officientis, non quia aperit intrat, Sed motu quo intrat aperit.
In genere autem CauSae materialiS, priu natura St apertio, quoniam nisi aporiretur fenestra, aut non reciperet Ven- tum. Ita in propoSito, in genere causa efficientis, prior eSt infusio gratia per quam Deu moVet O ad OΠVerSionem, et quasi aperit mentis nostra ianuam. In gener autem QRUSae a terialiS, prior natura est hae conVe1 Sio et quasi apertio menti ut intret gratia .
Quas ut molius faciliusque assequaris, iuvabit diStinguere, in odom indivisibili instanti pali, duplo rationis instans, et duplicem correspondontem formalitassem, tum in gratia
240쪽
quae infunditur, tum in actu contritionis qui licitur. Nam in primo rationis instanti, considorari debet liabitualis gratia in sui infusione, ut qua anima movetur seu eleratur a Deo, et Sic erit gratia operans, principium actus contritioni prout ultima dispositionis ad iustificationem. In Secundo autem instanti, obet considorari haec ado habitualis gratia in sui consecutione, ut quae iam informa animam, et propria eius rii tu essi nur, et sic est gratia CO operanS, principium actuS contritionis ut actus moritorii. Si ergo sumamus contritiotiis actum praeeis in quantum est ultima dispositio, procedit quidsm ab infuso habitu charitatis, nondum tamen ab habitu considerato ut habitus est, in potestato voluntatis iam eXiStenS, Sed magis Secundum quod in signo priori locum tenet simplicis motionis qua alias daretur, nisi Oporteret dispositionem ultimam esse tempore simul cum infusione formao. E contra Ver est in Seeundo Signo, in qu aetUS ut moritorius procodit ab habitu, ut habitu inhaorente Scilico se informanto. Non ergo eadem est formalita Seolandum quam gratia dicitur in sui infusione praecedere, et in Aui consecutione Subsequi contritionis actum 1), sicut nec eadem Si Secundum quam actus contritionis ut dispositio, dicitur consecutione gratiae prior ut pus meritorium, dicitur Ss postorior. Et si his addidoris id quod tamquam
principale Solutioni elementum paulo Supra rnemiSSum eSi , videlicet, praeceSSionem SSe in linea aUSae materialiS, Suo-osessionem autem in linea causae efficientis, nulla amplius vera
romanobi difficultas. Ad primum ergo argumentum Suaregii reSponsio patet ex dictis. Ad aliud oro quod de auctoritato Tridentini sumo
batur, missis nutio aliis considerationibus Satis erunt obsor-
1 S. Thomas, a. 8 ad um: si Motus libori arbitrii contritio natu-
rae ordine praecedit conflecutionem gratiae, Sequitur autem gratiae in fu8ionem D.