장음표시 사용
251쪽
quis retribuit secundum iustitiam, se ipso obitor eius cui rotributio fit, sesso convincitur Sod osso alicui debitorom, prorSUS repugnat Deo, iuxta illud Rom. XI-35 istis prior dedit ei, et retribuetur et ' Eadem igitur semper ConcluSio Θ-dit, quin ullum undequaque appareat medium Vadendi. EtrΘVer eVRSi nulla ossot, si fori retributionem iustitiao, duo quo os moritum Vollemus intelligor secundum lonam noceptionem eorum quae in rationibus iusti os obiti importantur. At non ita osso, ipsa hosis nuntiatio affirmat, in qua non Sine cauS appellatur ad una iustitiae modum quem habitudo croatura ad Creatorsem Compatitur. Qui, uiu rationi Sit, operae pretium erit per prius inVeStigare.. . Ρrincipium porro totius lucidationis os in distinction duplicis respoutus qui in omni morito sos offert considerandum, nimirum, merenti ad retributorem cuna parte, moriti ad mercedem e altera. Primia est porSonae ad perSonam, Seu in CaSU, Oroatura ad Deum alter est rei ad rem, id est, oporis ad praemium. Et non est de utroque ad praeSen quod Spectat,
par idemquo iudicium, uti per paries facile doctaratur.
Primo enim considerandum quod spectato ordine perantis hominis ad retributorem Deum, non est dare tu quum aeqUR-litatem proportionalitatis, o aequalitas proportionalitatis non ad iustitiam simplicitor, sed solum ad aliqualem iustitiae modum sufficiones invonitur Ratio si in porto, quia iustitia proprie dicta aequalitatem constituit in cooptationibus et dationibus, ut scilico accipion tantum et quantum accepit, et an tantum accipiat quantum dedit. Quo fit ut intor illos in quibus sequit sesso siusmodi dati et accepti aequalitas,
nequeat quoque propria consistero commutativa iustitia, ut- puta in illi quorum unus non poteSi recompensare aliquid
252쪽
a sequivalens beneficiis acceptis ab alio Sicut filius non potest recompensare aliquid a sequivalens beneficiis patris, a quoeSSe Coepit, et nutrimentum, et diSoiplinam. roinde, quantumcumque retribuat patri in obsequiis, non fiet perfecta ae-qUalitas, nec proprio salvabitur ibi commutativa iustitia ratio, sed solum aliquis d0ficions iustitia modus salvari poterit, in quantum filius r0tribuit patri secundum modum suum, Sicut Secundum modum etiam suum prior sedit ator. Et hoc est adeSSe loco aequali quantitatis, Solam aequalitatem proportionis. Nunc autom, quidquid do filio dicitur respectu patriS, multo magis Verificatur de creatura rospectu Dei tum quia in Dei emolumentum nemo unquam aliquid operari Valet, tum quia totum quod est creaturae bonum est neceptum Deo totum, inquam, et quo eSt, et quo ViVit, et quo intelligit, et quo Trit, et quo agit imo ipSum esse, HVere intelligere, Velle et agere. Nisi quod inter caeter quae a Deo acoepit creatura rntionalis est otiam lib0rum arbitrium quod eam facit dominam determinationis suae ita ut bonum quod per liborum arbitrium agit, tametsi Sit Dei, adhuc sit suum, sub suo dominio nihilominu eXSistens Ration igitur domini libori arbitrii potoritconcipi quasdam hominem intor et Deum in clando se recipiendo commutatio. At non, uti patet, secundum abSolutam aequalitatem, Sed Solum secundum proportionalitatem inquantum Cilicet, iuXta mox praemiSSa, uterque Operatu Se- eundum Uum modum, Deus quidem Seeundum modum qui competit Suae Superabundantiae, Creatur Vero e undum modum qui competit suae parVitati. Nunc autem modus competenShUmanae parvitati, in mensura Virtutis ei a Deo dotorminata praeeiSe reperitur et Et de meritum hominis apud Deum sesso non potest nisi Secundum pra0Suppositionem divina ordina tionis, ita scilicet ut id homo conseqUatur a Deo per Suam Pe- rationem quasi mercedem, ad quod seu se Virtutem opo- randi deputavit, sicut etiam re naturales hoc ConSequuntur per proprio motu et operationes, ad quod a Deo sunt ordi-
253쪽
DE MERITO 249 natae, difforenter tamen, quia reatura rationalis seipsam moVet ad agendum per liberum arbitrium undo sua actio habo rationsem moriti, quod non est in aliis reaturis . Haec qui dom, Si Considoromus ordinem personae ad personam, id St, creaturae operanti ad Deum rotribuontem. At nunc, si spectetur ordo, iam non perSonae ad perSonam,sod si ad rom, id est moriti ad praemium, Si non inconvenit invoniri id quod si do ratione iustitia Simplicitor, Vi- dolico a0qualitassem non proportionalitatis modo Verum etiam quantitatis, quia non incon Venit meritum aequiValero prasemio reddendo, seu actum tanti valoris ordinari a se ad pra0mium Valori insequalis. Atquo hine laudom fit ut in morito apud Deum, partim esse possit iustitia sine addito diminuonto,
o partim SS non OSSit ESS non potest, ut totum est. spectato ordine operantis ad 'etribu orem, Sed SSe poteSt, Spectato ordine ope)us ad retriibutionem. EX primo habetur quod Dous non sit obito erga reaturam, Sed Solum Θrga Semetipsum: obitor, inquam, implendi ordinationem Suae aequi- fatis et Sapientiae, in qua praeSuppoSita nullum esse potest meritum creaturae. EX Seeundo habetur quod locus nihilominus sit merito de condigno, i. e. nequali Valori eum meroedo Sempor tamen subintelligendo quod si omni sex parto consideretur merces, hoe St, non Olum Ut morit aequalis, vorum etiam ut homini a Deo oddenda, si non alius modus iustitia cogitandia erit unquam, praeter elam quem CompR'titur habitudo morontis ad prasmiator in illium cui nihil ao-
crescit ex nostri OperibUS, a quo nos accipimus omne id unde in eius gloriam operamur, imo qui omni opera ΠΟStra ΟΡΘ-ratur in nobis, a per hoo, Oronando merita nΟStra Coronat in nobis dona sua. Quod recto Xpressit Caiolanus in pra0- sonti dicon Quoniam moreo reddenda a Deo, quantume umquo Sit aequivalens merito, ut tamen rodditur a Deo, excodit meritum hominis, uiu ad Deum non potest: SSed aequalitas Simplicitor in aliquo ido simplicitor hominis
254쪽
ad Deum non potos esse meritum Simplicitor, Sed Secun- dum proportionem, ut in littera dicitur, quamvis hominis ad ipSam mercedem absolute, OSSit osso moritum simpli ter, Sicut et iUStum . Ex his colligore iam lico gonerales conditiones meriti, et inseriti thoologici do quo uno Sermo oportet primo Retiam
meritorium ess actum a libero arbitrio procedentem, adeoque liberum non modo a coactione, Verum etiam a BeeSSitate, ut de fido est e censura tertiae propositionis Iansenti. Ratio, quia retributio alicui non debetur nisi propter Opus quod ipse praestitit nemo autem praestat nisi quod sub suo dominio est deniquo dominium actuum nostrorum non habemus nisi per liberum arbitrium. Ergo conditio ossontialis cuiusvis meriti est, ut procedat a libero arbitrio.
Oportet Seeundo, notum meritorium esse moraliter bonum malus enim, Si quid meretur, meretur poenam, non praemium,
ut constat Insuper Si sermo Si de merito perfecto, quod est meritum proprie et Sine addito dictum, oportet esse bonum bonitato non qualicumque, Sed in Suo genere perfecta, quae actui humano accidit ex hoc quod est, non modo reforibilis, Verum etiam rotatus ad ultimum finem ipso enim impositus ordo ad ultimum finem Doum illud est quo posito ultimo perficitur actus moralis, et quo deficiente, remano adhuc informis. Atqui in actu moraliter informi Seu imperfecto, rationsem proprio dicti moris ordinis moralis nomo collocabit unquam. Accedit etiam quod cum apud homine merita reputentur Secundum SerVitiorum utilitatem, non Sio est in praessenti dixi siquido Domino, Deus meus es tu, quoniam bonorum meorum non eges Loco igitur utilitatis, quaeritiuus ex Operibus OStris gloriam, i. e. manifestationem Suae Onitatis eat duo meremur aliquid a Deo, non quasi ex nostris operibus aliquid ei accrescat, Sed in quantum propter eius gloriam peramur' l). Porro operari propter gloriam Dei,
255쪽
DE MERITO 251idom est a ponor opus rotatum iri ultimum finem Deum, sicut ovidon est in torminis. Oportet tertio Opus esse praeordinatum a Deo in meroe dem qua tamen praeordinatio non distinguitur ab largition virtutis operandi et constitution creaturae in Via ad terminum. Si enim largitur Dous erenturae Virtutem perandi, eo ipso Ordinas eam ad operandum; et si prasfigit iaSSequendum terminum qui e natura rei nullam aliam habitudin0m haboro potos ad operationem ipsam, praeter illam qua est mercedis ad moritum, se ipso etiam Ordinat ad praemium. Unde consis imaginariam esS eam quam Scotu Tequirit, ordinationem seu acceptationem Superadditam communicato principio operis moritorii, eique velut ab extrinseco
Oportet denique quarto, opuS SSe mercedi aequale, quia aliter non erit Condignitas aequale tamen, non praeciSe in entitat physica, Sed in valore morali, prout exponendum restat in altera huius propositioni parte, in qua poS declaratam oneratim possibilitatem moriti do condigno coram Deo, Venitur ad debitam applicationsem, quod attino ad bona
Bona iustorum opera revera mereri mercedem vita aeternae, uotoritato Scripturae multotie edocemur. Primo, ubi vita aeterna appellatur meroeS: Gaudete et exsultate quoniam merces restra copiosa est in coelis Matth. V-12). secundo, ubi vocatur bravium certantium in agone Id destinatum persequor, ad bravium supernae vocationis Dei in Christo Iesu
Ρhilipp. III-14). Tortio, ubi comparatur Coronae quam in proprium accipiant ii qui in stadio currunt: Nescitis quod ii
qui in stadio currunt, omnes quidem currunt, Aed unus accipit bravium. Sic currite ut comprehendatis. Omnis autem qui in
256쪽
agone contendit, ab omnibus se abstinet et illi quidem ut o ruptibilem coroniam accipiant, nos autem incorruptam 1 Cor. IX-24). Quarto, ubi vocatur rotributio haeroditatis Scientes quod a Domino accipietis retributionem haereditatis Domino Christo serrite Coloss. III-24). Generatim Vero, ubicumque dicitur Deus rodditurus vitam aeternam pro peribia boniS, eodem modo quo poenam damnationis pro operibus malis
Qui roddst, inquit, in dio rovolationis iusti iudicii, unicuique
Seeundum opera eius iis quidem qui secundum patientiam boni operis, gloriam et honorem et incorruytionem quaerunt, vitam aeternam, iis autem qui sunt eae contentione ... ira et indignatio Rom. II- i). Quod ipsum in vangelio Christus Dominus qua Si in actu Xercito ob oculos ponit, extremum iudicium describens, et patefaciens causas praemiationi bonorum a punitionis malorum Tunc dicet rex his qui a dextris eius erunt . Venite benedicti Pat)us mei, possidete paratum vobis regnum a constitutione mundi. Esurivi enim, et dedistis mihi manducare. Sitivi, et dedistis mihi bibere Hospes eram, et collegisti me; nudu8, et cooperuistis me; infirmus, et visitastis me in carcere eram, et venistis ad me. Tunc dicet et his quia sinistris erunt, etc. Quibus verbis, ut alia declaratum eSt,.
in Uno genere operum, omnia quotquot Sunt, Seu bona iustorum, Seu mala impiorum voluit intelligi. Quocirca apostolus Abundate in omni opere bono, scientes quod labor ester non est inanis in Domino 1 Cor. XV-58). Non enim iniustus est Deus, ut obliviscatur operis vestri et dilectionis quam ostendistis in nomine ipsius Hob. VI-10). Et multa aliae Sunt Sacrarum litterarum auctoritates, quibus edocti atreS, Vitam apternam ConStanter praedicaverunt, set tamquam gratiam filiis otior
Christum Ipsum misericorditer promiSSam, et tum lunm meT-00domo ipsius Dei promission bonis ipsorum operibus et moritis idolitor roddondam, ut iuro moritoquo definierit Tri-dontinum e Si quis dix rit, hominis iustificati bona opora ita esso dona Dei, ut non sint otiam bona ipsius iustificati
257쪽
D MERITO 253 morita, aut ipsum iustificatum bonis Oporibus qua ab ostio Dei gratiam et I . . meritum, Cuiu ViVum membrum
Sod si in bonis iustorum operibia reSpectu ita aeternae, non sufficit meritum qualecumque consitori, imo meritum de condigno oportet agnOScere, ut fert Constans et rata theologorum Sententia. IpSa enim ita aeterna est corona illa iustitiae, quam ΟS Suum certamen et curSum repositam sibi osso
dicobat apostolus, 2 Tim IV-7, a Christo iusto iudico sibi
reddendam non solum autem ibi, Sed se omnibus qui diligunt adventum ius Corona iustitiae, aiebat, id est, quae X iustitia obstur, quemadmodum conteXtu aperte declarat, similitudin dosumpta se iis qui in agone ineunt, et non favor donati, sed iure suo bravium accipiunt. Et confirmatur etiam amplius X apposito Quam reddet Dominus iustus iudex; siquidom iusti iudicis est rotribuero condigna praemia meritis, aequalia aequalibuS, et tanta pro tantis. Sod quoniam
ibi istos aliqua difficultas, ad xplications thoologicas iam
Et sano dissicito alicui videri posso quod morosed vitae
aptorna aequalia dicantur opera nostra. Siquidem nudus actus pra0Senti vitae potest aequari Vita aeternae, quae Ο-guition0m et desiderium nostrum Xoedit excedit etiam charitalom obdit sectionem viae, sicut et Oxcedit naturam. Verum difficultas ossabit, duabus observationibus factis. Prima est, quod aequalitas non obo hi praecis attendi in rationsesentitativa perfectionis. Nam nequo in humanis, praemia et merita ho modo inter Se comparantur, Sicut patet X. gr. de honoribus seipublicas seu civitatis qui habentur ut condignum praemium pro Servitiis, tametsi honores et SerVitia in eo domgenere entitatiVo utique non conVoniant. Sod si attondonda in ration dignitatis, hinc quidem mercedis, inde Vero operis cui aequa aestimation talis moreos tamquam iusta et proportionata assignatur. Aliora obserVatio est, quod opu me-
258쪽
ritorium hominis dupliciter considerari potest uno modo, sociandum quod procedit e libero arbitrio ullo modo, secundum quod procedit ex gratia Spiritus Sancti. α Si consi-
doretur Secundum SubStantiam Operis et Secundum quod procodit sex libero arbitrio, si non potest ibi osso condi gutta propter maXimam inaequalitatem . . . Si autem loqua- mur de Opere meritorio Secundum quod procedit, gratia Spiritus Sancti, sic os meritorium Vita aeterna ΘX On- digno. Si senim valor meriti attenditur secundum Virtutom Spiritus Sancti movontis nos in Vitam aeternam, Seeundum illud Ioan IV Fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeter nam Attenditur etiam pretium operis Secundum digi itatom gratia per quam homo Consori factus divinao maturas
adoptatur in filium Dei, cui debetur haeroditas se ipso iuro adoptionis sociandum illud : Si lii, et haeredes s. Et ro quidem Vera, gratia Sanctificans St, per quam formaliter ordinamur a Deo ad conviVendum cum ipso, quasi cives et socii offocti boatas illius civitatis quae AES Ierusalem coelestis. Ordinamur, inqUam et acceptamur, non per ordinationem eXtrinSeeam tantum, o mero iuridicam, sicut contingit inhumanis, Sed per communicatum consortium naturae divinasede quo SuperiUS, Q. 110, thes. 7. Quo fit ut homo particeps
factus gratiae sanetis eantis, constituatur 'atione sui esse, intrinsece dignus ita aseterna. At non potest opus gratiae eSSe
inferioris ordinis quam gratia a qua procedit. Erit ergo opus gratiae, quo homo dignus iam fit ita aeterna ratione etiam sui operari. Sed condignitas quae est ratione operationis, Si praecise condignita meriti, adden Supra condignitatem quae est ratione conditionis essendi. Ergo im operibus gratiae agnoscenda est ratio meriti condigni reSpectu Vitae aeternae. Sicut si dicero quod adem est proportio boni operi gratiae ad Vitam sternam sumptam in ratione mercediS, quae est ipsius gratiae ad Vitam aeternam Sumptam in ratione haereditatis. Sed haec posterior est certo certiu proportio condignitatis. Ergo et illa prior.
259쪽
Ea autem qua obiici solent, fere rasoccupata Sunt insuperioribu utputa, quod Servi inutile sumus, quod omnia opora nostra multis titulis sunt debita oo, quod seu respectu reatura debitor esse non potest, o si qua alia huius modi. Nam haec omnia ostondunt impossibilitatom tituli iustitia simplicitor dicta0, spectato ordine personae creatae ad Deum, ut ultro conoeSSum St, Sed intactum relinquunt illum iustitia modum quem diximus conditioni creatura liboro arbritrio praeditae eonSentaneum. Quando autem apostolus dicit, non esse condigna paSSiones huius temporis adfuturam gloriam qua revelabitur in nobis, constat quod considerat eas quantum ad poenalitates, acerbitates, et molestias quas continent quo quidem modo nullam reipsa proportionem habent cum torrente Voluptatis quo potantur sati invision intuitiva. Sod alia omnino consideratio est de passionibus illis, quantum ad valorem moralem quem habent Secundum quod libero sufferuntur propter Deum sex gratia Spiritus Sancti.
ART. ). Meritum vitae aeternae rimario pertinet, otiaritatem, e- cunctario autem a alia virtutes, in quantum earum notu formantur a tiaritate. Et quia nihil Doni est quo actinem otiaritatis orctinadite non sit, nullum etiam Doni operis genus actquo homo iustineatu supernaturalitius tiadititius non instruatur, nullus ctonique incinctivictu notus humanus moraliter inclisserens, cticenctum victetur, omnem aetum in iusto, si moraliter malus non sit, eo iPS esse meritorium. Non tamen aequaliter meritorium, e tanto magis quanto magis est otiaritate informatus, quanto e Dromotiori voluntate prooectens, quanto maiorem eae hieoto Donitatem alaeus.
Meritum vitae aeterna primari pertinere ad charitatem, secundari autem ad alia VirtuteS, in quantum earum actuS
260쪽
formantur a charitate, e duplici capite suad0tur videlicet auctoritato Scripturae, tum ratione theologica . Et primo quidem, ad Scripturam quod attinset, indubium Sane St, meritum Vitae aeternae in ea attribui quibuslibot bonorum operum generibus. Loquens enim de revolatione iusti iudicii si Qui reddet, inquit, unicuique secundum opera eiu8, iis qui secundum satientia in boni veris incoi ruptionem quaerunt,ritam aeternam. Et alibi: Venit hora in qua omnes qui in monumentis sunt, audient vocem Filii Dei, et procedent qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae. Ubi omne genus boni operi generaliter comprehenditur, ne ullum Xcipitur, nullum remuneratione Vitae aeternae Xeluditur. Quo tamen non ObStante, eadem Scriptura Singulari prorsu modo aeternae
Vitae meritum ad charitatem refert: Si quis diligit me, diligetur
a Patre meo, et ego diligam rem, et manifestabo ei meipsum: manii Stabo meipsum, inquit, et non ea Sane manifestatione quae est per illuminationem fidei, cum haec ad diloctionsem praeSupponatur, Sed illa alia de qua scriptum est Scimus quoniam cum apparuerit, Simile ei erimuS, quoniam Videbimus iam sicuti St. Dicit itorum Scriptura: Accipiet coronam vitae quam repromisit Deus diligentibus se. Et alibi: Quod Oculus non vidit, nec auris audivit, nec in cor hominis ascendit, quae praeparavit Deus iis qui diligunt illum. Et rursus: In Christo enim Iesu neque circumcisio aliquid valet, neque prae putium, sed de quae per charitatem operatur. Quasi nimirum, non iam omnibus Virtutum operibus, sed soli charitati esso praeparata illa manif0statio visionis intuitiva0, illa corona vitas, inoffabilo illii quod in cor hominis non ascendit. Veruntamen non sunt contraria posteriora testimonia prioribus, et facile conciliantur inter Se quia omnium quidem Virtutum actibus ratio moriti attribuitur, sed eatenus attribuitur, quatenus a charitate informantur. Quo in SenSudixit apostolus, 1 Cor. XIII-T: Si charitatem non habuero, nihil sum .... nihil mihi prodest. Nam Opera Virtutum non pro-