장음표시 사용
271쪽
DE MERITO 267 immorito siquidem in ulla rostrictione bona opera quae niusto porto gratiam et I . . meritum, cuius iVum membrum est, fiunt, meritoria a Tridontino definiuntur. Ido alii in aliud Xtremum propondontos censuerunt Sufficere ad opus moritorium habitualem relationsem in finem, quae nimirum haberetur per Solam praesentiam habitus charitatis. Sod hoc etiam non Videtur Verum, quia ' hoc quod est in habitu multu meretur, Sed e hoc quod actu operatur , ut dicitur in II D. 40, a. 5 ad 'RIN. Insupor, si posset SSe meritum, charitate remanent penitus otiosa, nulla amplius foro ratio
dicondi quod gratia os principium meriti principalius per
charitatem quam per alias Virtutos, o inutiliter plane Specialis do charitato montio sorset, quia clarius a simplicius di- Ceretur, ad notus moritorios roquiri et sus cor ut sint actus virtutum facti in statu gratias. Sunt adhuc si alii qui alia
dicunt, sed a referre non vacat, quia Satis arbitraria, infundata, et ad nocessitatem potius Causae adin Venta. In hac igitur qua ostionis obscuritate conVenit Certe Sapere ad sobriotatem Oecurrunt tamen duo principia, eaque non
consteta, sod Vorissima, e quibus forsitan os id oratam lic0bit doducor solutionsem. Primum principium est, quod omniS notus Virtutis, utpote liber a deliboratus, duplicitor consicloratur, ut elieitus nempo, et ut imperatus. Evidontius id quid om pato in actu sicloi, qui licitivo ab intollectu ost imperativo a Voluntato. Sed et in iis quoquo qua sunt solius voluntatis, eadem distinctio satis porta reperitur. Ea enimos intor autus voluntatis instinctivos et deliberato essentialis et propria differentia, quod priore a voluntate eliciuntur
tantum, posteriores vero ab eadem Voluntate eliciu tu simul et imperantur, Siquid om Omno quod Si in potestate no- Stra, Subinose imperio nostro sed aetus voluntatis dolib0- rati sunt maxime in potestate OStra, nam omne ne tu S nostri in tantum dicuntur in potestate nostra, in quantum voluntarii sunt; ergo actus Vo inlatii imperantur ra O-
272쪽
bis η 1). Nequo, ut opinor, difficultatem quis inveniet in soquod voluntas imp0ro ipsa sibi imo vid bit alitor omninoeSS non OSSe, quia oportet ut in quolibot actu doliborato volunta Super Seipsam refloetenS, non Solum Velit, Verum etiam moveat et applicet se ad Volendum, quod est imperare Tale igitur est principium primum. Suoesedit o ultorum non minoris certitudinis, et est in hoc, quod habitus charitatis, utpote habens pro bisecto insem sub ration finis, ipsa sua natura perficit Voluntatom, non dico ad licisendum, sed ad imperandum Omne quotquot esse possunt actus, in ipsum finem qui Deus est boatitudinis bisectum referibiles Equidem caeterae quoque Virtutes hoc habent, ut imperare possint et imperent quandoque aliarum Virtutum actus sicut religio Xempli gratia imperat quandoque actus temperantiae, miSericordine, liberalitatis, atquo ita porro Id tamen, quod apprime Otan' dum est, quasi per accidenS, hoe St, non ex Olarantur SUR, sed modiant eXpressa operantis intentione siVe ordinatione. Et ratio est in promptu, quia virtutes ista sunt circa finos particulareS, qui non habent necessariam Subordinationem inter se. At charitas est circa finem universalem et ultimum, oui e natura rei debetur omnimoda omnium finium particularium subisectio. Quo fit ut sit in Assentia habitus charitatis perficere Voluntatem, non modo ad amoris seu diloctionis aetum, Verum etiam ad imperium cuiuscumque VirtuOSi operiS, idque per se et ratione sui, etiam quando nulla est ad proprium charitatis finem advertontia, sed ex solo insorioris virtutis motivo voluntaS OVetur. His iam prasiactis principiis, intolligi forsitan poterit qualiter charitas noesssario influat in omnia et singula iustorum opera bona, etiam ante omnem elicitum actum diloctionis. Etenim, ut dictum os supra, habitus, ubi adest, neceSSario et Semper influit in omno id ad quod ex ses perficit facul-
273쪽
fatoni, quin ad hoc reflexione opus sit, aut spociali intontiono, quia quandocumque facultas ponit actum qui in orbo habitus inVenitur, eo ipSo, non nuda facultas, sed facultas habituata operetur DeeeSSe St. Nunc ergo, si Voluntatem porsicit cha ritas sol quidem directe, immodiato, et per se , tum ad hoc quod os diligero, tum ad hoo quod est imperare Caeterarum Opera Virtut)im, ut ad hoo quod St Vello erodoro, vello Sperare, Velle orare, Velle poenitore, et Si de aliis ultro consoquitur quod in habente gratiam, nullus esse poteS particularis virtutis notus, etiam e solo huius Virtutis motivo positus, qui charitate formatu non it formatuS, inquam, sin minus in otia Signato, ratione Speciali et Xpressae intontionis vol actualis Vol Virtualis, at saltem in notu eXer- cito ration influxus in imperio quem exparte charitati Seoum for ipsum implo et nudum cuiusvis boni operi eXercitium, modo Supra explictato. Et confirmari hoc idom potos o communissima doctrina theologorum circa Virtuto fidoi. Sunt quidem aliqui auctores qui duo Sua regio, opinantur virtuto fido int0grari sex duobus habitibus, quorum unus osset in intellectu, alter in voluntate. Et mo Ventur hac consideratiotio, quod cum a isdsi assensum requiratur imperium Voluntatis, oportet ut
praeter habitum quo porscitur intellectus, sit et alius Specialis habitus in voluntato, qui tamquam individuus satellos priori annectatur. Sed pleriquo theologi iuro moritoque hanc doctrinam respuunt, tenentos virtutom fido esse habitum simplicom qui totus in intolloctu si tamquam in Subiecto, quia ad id quod sequiritur sex parto voluntatis Sufficienter porsici charitas, iuxta illud fal. -6 Fides quae per charitatem operatur, id est, per haritatem OVetur, et per linritatem ad actum applicatur. Vido qua de hac re dicta Sunt, clo Viri thes 20. Porro communissima illa sententia reiiciens Onominatum habitum Suarogii, set sufficientiam chari
274쪽
tie quotie praecedat licitus actu Charitatis, quo mediante actus fidei imporetur Sod cum charitatis habitus immodiatoae per Se perficiat Voluntatem ad Volendum credere, quoties iustus credit, etiam sola intrinseca credendi honeStat motus, totio se imperio voluntatis charitato formata id agit. Hoc idem nunc applica aeteris omnibus actibus virtuosis, do Uibu eadem prorsu ratio currit, et nulla romanebit dissi
Addendum nunc supprest quod etsi in iusto omnis actus moraliter bonus, eo ipso sit meritorius, non tamen aequali modo moritorius, Sed tanto magis meritoriu quanto magis est informatus charitato, quanto e promptior Voluntate pro- CedeΠS, quanto maiorem e obiecto bonitato habsens. Et ratio est foro obvia, quia sicut se habet simplicitor ad simpliciter, ita magis ad magis. Si ergo, UXta Superita praemiSSain moritum simpliciter requiritur actus VoluntariuS, Retu eX obiecto bonus, actus Charitato formatus, quo maior erit Oluntarietas, maior e obieet bonitaS, maior praesertim informatio charitatis, eo setiam malu meritiam erit Maior Oluntarietas, id est, maior promptitudo Voluntatis maior ex obiecto bonitas, siquidom notus pocificantur ab obiecto, et ab se nobilitassem ac laudabilitatem trahunt maior doniquo informatio charitatis, quia non uno modo contingit charitatem informare actum. Nam praeter modum illum in actu solum Xeroito qui paulo supra fuit declaratus est alius longo melior, in actu nimirum signat per XpreSSam intentionem qua quis e motivo perfecti amoris se et omnia sua in Doum dil0ctum resfert. Et ibi adhuc gradu computantur bSquo numero,
Seeundum maiorem minoremve umori intensitatem, maiorem
minoremVe insuXus actualitatem. Augetur Siquidem quam maxime meritum peium, quo saeptu repetito ferVore in Deum
275쪽
Super Omnia dilectum ordinantur. Et indo ost praxis illa a magistris Vita Spiritualis tantopere commendata, plurie in dio offerendi proprias actionos Deo por charitatis actum 1);qUam non Vacuat, Sed Confirmat etiam magis doctrina ha-otonus sola rata do merito se conditionibus iuS. Notatu autem dignum os quod inter conditione conferentes ad augmentum meriti non oconsetur difficultas seu arduitas oporis. Et ratio os quia operis dissicultas per se et ration sui nihil facit ad moritum. Si nim aliquid a coros
per Se et ratione Sui, Sequeretur quod quanto qui magis proficit in Virtute, a por hoc, minorem in iis quae Virtutis sunt, invoni dissicultatom, tanto etiam minus mereretur quo quidem nihil absurdius, cum res, uti patet, Coidat prorSUSO OnVerSO. Proinde, operis arduitas duplici tantum ration0 in considerationem uno Venire potest, et utroque modo educitur ad unam o conditionibus Supra assignatis. Primo inquantum arduita Gonnootitur ut plurimum cum maiori bonitate quia quanto aliquid melius est, tanto supra vires hominis operantis est elevatum Secundo, in quantum, caeteri paribUS,
requirit maiorom voluntariotatom quia in id quod dispellee8t, maiori attentione aliquis consurgit, et cum maiori conatu voluntatis 2). notorum, non ideo aliquid magis o minuSmeritorium, praeeiSe quia et in quantum magis Vol minus laboriosum. Quare, ad argumentum contra primatum Charitatis in morondo, deductum se hoc quod charitas magis di minuit laborem quam augeat, Si quidem Omnia immania et Saeva facilia et prope nulla facit amor, bono S. Thoma re- Spondet: α Opus aliquod potos osso laboriosum si dissiciis dupliciter Uno modo, o magnitudine peris, et Si magni ludo laboris portino ad augmonium meriti et Sio charita S
non diminuit laborem, imo facit aggredi opera maXima
1 Cf. S. Franciscum Salesium, Trait doci amoui do Dieu l. 12 c. 9. 2 In II, D. 29, Q. I, R. 4.
276쪽
magna enim operatur, Si est, ut Gregorius dicit Alio modo ex defectu ipsius operantis unicuiquo enim est laboriosum se dissicile, quod non prompta voluntato facit, et talis labor diminuit moritum, o a charitate tollitur . Animadvertendum denique, quod eadem est ratio de actibus externi ac de internis, quia actus exteriores ab internis suam moralitatem derivant. Quin imo, actus sexterni ad meritum faciunt solummodo ratione VoluntatiS, pro quanto Qilico non est Orfecta voluntas nisi sit talis quae opportunitate data porsetur. Et doo, si possibilitas dosit, Voluntate exsistento perfecta ut operaretur Si ΟSSet, defeetu ConSummationis in actu externo utpote penitus involuntariuS, meritum non impodiet. Et similiter, si in actu Xterno meritum augetur, id rurSus ratione motu Voluntati qui inter operandum Vol magis Gontinuatur, Vel magis intenditur, ut declaratum itiVenies, l-2 Q. 20, 3. 4.
ART. i. A augmentum quoque gratiae et Consequen augmentum gloriae se extenssit meritum bonorum operum, ut expresse closs-nitur in Trictentino, SOSS. 6 Can. 32. Dioenctum autem Victetur quo augmentum istuct ne RUSolute eo Statim Consequitur Singulum quemque notum meritorium, Se solum Eula oonM-tione et act praesentiam iSpositionum responctentium Conctitionidus pro incremento requisitis in ahitidus orctinis naturalis qui per Xeroitium operum RGquiruntur et reseunt.
Ad moliors intolligontiam continuationi rerum, primum omnium gonoraliter observare iuVabit quod non est de ossentiali ration moriti, uti bitum faciat aliquid quod aut nullo
modo, aut non in aequali quantitato aliunde haberetur Constat hoc eVidenter in exemplo actus contritionis quo impius iustificaturi qui omnibus fatentibus est Vere et proprie meritΟ-
277쪽
I, MERITO 273 1 sus vita aeternae, tametsi non de ius ad gloriam maiorsem quam sit illa qua iam obetur ut simplox et connaturalis torminus gratia in iustificatione restituta0. Osso igitur a dicto contritionis actu omnis Valor meritoriu penitus auferri, sola si rolicta ration dispositionis ad iustificationsem, et hoc non obstante, eadem constaret iustificato gloria. in 'adom Plane menSura, eodemque gradu OSSidenda. In quo quidem eXemplo clare monStratur, meritum quantum huiusmodi non dicere necesSario ordinem ad aliquid novi obtinondum, sod satis osso ut sit ad obtinondum novo et nobiliori titulo, mer- 0dis nimirum et praemii, id quod alia nihilominus ration0 adhuc deberetur. Non solum autem sed et si quis bene OnSidorot, id obit quod nihil plus in quolibot merito vitae apternae OSSet unquam inVeniri, Si, quemadmodum in Xemplo
praealtato ad olam gloriam meritum operum ΠOStrorum Semper QS extenderet. Nunc autem non ita se rem habere praesens propositio ostendit. Ponit enim quod opera quae 90Si primam iustificationem fiunt, merentur per priuS Ugmentum
gratiae, et merendo Ugmentum gratiae, morentur utique X consequenti noVum gloriae incrementum.
Colligitur e Scriptura, cum docet ronatos in Christo rescere in gratia per Virtutum eXercitium Veritatem autem facientes in charitate, crescamus in illo per omnia, qui e8 caput Christus, inquit phos. IV-15. Et rursus, 1 otr. II-T: Sicut modo genti infantes, rationabile sine dolo lac concupiscite, ut in eo crescatis in salutem. Ubi analogia sumitur do inoromontis ViVentium, quae per propria ipSorum operationes fiunt usque ad plenam a perfectam Volutionem. portot igitur confiteri proportionato quoddam inoromentum Vitae Spiritualis per operationes gratia0. Sost huiusmodi incromonti irincipium
pono uno e dictis in maiori do infusis habitibus Holin quitur ergo ut loco efficientis principii moritorium agnoSeatur, et Sio dicendum St. iustos Vero mereri Suae gr9tiae
278쪽
augmentum Paulus quoque, Rom. VI-22 hominibus iam iustificatis dicit Exhibete membra est a servire iustulae in sanctisicationem, statim adiungens tiberati a peccato, servi au emfacti Deo, habetis fructum restrunm in anctificationem, Nemautem Litam aeternam. Ubi sermo non est de sanctificatione prima quae deSSe praeSupponitur, Sed de Secunda, i. e. de sanctificationis augmento. Et hoc sanctificationis augmentum diciturisso fructus boni opseris ; si auto fructus boni operis. ergo merce eius in ordine ad Vitam aeternam. Quocirca Tridentinum, SeSS. 6, postquam Can. 24 praemiSisset, iustitiam acceptam conserVari atque etiam augeri coram Deo per bona opera, et Opera ipsa non esse tantummodo signa iustificationis adeptae, Verum etiam iustificationis augendae causam, can. 32 Si definit Sli quis dixerit ... ipsum iustificatum bonis operibus quae ab eo per Dei gratiam unt, non rere mereri augmentum gratiae, citam aeternam, et ipsius ita aeternae, si tamen in gratia decesserit, consecutionem. atque etiam gloriae augmentum, anathema sit. 4 Ubi is non dicat morori do condigno. tamen id satis significat in particula rere. Et dum Coniungit Vi-
tam aeternam et augmentum eius Satis porto Hoeet non esse minu perfeetum de condigno meritum hoc Mirea gratiae augmentum, quam ire Vitam nefΘrnam, eiUSqUec Rugmentiam Unde Concludimus OX monto Concilii, si aliquid meretur iustus do condigno, maximo iustitia augmentum quod Con ilium primo loco posuit. Ergo, quam Si Certum meritum iustorum apud Deum Sse e condigno, quod SH Q TR StΘΠSum St, tam Si Certum, augmentum iustitia sub merito de condigno cadere . Ita Suare de grat. l. 12 o. 25. Et do hoc quidsem plenus est consenSUS inter theologOS.
stio, an Omnem aptum meritorium, e iam emi88um, OnSΘ-
quatur augmentum gratiae, et ratione Rugmenti gratiae ΠΟ-
279쪽
DE MERIΤO 275VUS OrreSponden gloriae gradu obtinendus. Et mirum est quam sint Variae in hac parto scholastictorum opinioneS, quae tamen ad tres principales reduci OSSunt et reducuntur. Ρrima est ad Omne et Singulos actu meritoriOS , quantumViS remi SSOS, Semper et Statim equi gratia sanctificantis incrementum l). Secunda Si Semper quidem equi, quantum eS e Vi meriti, non tamen Statim, sed post hanc vitam in primo instanti ingrossus gloria o 2). Tertia est no statim Sequi, nec Semper, Sed Solum Si durante Statu Viao, homo se ad augmentum disponat per actus fervontiores 3). Porro infinita propemodum hino et inde congosta disputationes obscuritatem quaestioni atteStantur, in qua eum ViX Occurrat sexplicatio satis quietan intellectum, unoep animu haeret. Quid amoti rationabilius dicatur, set analogia fido conformi US, X Singularum pinionum examino aliqualiter forsitan
Ρorro prima Opinio, quae multum faVorabili est, at magnam habet contra Se praeSumptionem, canalogia gratiae et natura ductam omnino enim dicendum Videtur, augmentum habituum supernaturalium X per operantiS, SerVare proportionem cum inlagmento maturalium, parique incedere
1 Sic ominales, quos equitur Silare Z. 2 Ita Scotus cum sua ScholR. 3 S. Thomas in praesenti, et alibi aAsim. 4 Hic nota quod quaesti ista est quaestio scholastica circa quam rogula fidei nihil determinat. Certe ridentinum in duobus praecitati ca- Donibus contentus fuit destruere errorem Lutheranorum, de eo quod omnes iusti sunt aequaliter iusti per extrinsecam iustitiam Christi, et quod in eis iustitia non augetur per meritum bonorum operum. Minime vero determinat an omnia et singula Opera bona, quomodolibet facta, Statim augeant gratiam, Vel etiam an importent augmentum quod singulis distributivo sumptis debeat respondere. Haec de industria Dimadverterim, inquit anneg, quia non defuit aliquis iunior theologus qui non dubitavit dicere et quod i D. Thomas fuisset nunc Ost talem doterminationem Concilii, retractasset Sententiam Suam .
280쪽
Singulo aetus remiSSOS, Sed Solum per eo qui intensione sua praecedentem mensuram ii Sorum habituum excedunt. Quod si forte opponas magnum Sse diScrimen, et intensionem habituum in naturalibus ori per physicam actuum ossicientiam, minimo oro in supernaturalibus, Xinclo nihil. Quia hoc non impodit proportionalitatem assertam, Secundum quam Deus augmentum tune uuSare dicitur, quando vis nostra cauAaret illud, si in nostra esset potesta eo ad rapsentiam scilicet intensioris actus in rationes saltem necessaria ac obita dispositionis 1). Et o qui dom vera Si quid habemus in re
volation do gratia augmento, hoc est gratiam erΘSoere
ad modum vita moralis in homine Sane apostolus 2 Cor. IV, 9-11 dosoribsens senovationem interioris hominis de die in diem, recurrit ad assiduam mortificationem et fervons Virtutum exercitium, . . ad ea quibu Vita moralis natu- rali ordino Orficitur in acquisition vel intonsion habi- tuum. Item Coloss. III, 5-15, postulat ut christiani exspo- lientur veterem hominem cum actibus uis, et induant novum qui renovatur in agni ionem Secundum imaginem eius qui
crearit illum. Similia habet, Eph. IV, 20-32, o Rom. VI,
po totum. In tantum igitur licet e his arguere, augmen-α tum gratiae esse obiectum meriti, in quantum ex aliis locis novimus gratiam qua est principium huius reno
Vationis, non habori nisi per infusionoma oo. Quod sic Secus esset, deberemuS Otila Coneludere, Rugmentum gra- tiae non alitor contingere quam per ipsum exercitium
actuum, perinde ae in naturalibus. Non modo igitur nihil hab0mus in revelatione, quod Suadeat iusmodi augmen tum ess independens a proportionata dispositione hominis, sed oppositum potius e modo loquendi Scripturae rui tur 2 h. Et amplius confirmatur, quia seu non infundit
1 Caietan in art. 8 huius uaeSt. 2 Pignataro, de gratia, the'. 38, coroll. 1.