장음표시 사용
41쪽
agontis agunt Sicut proprio effectu alia perfectiones quae dotorminant esse , ait praocitatus . Thomas in xc Gont. o. 66. Et in hoc sensu recto notaVit Caietanus, quod de univorsali agonte Deo glori OS non St Sermo, Cum propria SCRUSa aettonum 11OStrarum quaerimuS. Dio autem do univorsali agoni forma litor in quantum huiusmodi, prout ad omnes quotquot Sunt et eSSe OSSunt creaturarum olus, indiScriminatim perntur. Sicubi orgo in hoologia ocurrit Xaminanda qua ostio domotion illa per quam Voluntas transit do esu primo actus salutaris in actum Sociandum deliboratum, ponit tuo in osso id ad quod libor agendum praesupponitur aliundo Comparatu propriu locus eiu recte assignabitur tra intus domo oroa toro, OnSΟΓVntore, primo tu motor omnium rorum. Ubi nimirum declarandum proponitur, quomodo ab e qui Solus est osse per essentiam deScendit Omne ens, OmniSque modii enti iton quomodo nihil dat Seso, nisi in quantum agit virtuto divina citem quomCdo Deus os causa operandi omnibus perantibuS, SerVata interim ausis Secundi omnibus Specificaa propria cuique actiVitate et in Summa, quidquid spoctat ad
unti ei salem dependentiam renturarium B Deo, commuNemque
os mani ad ipsum habitudinem. At Vero, ubi in quaestionomvoni specialissima illa o in montibus operandi ratio, iis solis rosorvata quo Deia eleVat et confortat per gratiam, Oportet ab eo concurSu praeScindere, qui pro generalitate sua nihil unquam Speciale ponit, et Semper eiuSdem rationis invenitur, quacumque hypothesi facta qui etiam hae de causa, simul cum annoxa d liboro arbitrio obscuritate, tamquam ad
rem non pertinens, a praeSenti tractatione Somol pro Sempermanos XCJUSUS.
Restat igitur considorandus illo solus insuxus divinus, qui talem do sui ration latitudinom habot, ut locus in eo detur superadditioni ad naturales animae seu viro Seu Operandi Conditiones. Si enim concopium gratiae reducere veli ad SHOS
42쪽
simplicissimos terminos, ilibus sollicet non retontis, iam totalito destri torsetur Oncopius illo Standum erit in notiono alicuius quod a Deo superadditur naturae prinCipiis, naturae proprietatibus, Vel qualitoroumque obitis eidem natura ondiutoriis, idquo in ordino ad verum homini bonum, quod t ultimus finis boatitudinis. Primo itaque, attondoncla serit illa Operandi ratio Seumidum quam Deus Virtutem agendi in suis Creaturi Creat et On- Servat. Constat nim quod polos Deus illas sola oporativas virtut0s homini largiri, qua fluunt e naturae principiiS, et illi id potest etiam addoro aliquid ultra, idquo duplicitor: 0lΡ0rhoiendo aliquo pra0tornaturali dono subi0otion in illam partis inferioris ad superiorem, o Cuius defeetu oritur nuno obscuritas in intelluctu, debilitas in voluntato os infundondo supernaturales habitus, quibus mons hominis levatur ad Ordin0m divinum, o simul spe tali quadam tum ad verum tum ad bonum inclination aug0tur. Et sic locus os additioni ad naturai s vires per dona habitualia. Praeterea secundo, attondenda illa alia operandi ratio, per quam Deus humana mente applient ad agendum, movendo sollicos ad primum notum a quo SubSequentium Volitionum principium sumitur et initium Etenim eiusmodi ad anondum
applicatio phiribus utique modis fiori posso intolligitur Florienim potest ita, ut non Xoedat limitos naturalis origontino facultatis in quantum physica quaodam potentia St, nihilque aliud in ea ponat raptor id quod absoluto requiritur ut Secundum ea qua in Se habet Viros, Seso OVere posSit. Et hoc modo consistit puro se simplicitor in motione tum ad prima principia cognitionis, tum ad universale obiectum Olivitatis quod est bonum, nam in hac univorsali motione
homo non potest aliquid Vello, inquit S. ThomaS 1-2 Q. , a. 6 ad 3Πm. Caetorum, quoad 110xions libori arbitrii ad hoc
vol illud determinato volendum, in manu ui consilii homo Omnino relietus Supponitur, abs quo ullo ulteriori collato adiu-
43쪽
torio, of ido a primo ad ultimum, talis os ista mov0ndi ratio, per quam propriis viribus libori arbitrii nulla prorsus additio St.
Verum, aliter quoquo potos Deus intollo tum os voluntatum appliCaro ad ager j dum movendo uilio trium ad intolligontiam alicuius ori in partioulari, tum ad compla sentiam in aliquod dotorminatum bonum. Et si Considorandiboniunt interiores illi instinctus por quos spouis litor illuminatur intollootus, et Spoeialitor afficitur Voluntas troama qua sunt in Ordine ori ultimi finis humana vita . Qui fiam instinctu nonnisi a Duo Sunt et QSSO OSSunt, Si quidem, ut iam anto dictum est, in Do solius pol stato sit menti illabi, id si in intimo ius po- ruri, intrinsecus apertondo intollectum, set intrinsocias inclinando Voluntatom. Undo auctor Imitationis Christi alioubi si orat ad Dominum: si Non loquatur mihi Moysos aut ali qui ex propheti S, Sed tu potius loquoro, Domino Deus in spirator et illuminator omnium prophetarum, quia tu SOBIS Sine ei pote mo perfecto imbu oro, illi autom in to nihil
proficiunt. POSSunt quidem Verba Sonare, Spiritum non Conse si runt Pulcherrimo dicunt, Sed to tacento, Cor non BCCendunt. Littora tradunt, sed tu sonSum nporis My Sterin proferunt, sod tu resoras intollootum signatorum. Via Ostendunt, Sod tu confortas ad ambulandum Mandata edicunt, sed tu iuvas
ad Orficiundum. Illi foris tantum agunt, sed tu corda in struis ot illuminas. Illi sextorius rigant, sed tu fo unditatom donas Illi clamant orbis, od tu auditui intolligentiam tribuis . Huo illo do illapsu Dei in anima. Nunc autem Sati Suporque patet quod per talem applicati Onom ad agendum, multum augontur in via boni oporis libori arbitrii viros. Nam,
ut Augustinus diois, do poco mor et romisS. o. 17 et Nolunt homines fa ooro quod iustum ost, sivo quia latet an iustum Sit, Si V quia non dolo fat. Ignorantia igitur et infirmitas Vitia Sunt, quae impediunt voluntatom ne moveatur ad fa ciendum opus bonum, Vel ab opero malo abstinendum .
44쪽
40 D PROPRIO TRACTATUS OBIECTO
Et ideo, Si tuom seu suis instinctibus ita poeta litor ovos, ut incipiat apparor Veritas quae latebat, et Sua Vo fieri bonum quod non delectabat, in hoc utique est alidum auxilium sublovan hominis voluntat0m. In hoc additio virium ad bono agendum, non iam per modum doni habitualis, sed per modum
motioni actualiS, pro quanto e inSpirata affectione Seu QOm- placentia in pociat bonum, iuvatur homo ad movendum Se in ea quae Sub eiusdem boni ordine quacumque tandem ratione comprehenduntUr. Sic igitur, circa duos dictos modos per quo addi poteStad Congenitas animae ireS, tota quanta praeSen VerSatur tractatio. Adhu tamen oportet magis determinaro eiu obiectum. Quod ut convenionior fiat, vitisendum est utrum additio aliqua Semper requiratur ad hoc ut possit homo bene hono-Steque Vivendo, ad oram beatitudinem alterius vitae pervenire et quatenus affirmativo, qua et qualis ista additio sit Secundum diversos Status in quibus considerari potest natura humana. Et incipiondum claritati gratia a Statu Urae naturae, Ut Sequitur.
De physica potentia et morali impotentia a Donum qua in lilaero arUitrio est Aula sola communi operatione et motion Dol. Et o auxilio quo misso in statu naturae Durae Contra inSuDsscientiam congenitae virtutiS.
Hic per prius nota quod praesens hypothesis ea est in qua homo consideratur eum Solis Virtutibus OperatiVi quae naturae principia oonSequuntur, itemque cum Sola applicatione ad actum qua est debita creatura ne eius potentiae tiΟSae remaneant. Hino, e parte facultatum talis esse homo Supponitur, quali nunc naSeitur ex parte ero inStinctuum, nihil plus a caUS prima recipore, quam motionem ad uniVersale obiectum obrutatis quod est bonum, ut exinde ipsemet
45쪽
PROLEGOMENON 41 per Solam Suam rationem Seso determino ad volontium hoc
vol illud bonum in Onoroto. Nota inSuper quod potentia phySic hic accipitur X pSanatura facultatum secundum Se id est e proportione quae eiSintrinsuco inest ad certos actus, quidquid Sitio impodimontis quae aliunde XSiStere possunt, Vel Supervenire. Potentia Vero moralis eas addit conditiones, quibus impodimonia tolluntur, Saltem quantum necesse est ut illa adsit possibilita es, quae iuXt Commune operandi norma apud homineS, Vere expodita se dicitur et St. Nunc igitur, Si de physica Otontia sermo Sit dicendum sano quod liberum arbitrium sub Sola etiam Communi operation set motione Dei potest in totum bonum homini connaturale, adeoquo et in omne bonum virtutis quod in finis naturalis ordino continotur Noe Specialis do hoc domonstratioeesse debet, quandoquidem immediat ne per Se Viden eSt, facultatum rationis habor intrinsocam cum ipso rationis bono proportionem. Quod quidem bonum non ad praeSentem tantum, sed et ad futuram maXim Vitam S OXtondit, o non in solis officiis hominis ad seipsum aut ad proXimum, Sed praΘ- sortim in ossiciis admoum noscitur rosidoro Adeoque de ipSaphysica potentia nulla profesti quaeSti QSS ΡΟtΘSt. At vor do potentia morali longo alia os ratio. Etenim primo, ut in quocumque ordine boni possit voluntas liboro Se OVere, neeessaria ei est initialis in finem complacentia, e qua mox Se applicet ii quae Sunt ad finom, Omnia nunc in folligondo secundum praemiSSa SuperiuS, InSuper, ut non modo physica, Sed et moralis potentia adsit, non sussicit Complacentia more platonica quae nudum a Simple Sequitur iudicium thooroticum, Sed requiritur complaeentia quaedam affectiva et voluti apida, qua etiam praetica eatenus dici poteSt, quatenus ad praXim officaciam habere nata est, et ad OPUS promoVere. Haec enim distinctio est, quam nos docotiPSe enSUS intimus, et ubique insinuat Augustinus, Siquidem
46쪽
piundum os quod do doloctation ad agendum tam Saopeodissserit. α Quid agendum sit VidemuS, inquit, nec agimUS, e quia non doloeta ut agamus, et Cupimus ut dolo toto l). Et torum: ira ovolat intolloetus ... et aliquando non equitur liumanus at tuo infirmus affectus Ide Cupiens eorum haboro deleotationem, quorum potuit Videre rationem, etc. η 2). Et rursus: Nisiitiam dolo tot et ametur quod agendum CognO SCitur, non agitur, non Suseipitur, non bono Vivituro 3). Et iduo, si in hominis potestat non sit Sub Sola communi opera tione ac motione Dot ad piusmodi affectionem seu gustum circa Vorum humanae Vitae finem assurgore Statim equitur hominem ipsum ess ex viribus ibi congonitis in morali impotontia oporandi totum bonum quod in otiis io finis ordino continotur. Atqui rovera, Sic do facto os t. Nam sub Sola communi motiono Do ad univorsalo voluntatis obioetum, restat ut homo per Se- ipsum Solum oum sibi determinatum praestituat insem, qui sibi bonus et conVenien apparebit. Aliunde Vero, utS, UaeSO, illo finis est, qui non peculatiV tantum, Sed et practio appetendus unicuique apparere olet, nisi illo qui congruit habi
tudini t dispositioni in qua invonitur α Quod reliquid vidos iur
bonum et Conveniens, e duobus Contingit, ait S. Thomas in 1 - 2 Q. , Scilicet X Ondition eius quod propo- nitur, et tu cui proponitu OnVenien enim Secundum relationem dicitur, Unde e utroque Xtremorum dependet.
3 De Spir o liti. n. 5. - Dota bono quod doctrina haec nihil commune habet cum doctrina de delectatione rictrici, sive ad Sensum Iun- Aeniatarum, Sive ad Sensum Augustiniensium Aliud enim est dicero quod boni vel physice Vol moraliter necessitatur ad Sequendum Semper dolectationem maiorem Aliud omnino dicere quod nisi aliquo saltem modo, vel in se, vel in no suo, delectet et ametur id quod agendum cogito8citur,nor agitur, non u8cipitur, non bene iritur.
47쪽
Et indo ost quod gustus divorsi modo dispositus non Odom modo accipi aliquid ut convenien et ut non ConVenienS. Undo Philosophus dicit: Q/talis unusq/ qthe est, fatis ini vi defui ei. Et hoc otiam quotidiana firmat experientia, quia homini in corta disposition constituto aliquid Videtur On-Veniens, quod non Videtur ei Oxtra eamdom disposition omoxsistenti, sicut irato videtur bonum quod non Videtur quieto, atque ita porro l). uno autem cogita hominem in ore habituali disposition exsistentem, quam eoum fert pura naturae Status, nimirum oum tanta dependontia a SensibuS, cum tam praevalento inferioris appetitus influxu, cum tanta pronitate ad semporalia ac visibilia bona, doniquo cum iis omnibus intrinsoci conditionibus qua in nobis consecuta Sunt di Sesolutionem harmonia in qua consistebat ratio gratuita originalis iustitias o facito nostimabis quod actuosus eius asseetu non Valuissest x os transcondor ordinem boni praesenti Vitae,
et quod ex consoquonti, id om illo homo fuissos in morali impotontia faciotidi s vitandi quidquid facion dum si vitandum
est, ut humana vita in suum ultimum finem bono ot octo dirigati P.
Quid orgo dicomus Numquid ideo, aut imposSibili purae
natura status, aut possibilis eiusmodi institutio natura , in qua impossibilis consecutio finies Neutrum ano, quin uno, contra insufficionitam virtutis congon ita fuisset utiquo auxilium si, pocialibus instinctibus deforminato moVontis hu-
1 si Quemad1nodum enim frigescenti corpori conveniens fit calosacti- Vum eius, et ex hoc OccaSionatur in tali 11Omino apprehensio caloει- clivi ut convonientis, o praeAentatum Oluntati desideratur. . . ita irato appetitui conveniens si Vindicta, et ex hoc occasionatur quod si intellectus racticu apprehondit repercuΗsi Onom ut convenientem. Et Sic percuSSio apprehensa ut convenieDS, OVot voluntatem Obiectivo. Et sic patet quod dispositio appotentia movet voluntatem, ro quanto redundat in talem aΡprehensionem obiecti voluntatis D. Caietan tu 1-2, Q. , . .
48쪽
44 DE PROPRIO TRACTATUS OBIECTO mana mente in bonum natura rationalis, Secundian quod
ad satitudinem propria sua conditioni in futura vita proportionatum, ipsa Sua creationis logo Ordinatur. Et licolpraedicti instinctus fuissoni raptori ultra commvnon illam
motionem Dei qua cuncta cauSa Seeunda ad agendum al)plicat, adhuc tamen non Supergrederentur pura nuturne Γ-dinem. Primo, quia non supra naturam quoad entitatem. Se Cundo, quia non Supra naturam quoad obiectum Tertio et mn-Xime, quia nequidem Supra naturam quoad Xigentiam, nam
0tsi non oborontur facultatibus humanis praecis in quantum physicae facultato Sunt, deberentur certe in quantum Sunt facultat0s sentis ration o arbitrio praediti, cui Omnino de0SSenon poteSi quidquid requiritur ut sit moraliter expeditum ad
agendum se in ultimum finem, cuius gratia a SapientiSSimo Creatore ae proViSore fuit conditum. Verum Status ille natura purae, cum toto genere auXiliorum quae ei propria SSent, Status est moro possibili qui nusquam exstitit in re veritate. Cui ex toto opponitur primitivus status historicus, cum levation ad finem Supernaturalis satitudinis, o indita simul amplissima facilitat ad illum Consequendum. Dicitur autem status iustitiuo originaliS. 4.
Do originali levatione a Bonum supernaturale in statu naturae historieo, et o ratione auxilii quo in ea ineluctotiatur Contra Supradiotam impotentiam lilaeri artiitrii.
Sicut in pra posedonti puncto dictum est, ratio impotentiaolibori arbitrii in puris naturalibus constituti, ad operandum
totum bonum homini Connaturale, proVonit radiealiter e naturali 0foetu subordinationis inter animae vires. Inde senim tota de integro Causa Cur non valeat homo e Virtute sibi inhaerent ad appetitum seri ultimi finis humana vita sicaSSUrgere, et in eo Si firmari, ut constanter bene operetur,
49쪽
mandataque divina omnia os singula servos. Porro in Statu natura innocontis defoetus isto fuserat, facto sublatus per praeternaturale donum, quo pars inferior Supseriori totaliter
Subdebatur, quodque a thoologis intogritatis donum cl0 di-etum est, quia eius ratione natura erat in Suo ordine perfecta, et ea reotitudine uota qua rationalis creatura decet
dignitatem. Ex quo consoquitur quod in hoc Odom statu habobat homo in sua natura si rectificata, plenam atque X- peditam facultatem ad omne bonum virtutis homini ut homoeSt, proportionatum. In statu naturae integrae, ait S. Tho- mas in 1-2 Q. 09, . , quantum ad Suffieientiam opera-
tivae VirtutiS, poterat homo per Sua naturalia Velle et ope- rari bonum Suae naturae proportionatum, quale Si bonum Virtutis acquisitae, Et infra a. Homo in statu natu- rae intΘgrae poterat perari virtute sua naturae bonum quod est sibi connaturato absque suporaddition gratuiti doni f. Et rursus, a S et Secundum Statum quidem naturae in tograe, etiam Sine gratia habituali poterat homo non pec- eare, eo mortaliter ne Venialiter, quia occaro nihil aliud est quam recedere ab eo quod Si Secundum naturam quod vitare poterat homo in Statu natura integrae . Nunc autem, eiusmodi originali reetitudo naturae, iumeonsoquento facultato xpedita facisndi totum bonum logis naturaliS, etsi non e neceSSitate rei, ut certo se positiva Dolinstitutiono, spondebat a dono habitualis gratiae quo ad supernaturato finem divina boatitudinis in vision intuitiva homo ordinabatur. Radix originalis iustitia in cuius recti- tuditio factus est homo, Monsistebat in subiection super naturali ad Doum per gratiam gratum facientem , inquit S. Thomas in ' art. Q. 100, a. 1 ad 2 δ . Et Augustinus,l. 13 de civit. o. 13 Postquam praecepti facta tranSgreSSio
est, confestim Cratin Moserente di Vina te corporum Suo rum nuditate confusi sunt. Sensorunt enim motum inobe clientis iarni suae, tamquam reeiproeam poenam inobe-
50쪽
dioiitia suae . EX quo datur intelligi, Si deSerente gratia, soluta est obedientia carnis ad Spiritum, quod dependentera gratia in anima exsistente, inferiora Spiritu Subdebantur. Et hoc est quod apprimo in praesenti Onesiderandum Venit, ut unicitias siniis in statu historio naturae eleVatae clare appareat. Non enim finis dupleX, aut Simulta nee aut disiunctive ad libitum prosoquondus homini uerat praestitutus, Sed unus omnino, ad quem dona omnia divinitu collata conVergebant. Unde equitur, non sic datam trino fuisse expoditam facilitatem totius boni quod naturae proportionatur, Ut OSSet homo in ordino honestatis more naturali SeSe Continere. Θ-quitur, ipsa naturalis legis mandata fuisse uno implenda, non naturaliter quoad Solam oporum SubStantiam, Sed Supernaturaliter quoad agendi modum, sub imperio charitatis. Sequitur denique, quod amissa Semel gratia per peccatum, amitti consoquontor debebant aetera gratuita dona omnia, ita ut nihil iam liboro arbitrio remaneret Virium, Supra id quod in nuda simpliciquo natura includitur.
Vide ergo ingentom ruinam quae Adae eoeatum eonSeeuta est. Vide quam vere nunc dicatur liberum arbitrium, Compn- ratione quidem originalis Status, attenuatum fraetum ineli-nnium, Vulneratum; bSolute Vero, otiam ad bonum sibi con-
naturale Viribus impar. Ecce ni in primis roducimur ad id quod dictum est supra, do impotontia transcendendi ordinompraesentis Vitae. Nam si quaeras quid boni homo lapsus sibi relictus Operari adhu valeat, respondebunt tibi sancti doctor0 quod nihil aliud moraliter potest per virtutem suae natura nisi aliquod bonum particulare agere, sicut aedisicare domos, plantare vineas, et alia huiusmodi, S. Thom 1-2, Q. 109 a 2 amare uxorem, silios fratres, a nes, amic08, AuguSt. Serui. 349 11. 2) parentibus obsequi, inopi manum ω'rigere,
non Opprimere vicinos, non aliena diripere, Hieron in ep. ad Galat. -15) agere ea quae mortalem vitam honeStare pos8unt, ΡrOSper C. Collat. C. 12, 11 3 in quae ad societatis humanae