De gratia Christi : commentarius in primam secundae S. Thomae

51쪽

pertinent aequitatem, Fulgent ep. 12 ad Ρetrum, o 26. n. 51) relle laborare in agro, velle habere amicum, velle quidquid bonum ad praesentem pertinet vitam, minime vero quae ad Deum pertinent aut inchoare, aut certe peragere, Auctor Hypognosticon l. 3, c. 4, 11. ). Quibu Similia numerat auctor de Vocatione Omnium gentium, . , C. 4-6. Sed et pondus oΠ- eupiscentiae ad peccatum trahenS, tanto gravius in eodem homine lapso SSO OScitur, quanto Vehementioribus uno

augetur daemonis impulsibus, cum hoc haboat ordo divina se iustitiae ut cuius suggestioni aliquis consensit in culpa eius potestati subdatur in poena, iuxta illud 2 Potr. II-19 A

praesto sunt obita illa motionos seu instinctus qui fuis-Sent in pura natura contra in Sufficientiam congenita Virtutis, quandoquidem finis naturalis ad quem referretur et Usmodi au-Σiliorum genus, finis est mero hypotheticus pro Statu pariter mere hypothetico qui nec unquam fuit, nec uno S in Providontia si circa nos. Et ideo, Si hae omnia recte ΘΓΡΘΠ- deris, manifeste tibi apparebit, nudam Sse Spem reSiduam nisi in gratia Salvatoris, ut verum sit quod ait Augustinus: Nunc vero in ruina sua homo liber est iustitiae, SerVusque Peccati, nee poteS Servus esse iustitia et liber a dominanto peccato, nisi eum Filius liberaverit s. Et rursus Quod datum os a Conditoro, set a docopior vitiatum liberum arbitrium), utique a Salvatore sanandum Sis. Et iterum: Nemo nisi se gratiam Christi ad bonum agendum et ad malum non agendum potest habere liberum Voluntatis ar-

bitrium scil).S0 iam do modo se ordino huiusmo liberationis, ad quam

omnino limitatur praesentis disputationi materia, SupereStaliquid ultimo loco bSerVandum.

1 August. in libri contra Iulianum, RSSim.

52쪽

M ID PROPRIO TRACTATUR OBIECTO Do iis in quitius praesenti traOtatus hieotum oponitur ictost, cte auxiliis pertinentilaus a Statum natura lapsa et per Christum reparatae, qui etsi quoctammocto mectius sit inter ctuos praeeectentes, acttiuo tamen omnino Coinoictit oum statu iustitiae originalis, in eo quo' nonnisi clepenctenter a supernaturali gratia, faculta Doni etiam eonnaturalis confertur Seu restituitur.

Ex modo dictis apparet tria fuisso in originalis iustitias

Statu consideranda Primo ordinationem menti in sum finem Supernaturalem per Sanetificantem gratiam et OnSequentos habitus infusarum virtutum Seeundo, harmoniam inter Omne animae ire per praeternaturale integritatis clonum, inferiora hominis perfecte subdon Superioribus Tertio,

omnimodam ad factum quod attinet, huius postserioris doni a primo dependentiam. Et ration quido doni habitualis gratiae, habebat homo

innocens OSSe meritorio agere in Ordine ad Vitam aeternam.

Hation doni integritatis, habebat OSSe Vitare omne peccatum, set Xpedite ac facile posse operari quodlibet bonum,

tam Secundum naturam quam Secundum gratiam ibi proportionatum Sod ration dependentia unius doni ab altero, ipsius naturalis boni xpeditam facultatem non hab0bat, nisi ut cum gratia inseparabiliter conneXam, et hae de cauSa, ad

Supernaturalem modum levatum. Nune autem, Oeconomi naturae per Christum reparatae

habo notabilo sano discrimen ab oeconomia primitiva status innoeentiae. Etenim reparatur homo in praeSenti ita Secundum mentem per gratiam, Sed nondum sociandum inferiorem appetitum per donum integritatiS. Insuper illa ipsa quae Se Cundum mentem Si reparatio, non fit per gratiam homini infusam in Sua origine, sed Solum posterius Collatam in regenerationi Sacramento, et quidem loquendo de adultis, o- pendenter a certis quibusdam necessariis dispositionibus . t

53쪽

s ROLE :OMRXo 49ssecundum hao duo praesens Status participat, tum de statu purae naturae, tum de Statu originali iustitiae, inter utrum- quo aliqualiter modius exsi StenS. Verumtamen, unum est in

cidit in hoc scilicet, quod tam in una quam in altera, omnia auxilia divinitus homini Collata, ad unum eumdem que Supernaturalem finem Vergunt et quod e conSequenti, nulla etiam nunc potestas est libero arbitrio data ad iusto honestoque Vivendum, nisi notus in restituta potontia oporandi d0iformiter secundum leges gratiae. Et ita Verumost quod dictum est in prooemio D gratia Christi cum agitur, nil minus in quaestionem Venit, quam magnum illud donum quo of 0habilitatur anima a boatitudin0m tran-SCendentem Omnes animae Vires of etiam captivum liboratur liberum arbitrium, ut propriam sui nominis oeuporo digni

tatem.

Et auxilia quidom homini lapso praeparata, duplici genoris

Sunt. Primo sunt habitus supernaturales quibus iustificatur, Sanntur, reordinatur quoad Superiorem Sui partem, et Cum quibus otiam incipit facultas bono recteque Vivendi. Nam e in Statu natura corrupta indiget homo gratia habituali a nante naturam, ad hoc quod omnino a poecato abstineatis, ait S. Thomas, 1-2 Q. 109, . . Et rurSus et Antequam ho mini ratio reparetur per gratiam iustificantem, potest sin- gula peccata mortalia vitare, et Seeundum aliquod tempuS... Sed quod diu manseat absquo eooat mortali SSe non positostis. Secundo sunt motione seu instinetus, utique otiam SupernaturaleS, quae dantur tam ante quam post iustificationem Ante iustifieationem, ut per cooperationem libori arbitrii porducatur adultus ad dispositiones pro iustificationes ipsaroquisitas. Os iustificationem, ut non obstant permanente deordination inferioris appotitus, in bono gratiae perSeVerar pΟSSit, imo et Semper amplius proficere.

54쪽

Haec igitur sunt, in ivibus proprium reponitur huius nostrido gratia Christi tractatus obieetum. Porro inhaerendo ordiniquaestionum . Thomae, dicemus primo de gratia secundum so Q. 09-lli). secundo de cauSi eius Q. li 2 . ortio do offlectibus Q. 13-ll4 .

55쪽

PARS PRIMA

DE GRATIA DE SECUΝDUM SE

57쪽

PARS PRIMA

DE GRATIA DEI SECUNDUM SE

Nomen gratiae quadrupliciter accipi consuevit. Un modo, pro dilection alicuius, sicut solemus dicor quod isto habet gratiam principis, id est, princeps habet eum gratum. Alio modo, pro aliqua bona qualitato qua est causa dilochionis, sicut cum dicitur aliquis puer florere grati qua eum mis- bilem sed iit Tertio modo, pro aliquo dono gratis dato quod descondit ex diloctione ut offectus seius, sicut cum dico: hano

gratiam facio tibi. Quarto demum modo, pro reCompenSn'tion beneficii gratis accepti, Secundum quod dicimur agere gratias euoficiorum. Nunc autem de gratia loquimur eoundum tertiam acceptionsem, prout importat donum gratuito datum, ex Dei amor deSeendens. Sod os attondonda difforonti amoris in Deo et in nobi S. Nam in nobi amor causatur ex bonitate quae partialiter Saltem praeeXSi Stit in rebus. In Deo autem, non rerum bonitaS CRUS RmoriS, Sed amor est robus causa bonitatis. Quo fit ut quamlibet Do diloctionsem sequatur aliquod bonum in Creatura causatum. Et dilectionem quidem communem eoundum quam diligit omnia quae sunt, onSequitur bonum natUrule. Dilectionem Vor Specialem consequitur bonum quo trahitur Creatura rationalis Supra Suam conditionem propriam, ad fruition0m boni aeterni, seu Dei ut Si in Se.

Ipsa igitur bona naturalia, quasdam Do gratia merito dici

POSSUnt, Sed non gratia illa per excellentiam de qua Utic

58쪽

nobis sermo est. Et ideo qui iique epi Scopi africani, Aurelius, Alypius, Augustinus, Evodius, OSSidius, in pistola ad Iuno 20ntium I Etsi quadam non improbanda ration dicitur Tatia Dei, quo creati sumus, ut non nihil essemus, nec ita ossemus aliquid ut cadaver quod non Vivit, et arbor quae uola Sentit, et pecus quod non intelligit, sed homines qui

OSSemUS et i Ueremus et Sentiremus, et intelligeremus, et

te hoc tanto bon0ficio creatori nostro gratia agere debea- mu unde merito et ista gratia dici potest, quia non prae, Cedentium aliquorum operum meritis, sed gratuita Dei bo nitate donata est alia est tamen, qua praedestinati Oea- mur iustificamur, glorificamur . Sane Vero, Scripturae N. . hoc nomen gratia consecrarunt ad Significandum, tum Vitam aeternam li, tum iustificationem se alia divina auxilia quibus ad vitam aeternam promovemur 2). Nec quidem in1 merito, nam, Ut S. Thomas ait, Q. 11 a. 1 ad 2R Gratia Seeundum quod gratis datur, excludit rations debiti Po-- 0st auto int0lligi duplex obitum Unum quidem e me rit provenienS, quod refertur ad perSOnam, CuiUS S agere meritoria opera, Secundum illud Rom. IV-4 Et qui ope

Patur, merces imputatur secundum debitum, non vecundum

gratiam Aliud est obitum secundum conditionem naturae, puta Si dicamus, debitum esse homini quod abseat ratio-onem, et alia quae ad humanam pertinent naturam ... DODa igitur naturalia carent primo debito, non autem carent Se

e cundo obito. Sed dona supernaturalia utroque debito cae rent, et ideo Specialius sibi nomen gratiae Vindicant s. Et quod hoc speciali sensu nomon illud fuerit ab antiquo in Ec-CleSi Vulgo usurpatum, luculenter apparet in causa Pelagii. Nam ido Polagius in uno i Diospolitana abSolutus primum

59쪽

DE GRATIM DEI RECUNDUM AER 55eolis esSus fuerat gratium, fraudulontor quidom intolligondo liborum arbitrium quod natura DOStra, Cum conderΘtur, C cepit ita amon ut piscopi crediderint ipSum confossum fuisse gratiam illam quam in catholica colosi notissimam 11OVerant, Solli eo gratiam Dei ores C. D. N. Porro haec Dot gratia porcl. . . ., qua brevius dici solos gratia Christi, vel gratia Redemptoris, sequaquam intrinsoco differt a gratia status innocontiao, sed dissor solum quoad connotata. Haec nim data fuissos non dignis, illa Voro datur indignis. Hae superveniSSet naturae per praetΘΓΠnturato integritatis donum octificata ; illa vor datur homini laboranti duplici malo ignorantia os concupiscontiae, et iam

non elevare tantum, Verum etiam sanare habet naturam Deniquo has fuisso offractus liboralitatis, illa vor offectus ostmisericordiae, ut sicut regnavit peccatum in moi tem, ita et gratia regnet per iustitiam in ritam aeternanι. Castorum, duplici modo, ut in introductione praemisSumeSt, gratia accipitur. rimo quidem, pro forma inhaeronto qua divina naturae consortes efficimur. Deinde Vero, promotione qua movemur ad actu utcumquo conducentos in divinam sati fudi nom. Et utroquo modo habo rationsem auxilii quo iuvamur a Deo. Atqui, cum alicuius auxilii sola modiistocurata notio quaeritur, in primi Videndum est quaenam sint ea ad quae comparatur tamquam utilo Vel necessarium adiutorium Secundo porto deseendero ad Sorutandam Θ-nitius intrinsocam ius quid litatem, intimamque naturam. Tum tertio seniendum est, si pus sit, ad consideration ompartitionum eius, oeundum distinctionses Vol entitativas, volrespootivas ad diverso offeQtUS. Et hao os ratio processus . Thomae in praesenti, Cum dicit tripartitam foro considerationem de gratia secundum e. ' Nam primo ait, considerabitur de nocessitato gratiae Q. 1 U).

Secundo do ipsa gratia quantum ad ius oss0ntiam Q. 110 . Tertio do ius division R. 111).

60쪽

QUAEST. IX.

DE NECESSITATE GRATIAE Finis ad quem gratia ordinatur, Si quidem Superuaturalis sinis vitae aeternae Verumtamen iterum utque iterum considerandum os quod sinis supernaturalis et finis naturalis non sunt inos disparati, et non disserunt Sicut duo opposita, Sed solum sicut quod sexcedit et quod Xeeditur, quandoquidem

in fine supernaturali minonfer continetur totum bonum finis naturalis Hinc autem sequitur primo, quod in ii quae Sunt ad Supernaturalem finem requisita, includuntur quoad sub- Stantiam Operum, ea quoque omnia quae ad naturalis finis Consecutionem fuissent necessaria Sequitur Secundo, quod ad hane ipsam eorumdem Operum Substantiam adiuVaro nuta Sunt Supernaturalia auXilia gratiae, non secus ac auxilia illa ordinis more naturalis de quibu Supra in protegomeno, G. Sequitur denique, quod etsi per Se et abSolute loquendo, Supernaturali gratia nequaquam neceSSaria dicenda sit pro sola Substantia perunt quae e Simplici legis naturali praescripto requiruntur quemadmodum absque possibili controversia concedunt Omnes) poteSt tamen neCeSSaria Vadere, quadam hypothos facta, videlicet, Si in praesenti Conditione naturno humanae, integritatis dono destitutae, locum do facto iam non habeant auxilia mox memorata, Soli Statui purae naturae profrin. Quamobrem, cum fit quaestio de noeesSitate gratiae ad cognoScendum Verum et ad faciendum bonum, ConSideranda corto haec necessitas in tota latitudine Veri nunc a nobis cognoScendi, et boni nunc a nobis facisendi, ut in finom nunc nobis propositum dirigamur. Sed distinguenda accurate ratio cognitionis veri et opserationis boni ad quam neceSSaria Stgratia ab Solute et per se ab illa alia ad quam non Si neces-