장음표시 사용
211쪽
depravavit hos versus Lucili. Quod Midem commissum est in Versibus Ennii, χθυφαγικοῖς, qui leguntur apud Apule
jum ubi maxima ex parte piscium nomina Graeca corrupta sunt. Quos tamen emendandos relinquo eruditis viris. Id quod fieri poterit ex poetarum macellis ita voco, qui citantur apud Athenaeum piscinarii culinarii poetae. O tamen praetermittam versus, qui adducuntur a Festo, hi ii scium nomina Graeca mirum in modum depraVatain luxata sunt; qui ita restituendi sunt:
Muriatica autem video in vasis sanneis. Bomet naritam, O camarum, Venia, Echinos fartos, conchas pisciniarias.
Muriatica Vocat τὰ πα ρι 1ρα , quae in muria Thasia servabantur. Ea ita describuntur in Poenolo Quasi salpa muriatica esse autumantur, Sine omni lepore O sine suavitate,
Nisi multa aqua, diu macerantur, Olent , falsa sunt, tangere ut non velis. Narita dicitur ostrei genus , quae iisῖται a GraeciS. Camarum scriptum est uno , Veteri consuetudine etiam apud Hesychium καγχαρον Tagenia sunt pisces, qui ταγηνιστο, qui ipsi εν αλμι εμβοι φθάντες π Θρακiζοντο Vide Athenaeum Echinos fartos vocat, qui farciebantur, hoc est , saginabantur in vivariis , sicut concha piscinarias, quae in piscinis. Atque adeo Muriaticorum nomine Plautus pisces omnes eos, qui ab eo enumerati sunt comprehendit. Et ne dubites de hac correcti ione, audi, quae Plin. lib. I , cap. 8 de ea rescribit: Sic halem, inquit, pervenit ad os eas, echinos , urticas , cammaros , nullarum jecinori inmιmerisque generibus ad
saporem gulae coepit sal tabescere Satin aperte eosdem pisces inter muriatica id enim est alex, το ἁρι ος recensuit, quos Plautus Quare tam honi versus in situ squalore relinquendi non erant. SCALIG. lin. D. Qitiaque cieruleo freto orta nare coepta. aego hunc in modum:
cava quaque ΠCorpore coeruleo caeli cortina receptat.
Tantum e telo cali feci S in libro antiquo dubium erat lineamentum primum Mambiguae inter ingurae. Hoc versu Ennius hemisphaerium caeli cortinam appellavit, de similitudine cortinae Apollinis, quae, ut ait, nomen habuit a corde, quod inde primae sortes existimatae. TURNEB. Hic placet Ita-
212쪽
lis deesse quaedam. Sed eos decepit perturbatus sensus quem si aperuero, ostendam , hic nihil deesse. Cum ita legendum sit:
Quaque freto cava caruti cortina receptat Cortina dicta, quod se Intelligit ergo Ennius, quaecunque continentur H τηιυραντυ σκεπη, ut loquuntur poetae. Vereor autem, ne cum
aliis, quos supra posuimus, conjungendi sint: Corpore Tartarino prognata Paluda virago cui par imber, imbris spiritus , O grava terra
Quaque freto cava carule cortina rece tiat. Tret cartiles. Ita περιφραστικως Vocat caelum propter agitationem. Idem apud onium: Cras potvis oritur, omnem pervolgat caeli fretum. SCAM G. Scribendum Quaeque caruis freto cortina receptat. Cava. Nam verba Ennii usurpat tantum, quae ita possunt redigi innumero S Quaque freto cava corruleo cortina recePtat.
cortina erat operculum tripodis Delphici Apollinis, ex corio Pythonis serpentis, cujus forma similis mensae rotundae, ad quam aiffidens Phoebas rapta vaticinabatur dicta quasi cori tina, non a coide, ut Varro existimat. Sed Mipsum tripodem significabat, id est, va ingens, e quo oracula credebantur exire; sicut apud Graecos ολμιος, tripodem, Wipsus integumentum denotabat. Virgilius: mugire adytis cortina reclusis. Hinc Varia notio hujus vocis . nam mensae aereae , factae ad formam illius operculi tripodis, appellantur conina, eaedem Delmae: vasa similia tripodi Delphico, in quibus pigmenta coloresque coquuntur sussiciendi lani S. Apud poetas vero etiam licentius capacitas convexa' intecta Vocatur cortina, ut Ennius hic de aethere Virgil. in Elna: Carmineque irriguo magni cortina theatri, Imparibus numerosa modis cadit arte egentis. POP MA.
lin. et Cortina. Jopi που λεβης. Ea est proprie, in qua lana sussedi succos ebibit. Ab eo usus est metaphora Cor. Tacitus in dialogo, cum ait, in Cortina esse id contrarium in ei, quod Graeci δε σοποιιν Vocant. Quae enim in cortina sunt , nondum penitus an hiberunt succum. At hercule mquit, pervulgatis jam omnibus, cum vix in cortina quisquam
213쪽
assisat, qui elementis sudiorum et non instructus , at certe imbutus sit, c. Non multum abest, quod dixit Lucianu S, ιαυ-
σαι λεβητος, is accusato, i σι δὲ op κά μονον ιαυσαντες
I in. 3. Ea a corde. J Ego puto a rotunditate, quod, ut cortes, ita haec rotunda esset Cato in Originib. Mapali. υocantur, tibi habitant. Ea quasi cortes rotunda sunt. Sic Οοι-
τροχοι λεβητες ab eadem ratione dicti, si bene memini. Sc ALIG. lin. s. Quin inde invicteis seu erunt Perduellibus J Reperio in antiquo exemplari Guid unde in Mitis sumserint perdueialibus ' quod adscribertilum putavi. TURNEB. Locus mendosus Puto legendum: Vindictam victis sumserunt perduellibus. SCALIG. lin a. Quattuor. J Marg. calig. tribus. lin. 4 sq. Stella , quae vespere oritur, a it etiam Opilitis scribit vesperum itaque dicitur. Alter vesper adest. Opilius
Verborum enodator antiquorum uit is a stella, quae vesperi Oritur, tempuS Vespertinum, ipsamque Vesperam , vesperum
vocari credidit. At vero apud Catullum alia significatione dicitur,
Vesper adest juvenes. Intelligitur enim ipsa stella. Atque hic sensus erit editiones se
quenti. Nam libri manualis liteiaturae habent, a quo eam Opilius scribit vesperum quod de stella liquido perspicueque Intelligetur, non de suprema tempestate quo sensuin in Catulliano es erit accipiendum, aliudque quiddam significabitu , quam tempus primum nocti S. TURNEB. Vulg. A quo etiam Turpilius c. In dubitanter lego : A quo etiam Turpilius cribit Vesperam. Itaque dicitur alterutrum Vesper, id est, quem
dicunt Graeci lis τερον Non possum non multum conqueri de correctorum audacia, qui hunc auctorem jam per tot secula aegrum, multis porro Vulneribus confecerunt. Quod ta- me dictum velim sine ulla animi asperitate & malevolentia. Nam quid eos movit, huc Vocabulorum monstra infercire
quae ipsi nesciebant Ubi enim διωπῆρον suum invenerunt ρCur, si nesciebant quid esset, tamen quasi aliquid esset, huc
intruserunt Sed de his satis, ne περ σκια ἔνου Legendum Vero vesperam, ut jam admonuimus. Plautus Si media nox e st, 'e riina Vespera.
Nonius, Vespera feminino genere Turpilius Dotata. Ma-
214쪽
nus meas vespera Oriente clanculum Ferri ad speciem declino ita lego in Nonio. SCALIG. lin. 6. Ouem dicunt Graeci διωπερον Eam stellam, ut libri sanctiores loquuntur , Graeci Vocant Δία, σπεριον. TURN EA. lin. 7. Patrem suum Optimum, appellat stiremum. JIta. explebitur Saturnius versuS: Iovem, patrem suum optumum, appellat f premum. SCALIG.
lin. 9. Solis occasu diei uprema tempestas esto. Gellio scribendum : Sol occasus su rem tempestas so. TURNEB.
lin. a. Decem annos. J Duodecim annos utrumque ex libris. AUGUSTIN. lin. 26 sq. Ea enim Merces dicisti Graece λατρον, και σα - τροι . J Scribendum, omnibus approbantibus, scripturae gratulantibus Lia enim merces,ritia Grace dicitur λάτρον TURNEB. lin. 27 sq. Ab eo vetere poeta nonnunquam milites appellant latrones. J Ennius Annali primo Hac resatus ubi latrones dicta facessunt.
fortunas ecquas cepere latrones Inter se memorent.
Quae tamen Verba apud Nonium luxata, depravata reperies Ut λατρον latronum, sic stips , stipatorum eis nomen fecit. SCALIG. lin. 9. Quod item J Quod tent, non nemo. AUGUSTIN. lin. 3 sq. Ris egomet Cassabundum ire ebrium. Ennio in libro iuratissimae fidei versus iste tribuituri Cia abundum utatem, non cassabundum , hac de causa scribendum censeo, quod a cadendo deducitur a Varrone vel, ut melius origo intelligatur, quod a casare proficiscitur. TURNEB.
lin. r. Diabathra in pedibus habebat , O erat mi Ius epicroco. Dicitur de homine , cultum muliebrem & molliorem gerente nam, diabathra, muliebria erant calceamenta, color croceus in vestitu viris erat indecorus. TURNEB. Ita conjunge: risi egomet casabundum ire ebrium: Diabathra in pedibus habebat, atque amictus erat epicroco, Mirum ni ex Lycurgo Naevii. SCALIG.
in. q. Lanam calete. J Ubi hocie in Plauti exemplaribus lo
215쪽
gitur, laniam carpere , M. Varro sine contrOVersia legit, i 'a me, irod est purgare, ut interpretatur quo vocabulo usum etiam dicit Naevium in Commotria sed Multro ipse ita mox usurpat. TURNEB Carere, Vetus Verbum pro ξαίνειν. Undein Carduus,in carminare. Quare perperam hodie in Menaechmis legitur carpere, cum monita quoque carere retineat Carere Vero sine dubio παρὰ το κειρειν, καρον non ut Varro. Sc IG.
ead. Umotria. J Marg. calig. Emathia. lin. 7. Cum caret eo , quod in ea est nequam. lana, quam in Romulo Nasius appellat incam , ab Osseis DProes nequam, quidam, haeret alii es. Nequam es lana. AUGUSTIN. Vetus lectio : Cum ex ea carent, quod in ea inret, neque es lana quae in Romulo Naυitis appellat ossa, ab Oscis Purgamenta4 sordes lanae per contumeliam cinjuriam summam Oscorum, qui obscoeni habebantur ossa Naevius appellavit, ut Varro interpretatur. Loci hujus scripturam interpolant multi, aliique aliter evulgant est qui scribat, quod in ea es nequam, ellana est qui secus, nequies lana quam haec excogitata conamentitia lectio, si cui probetur, significabit nequa lana spurcam impuram, quae non sit aliqua id est, alicujus pretii. Nam Sosipater nequa dici pro nequam docet. URNEE. Osica lana,
tum itidem vocat squalidiim Cobii mella Dissimilem rationem postulat hirtum, atque Tarentinum. Vir eruditu Beroaldus putatat, idem esse Tarentinum hirtum, magno sane errore. Quis nescit, ita loqui Latino. Dissimilem naturam pecus habet atque homo Plautus Illi sunt alio ingenio atque tu. Ergo pecus montanum, pascale, hirtuira, atque solo opponitur μ αλ ακοῖς προβόLTοις, qualia erant in agro Tarentino, quae, ut niollioris Velleris essent, pellibus tegebantur. Ab eo dixit Horatius pellitas oves Gales Polybius in excerpti lib. Q εχων
Interpres inepte Vertit debiles. Elianus in Epistolis Γὴν οἰν
216쪽
In Laertio dicuntur προβατα δερμ ασιν σκεπα Πυθέω Columella vetat oves pellibus amiciri festis diei, us. Hae pecudes, i ii tenerrimis pascuis alerentur, dicebantur apud Rhodios
επιβοσκομ.εναι Luxurrem gelum summa depascit in herba. SCALIG. Red e libri veteres Neque es Lina Caraninari dicitur lana, inquit, cum caret spurcitia, neque ani amplius est sordida, impura, tio genus lanae Naevius vocat Oscam, ab Oscis populi Campaniae, qui obscoeni habebantur. Alii mutant Nequam es lana titistra. OPMA.lin. O. A gerra. J Γέρρα, crates. Etiam fascinosin pudenda interpretatur Nonius Hesychius Γέρρα, τιος σκηνάς,
lin. 13. Adscriptivi. J Varro de Vita pop. Rom. lib. 3:
De adscriptivis, cum erant attributi Decurionibus O centurio-rribus , A est iam haberent numerum, accensi vocabantur. Eo sedem etiam , ludam ocabant serentarios, qui depugnabant pugnis , O lapidibus , iis armis quo ferrentur , non qua teΠereΠ-tur id est, τηλεβολοις βέλεσι, O ου σχεδίοις , κου σταδιαίοις, χελλε λαχίοις. SCALIG.
lin. 14 sq. Militibus id est, si quis eorum deperisset Inari nummo , Nam illum tibi ferentiarium. J Lego militibus, si tit, eorum deperisset nam illum tibi fetentarium. Ac Videtur se rentarium amicum potius dixisse Plautus , qui subsidio cita xilio futurus sit, quam quomodo Varro interpretatur , qui inanis, sine fructu sit. Sed Varroni tamen Vix reclamare
audeo. TURN EA. lin. 8. Arma qua ferrentur, ut jaculum. Tα τ φλεβολα ,
ut iam diximus. SCALIG. lin. I. Ubi rorari sis sti sequimini Me hac stillis legiones omnes Lavernae. Ubi roraria ii En sunt. Dbi sunt accensi 8 cce. prius membrum invenies apud Festum. SCALIG. lin. 24. Potest id ab arbitrio. Varro vult accensos dictos ab arbitrio quod Censere olim signita caret arbitrari. Sic de Vita pop. Rom. Itaque quod hos arbitros instituerunt populi, Censores appellarunt. Idem enim valet censere, arbitrari. At Rerum humanarum lib. Constites ac Proetores qui sequuntur in castri, accens dicti , quod ad necessarias res acciantur, velut accensiti. Ubi vides inconstantiam Varronis. Quare ita obscurum hunc locum, unde satis digne non te extricavit
217쪽
Vertranius, legito Potest id ab arbitrio ejus sena inde υ bitrium ' ciuus minister. Accenstri, inquit, potest dictus esse ab arbitrio ejus , cujus minister. Nam arbitrium inde est, nimirum a censeo quod verbum illud Censeo in Arbitror idem poterat ac valebat , ut idem scripserat Rerum humanarum libro o. Neque Itali, neque Vertranius, audiendi sunt, qui aliter legunt. SCALIG. lin. s. Nam inde. Nam id l. ex conjectura. AUGUSTI X. 1 in. 26. Pacuvius Deum triportenta in Mercatore ponit. Locus mendosus. quae sequuntur, Plauti sunt, non Pacuvii. AUGUsTi N. Post Verba Deum triportenta , hiatus est. Neque mendum est, sed lacuna. SCALIG. lin. 7. Diuidia es. J Dividia IJ, scribendum. AUGUSTIN. lin. 28. In Corollaria. J Corollaria, στεφανοπωλις Est autem fabula a vii, ut citatur a Sosipatro Versum autem illum , quem intelligit Varro , est hic DiviLae mihi fuerunt te abfui si desiduo. Exstat apud Placiadem interpretem priscarum Vocum Tamen apud illum citatur ex Varroni Corollaria, ut verear, ne hic ille versus desideretur. De quo tamen eruditus lecto judica verit. SCALIG.
lin. 29. iii idia. J Attius Phoenissis: Vicisptatemque imperitandi tradi ii, Ne eorum disidia discordes disspent
Di turbent tantas, O tam opimas civium
Haec nos non solum correximus sed etiam divulsa conglutiis navimus Tamen tantum Euripides dixerat:
Quid vetat, alia conserres Intelliges, quantum variavit ab eo, quem vertendum susceperat Euripides enim:
Quam enim recedit ab illis vestigiis ZUbi nunc vostra moenia, O omnis saucios
218쪽
Nam quaedam ex illis hodie exstant:
Delubra caelitum , mari sanctitudines.
- ουτε γὰρ γερας rosi ουτ εξοδον διδοντες, ανδροι δυστυχ i'Εξηγεί σαν. Sic enim vertit: Incusant sero , a fortuni opibusive omnibus Desertum, abjectum, assistam ex animo expectorant. Ubi expediora re ex animo, εξαγριουν esserare mirum genuS loquendi. Sic apud Ciceronem vetus Tragicus: Tum pavor mihi sapientiam omnem ex animo expectorat. hoc est, ' ξισταμ αθι τε καὶ παραφρονω φοβω. Gallice, metire horrid bon ens. Porro in his vertendis sati animum intendit, quae sequuntur. Euripides:
Ex Attio separat, haec conjunximuS Jussit proficisci exstitim quovis sentium, Ne fodiare illo Thebani vastescant agri.
Egredere, exi, esse te ex urbe, elImina.
Quae data opera hic scripssiimus, ut esset, quo interim tedio. re animum e tam minutis animadversionibus possint reficere, dum dissicultati hujus laboris consulimus Willam interdum condimus mitiori 6 jucundioris lectionis voluptate. Non deerunt tamen , quorum palato haec non faciant nec mirum : πολλοι ἐν Αρκαδi; ' βαλανηφαγοι SCALIG.
lin. 31. Sed quid tibi est lienes necant. Tibi si 'lienis eat. Plaut in Curcul AUGUSTIN.
lin. i. In Pharone. Ejus fabulae nemo veterum, quod sciam , meminit. Esset Latine Comedo, vel Lurco , vel Gu-mia, Vel Manduco, vel Rapo Varro Cum hic raso umbram quoque spei devorasset Rapo id est proprie αδγjφαγος.
Apud Ulpianum Trebatius ait , non esse morbosum, Os alicui olere, ut hircosum , frabonem : hoc enim ex illuvie otis accidere. Ego ανιαμ φισβλως ego, ut lurcosum , ni onem. Hoc enim ea in lavre oris accidere. IngluViem Vocat Til αδ il φαγὶν,
219쪽
e qua oris graveolentia constatiar, ut in leone notator ito teles Etiam hircosus defendi potest. Est is, cui os ex foeda detestabili libidine olet. Ejusmodi enim vocabantur Hirci Catullus: - putare ceteros dircss. Et in dictio Attellanae:
Hircus vetulus naturam capreis gurit.
Ohio foeditas oris hirsuto Molido seni Tiberio exprobrata est Item dicebantur spurci spurco ore , Graece ἀγελσεῖς. Et
spurcae tempestateS, Graecis dicuntur ἀσελγεις, γουν Ggρο- δραι Athenaeus Λεπεσθαι, ε π ασελγους καὶ *ορτικil δι'
ωφροδισίων ii δον; is vocat ασελγri ἡδονὴν eorum , qui id faciebant. Nam α λγεῖς illi, qui hoc patiebantur, dicebantur λεπειν Latine lubere Catulliis: Glubit magnanimos Remi nepotes.
Budaeus aliter interpretatur, sed i pace. tanti viri dixerimo perperam. Haec latius a nobis dista sunto, ut totum Ulpiani focum illustraremus: quia maximus vir non satis digne indose explicare potuit. SCALIG. lin. . in Parasito pigro. Ea fuit Plauti fabula: , ni fallor, Graece Θαργος inscripta suit Priscianus citat ex Plauti Lipargo haec Nil moror mihi fucum in Deo, apibus qui eredit cibum LQuae manifesto dicta sunt in parassitum pigrum. Hesiodus:
Εσθοντες, 5c. SCALIG. lin. q. Trames J A trameando, quod scilicet transveisi scandant vias rectas. Ab eo Plautus Mostellaria videtur dixisse, Ambo Ues ab infimo trames secat quod , qui caesi sunt intempestivi postes, diffindi solent, hiare Sed mihi diligentius consideranti videtur legendum tarmes Is est Vitruvio, qui 2 ρὶ l. Graece Vocatur, ut intelligat vermiculatos, ι πηδωτους. Jana secare,' caedere aptum Verbum ei rei Lucilius
Lanae opus Omne erit, qMalor, tinea omnia caedunt Nam Graece κοπτειν ut κοπτεσθαι που γεων Aristophanes Lysistrata. Et Theophrast. ι τορ. lib. 4 Καν gla μιατιατεθη et μ ν λον, ἁκοπα διατ 13 7ῖ. Itaque ut tarmes, non trames
legendum in lauto. SCALIG. lin. s. In Fugitivis. J Putant esse comoediam Plauti se
220쪽
falliimur. Est enim Turpilii, quae alio nomine inscripta erat Leucadia Translata est ex Alexide , qui subinde citatur ν
ea d. Age, euge specia c. J Lego Age, age specta vide vibices ouantas. Iam inspexi quid es Est quadratus ambiacus. SCALIG.
lin. 6. Vibices. y Iβυκας Graeci Vocant στιγμὰς Hesychius. Inde vibices. SCALIG. lin. T. Excitatum verberibus corpus. J Hinc Plautus vibices Vocat praegnante plagas. SCALIG.
ead. In Cisellaria. Infinitis prope locis Plautum in Cistellaria citant grammatici cum tamen, quae ipsi adducunt testimonia, desiderentur in ea, quae hosti exstat, ejus nominis fabula. Unde haldam pro Clitellari , Sisennaria, aut nescio quid nugarum, stibstituendum putarunt. Sed non ita faciundum erat. arvum mendum est, quod hujus fabulae titulum Occupavit. Nam littellaria pro sellaria legendum. Facilis vero fuit lapsus, ut in Cistellariam notissimam fabulam degeneraret. Est autem eadem atque ea, quam Graeco titulo inscripserat Astrabam. στράβη enim clitella Sic invenies eundem Plautum citatum in Lipargo,in Parasito pigro Terentium in Heautontimorumeno,in se ipsum excruciante, ut apud Ciceronem : Caecilium auctero, vel portitore Obolostate, vel foeneratore Harpaetomene, vel rapta Hypobolimaeo, Vel 1ithdititio Laberium Cropio, vel arcularia Belonistria, vel Fr igione : Scylace , vel Catularia : Pomponium etaerisca vel prostibulo Varronem κριορια χ ία, et Caprino Proelio Uuae cum ita sint, jam satis confirmata est ista conjestura nostra, si ad reliqua pergamus. SCALIG. Marg. Scalig. Nerυola ria Plautus sestive enumerat Vitiain deformitate meretricum in his versibUS: Non quasi ut hae sint hic limaces lividae, Diobolares, schoenicolae, miracula cum extritis talis, cum odellis crusculis: capillo scisso , atque excissatis auribus. Quorum Versuum priores duos Varro hic adducit tertium Priscianus, ultimum Nonius; quidem omnes ex Cistellaria. in qua fabula cum hodie non legantur, apparet, titulum ubi-qUe corruptum esse. An ergo reponendum Clitellari, quod do sillimis viris placet , a vulgata scriptura minimum recedit. Sed non est verisimile, Varronem in una pagina andem fabulam modo Clitellariam voce Latina, modo Graece