장음표시 사용
41쪽
Γὴ, eis dixi Reperio in rude diis, ut ita dicam, ibi orum
vetus ate cariosorum: Sic reti qua triginta tribus ab his , ilibus in tribuum ιbris dixi. Et si aure in scriptura, qua celebrata est per hominiam ora librorum publicorum monuismenta non ingrata nec injucunda est tamen pervetusta in istam ranc dam exoletamque , non indignam Pice iudicavi, qua ad hanc aetatem caruit, in abditis bibliothecis semper sepulta. TURNEB. lin. s. Hi Dei idem, qui in AEgypto Serapis O Uis, O sHarpocrates digito si nificat. J Quidquid nonnulli homines obia loquantur, nimium dediti librorum publicorum perfidiae, audebo emendare is Dei idem, qui ab AEgyptiis Serapis
Us et Harpocrates digito signfriat ut . Iceam. Ait enim Harpocratem, qui os digito premit .signat, per aenigma 1ignitica: e, ne ista mysteria Vulgentur, enuntientur. Digitus enim ejus ori appositus silentium tacit tirnitatem vel imperabat, vel ita dicabat. Hinc illud Catullianum: O patruum reddidit Harpocratem. Eo quoque o in in Sigalion vocabatur Ausonius: Et tua Sig.alio AEgyptius oscula signet. Talis fere apud Romanos erat Angerona ea quae simulacrum ore obligato obsignatoque habebat In antiquo exico explicat firme consilii es temporum. Εjus Verba stant A peronia o Zδος βουλ13 καὶ καιρωι . TURNEB. Et se Harpocrates digito significat. Ita inendatum est in Romana editione prior quae vera it edtio. S enim nota indicentis silentium apud Plautum, Terentium. Ita etiam legendum in exemplo Pomponii, Attellanarii poetae , adducto a Nonio: Pater a se negat esse hic me operib c lit. Non tamen hic Varro Harpocrati injecit mentionem, tanquam tertii Dei, cum saxis esset Serapis usis, ut alterum, eundem cum Satiarno, alteram, eandem cum Iside faceret. Sed apparet, esse ex quodam poeta, qui horum trium simul mentionem faceret. Videtur autem ita scripsisse, quisquis uitvetus ille Poeta: Sanctu Serapis,
Us O Harpocrates , digito qui significat ASuspicorque si Lucilii neque longe abfuisse ab iis, quae ad-diicit Lactantius ex eodem poeta, de supe istitioso cultu Deorum. Porro Ausonita nostras vocat euia Sigationem, eo versu:
Aut tua Sigalio AEgyptius oscula signet.
42쪽
Post haec verba in codice Romano legitur, Qui sunt nautes,
O Miarte apud Phaeticas. Quae tamen verba non hic magnopere necessaria videbantur. Quare suspicor de opinione potius addita fuisse : ut etiam addam, Taautem illum non Phoenicum sed AEgyptiorum numen filisse : quem alii Theuth vocant, ut Cicero in libris de Natura Deorum. Astarte Vero ea est , quae Astaro in divinis literis vocatur. Id Phoenicum lingua sonat gregeS, καὶ τα itan .ec tanquam suspiceris dictam a Victimarum multitudine. Ea colebatur a Sidoniis , sicut Dagona reliquis Phoenicibus & Assyriis Graecis dicitur Δερκετω, καὶ ἄρκιτις nimirum detorta voce a Syriaco Adardaga. Significatio a pisce. Apud Macrob. Saturn lib. I, cap. XXI, Architidis perperam, pro Dercitidis, hodie Vulgo legitur.
hn. 26. Et sit -- An cat. Marg. Scalig. se Dodii viri scribendum putant, O vel potius, sed , id est, Harpo
crates digito ori admoto imperat mihi silentium, monetque, in plura dicam de hisce magnis Diis. Sed haec edito orationem interrumpitin perturbat, neque est verissimile, Varronem, cum notissimaru apertissima vocabula haberet, illa nota indicentis silentium , Comicis tantum poetis cognita, uti voluisse. Itaque magis mihi quidem prohatur vetus lectio, in qua αποσιωπησις apta mysterirs, intelligiturque illud, ut
taceam de his AEgyptiis Diis. Nam apud AEgyptios, ubicimque colebantur Serapis cisis, hi marpocrates juxta statuebatur, qui dextrae alii tari digito OS Obsignabat cujus mysterii causam Varro hic reticet : sed res ei Augustinus lib. 18 his verbis: Et quoniam in omnibus fere tena plis, tibi colebantur Isis & Serapis, erat etiam simulacrum , quod , digito labiis impres , admonere videretur , ut silenti una fieret. Hoc significare idem Varro significat, ut homines eo fuisse, taceretur. DP ΠΑ.
lin. I. quia Ambracia ante po)las saluit. Sic legitur in Codice Rom. Pro vulg. Samothracia puto ex veteribus libris. Si enim alio consilio fecerunt, rationem certe non habent, cur hic Ambraciam potius legi malint, quam Samothraciam cum ipsi Dii magni non in ea gente, exin Samothracia, uti nolunt omnes colerentur. Quod si de suo emendarunt, non est, quod eorum conjedluris posteriorem lectionem
postponamus. Sin autem ex Veterum codicum audioritate,
iquc dis agis puto sane legendum est Imbr. m. Ita enim Samothraciam dictam esse a uuvio Imbraso, tam notum est,
43쪽
quam Imbrasum in Samothracia inste, qui prius Parthenisis dicebatur, teste Callimacho, ita canente Vide Stephanum. tu autem legeris , Imbra lam , aut Samothraciam , habes utriusque rei auctoritates. SCALIO.
Pagina a 8.lin. et '. Sed hi mas O femina. J Dii magni, inquit , nori
sunt unius sexus virilis , ut qui in Samothracia visuntur ante porta duo Viri elaei, aut quos Vulgus existimat, C istor . Pollux sed sunt mas femina, ut Caeliri, Tellus, Saturnus& Ops hi, qui in Augurum libris appellantur ιν ρο- tes, Mi Samothracum mysteriis θεοὶ δυν κτοί de quibus meminit Orpheus hoc Versu
Sed de Castorein Polluce vulgatam opinionem confirmat P
scripti, Alurtiae in Hispani. CASTOR ET IOLLUCIDIi MAGNIS SULPITIA Q. SULPITI VOTUM OB FILIUM SALUTI RESTITUTUM. Popma.
lin. . Divi potes. J De his muli multa: Dionysius lib. I, Macrob. interpres Apollonii. Dicuntur 4 ἁβ*ιροι. Quae Vox Phoenicia aut Syriaca est Cabir enim ejus gentis lingua significat potem , sive potentem Tertullianus libro de spectaculis, Ante et columnas tres arae trinis Diis parens, Magnis, Potentibus, Valentibus eosdem Samothracas exigi mant. Haec ille Pausanias Castorem, Pollucem putat esse 2 Eους αε λαλους Varroni ea opinio non placet. SCALI .lin. s. Haec duo, Cclum O Terra. J Caelum Terram est principes magnos Deos, prohat ex eo, quod sunt rerum omnium initia nam ex his animain corpus hoc e terra, illa e caelo , in quo calor ve ignis, qui est anima . mens.
ut ait Ennius in Epicharmo: istic est de ole sumtus ignis, isque totus mentis e p. S. ibidem: Quae dedit illa, capit, neque dispendi facit hilum.
quem versum aemulatus Lucanus lib. 7: capit omnia tellus Quae genitit,
44쪽
lin. 6. Humidum O frigidum. J Caelum, Te ira, inquit, sunt principia rerum calida, sicca, ilibus tinfii erru Aqua, quae sunt humida, rigida, omnia ex se genuerunt quia natura, ut ait Ennius, Frigori immiscet calorem, atque uinori aritudinem. Est autem decretum Stoicorum, το πυρ τὸ Βερμον, το δὲ υγρον, τον γε αερα το - ιυχρον , καὶ την ο ' ξηρον ut
est apud Laertium Zenone. JOPMA.lin. 7. Ova arire tolet. J Sumtum ex Epicharmo:
lin. . Et os Inde J Legendum forsitan est , sed post inde. Sic enim Epicharmus, quem, secutus, interpretatus est Ennius:
Post inde , ut exinde, deinde. OPHA. lin. 9. Insinuans se ipsa anima. J Scribo, Versu cogent :Insinuans sese ipsa anima. In libro tamen scripto, insintians non reperio, sed Diυinitus pullis rei anima. TURNEB.
ead Sive, ut Zeno Citieus , animalium semen ignis. J Nollem accidisse praestantissimo viro, Adriano Turnebo, ut putat et Varronem hic agere περὶ της εκπυρωσεως, qua dicunt, universum mundum conflagraturum. Primum Zenon Neque soluS, neque primu πεμ εκπυρωσεως scripsit. Deinde ut ponamus, id verum esse, qui fieri potest, ut anima con- set ex incendio, aut conflagrationes perinde id esset, ac si diceres, immortalitas animae est ex coitu prione. Sed in Junam iecerunt manibus eruditissimi niaximi viri, qui nescio quae eiu αποσποι λατια , vel potius abortiva quaedam in Varronem post mortem ejus edidei unt quibus magi traduxe- unt eum , tiam ju nomen commendarunt. Nain quid OPu erat ea edere, cum ipse ea more suo in Adversaria
sua tumultaria opera infersisset sane ne quid amplius dicana indigna sunt, quae tanti viri tituluna praeferrent. Sed
45쪽
ad rem Non, inquam, hic περὶ κπυρωσεπι sermo est, sed de eo, tio praeter quatuor elementa quint tam additum est, quod ab Aristotele τελέχεια Vocatur, a Zetione dicitur esse
igni , ex quo mentem , animam , cogitatione , Omnesque ani
mi actiones ait esse. De quo, quia tritum est, non aliud addam , quam ejus rei a Cic. in lib. η de Finibus, item in Academicis, mentionem heri. Meminit Tertullianus, ἰbro de Anima, Plutarchus in Decretis, Laertius in Zenone Walii. Sc ALIG. lin. II. Qui calor e caelo. In libro scripto reperio , qui cauedo e coelo TURNEL. lin. a. Epicharmtis. Epicharmi, poetae Pythagorici, quaedam περ της παλιο γενς σιας interpretatus est Ennius. Ab eo opus suum Epicharmum inscripsit in quo illam παυλι υ γενε iee sibi ac disse in somnis , testatus est hoc versuum videbar somniare ego med esse mortuum. Huc allusit Horatius: Ennius, O sapiens , O fortis alter Homerus, Ut critici dicunt , leviter curare videtur, Quo prona 'ID .idant O somnia Pyth.rgorea. Cave autem confund 8s cum altero somnio ejusdem poetae , cujus meminerat in primo Annali in quo apparuisse sibi H merum dicit in eo acroteleutio, - istis Homerus adesse poeta.
Itaque scribit Lucretius: Unde sibi exortam semper forentis Homeri
Commemorat speciem. In eo somnio narrabat Homerus Ennio animam suam mutatam in paVonem , ea acroteleutidae, Commemini feri me avum ,
ut citat Chari suis. Deinde ita mutatam in Ennii corpus intanuasse. Persius: Cor ubet hoc Enni, postquam desertuit esse
Maeonides, Quintus pavone ex Vthagores Postquam autem Q. Ennius factu ellet κατα μετεμ. lυχωσι
ex illo pavone Pythagoreo statim a tam esse poetam, dum in Parnasi ea somniaret. Propertius: Visus eram molli reetabans Heliconis in umbra, c. Deinde: Utide ater sitiens Ennius ante bibit.
Quare allus, perstas ad illii somnium Ennii, in Quo narra
46쪽
hat, se esse actiam poetam ; quod tamen pauci animadverterarunt, cum scribit: Nee fonte labra prolui Caballino:
Nec in bicapiti somniasse Parnasso
Memini, ut repente sic poeta prodirem, Oc. SCALII.
lin. 13. Illic est de sole sumtus ignis.' ita distinguenda simihemistichia ista trochaica Iphie est de sole sumtus ignis, id est , sol est. Deinde :
Nam mentis pro mens dictum est: quomodo idem in eodem Opere alibi: Terra corpus est at mentis ignis es id est Mens Ita citat Prisciantis ex Epicharmo Ennii puto
autem ita integrum Versum enuntiandum esse
Issi es de sole sumtus lenis, isque mentis est. De hoc autem loco sensit idem V arro libro I de Re rustica capite 4 Ejus princ pia, quae mundi esse Ennius scribit,
Aqua, Terra, Anima, Sol Pudet me referre, quam male acceptus sit hic locus in editione Romana adeo ut qui antea vulgo integer legebatur, nunc totus vitiosus in ea habe tur. SCALIG. lin. 1 f. Frigidae sunt. J Marg. Sc g. fri, desunt. ead. sq. Quibus juncti coelum, terra omnia ex se genuerunt. Invenio etiam nec inventum supprimo celove aut intercipio , sed communem Mercurium veneror revereor quibus juncti caelam, terra omnia Venuerunt. TURN ΕΒ.lin. 7. Frigori immiscet calorem, atque timori aritudinem. JIta veteres libri. l. ariditatem Verba sunt Ennii estque versus trochaicus integer. Ita etiam Varro ipse Prometheo libro I , paene iisdem verbis: Humana quandam sirpis gentem concoquit Frigus, calor atque humor aritudinem
Qui versus consus valde depravati vulgo leguntur apud
Nonium Marcellum SCALIG. lin. 18 sq. Animum ther adjungat. J Adi at, vir quidam doctus mutat. AUGUSTI X. Lego: Animam ather adjugat, Ut clausula sit versus trochaici si testis producendus est ita etiam a Noni , nisi hallucinor, legitur. TURNEB. lin. 9 sq. Et Ennii s Esse igitur corpus terram, qua δε-
re it Usam , Et capit, o neque jam dispende confit hilum. J
47쪽
Hoc sic reperio perscriptum : Et Ennicis terram corpus, quae de erit, ipsam a ere , neque dispendi facere hiltim Solet enim interdum sic poetarum Velba proferre Varro , ut Versum everrat, aut mutilet. TURN EA. Versus sunt duo sese corpus terram , qua Peperit, imam capere neque dispendii facere hilam. Qui vero sunt excogitati a correstoribus Roma tuae editionis , nulluis sensus sunt, .longe absunt a sententia Varronis. Ut amquam non caret ratione, quod pro peperit, restituerint
deperit: quod videntur suspicati esse , Ennium hic agere de conjunctione caeliin terrae, addit si illis verbis Euripidis: 'Ερο μεν ομβρου γαῖο ων B ρον πεδον. quae sequuntur. iunt enim vulgo noti apud Athenaeum. Item ex Eschylo: 'Eρῆ MD ὼγνὸς Ουρα νος τρωσο χθονα c.
Tum pater omnipotens fecundis imbribus Ether Coniugis in gremium laeta descendit. Papinius: ipsum in connubia eme AEthera, cum pluviis rarescunt nubila , solvo.Quod est ex Scytharum opinione Herodotus libro 4 Θεους
ο τον ire. Haec sunt, quae post uni nobis objicere , ut tueantur correctionem suam qu e tota versatur in Verbo deperit- Id vero alienissimum est mente Varronis, aut Ennii. Id eniim volebat ille, an indiam ex aethere corpu ex terra est e unumquodque vero illuc, unde proieetum erat, reverti ut deni Epicharmus forsan in eodem opere, testatu fuerat, cum ait, Συνεκρid; , diu διSκοΔη, καὶ Marii νθεν , ἰθεν iuri νθ παλιν γα μεν Eυίλα δε ἄνω τί τῶνδε χαλεπον , Id
ergo concludit eleganti metaphora, sumta a faeneratoribus: Terram, quae dederit corpus, iterum illud recipere , neque pati, ut ullum dispendium, aut intertrimentum crediti fiat quo minus quod credidit, id ipsum recipiat Usurpat ergo Varro non versum, servata metri lege, sed Verba tantum.
Nam versus ipse citatur ab eo , libro :Quae dedit illa, capit, neque dispendii facit hilum. Quare nihil mutandum in hoc loco : hoc uno excepto, quod pro peperit, legendum esse dederit, versus ille jam a nobis
productus docet. Ex quibus vides quam ridicule illi duo
48쪽
versus huc quasi obtorto collo in alienas sedes irrepserint.
SCA LIG. lin. 23. Inde omne corpus, ubi nimius ardor aut humor L
t, aut in tetit, aut manet serile. J ego ibi nimius ardor , aut humor, aut interit, uis manet, erile. TURNEB. Sequor correctionem doctissimi Turnebi, quam is ex vetere libro inponit. Quae Wipsa sunt ex Epicharnio Ennii, quamquam Versiis ipsos nunc non citat Varro Sunt en in omnia ad Verbum Pythagorica Pythagorei enim , sequente principe in suunt, dicunt σομοιρα ἐναι ἐν τα κοσμα Θερμίον καὶ ψυχ ον, γγρον καὶ ξηρον. ων κατ ε πικρατειαν, Ἱερμοὐ μύεν Sis
lin. 29. Ideo ea in nuptiis in limine adhibentur. J Idem Variar libr. 11 de Vita populi Romani huius rei mentionem faciebat. Cujus dii exempla citantur apud Nonium diversis locis , quae conjungenda esse sententia ipsa indicat, ita , Cuma ova nupta ignis in face as Irretur e foco ellus humius , fax ex spinu allata esset, ut eam puer ingenuus asserret: OL. t a Πον marito iam item e foco in tutone ex felici arbore, O in aquali aqua allata uset. Reliqua deficiunt, in quibus, ut apparet, explicabatur februi genu S, in quo torris ardens demergebatur in aquale quod Graeci vocant χερνιβα. Idque
Plurimi erat apud veteres, utpote cum hi constare vitam humanam crederent. Adeo ut quem vita privari vellent, ei his duobus interdiceretur eumque Vocabant XIOrrem, tanquam torris illius & υρνίβων exsortem. Itaque apud Hesychiuna, ubi hodie vulgo legitur, ἁ τικτρος, ἁκὰ2αρτος, χιαρ ος, naalo legere et προ : quod etsi ad Verbum extorri S. προς enim etiam torrem seu titionem significat, ut apud Lyco
ὲtus, propter ovem et ἱκτορα, id est ἱκεσιον Sed prior lectio magis placet. In verbis Varronis pinu correximiis, cum alit 2 pinu legeretur. Apud Ovidium quoque ita legendum est: Exoptat puros spinea taeda Deos. Hodie perperam pinea tria. SCALIG.
lin. 3O. Quod conjungit hic. J Marg. calig. hinc.
lin. I. Et eorum unctiqne sumit Venus. Hinc comicus, VL
49쪽
Ventis , comise , hinc hinc victrix Venus nuptiales, ait, Veneris esse comites ut ibi spicor, ignem, aquam. TURN EA. Pro junctione , margo Scahg. Xji: bet Inctione Forte, ex eo is vinctione tum sit Venus Virro deducit etymon Veneris a
viendo, id est, vinciendo S item Victoriae, a vinciendo. Nam Venus, inquit, sit ex conjunctione ignis, tumoris, quorum alterum e caelo alterum e terra: ex Telluris Caeli vini fione nata Vidioria : cui rei indicio est, quod utraque a poetis dicitur Caeligena , quod idtoria fingitur cum coronain palma corona, quod ea Vinculum capitis palma, quod ex utraque parte Vincta habent paria folia. De Venere Victoria celigena apud Latinos poetas, qui nunc quidem exstant, nulla mentio : sed Graeci auctores nominant 'Aφροδίτο ουραν iαν, id est , Venerem Caeligenam , ut Plato in Symposio Tausanias. Elianu hoc amplius, eam Oli ab AEgyptiis Caelestis vero non cognomen, sed nomen fuit De ze
quam Afri Junonem, Persi Mithram, alii Venerem intelligebant, Venerabanturque summa religione eju meminerunt
Herodotus, Dion, Augustinus lib. 2 de Civit. Dei,
Apulejus aliquoties. OPHA. iiD. S. Venus, caligena. J ουρανία. Plato Symposio de
σίων ἁποστρέφη το iνος τῶν ινJρωπων. Primam ergo, hoc est, ουρανιαεν, Caeligenam interpretor, ut hic πανδημ.ον Vero Volgivagam Lucretius Volgivagaque vagus VeΠere. αποστροφίαν autem Vorticordiam. Vnde Venus vorso nomina corde tenet, O id. Elian de animalib. b. I ait, G ουρανίαν
'At ροδίτην cos ab AEgyptiis. Censebatur vero inter eo Deos, quibus fiebant sacra i φαλια , cujusinodi Romae fuit Rumia Dea. Id puto, quod ei attribueretur divinantio, cui qui dabant
chisem edoctum fuisse vaticinandi scientiam a Venere cujus hos duos versus citat probus:
50쪽
Atque Anchises doctu, P enus quem polchra earum Tari donavit divi in pectus habere. SCALIG.
lin. 9. In Asoto Ennii. Non Asotum scripssit Ennius, sed
Caecilius. Itaque antiqui tu excussi non Asoto, sed Sota liabent: quae vera est lectio, sed decurtata. Nam Sotadico legendum est Citatur a Festo Ennius in Sotadico, Cyprio bovi merendam. Quod sane est comma Sotadicum Sicut iste versus est Sotadicus ex Ionicis a majore
D.ant malacam iere Veneriam corollam.
Apud Festum id error inoleverat, qui hic , sola, pro
Sotadico, ubi citat tunc Versiculum: Aliusque in mare volt magno tenere tonsam , Alii rhetoricam longent.
Sed altera es κρος τι ς' a nobis addita est. hic ex Sotadico Ennii apud eundem grammaticum Prope stagna genus tibi lanigerum piscibu pascit. SCALIG.
ead Dant malam iere c. Ibant malacci utrumque li-hri Ibant mane iere, quidam vir do istus. AUGUSTI X. Lego: Ibant malaci, ut molles significentur homines Malacum Pallium dixit Plautus, eodem modo, malacam coronam sumere utin scribere possemus , si ab audioritate librorum no- his recedendum esse putaremus quod quidem nobis minime nunc quidem faciendum esse ducimus. Ceterum quinque sunt integri solidique trochaici versus, ex Ennio prolati, quorum principium est in as, Uic est is uniter tantum, ne Vatii aut vatinii sint, legendum est in sqq. Aera quique ventus est Sc haec propter Qui mortales urbes atque. TURNEB. Hic versiculus depravatio legitur apud Censorinum Ibant mala eluere Veneriam corollam. In aliis legi, malacci, admoniti sumus ab iis, qui hunc auctorem Romae ediderunt. Quam veram quidem lectionem , non tamen penitus a mendis Vacuam Vertranius ejecit cum parva licentia restitui in integrum possit, si legeris malacam pro malacet. Conjesturam nostram confirmat Sotadicus versus , qui citatur ab Hephaestione , mirum, ni ex eo suum transtulerit Ennius. Eadem enim sententia, idem genu metri:
At Vertranius ex ea corrupta Voce putaVit λαλοῦχ legendum esse : quasi vero dissicile esset μαλ. α κ in divinare. SCALIG. lin. O. Palmam dicunt, quod ex uriaque parte. I Sic legitur in Romana editisne Sed germanain legitima lectio est: