장음표시 사용
91쪽
se erant rotundae hic tamen cibi iam edunt, quod eam a cibo dictam Varro autum et quasi vero non liter ωwllabae tractentur, trajiciantur saepe irum ero, ut ante ipsemet dixit Erant .mensae triangulae, quas an glones Naeviu Vocabat. Vetus exicon Anglones τρὰ τῆ esu τρίγωνοι, ως Ναιβιος Sunt apud Graecos ιλλAβ αντε, velut mens e tripedes .machinae, unde Iba potius deducta videretur. TURNEB. lin. 7. Amroicis με α Mensa. J Charisius lib. I videtur hunc locum aliter legisse, aut intellexisse mensam, inquit, sinem littera dictam, Varro ait, quod media oneretur: sed auctores cum tera protulerunt. Grgilius saepe Se 6 Mensam cum N pose dici idem Varro ait, quod O mensa αβραγ- τα edulia D estilenta ponerentur. Plutarch. lib. 8 Sympos Primum etymon approbat, Mένσαμ μ ὲ, ita τρα πεζαν τ' linis si θωεως. satis constat, veteres solito mensam ponere in med 1 coenaculi, mediam inter convios , ut apud Virg.sb. I Eneid. mediisque parant convivia tectis.
Aula in messio libabant pocula Bacchi. OP ΠΑ. lin. . resti a similittidine trua DTriati dicitur a trua, quasi ruola, per diminutionem. Trtilla a Totorium erat,t M Va aquarium, quo e culina quam calefactam in laVatrinam, id est, domesticum balneum, fundebant. LRNEB. lin. o. Ut truula Hinc Graeci τρυβλίον, nos trullam Trua, qua e titina c. 'ego : toruola hinc trullac trua , quode culina. TURNEA. Vulg. ut trotilla Hinc Graci trullam.
In versum est, pro ortilia Hinc Graeci τορ υνG. Aristophanes Avibus: μνους δ έπιθυμεῖ, δεῖ τορυννου καὶ υτρας.
Veteres, indicio sunt hi versiculi Titinii poetae comici:
Sapientia gubernator navim torquet, non valentia. cocus magnum ahenum, quando feritat, pa&li constat Tuata
Cui insile illud Aristophanis ex Equitibus 2
Quae Titinii sententia tracta ex Homero:
92쪽
nomiscet Tralliam. Romana editio τρυίλίον At neqtre τρυ- βυον, trull. r neque si esset, bis eam Varro nominasset. Aliquid siet, si reposuissent τρυπι λ ira eam enim etiam ορυν
interpretatus Hesychius. SCALIG. Libri veteres Hinc G mitrtiliam forte: Hinc brevius trulla, scilicet una syllaba extrita, quasi trivola. nam illud τρυ=λιον non significat ruitium, infra a Varrone nominatur. OPMA.lin. I sq. Ab eodem es appellatum milium simile enim Rura, nisi quod latius concipit aquam , O quod manubrum cautim non es , nisi vinaria trulla accessit Matellio. Lego Abeodem es appellatum trulleum smile enim figura, s quod latius es , quod concipit aquam, O quod manubrium cavum Oetes, nisi in vinaria trulla accessit matellio. Hic distinguit trulleum a trulla, quod quamvis trulleum malle sit trullae , tamen sit latius .capacius, vas aquarium, trulla inaria:
distinguitin manubrio. TURN ΕΒ.lin. 6. A matula dictus O dictus poseaquam longius c. JLego A matula dictus, dii posteaquam Lugius a Dura ma-tida discessit, Es ab aqua qualis dictus. Ex hac scriptura est
facile intellei ii, quod vas apud antiquos matellio fuerit, cui rei servierit. Est qui manile vel a quiminale Vas, quod, ut reperio, Graeci Ἀρνιβον vocant. TURNEB. lin. 8. I as aquaritim vocant Futum. Reperio claudo :Vas aquarium vocant stitim. IDEM.lin. 9. Quo postea accessit μαγινος cum Graeco nomine, O cum Latino nomine Graeca figura barbatus. J ego e Pompe-j Quo postea accessit nantis cum Graeco nomine , cum Larina Aura barbatus. Nam Pompejus ait, nanum a Graecis vas aquarium appellari humile, concavum , quod a Latinis vulgo diceretur sttultis barbatus. Et in antiquo lexico ita scribitur Barbatus, ναννος το σκευος TURNEB. Vulg. Quo posi- ea accessit Magnus cum Graeco nomine, O cum LasIn nomine,
Graca Dura Barbatos Legendum: Quo postea accesse Nanus
cum Graeco nomine, c. Festus Nanum Graci vas aquarium dicunt, humile o concavum , quod vulgo vocant stultim hiaua tum Vnde ani pumiliones vocantur. Nam de A. γινος , quod
alii reposuerunt, ipse viderint. Mihi certe nihil temere persuadebunt. SCALIG. lin. I. Pelvis- ut pedetvis. J Vulg. eluis sedet
93쪽
vis. Est autem a Graeco raλυς De quo vide Pollucem iteturique alios vetere Grammaticos. SCALIG. lin. 7. Q to Siculi Punt κατινον. Scribe κάτανον. IDEM.ead 6 l . Ubi esset pone .ant. .i 2Id. m acit Langulam. Lego ibi assa ponebant, na uti langui: m. Magis a Polluce crini natur ita scribente Ἀ δε πσι Illa εναι και αιρόμεναι τὰ ἰαι, ἐς νυν μαγίδας καλουσιν. In catino igitur ponebantur jurulenta, Sc pulmenta, in lance asia TURNEB. lin. 29. Patinas a .rtu a. Satis notum, a Graecis originem
trahere. Nam ut a κατρινος, catini S sic a πατρινη , Patina.
Eubulus Comicus apud Pollucem Athenaeum
Plautus Menaec limis ad verbum videtur eum Versiculum trans tuli illa: Tantas struices concinnat .rtinarias. Tamen in nonni illis legitur βατανies . Unde etiam Latini batillum fecerunt. SCALIG. lin. I Coenas. - bl a. J Marg. Scalig. coeneis, Tryptiua.
lm 3. Mensam vinariam rotundam nominabant ΘΓbathum. JLego Men a inaraa rotunda nominabatur ut bantu . In Vetere tamen libro exi a cilibanum Deducerein a 'aeco libentiu S, quod, ut dixi, tλλιβαντας vocent tripodeS, in quibus milites fatigati reponebant scuta Aristophanes: οὐ κιλ-λHαντα ς is παι 13 ασπiδος Sed istentae tripedes sic vocabantur. Cum autem , arro cytice dicit, eo nomine intelligo repositorium poculorum qi iod Graece κυλικεῖον dicitur, ut crihi Aethenaeus: Vetus lexi con alarium κυλικεῖον
exponit. TURNE R. lin. s. 'Aπο του κυλικος qui illa capit, o minores Capti ea cap endo DLego A o ut olice a quo illa a is O minores captita, a carie do. Illam enim mensam a poculo olice nomen habuisse dicit deinde, unde capis dicatur, exponit, TURNES. Viil g. A quo illa a it, pu et In omnibus editioni is locus hic depravatus est, qui ita legi debet Mensa rotunda nomin.rb.2Iurii bantum, ut etiamnum in Uris. Id videtur declinattim a Graeco, vi r του κυλικος A quo illa G. pis, O minores Capula, a capiendo De Cupidibus notum ex Festo Capedines aliter dicebantur,in Capedunculae Ciceroni.
De Capedunculis vel Capulis meminerat . ipse Varro libro
94쪽
de Vita populi Romani: Etiamnum pocula, quae vocant capulas, ac capides, quod est oculi genus item armillum, quod es urceoli genus vinarii. Puto tamen capidem Graecum esse: quod id genus assis et Tilai dicatur a Graecis. Κιλi se ντες Graecum est ne forte putes legendum esse Cilibathiam, ut alii. Sc ALIG. Legendum: In illa vis. In illa mensa vinaria rotunda, quae dicitur cylibantum ponebantur capides, capulae, quarum mentio lib. I de Vita populi Rom. Etiamnum ocula , quo vocant capulas ac capides Cylibantum appellat Varro το κυλικεῖον, id est, repositorium poculorum , a quo di-Versum genus κιλλίβαντες, mensae tripode scilicet, in quihus milites fatigati reponebant scuta, ut meminit Aristophanes. POEMA.lin. Ι. Cum magistri sunt. J Iidem isodiperatores dice-hantur. Sic Catullus legem συμ ποτικην vocavit magistram :Vt lex Postumiae jubet magistrae Lex Postumia , pro Lex Postumi ut Urbs Romae. moratio , Herba lapathi Plinius lib. In Numa Regis Posumia Lx e s VINO ROGUM NE
RESPERGITO Cur id Numa vetat, tam ex Veteribus auctoribus satis constet, vino rogum respergi Apparet eas leges NUInae συμποτικὰς fuisse, non πολιτικα ς Itaque allusum esse
ad voluptariorum dicteria, cujusmodi sunt haec in epigram
Quamquam in duodecim scriptum fuit Murrinam mortuo ne indito. SCALIG. lin. o. epesia. In veteribus excusis, Flepesta. Quae lectio, quamVi corrupta, tamen ver e lectionis nobis index fuit. Perperam enim Depesia pro Lepes et, quae a Graeco λεπαστη. Cujus praeter quod vetere grammatici, Athenaeus ollux, meminerunt, ipse quoque Varro eadem paene, quae hic, in nuerat libro I de Vita populi Romani Lepesiae, inquit etiamnum Sabinorum fanis pauperioribus plerisque aut fictiles Iurit aut aneae . Nam arronem δέπαστρον scripsisse, non facile mihi persuaserim. SCALIG. lin. 3. Poculi gentis δε πεσκαν. J ε παστρον ex Polluce libro I. AUGUSTI .lin. 7. A sumendo Simpulum. id est, bibendo. Unde stimi pote, puteus, id est, unde hibi potest Cicero, Si sumserit mera-
95쪽
eius , id est, biberit. Apud eundem Fluctus in si tilo excitare, ο πη φολυ εῖν proVerbium Est autem Syriacum Nam ut Abub, Ambub αυλος ambubajarum collegi : a copher, camphora sadon , sindonet a fabecia, quod est apud Danielem, fimbuca sic a sephel sempe S inde simpulum fecerunt.
Scio ego me dicere hoc cum magno odio eorum, qui non solum iteras Hebraicas S Syriacas ignorant, Verum etiam oderunt. At tam mihi facile est eo contemnere, quam ipsis proclive est eas odisse. Sc ALIG. Alii Simpuvium. Scio quid ante dixerim de etymo hujus vocis qupe omnia, ut incerta, rejicimus. Nam , si ponem pinus dixisse , non dubito: unde diminutivum, pulum. Simpo autem a Graeco τις .utrumque enim significat Vasculum cum tenui fistula, vel angusto collo, ad itissandum vinum. Hoc uno inerunt, quod Latini suo si pulo ad sacra tantum uterentur Graeci τω σιφωνι ad gustandum in caupona Vinum, quod genu Vocabant merariam. Vetus glossarium Meraria, γευστρiς dicebatur gustatorium. Idem glossarium musiatorium, γευστρίδιον Hippona de eo, qui vinum furtim ex cado pitissarat, seu gustarat, dixit:
Inde Verbum τι sc0νiξειν, est furtim vinum itissare Apud Ciceronem de Finibus et haec Verba ita leguntur in melioribus tam scriptis, quam antiquitus excusis exemplaribus: Quiabus vinum defustim e pleno sit , tr siphon, ut ait Lucilius , cui nihil demsit. Nam vinum, cui ii phon aliquid demserit, si diu ita deintegratum maneat, ut loquebantur Vetere , ce- scit Propterea Lucilius, ex cujus verbis haec scribit Cicero, proponit vinum integerrimum, & nulla parte periclitans acescere' id quod 1phone depletum non est , neque Vola manu Spitissatum nam hir, est vola manus, qui Vinum furtim deplent, ut gustent, solent id vola manus haurire. Haec sane est vera sententia Lucilii, quae elegantissima est quam Ciceronis praeposteri aemuli cur mutarent, causa non erat. Si enim Ciceroni putabant injuriam fieri, quod prisco verbo his uteretur, salie hoc cogitare debebant, pium Ciceronem verbis Lucilii, non suis, loqui. Quod equitur apud eundem Ciceronem, vis is, sacculos abstulerit, nam ita habebant antiquae editiores lego vires faculus abstulerit Firmi 1sima vina olim aculis vinariis castrari solita notissimum est ex Plinio. Itaque delicatissimum vinum esse proponit Lucilius, tum quod de pleno defusum sit, nam quod de nau-
96쪽
nuto σε φωνισαενε haustum est, id acescit itam trodiaco castratum contra maciam illam ut ita loquar post Plinium hexuit. Haec obiter volui monere. IDEM.lin. 28. Epichysis. J Apud Pollucem est genus coquinarii vasis idque probatur ex Aristophane δα σαλευσι. Ego ero inveni etiam pro poculi genere, ex Menandri Philadelphis, apud Athenaeum, loquentem περὶ της λ. αβρωνίας ,
lin. 2. Et in ea, O cum ea ne vasa. J Omnino legendum , Et tina, O cum ea aenea vasa Memineia hujusce rei lib. I de Vita populi Romani Antiquissimi, inquit, In conViviis utres vini primo, posea tinas ponebant. SCALIG. Reponunt domistri, Et in i cum eas quod genus vasi nominat Varro lib. 1 de Vita populi Romani Antiquissimi in conviviis utres vini primo , postea tinas ponebant. S: et si in usus in con-Viviis, non tamen ad compluvium Melius, meo quidem judicio legi posset Et in ea congebia a ne vasa nam dictum Car-tibulum , ab eo, quod gerebat Vasa aenea, ut aqUaleS, matulas, situlas, quas ponebant in aedibus ad compliivium Isidorus in Glossis Casibtilum mensa quadrata , pro Canibulum. Po PMA.lin. s. Urnarium. J Varro τοι η σνιππου Sed quae necessitas te jubet aquam fundere domi tua p. Si vasa habes pertusa , plumbiam non habet Ad quam rem nobis confluuium t ad
quam urnaritim 2 In pavimento non audes facere lacunam , athtimi facis calceos elimos ' Antiqui nosti dom btis tetitiis paululum modo lapiditus sufundatis, ut humorem Fugerent, habitabant. Non vides in magnis peristyliis , qui cryptas domi non habent, abzlum jacere a a tete, aut sis, tibi habitare possint ρ Non vides in publica nos a taberna , qua Uultis ambulando, perinde tit in arato, porcas reddi, Quae testimonia quinque ita connecti dehere, sententia ipsa satis demonstrat. Ad quorum interpretationem vide Vitruvium lib. 6, cap. 4, in ne : Palladium lib. I, cap. 9, item in fine. Sc ALIO.lin. o. Imburum fictum ab urbo. J Varro cum ab urina udo Urnae veri verbium deduceret, urinare quoque, unde siet,
97쪽
declarabat In quibus postremis vel bis peccatum est ab imperito tibiario Quae ita restituenda sunt Urinare, est mergi in
aquam in urbum ferum ab urba, quod ita sexum, ut redeat sursum versus: ut in aratro, quod est urvum. Quod enim inurbum scriptum ess et non in urvum, causa fuit erroris indo-dio librario ut tape accidisse alias admonuimus. Est autem urvum, ave urbum, uti umque enim invenimus το ανα- σιμον, sursum versus reflexum. Qui in aquam mergitur, ut iterum sursum versus extistat, dicitur urinare. Quod tymon Varronis, milii Meruditum valde iserum esse videtur. V vare ergo, ita se jactare, ut sursum denuo excitet se. Unde Amburv.ere apud Lucilium dicuntur alii, qui eo modo compora saltu reciprocabant, Prosia ut amburvat, sic o redandruat inde.
At in est MNonio mendosissime ille versus legitur hodie.
Graece dicitur κυβισταν id est κολυ/χβῆν, interprete Suida:
quod Curetes qui iidem Latine alii x iaciebant. Id aliter
dicitur reciprocare. Plautus sitrabar Quas tolleno, et pilum Gracum reciproces lana Via. Tollenones enim, illa ruderaria, modo sursum, modo deorsum in opere ipso aguntur. Itaque eleganter ac Venuste apud Aristophanem, citante Polluce
Apud Plautum Poenolo : sunt Graeca celonei sustolli solent. Eodem modo dictum, quo in Astraba, pilum aut tollenonem
Graciam reciprocare. Quod a nobi ita restitutum est ex veteri scriptura. Ita enim legitur in manu scripto , Treca sunt celonna. SCALIG. Prior vox supposititia est,in conficta ab hominibus imperitis, qui non videbant, haec pertinere ad tymon Verbi urinare, quod deducit ab urvo, quia urinatores se flectunt, ut redeant sursum versus, caput efferant undis sicut aratri curvatura dicitur urvum. Infra Alii hoc a curvo Vrvum appellant. OPII A.
lin. 2. Vrbam Marg. Scalig. bura. lin. 3. Calidum. J Caldum. AUGUSTIN. lin. q. acalum P Κακα βου memineres Pollux Athenaeus lib. 13. Non enim Latinum est, quod putat Varro Itiis dem inepti de calice, a caldo, non a κυλιξ. SCALIG. lin. I 6 Serim. J Solum, vel solium ric ALIG. lin. 9. Atea, quod arcentur fures ab ea clausa. J Sic Grae.
98쪽
At potius Arca ab arcendo quod arcere apud Veteres significaret continere. Unde arcus in fornicato opere πιεζα το α - κειw. SCALIG. lin. o. Armamentarium LMarg. Scalig. armamentum.
lin. 9. Vestis c. Potestin ita legi Vestis velis vel ab eo, quod vellus lana tonsa niversae υis id dictum , quod lanam ellebant ex lana autem facta sis. Certe ea mens est Varronis. Tamen quis Vesem a Graeco deduci dubitarit At Varro, quod Vestis ex lana, lana autem Vellus diceretur, idcirco sem vocatam ait. ευ τη ἡ δεινοτητος. SCALIG.
lin. I. Contaneret. J Marg. Scalrg. retineret. lin. 3. Rica J Ricam Festus ex Granii sententio ait esse muliebre cingulum capitis, quo pro Vitta Flaminica redimeretur. Apud Gellium lib. Io, cap. Is ubi de Flaminica loquitur, Et quod virica surcultimide arbore felici habet, scribendum, Et quod in rica surculum de arbore felici habet. Surculum autem eum intelligit, quem vocabant Inarculum Iserat e Punico malo, ut ait Festus. Ego vero puto , ex omni felici arbore. Non reseram hic, quae perperam ad hujus loci emendationem attulit Caelius Rhodi ginus. SCALIG. Rica est proprie virgineum flametim Turpilius: Interea aspexi irginem in capite gestantem ri Lam indutam strinam Graeci poetae καλὐ πρ . Apud Germanicum, ubi loquitur de Erigone,
Velato trisique genas abscondita ripa. lege rica, non ripa IDEM.lin. . Capitium quod capit eaus I Idem Varro de Vita populi Rom. lib. Q Neque id ab orbita matrum familias insituti quod ea pectore ac lacertis erant Vertis , nec capitia habebant. Plane hic capitia pectori tegendo, non capiti, ut Voluit Nonius videturque esse, quem Graeci μασ-λ αAιστηροι Vocabant. Erant & ad vinciendum pectus strophia, fasciae, de quibus Terentius intellexit, de puellis loquens, quas matres student esse
99쪽
Demissis humerι , rncto pectore, ut graciles sent, Si ita es habitio paulo , pugilem esse Punt, deducunt
Nam fasciis illis μαλους δ aequos humero reddebant, cum contra in pugilibus sim torossi Xenophon: σπε οι πυκται
strophio tumorem papillarum cohibebant, fasciis illis humerorum castigabant superfluum, inuasi Lixuriantem tuta eoιγωντα habitum. Itaque apud Ovidium,
Conveniunt humeris tenues ameletides altis, ego lego maletides. μοι λ; τιδες enim identur Vocatae esse ,
quod iis aequabantur humeri complanabantur. SCALIG. lin. Is Cattulam, ac crocotulam. J Aut Plaut in Epidico. AUGUSTI X. lin. I sq. Vocabula apparent e se Graeca, ut α σβεστον. Vulg. Voc. bula apparet esse Graeca, ut asbyson. Hic non melior editio Romana, quam vulgata prior quin etiam vetu melior in ea legitur bason. Ex quo isti interpolatores miritici fecerunt asbson, asbesium. Quas vero id lini genus inter Vestimenta annumerandum sit: non potius ex eo mappae conficerentur, non vestes ne mihi interim obtrudant, quae deo Plinius Pausanias, Stephanus scripserunt. Ego mehercule illam estionem supposititiam ejicio hanc autem, quam Ponam, germanam esse quovis pignore contenderim: Ut ambustum Anticlus dictum, quod a ectum, id es circu ectum. Accedit ejusdem Varronis auctoritas ex libro 6 Ambagio, inquit, dicta, ut Ambustum, quod circum usum es. Festus:
Amiternini, qui circa terminos Provincia manent unde Amiciri, Amburbium, Oc. Dictionem vero Graecam hic desii de- rari qui putarunt, moti sunt praecedentibus verbis ubi dicit Varro, vocabula vestium multa est e Graeca, &c. SCALIG. lin. 9. Quod vestes' Marg. Scalig. quo. lin. I. Antiqui, i amictui ricinium J Legendum mimis. Sc ALIG.l: n. 14. Paria. Dii διπλο . In Vita Aureliani imperatoris, Mantelia duo Cy ria, paria duo. Ab eo, quod pares olim dicebantur duo Festus Paribus equis, id es, duobus, Romani utebantur in proelio. Intelliga enim ἁμφιππου equites Unde pararium illud aes dicebatur , quod duplex equiti dabatur pro
mente Pararius Senecae προ εο ητ ita, quod inter duos stipulantes esset λεσεγγυητi1ς Sc ALIO.
100쪽
πηχρου, καὶ συμμ ετρια In quibus etiam ver his Pollucis, quod attribuitur parasito στλεγγὶς κά ληκυθος , ita est accipiendus locus Plauti ex Sticho Aut periuratiunculas parasticas, Rubiginosi strigilem, ampullam tibi fam Parasitum inaxem, quo recondias reliquias. Ex his igitur pote videre, inepte nutatam es e lectionem in editione Romana , in qua παραπλεκεία, pro parapecb sup positum est. SCALIG. lin. 26. Laena, quod de lana. Loenam Varro censis dictionem esse puram putam Latinam Straho Gallicam lib. . ubi
sic de Galliae populis 'Aφ' ii τους Ια ς gῖς σα γους ξυ ζαι νουσιν ους λαίνας καλουσιν. Festus Tuscam , vel Graecam
quod postremum verisimilius est. Laena enim nihil est aliud, quam Graecorum χλαίνα, id est παχ, ἱματιον καὶ χλιαινον. JOΡMA.lin. 29. Aut colendi. J Aut coliuendi ex conjectura. AUGUST.lin. O. arctilum a serendo ac sarriendo. Lege, serando. ut lib. 6 Sarrire a serare, id est, operire , dictum Serare significat claudere, operire. SCALIG.
lin. . utrum. J Hic significat, quod Graece κρωπιον. Varro apud Nonium : utro caput displanavit Imitatas est Pherecydem, qui dixerat, τω κρωπιο παισας et πεκτεινε Significat hostorium quod Graece ροχανον Lucilius Frumentarius es, modium secum atque rutellum Unum adfert Ruere enim est, modio cumulum adaequare Cicero Attico, lib. 16: De laudibus DolabelLe eruam cumultim Plautus - aris acervos ruit. πιμ. ετρεῖ scilicet. oratius idem intellexit Ut metiretur nummos, id est, Etiamsi modiis raetiretur ciueret acerVO nummorum. Est enim proverbium , t γυοιο με-δiμνω ὀπου ρτὼξῖν. Xenoph. 'Eλλο γ' SCALIG.