장음표시 사용
361쪽
tempuS dolor consuevit, et mollescere Verticis in ampliori
spatio tumor. Nuncque ad ultimos conatuS se parat natuΓa, tacite noVaS Mesumendo Vires. Atqui demens foret tranquillitatis hujus invidiat Pariente attente observata, nihil turbandae induciae, donec novus dolorum impetus Sponte iterumque ad laborem exciat. Hocque tandem ultimo noc modio O plerumquU
Non longum Vulgo hoc parturitio stadium habet; interdum
tamen Vehementia et protractione angit, ac creberrime quidem, quod cum nixubus ab initio male fuerit morcatum, iique nunc ubi cummaxime desiderantur, desint, vel tametsi mi NUS peccent raritate, ubique tamen infra modum langueant;
subinde, quod pelvis in suprema quidem ora amplior, Sed infra HuguStior Sit, et praecedens foetus pars nunc primo effingi
in tumorem, vel formatus antea tumor commuta 'i ad apeΓ-turam , et denuo ac aliter iterum disponi ad exitum debeat; aliquando, quod excaVatum nimis in ultima parte OS SaCΓum renitens concyx S profundum perinaeum; altaque pubes et arctior illius arcus sit. Sed frequentissime partu S TelaΓdatuΓ, quia, quam Vagina habet, Virtus, expollens Vis labefactata e St. Ita Variae ad Versitates cum Singulae, tum fatali con Ventu, optimum Saepe nisum depraVant, ut labor non Solum Se ΡΓO- trahat , sed exstimulatis nimium doloribus ac illato damno cummaxime aggra etur. Atque harum difficultatum occasio Vel ab universo corpore, ab illius quippe materia Viribusque, sive a moVenda mole, sive demum a partibus CSt repetenda, in quibus quarumque Ope laetus agitur. In omni graVida nisuum, quos ad partum natura Coa VOCRt, et in sano statu et in abi Ormi, finita summa est, maXimum que Virtutis et Vehementiae suae punctum alicubi inter illorum exordium et finem obtinet. Atqui ad virium ultimam intentionem Sensim pergitur, quin dolorum in culmine finis sit; sed tum retrogredi incipiunt ac se remittere dumtaxat. Multorum partuum Sedulus modo ObServator QSto, nec quid quom frustra Vel incongruenter committito; atque clara experientia prit. soctuum maximam partem jam eSSe enixos, antequam
362쪽
increscens conatus ad summum fastigii pervenerat. Qua solicitate natura Vivium reliquias, decrescente Velut ex Organica energia nisu, ad expulSionem placentae et officia repurgationis , item ad instruendam novam Vitam in matre, impendere cum utilitate solet. Contra, quo magis properanter et Vehementius dolor in munere Suo Se se exserit, quoque tardiuS ad exitum ducitur foetus; eo gravior posthac, et Segnior reliquus labor cedit, ut aliquando tandem exsol Vere eum haud
Hinc in omni ad naturam semel deputata parturitione, uticunque Sensibus Se obtulerit, summopere parcendum nixu-bus. Quin imo, quo iniquius infans ad pel Vim, ac praecipue
Superiorem ad marginem sese admo it, eo minus dolores ante temΡUS pro Vocari, Vel unquam Supra ritum naturae intendere licet. Universim, quo is dolore ita utendum, ac natura e X-hibet. Perraro nixuum vitiositas aliunde, quam ex propera Coneitatione et subactione Oritur. Namque illorum Vim intrin-
Secam frangere, illosve diminuere perinde, ac OΡprimere penitu S , neque naturae, nec arti datum est.
Vera nixuum et idi Opathica alienitas ex eorum prae Sertim nimia frequentia, cum abnormi intentione, Vel inertia, Vel brevitate continentiave proditur. Nullus dolor asper et fortis SimuS Simul et constans, Verus esse dolor ad partum pote St. Neque frequens est, ut ob raritatem exprobrandus dolor Sit. Id praeterea Omnis ferme per se Vitiosus nixus habet, ut in UniverSam Constitutionem, inprimis Vero apertiusque in Ventriculum diffluat, Vel ad intestina, maximeque ad Ve Sicam. Accidit tamen, ut etiam in his partibus, aut circa illas, nutatio nisus e XSurgat. Ita quandoque cum nixu vomituS oritur, qui interea, nisi ex assecta Ventriculi ipsa soliditate Venit, vix foetum moratur. Et intestina Dassim, et urinae Vesicam Vel licat nisus; verum ex adverso membra illa, quodve in iis rectu Sum latet, uterum partusque nisus a ligunt. Interdum per totam functionem intemperabilis dolor ad lumbo S V ex At. Nec minus Obruens et gravis dolor est, qui
aliquamdiu, ac praesertim, ubi inter caput foetus et pol im
363쪽
iniqua ratio est, ingruente cummaxime quo is nixu increbrescens , ab intimo it ei constanter femur ac pedem perfurit. In quibus rebus ante Omnia oportet, ut pro Stadio ΡactuS, causa et indoles alienitatis, puerperae partes totaque ConStitutio, item et functiones et excreta inquirantur; unde discimus, quidnam ex anomalia, Vel ex ad Versitate ad partus ipsum nisum, tum simul ad uterum; SiVe ad aliquam agitantem noxie corporis potentiam; Seu Primitus ad Vi Scera et partes pertineat, quibus dolorum Simplex, aut complicata vis et offensio
inhabitat. His admodum intellectis doctus probe in medicis et chirurgicis obstetricans satis plerumque efficiet, quidnam ad emollitionem Vel ablationem Vitii, adeoque pro expeditione laetus congruens sit. Quicunque Vero in Sanandi utraque doctrina hospes est, partus difficiles et ambiguos sciente P committere in naturam et solito excipere modo nunquam
sapiet; atque huic tali rerum agendarum intuitus modosque particulatim explanare, irritus labor foret. Quaelibet pariens exsolvi se omni momento Vehemente Pavet; prudenS nonni Si et modestissima non tantopere ostendit, quantum aVeat. Quapropter ad accidendum nitenti tempus Obstetricio medico licita quaedam fallacia est: ne, qui Veri sunt dolores, etiamnum Ieros praedicet; praetentatores potius et nuntios dicat. Nec tamen prehensa Semel partu Sine Observatione relinquatur, nec quid illi concedatur discriminis. Multominu S, antequam re S Serio expetit, in ΡΓopria Strata Componatur; sed indito ad expurgandum clyStere, tum coΓΡOre pro actu commode Ve Stilo, porro quatenuS fert, ConVerSetuΓ, et inquiem et moram utcunque distrahat.
Ore uteri propemodum aperto, atque nisi pel Vis peram-
plus exitus, aut gracile et molle caput infantis Sit) posteaquam hoc jam pressius satis in Suprema Ora haeret, pariens ad lectum destinata ex alterutro latere cubat, ultroque Falere dolore S patitu Γ.Quando demum amnios rumpitur, Vel jam effluxo forte caput in pel Vis cavo moratur, quinimo firmius jamjam margini subtus adpulsum est; aliquando parien S attracto loro seu
364쪽
alia machinatione, Vel porrecto adstantis brachio, se fulcire suasa, altius nonnihil compo Sito capite, collo a C pectore, alterutri, ac plurimum ex inStinctu sinistro incumbens lateri, adductis ad abdomen gentibus, Omni incurrenti nixui obsequitur, quem ad modum dolor ipse cogit, nec subigere mollius, ipsa poti S e St. Hoc quippe modo nisus non solum efficacissimo ad finem agitant, sed facillime sustinentur etiam. Vix parere se sub illis mulier Sentit; ab e St Oppres Sio, abe St trepidatio Omnisque, alia ad partum qua vi S positura, in Separabilis comes anxietas. Neque imo quae inter reliquos partus hoc modo semel enixa
est, posthac aliter Se unquam exSOlVi feret. Perinaeum quoque, quatenuS a natura pote St, hoc ipso Situ, jam satis ferme tutatum habetuΓ. Suscepto foetu, postquam matri tepida siccaque submissa lintea sunt, eodem Situ Vix mutato, excidere etiam placenta potest. Similiter pleraque etiam nobiliora animantia in pOnendo utuntur, haud turbata saltem crudelitate et ineptia hominis. Attamen prudens illorum exemplum pro Obstetricantibus germanis et Obstetricibus perinde vanum et inutile CSt, a V SaΡeTE EX Praeceptis prudentum Omnium Virorum in Gallia, Anglia ac passim etiam in Germania discunt. Placeant sibi igituP incommodis et passionibus suis et pariens et Obstetricans, residente S et Sudantes, donec Valent, in sellis suis,
Quousque parturitionis nisus nec generali iniquitate peccat, neque ossenSa loci, raro, quam apposite febrilem dices, corpori indignationem infert. Etsi imo quaedam , Ρraesertim ad finem, in pulsu properatio Seu alia VarietaS con SequatuΓ, non tamen ideo, sin in reliquis nihil alieni intercurrit, corr- festim incusandus morbus est. Quaedam imo foeminae, licet difficilius nitentes, ne hac quidem simplieissima mutatione
Est vero etiam, ubi res diversius Obvenit. Sive enim pariendi nisus per se citra solitum vehemens, Vel debilis, siVealieno stimulo nimis diu anceps et inefficax, Sive ex natuYR
365쪽
bonus quidem, sed accedente a lictu Variarum partium carumque inprimis, quae recte ad partum faciunt, praebere se
actuosum impotens sit; tum enim Vero ex his causis, quandoque etiam a producta indo primum in Visceribus Vera aegrotatione , corpus febris inVadit. Spasmo contractum, StΓenue reluctans, ac simul notabiliter devium uteri os; Spurii, Seu etiam Veri amnios nimia copia, ac quae Cunque alia noxa uterum Vitiose expandit ; porro laetus ea collocatio, ut nee Capite, nec natibus prodeat; tum intempe Stive ac lente delapsus, aut diutius restagnans liquor; erronea Valde proportio inter matris naturale et foetus corpus, hoc pΓae Sertim non
aptissime composito; foetus bini Vel plures; exsiccata nimis, ulcerosa, Vel Secus irritata, item debilis, in prolapsum usque laxa aliquando vagina; tumens haemorrhois , et permultae aliae Ossensiones, partum non raro difficilem reddunt, febrem accendunt, illamve, qua jam ante laborem prehensa sorte pa-
Paucissima modo prodita hic a nobis Vitia admota manus tollit, linitus. Pleraque externis potissimum internisque pharmacis molliuntur: apto cataplasmate, fomento, ClyStere, et injectionibus. Ad lacerandas tunieas, ad fulciendum aliquando cum foetis immodice descendentem uteri illiusque cervicis Portionem, aut sustentandam laxitatem Vaginae, tum passim ad paucas sorte alias Occasiones obstetrix quandoque ducere in subsidia manum poteSt. Quod vero ad victum et haustus medicinae per OS Spectat, in simplici perinde ac complicato partu, eorum pauciSSima, sed ob varias mutabilitates, et pro ingruente interdum morbo,
di erse attemperanda genera sunt. Atqui omnem ferme sive per naturam, SiVe ex Phlogistica intemperie sine modo et viOlenter incedentem partum, potus aquOSUS, parcuS et tenuis vegetabilis Victus, item temperatus cubilis lectique calor, en emata, quumque nece SSitas erit, parca Venae Sectio mitigat. Verum languentem ex Se, Vel infirmatam morbo se mulierem aer calidior, ΡOtus generOSus, volatilesque Stimuli; dumque moeror et fame S conficit, Prae caeteris meraca carnis juscula,
366쪽
ot reficiens cibus et vina juVant. Postremo, ubi corporatura, vel aliquae partes Solummodo cum noxa ex irritabilitate patiuntur, Opium praestat, moderato uSu per os, Vel injectione et clysmate inditum. Ita quidem modica, interdum gravi cum anomalia, mullicenteni partus matri simul et infanti prospere sunt, quorum
ne in uno quidem Opus mechanica arte habes. Nec tamen sine ex eptione Suasio eSt. Nimirum, quae rem Varie mutant, primo non tam in apertum Cau Sae prodeunt; ut potiuS Sensim modo extricentur. Ita multos partus perducit natura,
quos ex Obviis erroribus infelicius finiri credis; contra alios ad OmneS Species promptiores conjectamus, qui medium Vix progressi naturae haud ultra parent. Postquam igitur, aestimatis probe rebus, quae mole StisSinium Opus ab initio ad hoc usque graVO ac dirimens momentum proximius distinguebant, ipsorumque nixuum a Sua ΟΓigine ad Summum gradum, quo fuerunt, quoque nunc ConSi stunt, juSta taxatione, denique ex instituta eorum, quae ad partuS uSque exitum impedimenta et difficultates etiamnum
reStitent, quaeque Conatuum ad Summum computata Vis reliqua Sit, recta Collatione Comprehenderimus, partum abSol Via natura nequi; et, quod Si demum absque ullo in Omnia haec intuitu ex metu Oriturae inflammationis, vel ob alias genitrici foetuique infestas assectiones labor porro committi
ad incertum tempus naturalis exitus necessarie non debet, vel cum Salutis Spe nequit; tum enim Vero Obstetricans ab natura ipSa inVocatus tenetur, ut mutua opera et amice inita cum natura pactione, ac prudenter in bonum conversa industria , additis extrinSecuS Viribus, grave conamen organica
mechanicaque arte suscipiat, dirigat, et perducat. Saepissime tamen erratur, quoniam in partubus, ubi nihil magnopere angit, propter experientiae raritatem, item
ex antecepta opinione, ingenitam naturae Vim citra aequum parvi aestimamus; e diVerso extraneas iniquitates meticulo Sere cenSentes, potestati limitatae artis nimium et cum arrogantia confidimus. Sic complures vanis tot supra mortalium
367쪽
DE PARI URITIONIS NISU etc. 35 s
inentem elatis scriptionibus seducti organicum partus nisum pro nihilo, ad Summum tanquam doctae pernicitati suae ingratiis substratum ac inutile momentum habent, quo imo, si placeat, ad laborem sese nequidem indigere iactitant. Ultra tandem obstetricatorum VulguS in arte sua vix proficient. Isti ad partum doloribus non egent; cum iis videlicet dolores P0st partum Veniunt. Quemadmodum vero in cunctis gignentibus finium et proprietatum Suarum Supremum culmen generatio est, ad quod pertingere utrumque genus Valeat, Sic equidem illorum alterum coitu destinationem suam explevit; Sed in altero primum duntaxat in persectissimam sui eVolutionem jacta principia sunt. Quapropter habens in utero omne animal, omnisque gravida, hominibus, nisi atrox mens Vel foeda cupiditas corda fleraverit, quinimo brutorum et bestiarum inter se omni generi illius, quod in animali natura optimum, pretiosissimum, perfectissimumque habetur, ex instinctu tuta et respectata
custos et conserVatrix eSt. In ea, mutuo utriusque in unum
Corpus confluxu, inolescit, degit, et crescit organismus in
organismo, donec exsultante in altero nova organica Vi, a materno alter aVulsus stipite, novus et absolutus in orbe incola suum locum tenet, Suumque experturus satum est. Neque unquam, qualem potest, ars nostra altiorem gradum attinget, nisi demum inditam naturae pariendi primam vim illam penitius scrutari, aestimare, et Vertere in usu' didicerimus. Quae profecto Vis sicuti ad gravissimos maximeque necessarios fines suam destinationem tenet, ita etiam procul dubio ex Valentissimis potentiis una est, a quibuS OP-ganicum omne corpus et Vitam et motum et conformationis persectionem acquirit.
Nixuum dolor partum portendit ac perducit; eo solo eoque unico, sine omni praesidio, sine ulla intercessione artis, dum arS neque erat, innumeri partus feliciter fuerunt et erunt in posterum. Sed absque illo ne unus quidem. Quinimo ubi nonnisi per artificiales modos viasque foetus exSOl-Vitur, nisuum tamen et in hac opera ad bonos exitus nece S-2 3
368쪽
Saria accessio est. DoloreS quippe Omnem partum Singulariter distinguunt ; Vicissim Omnis partus singulariter discriminat dolores. Illi enim Vero, quoad modum et tempus et reliquas OpportunitateS, utpote ex natura orienteS, Singuloque laboris momento adaequati, ObStacula ferme et iniquitates nunqu3m non Vincunt, ac conciliata ubique ad aequum viet mora, nunc tardiuS, SegniuS, I uno Concitate et ΡΓOperanter, atque ita Serius quidem Vel celeriuS, at plerumque tamen tempe Sti e et prospere Satis OpUS ConSummant; ut Ob-StetricanS , peritus nisuum ae Stimator, eorumque in uSum Probus interpres, rarissime ad aspera adigatur. Potentissimus ille nisus puerperaes incredibile robur addit, animumque in mirificam, Viro Simpliciter negatam neque sufferendam patientiam durat. Is tandem idem nisus materno cordi primum est incitamentum, ut itaque matris in prolem Suam amor ex Sui amore ipSiuS necessario et Omnium maxime laudabiliter consequatur. Haud ullum namque genitrix dulcius praegnationis moleStiarum, partusque dolorum praemium et Compensationem percipit. Parturitionis conatubus Omnis, quae nititur foemina, nobilissimo sensu herois est; talis eadem futura mater, nisi naturae Obluctantes mores et extΓaneae adversitates infestius imperitarent; nisi puerperam, dum primum ultimumque fortasse Osculum nato sigit, tristis saepe
inter lacrimas cogitatio subiret: Ad quid te peperit .
369쪽
Annis clapsis A. 1805 et 1806 in instituto bis mille et triginta quatuor partuS numerabantuΓ.
Inter hos quinquaginta duo natibuS, facie praevia quindecim erant ; gemellos Viginti octo habuimus; unum trigeminum. Septem infantes Versione, duo forcipe in lucem ducebantur. Perforatione unica Vice Opus fuit. Summa natorum 2Ο64.
Ex his maturi et praematuri, languide vivi 4o. Ante partum emortui, plurimum putridi 42.
Immaturi infantes et abortus 33. Ex demortuis Octo foeminis sex febris puerperarum sustulit; quatuor, ut regnanS erat, cum Scarlatino CXanthemate, ac duas alias, ex inflammatione Sporadica. Hae nimirum sub dio et pluvia enixae in morbum ex contracto frigore incide-' rant. Sectio cadaVerum illuViem et generalem phlogosin in Ventre exhibuit. Alii cuidam mortem ex uniVersali corruptione convulsiones intulerunt. Alia pessimo et per luxuriam consumpto habitu intra graviditatem fixum in latere dextro et in coxis dolorem questa, edito cunctanter, ne tamen moleSto partu, tredecim dies incerta et Varia passione febriebat. In cadavere modica
seri congestio ; nullibi phlegmone ; fellis Vesicula admodum
parva, fusco repleta unguine VeriuS quam bile; extensus nimis pro tempore et laxatus ex parest uterus. Ovarium dextrum , Ovi gallinacei magnitudine, tumenS et durum, intus Vomicam Cum pauco Sanguine habuit. Omnes caetexoqui partus, ut jam ante notaVi, more confirmato, et solita felicitate, ut anniS prioribuS, administrabantur. Inter rariora, quae in tam multis graVidis ac puerperis obvenere, amplius mihi exempla duo Betroversi uteri constant ; quorum nullam hucuSque mentionem feci, existimans,
complura ante hujusmodi specimina ad firmandum judicium
370쪽
opperienda esse. Res tamen Vero ad raritates Videtur pertinere ; quum tam multis annis eam in nosOCOmio, et in urbe frequentissima, ter duntaxat observaVerim. Quapropter ita sentio, quas hactenus assectus illius allegarunt causas, nec
solas eaS ESSE , neque ex uniVerSO Veras. Fortassis Viscera
otiam alia in ventre, inprimis Vesica, seu singulatim, Vel complura simul, magis, quam Vulgo creditur, noxie ad rem sa-eiunt. Placet Vere quorundam Anglorum opinio, qui retentionem urinae, item expansionem Vesicae, retroversi uteri Certius eSse causam, quam effectum existimant. Ιdque etiam,
quae nos in exemplis habemus, Verisimile reddunt. In omni-hus aegris malum ab urina coepit, subsequo obtuso dolore, cum sensu ardoris in pelvi, et ani et Vicinarum partium spasmo ac tumore. Sequitur in aegrarum una stillatio, in alia retentio urinae. Ea quoniam summe praegnans Visa, quem incusabat, dolor partuS QSse nuntius credebatur. Qua de causa jussu obstetricis ac medici plures per horas cruciatus suos subegit in sella, donec ob summam anxietatem, tardissimoque partu nimirum, in ultimis Vitae delata in nosocomium est. Primo intuitu ingens et suspectus Venter terruit, cum pubis et ani intumescentia. Quaesito ex comitantibus foeminis, num aegra urinam mittat, Vahi potius nimium quantum, exclamant. Ae certe quidem, ut ea aliquando Vesica licet enormiter expanSa, ac Tepleta, ΡaSSim tamen ac ex parte excer-mitur. Amplius ex assecta ipsa seiscitari res Vetuit. Sub exploratione vaginam calidam Valde, ac ferme inflammatam traetavimus. Pelvis caVum ad Speciem explebat praegnans uterus, ore ex toto obliquo, ut nec ego quiddam potuerim contrectare. Postea tandem Ρarticula in Suprema pube se pra buit. Interim neque ex ipsa aegra, nec aliunde aliquid manifestatum, quo in definienda graviditate, aliisve in rebus clarius innotuisSet. quumque tantus ventris tumor et onus erat, ut ascitidem
potius, quam graViditatem simularet, atque etiam suspicio damni in Viis urinariis premeret, primo fistulam ex gummi elastieu immisi. Prorumpit in.ens is rubrae calidissimaeque