장음표시 사용
81쪽
senas quatuor. Londini quodam in hospitio ex triginta puerperis, febre epidemica aegris, intra D OV em hebdomadas D On- nisi duae evaserunt. Parisiis in magno Valitudinario vix una conValuit e Vigenis. Complures, qui aevo nostro de febre puerperarum docuere , peΓCelebre S Vil OS COΓam Sum VeneratUS , OOΓumquctamicam eruditionem et usum et familiaritatem nunquam non
grato animo teneo. Adfui medentibus iis ; illorum ductu, ad cujusvis singuli ritus et principia ipse curaxi, aegrarumque alias Varia methodo sanescere, plures defungi Vidi. Postea multas foeminas proprio discrimini commissas habui. Tum aliquando per tempti S aucto aegΓ3Γum numeΓΟ non ex meo solum sed aliorum simul consilio Varia et pretiosissima passim tentata Temedia erant ; attamen minus Secundo, quam funesto exitu, ut in no O Omni Casu anxius maxime
delectus fuerit. Praeterea doctrinae ambiguitas, variabilis ossicientia remodiorum, item funesti toties in propria et aliorum procuratione febris exitus cum in Vulgata medicaminatum in consuetiSSimas curationiS Species omnem ademere
fiduciam. Tum triginta et pluribus admissis quotidie in curam puerperis , nece SSitudo animum aliter Contra morbum perpulit, quo tot hactenus genitrices , fruStrato naturae et artis omni conatu, plerumque Occubuerant. Nullibi profecto quid generali curatione, methodo, et Ordinaria medicina effici non possit, tam aperte perspicimus, quam dum in complures perpetuo Simili morbo laborantes mentem cum animo intendimus. Verum ne suspicio sit, ac si ex nostra febrium inprimis puerperarum tractatione Vindicare meritum a priori Velim, nihil pudet narrare, quemadmodum non ex penSitato, Sed Casu a nobis inchoata cura fuerit. Verumtamen quid artis
aliud ab origine alia, quam forte 8 Quis doctorum unquam CX prudentia praeno it, quid intus juvet, quid noceat 3
Artem scilicet ab Omni tempore iacit empiria, per Succe SSUS Ρrobatis ad certos morbos auxiliis, eorumque juxta Opportunitatem administratione, aliquando Scientiam simul an S.
82쪽
Omnis alius in medendo non tam ab experientia quam ex
arbitrio acceptus mOS Semper ac ubique Caede S SparSit. Erat aliquando, ut duae pueΓΡexae, quarum unum ego solus, alteram cum familiae medico curabam, una die ex
febre obirent. Dinas alias simili cum morbo luctantes in nos Oc Omio habui ; quarum altera breVi defuncta, altera in procinctu mortis erat. Morbi Septimam prope diem egit, ventre tenSO, tumido ac enormiter dolente ; sluxus alvi in-Scia Begra, Celeritas pulSus, Subsiliens tendo, delirium, disescitis fractaque respiratio cum collapso Vultu. Lae ex mamma Passim Seces Serat 3 a morbi exordiis parum purgamenti, mox nihil. Obitu illarum mulierum, quibus hanc etiam non Sine
animum distraxi inter amicos; at nihil mentem a morbo depulit. Jam certum quoddam haud Vulgare in extera terra amicissime confisum mihi pharmacon Succurrit, Lernae Smineralis mitissima prope ac insons species, idque in des- ΡΕΓ3to tentare, praecipue, quod aegra, si nihil delinimenti ex eo, nec tamen habitura damnum sit. ReVersus domum, exempta a SCrinio medicina, VerSus decimam noctu in noso comitam me Confero. Quae suerit aegra, non CSt, Cucrepetam. Tirone quopiam medico et binis coram ex ordine in ministeria adstantibus novis ObstetricibuS, haesitans medicinam praebere ex tempore, primae ObStetrici eam in manus dedi, ut aegrae porrigat in infuso; hanc mox addito
tegmento bene foveat, Sicque contineri curet. Tum miSerae nec auribus neque oculiS Sentienti Valedicens recessi. Postero malle, quum, ut mos e St, ad inVisendum Veni,
prima ObVia Obstetrix est. Illico ego: abiit misera ΤBene habet; primo mane cassee a me petiit, simul juberi Servam, ut pectat ipsi comam. Irritatus Oblique levi sermone , nec fidens, comitante medicorum et Obstetricum numero, Concessi ad lecto S. A pristino die, quia moritura censebatur, lecto Suo umbraculis praecincto, dum ex ordine accedebamus, eam libere sedentem cernimus. Protinus com-
83쪽
plexa et O Sculans manum meam, e XΡΓimere gratiaS aVet, cunctis, qui antea ac heri illam Visebant, ingenti admiratione confusis. Ipse tam inopinato eventu obstuyui, dubius maxime, Valitudo utrum a Vera recreatione procederet, ni ex fallacia ingruentis gangraenae. At Vera et genuina fuit Salus. Aegra de noctu multum sudax erat, missa etiam Copia urinae, quo tantum Se dixit Valuisse, ac si nova sibi sufflaverit Vita. Haud ultra ferme in ventre dolor ; nec quiddam mete OriSmi est; pacatior pulsus , placida respiratio, humiditas linguae. Cessavit diarrho ea; rediere purgamenta, Verbo, dispulsa et effascinata pericula mortis Sunt. Quo e yentu licet summopere gavisus, non tamen arti Vel medicinae Salutem, quam forti imputabam potius et naturali criSi. Dre i post aliam puerperam, multa incassum adhibita medicina, Similis metus excipit. Pari commodo datum sti-bium ; praeterquam, quod tardius cesserit curatio. Atque hunc morbum , uti priorem, eruptus Sudor et copiosum biliosae faeci magis, quam urinae simile excretum Sol Vit. Post die S quinque Vel sex restituta mulier. Tum similis mox intra paucOS dies excipiens Se ac consecutiva felicitas puerperis tribus aliis suit. Nihilominus jam ut perpetuo rem inter fortuita et pro Spontanea crisi habui. Parum quippe ab Omni tempore in designatam quampiam medicinam ad certas paSSione S CYC-didi ; quaro haud prius, quam post plures conelamato S sero morbos, in quibus semper eodem modo prosecerat, aliisque sine quadam similitudine fortunno porrectis ejusmodi praeparatis , fidere aliquantum huic Coepi. Tum, medicamento in febris metu et discrimine firmato, haud moratus, illud mox intor morbi initia tentavi. Ab eo tempore raro febris in puerpera crudescere ad perniciem, quin ne Vehementer ad periculum Solet; pharmaco , interdum , haud minus febrem a malitia praevertere, quam, Ubi Semel invaSit, tollere opportuno. Verum tamen ViX Sino quadam injuria monilio esset, non hic sermotioni de se bri
84쪽
bus agi, quas lethalis ex se noxa nobilis membri assectatur. In illis nimirum stibium nihil sanat; sed opportune dato membriS CaVeri a gangraenosa, intrinsecus per morbum et febrem oritura pernicie, id Saepius prodest. Caeterum aliqua hic hujusce curationis exempla specia tim in demonstrationem perscribere non opus e St, quod Si milia alioquin Obveniunt, ac probationes apud noS potiuS Per
SonSuS, intuitu et contrectatione, fiunt. Terret otiam ab ulteriuS narrando, quasi exagitare Ob lucrum Vellem , ΡΓOn Suspicio. Attamen, qui diutius me ad aegrarum lecto S CO-mitantur , medici Omnes et chii urgi testes adsunt. Neque illud curiosos praeterit, Vulgaxes maxime intra puerpeVia offectiones , rarissime in instituto nostro crudescere Cum VO hementia , multo minus ad discrimen. Inde ego saltem, dum parationem remedii, ejuSque, quantum licet, constituente S partes item naturam pas Sionum et morborum reputo, in quibuS aperti SSime medetur, non ultra consistere in Opinationibus eorum pOSSum, qui Virtute Smedicaminum, non tam ex recta probatione USUS , quam e vulgi fama et imaginatione nimis plerumque Vel collaudant, Vel Vituperant. Id potius teneo, Si e Ordines et Signa, quibuS morbos arguimus, nondum ad evidentiam esse pro ecta, imo naturam plurimarum assectionum Versari adhuc in absconditis , Sive certis ab rebus in corpore mutationes equidem induci et effectus, sed alios certe ac omnino divePSOS, et alio certe uc umnino di erso modo, quam Vulgo creditur.
85쪽
DE DOLORE ARI ICULORUM IN PUERPERIS,
Sunt etiam quaedam emplastra nobilia ad extrahendum. CELS.
Incedit aliquando, quum minime suspicamur, lancinanS iniquodam .articulo, plurimum in coxa et inguine puerperaS, Praecipue in cruris antica parte, ex membri nonnunquam tota longitudine ad calcem usque Saeviens dolor. Barum eSt, utΓumque CPUS malo hoc Vicissim , seu simul affligi; fixus Plerumque est dolor, ut tamen incremento ac remisSione modum periodi teneat. Dolorum hoc genus edito partu aliquos plerumque post dies subito ingruit, primis licet puerperii robus satis benignis, ac dum Succedere etiam ad naturam reliqua Videntur. AC quanquam foeminae, quibus SiVe natura, Sive arte laboriosior partus fuit, saepius in hanc valitudinem incidant, quam quae facile se expediverunt; nihilo tamen minus et has aliquando corripit, Sive lactaverint, et ex uberibus Iac
Saepissime dolor a cruris suprema parte, maXime ab interna regione ortum ducit, excurrens ad insimum pediS uS-que. Primis diebus Vix tumorem, tensionem, Vel Pubedinem CerniS, neque tamen articulum mox ore , nec cruri abSque dolore, neque insistere pedi aegra potest, sed ad Orta ingredi, illum trahit. Est imo etiam, ubi absente Omni tumore , remanente ΡriStina membri forma, et naturali caloreae mollitie, pars tamen dolere, et inepta fieri ad officia
Tum augescere dolor, Ot pulsus prodoro febrem. Ubi Vero continua, Sine afflictae partis tumescentia febris urit, illius complicatam aut alio forte Vitio Simul concretam CRu-
86쪽
Morbum hunc vulgo a fortiore Vel subita vel diutina pressione repetunt, quam caput laetus Vel obstetricans manu, vel instrumento uspiam in ner os pelvis fecerit. Sed post facillimum et expeditum etiam partum irruit. Num causam sorte in resorbentibus Vasis quaeres In prima materia lactis 3 in turbatis Iochiis vel regresso intus sudore Longam saepe iSta Ossensio moram habet, siniStra praesertim ex principio curatione. Multas foeminas malum per
Annos excruciat, atque iStae nedum miserrimae sunt. Aliae quippe, Si non obeant, attamen tota Vita claudum dolens et ulcerosum femur habent. At te terrimus morbuS est, ubi in metastasin desinit, quam lacteam Vocant. Tum reSolVi ineptus tumor in malignam ul- Cerationem , aut prorSUS in gangraenam Vergit. Videbis etiam,
ubi quidem nihil suppurat, claudum tamen membrum fieri
Medicamenta adversus malum hoc primo ex antiphlogisticis petuntur, dein ex Sol Ventibus, et diaphoreticis. Verum vix unquam ab his nee a nitrosis et leniter purgantibus, longo praecipue ac largiore illorum usu, multum commodi vidi. Sed cautissime Observandum circa VenaeSectionem CSt, ob increscentem ex ea pertinaciam doloris. Manifestum quoquedamtium calida balnea serunt, inprimis iterata, et a morbi ingressu, item mollientia calida fomenta, quaeque laxant pleraque. Haec quippe congestiones coquunt, quae praeSertim, dum inguen Vel coxam a ligunt, saepe perieulum , Saltem
longas et exedentes moleStiaS pay ant. Quare similes ad Versitates alia ratione statui curare. AD
secta plaga, per intercapedines Iovi tractata frictione, post
Singulam curam pannis λVetur. Tum aegra pulverem ex stibio accipit; quo lochia melius manare aut redire, Cum Sedimento turbari urina totumque corpus perfundi aequabili Sudore Solet. Posthac mitigatus dolov vix unquam pristina ferocia redit, quin tamen aegrae crus confestim moVCI evaleant; e di Verso nitentes incedere pedem cum mole Stia trahunt. Quam impeditionem alias electricitate tentaVeram.
87쪽
Nihil utile. Dein super amictam partem et in Ρroximo ambitu posui cantharides ; neque ex his moderatio. Tandem, quum juxta plagam nihil amplius intacti esset, Vesicans emplastrum duos pollices latum, longumque Satis, Supra
et circum genu ea parte, qua mares tibialia Stringunt, applicatum fuit. Sic in decem et ultra similibus hucusque morbis eodem semper modo, intra duodecim horas fere peracta CUER EI at, quo Curaque assecto membro articulo Q. Ac quidem quo longius a centro doloris distat emplastrum, infraque maxime procul a morbo articuli membrum complectitur, eo certius pro deSt. Vix in narratis exemplis orta ex cantharidibus Vesica,
imo cuticula duntaxat erubescente, dolor jam profligatus, et
mobilitas artus restituta et Ri.
Hacque simplicitate infensissimus puerperis dolor inpo- Sterum tolli, Vel certo potest, qui, tametsi non Semper sit lethalis, aegram tamen plerumque affigit lecto, in menses divexat, et non raro per omnem Vitam Claudam Continet.
Quae anno praeterito e schola technica perVulgabantur, testium autopsia, imo ex tabulis nOSOcomii demonstrabam, existimans, fidem sic satis firmatam, ac plus fuisse praestitum , quam desiderare a quo i S ingenuo fas sit. Nihilominus fuere, qui dicta fastidirent, ob mortuarum paucitatem Scilicet, recolligendo, quae Olim puerperarum sors alibi fuerit; tum ob raritatem cujusvis artificii in omni
Retura. Neque negamus, pene S DOS perraro artificiales partus fieri, licet in novo instituto intra paucos dies plura Succedant puerperia, quam in priori per integrum annum. A Septembri A. 1 90 usque ad Septembrem 1791 nonin-
88쪽
gentos quinquagenos partus habuimus, ex quibus octo per
ConverSionem, Septem forcipe ; scissione Cranii tres exsol-Vebantur. VerSione pleraeque matres, sed quinque modo infantes reser Vati. Usui forcipis sex puerperae, et quatuor foetus salutem debent. Foeminarum, quibuS partus exSCiSSUS est, vita obiit, nec Vero, ut mox narrabitur, eX Operatione potius, quam aliaS Ob cauSaS. Inter partus naturales Sunt octo gemellorum, praelapsis
clunibus noVem, pedibus sex, facie quatuor ; qui omnes, juxta plerosque alios inique Vel in obliquum posito capite
proclives foetus, ad salutem suam ut matrum naturae CommittebantuΓ.Sequitur foetuum numerus, Cum relatione affectuum, quibus sex foeminae per annum Sublatae Sunt. Summa natorum 899.
Ex his praematuri tum maturi, sed Ianguide xivi; demortui vel putridi jam, item immaturi Detus et abortus 62.
Defunctae puerperae 6. In defunctarum prima cranium laetus dirimi debuit; nec difficulter. Aegra septem jam dies sine febre extra leotum moranS , Ob taedium medicinae Vel clysmatis, Vel quaque alia obstinatione, quotidie licet de valitudine rogata, Sex
dies strictam alvum celabat. Pomorum terrae clam inSuper
devorata copia, SuperVenit ileus. Alvo nullo remedio sol-Venda , periit. Alia mulier noctu hora secunda, e luxis jam aquis, ex Suburbano oppido pedes ad hospitium Se contulit; corpore prius in circulo liberorum suorum vespera feriae Nicolai erat) ex conferta sarcinis patina haud modice in propinquum
Opus refecto. Erat robusta foemina, triginta septem Vel juxta Anno S nata, Crasso et tumido habitu. Pulsus in ea celer fuit ac mire exilis; at Videbatur tamen pollere Viribus mulier. ix Se contineri sub foetura patiens, quOVis dolore, et le- issima contrectatione viriliter objurgare et maledicere. Insans praemisso pede in livorem corruptus et tumen S hydΓOcephalon habuit, quo licet pertuso, tamen ob craSSum et
89쪽
durum Occiput, partus nonnisi dissicillime exsolutus. Undecim post operam horas decesSit. Facta cadaVeris Sectione pleraque in Ventre ad naturam, SanuS etiam et Contractus Ρropemodo uterus. Verum aperto thorace pulmo dexter, una cum bino triente ferme Sinistri, totus a sanguine inanis, et aridus sicut quaedam lacinia exsiccatae spongiae fuit, SO-lum proxime ad cor Sana SuperStite nec Vacua portione. Nihilominus utroque pulmone prope per necroSin exoleto aegra Viginti quatuor horis ante laborans adhuc in telarum quadam fabrica stipem etiamnum ex Opera meruit; ut Certis-8imum Sit, gravidas nonnunquam praeter laetum certam simul in se quoque mortem geStaΓe. In tertia foemina partus languit, nulla alia , praeter maluin Victum et fractaS Vires, manifesta Occasione. Cum Iiquore amnios, surtim labente, prodiit foetida ex utero sanies. Tum infans ob nisus defectum forcipe eximebatur, isque putridus erat. Aegra ex sphaceto uteri, verisimiliter jam n te partum ingresso, mox Occidit. Quarta in enitendo Subito conVellitur, sensuum sibi ante
ablata eo vita. Exceptus per sectionem uteri foetus jam livult. Sana pleraque in cranio et abdomine; verum in thorace humoris citra solitum Copia.
Mortuarum quinta, diris capta doloribus, ex suburbanis in scholam deportabatur, multas jam adversitates ab arte priuS possa. Foetu caeterum in pelvi apprime declinato, nec ullo in chorda pulsu, functio commissa naturae. At continua puerperam febris, et pertinax in infimo dorso, neu molliendus quiddam dolor Vexat. Quarta die mors. Post
sectionem cadaveris in laterali et Suprema Vaginae parte, ubi uterum Oxcipit, ulcerata et rotunda ferme rima Conspectui ObVenit, proximis Simul membris, praesertim, ubi inventi em Spectant, gangraena erOSiS. Vix dubium, agresti Ot Supet Vacuo Conatu Leponendae chordae , inflictum antea domi vulnus suiSSO. Sextae puerperae facta in abdomen metastasis mortem
90쪽
intulit. quinto circitur die aliquantum de Ventris dolore
querebatur, clysmate et leniter ducente medicina pacato. Postea laudabilis lochiorum fluxus, et lactis ad nutriendum satis. Septimo die morari extra lectum valuit. Erat autem inpulsu febrilis nota, quare eam in leoto remanere jussi, maxime ob autumnale et inimicum tempus, quod cubilia calore foci nondum temperata erant. Ve Speri inViSens, ex OCCasione ad puerperam ob infantis inquietem moratuS, quum eam Sudare Vidi, ac negligenter tectam, ipse admodum fovi, addita monitione, ut prudentius provideat sibi.
Noctu Versus secundam subito et gravissime corripitur mulier, ut ex atrocitate doloris Viriumque lapsu se haud amplius movendo es Set. Mox eam conclamatam reperi, e XΡ3ΠSOenormiter et dolento Ventre. Membrorum livoP adest et frigus , ParVa et praerupta Te Spiratio act tenax super faciem et pectus Sudor, Sine ullo pulsu supra pollicem. Moritur aegra VorSus quartam horam Vesperi. InStituta cadaa eris apertura
quatuor libras et ultra sero si ac turbidi fluidi in ventro monstrat, leVissime inflammatis, ac passim modo in multa lympha inter se conglutinatis intestinis. Uterus et alia mem-
Ignorare caeterum nemo Potest, narratos morbos uprima irruptione et ex ipsa sua natura haud aptos fuisse curari. Reliqui omnes laetius cessaVerunt; nec levi tamen illorum, praesertim ineunte Vere, numero et periculo.
omnino, Si computamus, quot in familiis prixatis mulieres , cum in urbibus, tum ruri, Sub puerperio in graVeso ensas incidant, aequum facile judicium faciemus, in nos comio , ubi singulis annis mille et ultra puerperae SOSpi- nutuΓ , neceSSO OSSO, ut illarum, quae Vario discrimine in ano 'bOS ruunt, Optimo quoquo fato, aliquis numerus sit; coque magis, quum permultae ex susceptis inopes, miSere nutritae, aegrimonia et excessibus, cum longinquis multifariis malis, tum suspectis drasticis passim exhaustae, ideoque in morbos puerperii quam maxime pronae sint, dumque malum eas ince Ssit, difficillime Sanentur.