장음표시 사용
131쪽
legatus Tripolitanus in aula regis Magnae Britanniae pstiam profestus est, inoculationem variolarum partim regno Tripolitano, partim Tunetano et Algeriensi, in communi usu et esse et antiquitus fuisse. Eam rem, ut clariorem Auctor faceret, ad virum aliquem publica dignitate conspicuum, ab aliquot inde annis Algiriae residentem . nonnullas hac de re quaestiones mitti curauit; ex cuius demum responsione intellexit, communicationem variolarum, frictionis ope, Algiriae admodum usitatam esse , et Arabibus gloriam inuentionis communi ore tribui. Eodem p λfere tempore Auctor ad tres alios amicos in India commorantes, huius rei caussa, scripsit, quorum unus ex Patna, qui locus 9o Iamiliaria circiter a Ben-galia distat, d. 7 Ianuar. 17s8, ipsi in hanc sententiam respondit: se ex medico Bengalensi audiisse originem communicationis variolarum obscuram quidem, usum autem frequentissimum, eumque du-psicem esse, alterum per insitionem, id est, per cutis incisionem et immissam materiam variolarum purulentam : alterum per potum qua nempe materia variolarum saccharo aut alii succo grati saporis miscetur, et haustus instar sumitur. Posteriori modo idem effectus, praestantia tamen sua priore inferior habetur. Ex quibus antiquitas implantationis variolarum satis demonstratur, novumque argu mentum de eius utilitate ducitur. ii) Observatio Cometae anno I7S' Vparentis, P λῖS Lugduni Bataμ0rum per Io. LULOPS in fit ut a. iii) Geometrica disiquisitio de nonnullis polygonu- p - 7,
NER τ; ex gallico in Belgieum versa.
132쪽
P. 1 8. I 3 D. KLIN K pN stet RG ii de togarithmis fl-mum, tangentium et secantium, di sertatio breuis ; cum inbuta odie dita, cuius o e log nrit limi in stoertibus minuti
primi mille mir utque denis mi lenis Laberi possunt. p. 3 o. per tendinum, praesertim Achilli di si fione
obseruatio I. v AN DER HAAn. Quamquam PA REUS, PETITUS, R ULMUS, vi HOORNIUS, NON ROUS maior, atque R ARNE Rus varia detendine Achillis obseruata prodiderunt ; tameta Auctor, cui duplex istius disruptionis casus obuenit, nonnulla expertus est, quorum viri memorati nullam mentionem fecerunt. Vir triginta amplius annorum fossam transtiens insolitum quid in tendine paulo supra talum, quem trahere sibi visus est, sentit. Domum reuersus; talo mox in turdescente, omne robur pedi deesse, seque gra du ire suspenso prorsus non posse, vidit. Adiit Nολum, qui narratione hac audita, rupturam tendinis Achillis contigisse, statim arbitratus, viso et examinato pede rem sic se habere intellexit. Etenim quum digitos pedis versus tibiam flecteret, pollicem manus inter partes tendinis ruptas extrinsecus, super cute sana, interponere poterat; et quum talum rursus ad suram reduceret, partes disruptas arcte sese Contingere deprehendit. Asse in locum eo, quo vLHoO RNIus in notis ad Hei sterianae chirurgiae versionem praescripsit, modo fasciis per sex septimanas obligauit, quibus praeterlapsis tendo tam pulchre concreuit, ut, quo esset ruptuS loco, vix comperi posset. Sic sanatus homo, quum iam antea istiusmodi rupturam, ut crederet, vix potuit adduci, in platea ambulans, saepiusque pedem supplodens, partim naim roboris indicium, pastim suae, de non disrupto antea tendine opinionis documentum edere voluit. Undecimo post sanationem dio ro-
133쪽
gatus saltau it, .i effecit'u' , Vt'tendo eo ipso, quo ante, loco rursus rumperet. De Voritate rei per experientiam certi 0r stilus. , ab Auctore petiit, ut fractum tendinem fasciis colligaret , et in pristimum integritatis statum redueeret. igitur tendo, septena aut odito septimanatum spatio ligamentis
inestis tandem penitus coaluit, In eorum ruin er , p. 31o,
qui rupturam tendinis Achillis, de qua locuti sumus, infitiarentur fuit quoque medicus quidam, qui postea eodem asset ius malo, t ostrum adiit; illius est de
re sententiam rogaturus Namque grauem dolo' irem quum non sentiret, neque res sibi aliter mole
sta esset, quam si defigeus pedem, puncto, ubi ta- filas subsisteret non reperto, digitos superne et talum in rne mil0ς te .c0geretur; v. c. si in lectum descenderet, cubitum iturus. Quoniam tamen a quinque inde septimanis rupturam perpe sus, non ingrauescere, sed mitio i continuo sensu ipsum assipere experiretur , nihil pro ea curanda moliri constituit. Exactis nbuum mensbus Auctor rursus cum ipse collocutus , et rupturam de nouo contemplatus, inseri'rom tendinis partem eas ei assixam p vlulym contrauam , auctam, et osseae , excrescentiae ipstar prominentem deprehendit. Ceterum pes multo plus roboris durante hoc temporε
Contraxerat, adeo , ut digitis pedum insster6 et saltare commode homo Eosipi. Ex his 4 3ctor nou- p. 3 t. nulla consectaria elicit, . quorum praecipv sunt isndinem Achillis uptum, fasciis non colligatum,
sed sibi relictum, et continuo: mctu consitatum,t3ndem rursus accrescere et xobur pris sinum recuperare; tendinem hunc ruptum,. post sex septima nas sanatum, rursus rumpere, rursusque sanari
poste. Qua occasione simul quaerit, qui sat , Vt
ndines, verisimiliter neruorum et vasorurn sanguiferorum expexies qui sunt . cresseaut, uantur, i et
134쪽
rupti rursus coalescant. Utrumque succo nutri- titio tribuit ex ventre musculorum carnoso in tendinem defluente: quamquam experientia non satis euictum elle arbitratur, eundem succum ad concrescentiam et sanationem tendinis aliquid facere. Probabile ipsi videtur, tendinem Achiilis mediante tertio coire: dum nempe partes tendinis auulsae partibus circumsitis uniuntur, iisque accrescunt Postremo animaduersiones quasdam de curatione tendinis rupti subiungit, et eam, quae per fascias et ligamenta fit, reliquis omnibus remediis praeferendam ducit. P. 33 - 1s Commentorius se tremnatione aes sanandam
exculcerationem et cariem tibiae, Auct. I. V AN DE RHAA R. Auctor initio enarrat historiam trepanatio.
nis a se susceptae, quam breuibus tangere nobis liceat. Dimachus annorum undeviginti, dolorem obtusum continuum superne in tibia pedis dextri se tiens, chirurgum legionis suae adiit , qui ipsi variis remediis frustra opem ferre studuit; quippe tibia cum tunicis suis sensim sensimque intumescente et malo propter incisonem a chirurgo serim in dies ingrauescente, anno post in Auctoris conspectum delatus est, qui tibiam, a media eius parte ad genuusque vehementi exostosi et intumescentia insectam deprehendit. Causiam eius rei dimachus prodidit, quod lapsu equi prostratus plus una vice in hoc crus ceciderit; quae Auctori satis fuit, unde ad tibiae
contusionem, medullae concussionem et tunicarum eius ab interna ossis substantia separationem concluderet. Igitur, postquam exostosin diu multumque cum experientissimo EON contemplatus erat, tere brationem tandem, ut unicum in hoc casu subsidium.
p 339 suscepit. Factis per terebram tribus foraminibus, medullam in medio tibiae sanam et integram, sed versus superiorem eius partem sorruptam et penitus
135쪽
tus absumtam inuenit. Quin immo obseruauit ibidem aliquod ossis fragmentum. liberum quidem,
per foramina tamen iam facta nondum educendum. Quare triduo post tibiam in superiore parte quartum perforavit, et Drcipis ope ossiculum duorum pollicum longitudine, unius latitudine, extraxit. Quamquam lmalum summa diligentia et cautione est et tractatum, tamen sanari tam cito non potuit, quonistin post aliquot menses rursus aliquod fragmentum in tibiae interna cauitate latescens educendum fuit; quo facto foramina coierunt, excepto anteriore,
quod exiguae instar fistulae, quotidio guttulas puris quasdam emittentis, patuit eo quidem tempore, quum aegrotus ex nosecomio, in quod receptus erat, discederet. Alterum praeterea similem -- P. 3 4. sum Auctor enarrat. eique subdit . caussam cariet
internam satis notam Omnibus, at et externam non
aeque omnibus innotescero. Quapropter fit, ut multi caussas mali externas qui ignorant, internam caussam subesse arbitrati, media adhibeant inania,
et externam operationem haud magni aestiment. Immo constat, medullam ossium per concussiones correptam, citra laesionem externam, successu temporis in osse cariem essicere posse; quando nempe interna medullae integumenta ab interiore ossis cauitate separata, motum medullae sistunt et lymphae profluuium essiciunt. Ε quibus medullae ipsius inflammatio, suppuratio, tandem exostosis et caries internae tibiae superficiei procul dubio oriuntur. Quam ob rem Auctor nonnullas huic tractationi anumaduersiones subiunxit. i 6 Diatrabe dyncimica de motu duorum, in cu' p. 3 et in medio resisente, corporum, quorum unum ad Ei nerum curuam descendit, et alterum, quod ab tyto πεμi trahitur, secundum curuam incendit. Huctore I. F.
136쪽
sycta et tin is per P. SANN E. Virgo annorum serea 6. diu dolorem in abdomine perpos a. corpus intumescere et vulvam ipsam vehementer expandi sentiens' malo quod metueb t, salutem quaerere apud Cl RANNi E decreuit Hanc ut conspexit, et locum asse tum oeulis obiit, Os vaginae externum clauium reperiit membrana Coloris Coerulei, aliquibus in lo-
ei; subinde atri, glabris et nulla putredine correpta. Membrana ab Anferiore ad pos eriorem partem sex longa et ab uno labiorum ad alterum propemodum tres lata erat pollices, ηntrorsum pollicem cum semissu extra labia subr tunde prominens. Manu abdomini imposita, ves eam aqua repletam ideoque oorpus grauidarum in si r v lde propendens N
ster obseruat. Ceterum abdomen vehementer tensum et tumidum .pparebat v8que ad umbilicum, v ginae autem tanta vi at expansio, ut eam ab utero separatam crederet. Hing Ul SANNill optimum factu iudie uit, vaginam per membranae sectionemrocludere, id quod summa cum circumspectione et remediis necessariis subinde adhibitis, momento quidem citius et sine ullo fere virginis dolore praestitit. Tum magna sanguinis vis ex vaSina profluxit, quae pηr septem. et qu0d excurrit, annos ibidem fuerat detenta Vulnus postea pestariis et se solis tractatum post breue tempus sanatum fuit, et egrota ad laetam redacta valetudinem, mensium eopsecvth fluxum, matrimonium deinceps iniit, et ste ὶ vidi Vul. Iu horum comm*at. P, Go
137쪽
laetam enixa sobolem, dum Auctor haec scriberet, adhuc in vivis fuit. Monitum subiungit, de non negligenda in recens natis infantibus vaginae patelaisione, et de remouendo, si quod sorte tum obseruatur, impedimento.
19) Experientia medica de ut iri et noxio opsi inu, P 3 7.
Auctore Iollo BAsTER. In hoc schedias male enar-rηntur tantum morbi, in quibus opii usus nunc salutariS, nunc nocuus fuit, cuius narrationis filum, in
fine scriptionis ab Auctore paucissimis delineatum sequi nobis liceat. Vtilitatem opii experientia comprobauit in variolis infantum, in diarrhoea et dysenteria, corporu ant*a praeparato, et ab acredine sua liberato ; porro in morbo it eo, in colica pictonum, in nephritide, in diuersis spasmorum speciebus, in catarrhis, praesertim si bronchiae a pituita quadam tenaci obsessae sunt,et tussis fere continua,nocturno inprimis tempore inualuit: unde tum pitula oanticatarrhales DERRERI magnopere laudantur; porro ante operationem quandam grauem chirurgi eam ad corroborandum corpus, et luscitandos spiritus animales : hino etiam in debilitate spirituum insignem usum praestat; porro in variis mulierum morbis praesertim grauidarum, utpote in moliminibus spuriis, in doloribus ante et post partum, in lochiorum fluxu nimio. At vero usus opii nocet primo omnibus corporibus pleth0ricis; porro nocet in febribus aeutis. quae venaesectione tractari solent. ut in phrenitide, in pleuritide et peripneumonia. angina et in reliquis; porro in diari hoea et dysenteria, quando corpus materia maligna et prauis h moribus nondum vacuatum est; in nonnullis sanguineorum hominum spasmiS, Vt arthritide, podagra, in singultu et post chirurgicam operationem.
138쪽
ro) Tractatio, deprimis, quae nor ad is rix n turae cognitionem ducunt, principiis, Aucti. AsRA H.
zi Obseruationes super utilitate repetitae trern tionis p accedunt animaduersiones quaedam, e ut μ iisne caluariae et eximussatum sub illa sianguinem Dectanter
a IACOBO UAN HI L. Iuvenis, I7 anno S natus, ex
arbore altissima decidens, exiguum quidem Vulnus, sed contusionem admodum grauem dextri ossis bre-gmatis ex eo lapsu recepit; et in plenaria animi defectione , perpetuis agitatus conuulsionibuS, rhoncho et sopore servilius iecit. Quarto die post in nos oconatum ordinarium illatus , quum interea temporis venaesectio facta, et cutis in loco laeso paululum esset incisa, Auctoris curao traditus est. Is quid in inprimis opus esse duxit, externa integumenta, cutem et perieranium ulterius incidere, et totum fere cranium, quantum fieri potuit, do nudare. Tum caluariam digito Contingenῆ, ptu res uno tumores atque inaequalitates deprehendit. Quorum unum iuxta suturam sagittalem ad coronalem usque excurrentem et pe Acranium a cranio pror sus separatum vidit, ut digitum inter utrumque interserere posset: quod indicium .licet interdum fallax,esse solet fraeturam cranii ibidem contigisse. Sequentidie Auictor reporit sta furam cranii in dicto osse brogmatis, a sutura lambdoidea ad sagittalem us- 'lust ex vi R parte, et pone os temporum ex altera p3rte procurrentem. Non diu cunctatus Noster primam perforationem instituit prope fracturam. unius sere pollicis interuallo a sutura; ex qua aliquid sanguinis supra dura matre latitantis statim profluxit, mox maiori copia, quum dura mater digito leniter comprimeretur. Aegrotus sentire paululum et audire incepit. Die sisquente treP nati '
139쪽
nem repetere Noster eoactus suis, partim ut sanguini, intra cranium et duram matrem forte contento exitum conciliaret, partim ut depressum versus sagittalem suturam, quam longa erat, OS bregmatis eleuaret,
et in situm naturalem reponeret. Repetiit igitur ita p, ipsa sutura sagittali, in qua terebram applicauit, pedi forationem, factoque foramine rursus aliquid sanguinis essiuxit. Sed scopum Auitor nondum asse.
cutus erat, siquidem apud animum constituerat, os bregmatis paululum depressum et sutura exeussum elevare, et suturam in statum naturalem reducere. Etenim eleuatorio subter cranium applicato, et dura matre leniter Compressa, ingens sanguinis quidem copia propullulauit, et aegrotus respirare.
sentire, loqui et lactis aliquid su mere coepit. At breui post in pristinum relapsus steriorem, aucta insimul febre, metum Auctori attulit, ne meninges sanguine adhuc essent obtusae, qui, si adesset, per sinistrum os bregmatis , prope suturam, educi posse videbatur, quum super sinistro oculo magna ecchymosis appareret, qualis in dextro osse locoque laesionis non obseruabatur. His atque aliis de caussis persorationem octauo post lapsum die tertium repetiit, et quidem in osse bresinatis sinistro, adeoque in loco laesionis opposito, propo suturam sigittalem. Qua feliciter facta, sanguis multo copiosior
quam ante ex duobus foraminibus profluxit. Dura mater semel atque iterum leniter comprimebatur. ut sanguis supra meninges collectus penitus egrede retur. Foramina perterebrata non, ut solent , orbiculis stanneis, quippe quibus dura mater nigredine fuit affecta, occlusit; sed orbiculos, ex ebore crassitie cranii consectos, foraminibus adaptatos probeque politos, adhibuit: facta tandem rite deligatio ne res prospere successit. Hoc exemplo Auctor de- p. 9 monstratum iuit, non semper contingere debuisso
140쪽
erenti aut suturae fracturam, si sanguis subter calu riam, vel in isto latere, in quo contusio laeta est. vel in opposito delitescens adsit. Inde cones udita oeum. quo continetur sangitis, et quo fieri debet perterebratio, admodum disticulter detegi poste, et saepissime terebram non in loco laesioni , sed in parte plane 'pposita applicandam esse. Id, quod diuersi; sibus ostendit, quarum enarratione, breuitatis grati8, in praeiens supersedere lubet. Ps 7. et r. 233 Postremum locum oecupat dissertatiosti ', num biga, de optimat breui ina, tulisia et parum
sumtusa aggeres ruptor Me andi et aquam arcendi notione; quarum prior, auctore BL RENTIO GOU DR AAN a Societate Scient. Belgica praemio est ornata: huic iuncta est altera IOANNis PIER UNC RII de eodem argumento dissertatio. Utraque
insignis utilitatis cum sit, neque tamen propter Rhemata ichnsgraphica addita, in breuem summam contrahi intelligibidi modo possit, lieeat nobis ciniuslibet argumentum et expositionis rationem binis saltem verbis proponere; si O u P. R I A A N I scriptum duplices considerat aggeres, partim illos, qui in lit, tore maris. ad cohibendas undas exaestuantes, partim eos, qui iuxta suuiorum riphs exstruuntur. Is postremus modus rursiis duplex est; namque aggeres a fluminum ripis aut distant, et terram habent Praeiaeentem, aut non distant. In isto casu, rupto Per aquarum vim aggere, ducendus nouus est agger rotundus versui fluuii. ripam in terra praeiacente Prominens et rupturam antrorsum occludens. Struutur agger, si lapides, terra, limus, stramina fixis Palis coaceruanimo, et undis cohibendis opponuntur. In hoc casu, nouum opus post aggerem, versuS ter- Tam continentem inferiorem exstruitur simili, quo