Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

351쪽

mensuram esse eleuatum pondus, innuiti Id autem, secundum Nostri sententiam Oportet toties maius sumere, quoties musculus propius hypomochlion inseritur, quam adpenditur pondus. Qua erit autem Noster, cur in corpore animato ea admissa fuerit fabrica, in qua neeesse sit, magnam p artem virium impensarum perire. Ad haeo respondet, quod pondus magnam

viam. potentia vero Paruam perCurrer debeat, et amplitudo requiratur, artusque trunco minoreS tere- te Sque esse oporteat. Praeterea et adminicula motus muscularis recenset, quae in processibus, ostibus sesamoideis, variisque ossium ansis, ut trochanteribus et clauiculis, reperiunda esse, monet. Quod ad

vaginas spectat, eas hanc ob causam extrinsecus circumiectas esse putat, ut maiores musculorum longo-xum flexiones istis Coerceantur.

De antagonistis musculis ita sentit Noster: aequi- p. so Llibrari nimirum in corpore humano ubique inter se aduersantes sibi niusculos, sique altera classis aliquid

praerogatiuae habeat, pro eiuS mensura artus ad eas partes flecti, vimque neruosam ad vim insitam in altero aduersariorum aecedere, putat. Hinc, quasi nouo pondere lancium alteri iniecto, resistentiam musculi flexoris superari, artumque pro ea vin eruea noua, quae extensori adiecta sit, extendi. autumat. A vi autem neruosa vim insitam minui vel augeri, Nostro probabile non videtur, Cum Contrariorum effectuum contrarias causas esse, par sit.

Sed quaenam motus musculorum Causa Z b RQ p. s I . nunc proponit Ill. Auctor, eamque propriam et fibrae animali innatam, perpetuam, interdum latentem, interdum conspicuam esse, eandemque ita Corde, in intestinis, in oesophago, in ventriculo, in vesica urinaria, in penis erectoribus clitori disue, in arteriis venisquo magnis, in musculis inconspicuis sphiniferum minimorum, qui vasa laetea et vasaru-

352쪽

sorbentia culanea ambiunt, residere, putat; hanc ipsam autem a voluntate regi, negat, voluntatem tamen in alios musculos semper, in alios nunquam imperium habere, congedit, neutiquam Vero cordis motum, neruis irritatis, suscitari, neque ii Iahis tolli, asserit. A consuetudine etiam Clastea motuum voluntariorum et vitalium non turbari, motusque, qui in adulto homine voluntati obnoxii sunt, fuisse semper et in puero et infante, ostendit. Aeterna ergo lege, inquit, δε- paratur voluntatis ii erium ab irritabilitatis prouinciet. Nemo mortalium unquam, ulla me la, voluntate sua aut in cor, aut in late sinum, aut in ventriculum, aut in arteriam, aut aliud in vitale organyn arbitrium exercuit Dillam, neque eos motur vel excitare didicit, vetretni dare. I accelerare, NeI fu rimere. Nemo

mortalium in musculis, volunta ti obnoxiis, si soni fuerunt , desiderauit obsiequium, quodpraestarent Voluntati.

Eos omnes musculas et ad motum ciere nouimus 9muer,

et in m0tu incitare, et uicism morari, ad quietem denique iubensi reducere. Itaque motum istum aliunde, quam ab anima oriri posse, notat, OmneSqUe musculos a stimulo ad motum cieri, viribus vitalibus et inuoluntariis, ut agant, stimulos naturam adplicare, cordi et arteriis sanguinem; aerem et cibum ventriculo et intestinis; urinam vesicae urinariae; bilem vesiculae felleae; semen suis receptaculis; foetum utero; lucem iridi, innuit. Ab his ad vis neruosae scaturiginem transit, primoque musculos voluntati obnoXiOS regenset, musculosque artuum omnes, et faciei, et Ogulorum, et

colli, et saucium, et organi vocali S, et trungi corporis , demtis penis et clitori dis veris erectoribus, eo pertinere, ostendit; de musculis auris autem internae dubitat, quod parui, a sensibus remoti, nullum, qui tangatur, motum edant. His omnibus neruos suos aduenire, quibus irritatis conuelli, ligatis

353쪽

gatis aut resectis voluntati desinere obedire, et solam vim in sitam retinere, ideoque per neruos Causam eius motus, quem voluntas Uxcitet, et per neruos solos, aduenire monet. Variis posthac hypothesibus adductis, iisdemque solide refutatis tandem quaerit, num motus neruosus nullus sit, et musculis ola vi insita contrahantur λ Contractionem musculi naturalem quidem eius statum esse, hanc autem vim contractilem et insitam a voluntatis imperio augeri, respondet. Cum autem, inquit Noster, corporeum aliquid requiratur, quoi augeat molem musculi, eumque duriorem reddat et breuiorem, omnium veri s misit mum videtur, fluidum ilhud nerueum, ignotum g irem,

sed celerrimum etsubtiissimum, simuli moro se habere,quisbrae curneae elementa Undiquepro sua subtilitate Renetrabili ad contractionem sollicitat. Sed quaenam causa motrix huius stimuli y Animam alii, ut ST AH US, et qui influxum physicum tuentur, assumserunt; alii,

ut CARTES IUS, Causam Deo tribuerunt, qui occasione cogitationum in anima natarum coniunctos cum iis cogitationibuS motus ProduCereti L E IA NI-χ1 os denique non ad singulos motus corporis humani generandos, sed ad omnes Diuinam Legem latam esse, docuit, seeundum quam anima, animaeque coniunctum corpus, ex praestabilita harmonia a primis hominis primordiis uniantur, ut ad cogitationem datam, animaeue desiderium in corpore motus, ad eam voluntatem exsequen dam aptus, nascatur. Hanc autem sententiam potiorem sibi videri, Noster fatetur. In relaxationis postea causam inquirens, asserit, naturale esse musculo laxari, hanc autem laxitatem non esse plenam inertiam, sed absentiam maioris contractionis, quae a voluntate nata sit, ostendit, spiritumque nerueum, qui, in musculum uberius impulsus, in musculo motum secerat, ad

εerebrum non redire, sed adhaerere aliquid de eo ad

354쪽

ad glusen iniusculi, cumque eo coniunctum abire in statum fixum, uti aer glutini adhaereat, arbi

tratur.

S63. Ultimo demum loco de motus muscularis vfilitate agit Ill. Auctor. Prima utilitas est, pro animae arbitrio aut totum corpus, aut aliquas eius partes de loco in locum transferre; aliae in statione, gressu, cursu, saltuque producendo consistunt; aliae sunt, ut musculi sibi ipsis robur addant. Ad maximum enim, ut Noster docet, musCuli robur, requiritur certa in glutine animali firmitas; haec autem adquiritur pressione, quae est in mus Culi actione, dum lacerti ad se inuicem accedunt. Alia porro utilitas musculorum in figuratione ossium est, licet non negandum sit, omnem ostium figurationem et indurationem musculis tribuendam non esse ; exempla praebeant dentes et auditus ossicula; paucissima interim ostium adulti hominis ab ossibus laetus esis

discrimina, quorum ratio in musculis non inueniatur, Noster innuit. Humores praeterea Corporis humani musculorum motu promoueri, et secretiones et excretiones ab irritabili natura organorumpendere, ad omnes tamen stimulos eodem modo

se fibras irritabiles non habere, et a stimulis aliis alias partes vehementius astici, ostendit; multum interim in diuerso ad stimulos habitu diuersa earum partium velamenta, quae ab aliis aliisque partibus facilius penetrentur, sagere, monet.

355쪽

C m pro gradu doctoris, praeside Ill. Η A L L E R odisputaret an. 17 7 Cl. Auctor, obseruatio nes medicas et botanicas exhibuit, atque in his industriae et cognitionis suae, circa vegetabilia non vulgaris, plura dedit specimina. Eandem operam

et hactenus continuauit, atque nun C alia, nouaquo communicat obseruasa, quae partim variantem plantarum habitum, partim specierum proprietates, harumque nomenclaturam et synonymiam, partim generum constitutionem concernunt. Et cum eius modi plantarum rite instituta examina, ac inde en Diste obseruationes, maximum rei herbariae adferant

emolumentum, omnino Cl. Auctoris libellum, licet paruae sit molis, lubenter perlustrauimus bo-tanicisque merito commendamus. Omnia hic proposita enarrare atque repetere, nimis prolixum foret, paucissima ex plurimis seligamus. Myrica cerisera p. q. stamina modo quatuor, modo sex, et Carpinus be- tutur octo ad quatuordecim gerit, ita, ut bina Communem semper habeant pedunculum, basique conglutinata sint. Alaternus non dioica est, sed perfecta planta. . Eicinur vulgaris rore caesio aspersus, p. 1 o. calicis floris masculini lacinias obtusas, rutilans au tem nullum rorem, ut easdem lacinias longe acu minatas habet. Abari vulgaris stamina basibus sunt connata, et quaelibet lacinia tubae inscriptam ostendit lineam , versus interiora productam, quo via pollinis spermatici indicare videtur, praeterea fruitus

non sex locularis est, sed sex quidem septis profunde Tom. XL. Parr α δ distim

356쪽

dis iniuis, quae autem axi media destituuntur, ut in papauere. Musiari ouarium, nulla nectaria, et P. Is Bocconia, ut iam IACQUINus PL Carib. scripsit, nulla offert petata, et Acuui Nus in hac stamina duodecim, Cl. Auctor vero sex, utrinque scilicet tria numerauit. illamentis tenuissimis ex receptaculo ortis, antheris duplo longioribus, calice delapso, propendentibus, ouarium est pedicellatum, circu- P. z3. lo auctum, et stigma bifidum villosum. In Nigella orientali tres aliquando siliquas, totidemque nectaria, et stamina septem; in Isopyro etiam tria nectaria, et siliquas septem ad duodecim, non omneSP. z . recuruas Obseruauit. Gremiae occidentalis calicis minnophylli segmenta in fine in exiguam cauitatem intinxius contra cta, petata primo in tubum coarctata, dein expansa, subtus uno sulco inscripta, fine leuiter bifido, margine paucis exilisiimis sinubus inaequali, et nectarium in origine cuiuslibet petati scutiforme, rotundum, stellae, stylum cingenti, im

Cumbens notauit, et Sarmalae ouarium a calice paulo remotum, staminaque, lata basi ex calice orta, vacuum constituere, asseruit Cl. Auctor, quod nectar continetia calicem huius plantae solium florale. et stigma pedem unicum, trigonum, nunc incusemm, nunc intortum, nune rectum appellauit. P 'Mesembryanthemi burbati calix sexfidus est, et tubarum numerus senarius, nectaria etiam, siue glandulae sex diuersis sedibus in origine staminum latent. P 33 Dio Dyros Hirginistin mas stamina gerit sedecim, ex

lando corollae oriunda, filamentis vix ullis, antheris apice conniventibus, duos autem stamina constituunt ordines, et octo reliquis paulo inferiora. Paulae calix quadripartitus , corolla tetrapetata,

P staminibus octo ad decem instructa visa fuit. Ea nunculam bulbosum in repentem mutari, in prioribus Obseruationibus asseruit Cl. Auctor, nuperiores autem

357쪽

obseruationes contrarium docuerunt; ubi insimul monet, globos istos, quales auctores et describunt et dolineant, sorte morbosos vile, ortos, quando planta ad radicem sa noua producit germina; in naturali planta soliorum radicalium lata basis bulbum squamosum essicit, qualis in Porro esse solet. τυ cusius reliquis melius radicem expressit. O- p. 26. leviper et Humana L IN N. non differunt, et Cerm P. 33. Ilium aquaticum, Stellaria nemorum, et Stellaria dicho torus L INN. sorte unam constituunt speetem. Hostum lanatum L Iu N. duplici loco,ut synonymum, p. Ir. Airae scilieet et Auenae, proposuit πω N N I U S. DeL p. I9. Himi sinariae fol. minoris nomine acceptam plantam. copiose descripsit Cl. Auctor, certe ob omnibus,

a LINNAEO enumeratis, differt.

Noua physico - medica. Regia scientiarum societas Gottingen is in conuen

tu, cui destinatus erat dies vigesimus quartus, mensis septembris, de commentariis iudicium tulit, qui propositam quaestionem oeconomicam de ovium eu tura in prouinciis Honoueranis emendanda enues eauerant, et praemio quidem dignus tu die tus est ab Adademia commentarius, cuius auctoreum nomen suum schedulae obsignatae non ad seripsit, ignoraturi In alio eonventu, die nimirum duodecimo mensis nouembris, quo memoriam landationis suae Academia celebrabat, propositum distribuendi prae-

358쪽

mium earuit opportunitate. Etenim omnino nubium ea aeceperat commentarium , qui infectorum lucenti in tradidisset naturalem historiam η, . cui tamen elaborandae binos praegressos concederat annos. Argumento itaque hoc plane reiecto, repetit illud, quod ante hunz annum iam proposuerat: Determinare nimirum, quantum attractio montium ingentium valeat, ad directionem grauium mutandam, et methodum, rem experiundo cognoscendi, aut, fieri possit, obstructiones i Aser exhibere. Leges, sub quibus societas commentarios expectat, superius iam indicatae fuerunt ). Eodem hoc die societas commentarios quoquo

perlustrauit, qui argumentum de communioneposcuο- rutti discusserant. Bini quidem Auctores anno iam praeterito assensum societatis promeruerant, variis tamen rationibus permota, neutri praemium concesserat, sed utrumquo, duplicato praemio, exhortata fuerat, ut varia argumenti momenta pressius

tangerent, remque, qua fieri posiet, summa diligentia determinarent. Ab utroquς societas voti sui facta est compos. Vterque enim ad eam ausos et emendatos suos misit commentarios, in quorum altero pascuorum communio prorsus disiuaderi, in altero autem ea in pratis humidis, non vero in siccis, sylvis, agrisque concedi dicitur. Quilibet vero cum tam grauibus ad confirmandam suam sententiam usus erat argumentiS, societas aequum esse iudicauit, ut duplicatum praemium dirimeret, atque singulum singulo tribueret. Prioris commentarii, qui pascuorum communionem dissuadet, Auct0r nondum innotuit; posterioris vero, FR ID ERICUS GUILI EDNUS WEIS SEN BORN, Gothan. hoc ipso tempore

- vid. Comment. h. Vol. X. P. 369, et III

359쪽

moderator studiorum atque morum nobilis iuueniget Gottingae commoratur. Nunc vero in annum se quentem, . 176 , nouam proposuit societas quas. stionem. cuius solutio ante primum mensis septembris diem ipsi est tradenda: quaeritur nimirum, quo-m9os prata per irroratiun r artificialet, quam fieri possest mmmodistat atque e fiat istar postat emendari8

Sopietas quoque eodem hoc conuentu duo distribuit praemia, quae tironibus, in eadem Academiae commorantibus,quotannis solet exhibere. Alterum. quod ad annum praecedentem I76ὶ pertinebat, P portauit CAROLUS GOTπLIEa WAGLERi haud ita pridem Brunsvigam voeatus, ibidem Professon Anatomiae constitutus: et alterum pro hoc anno,

HENRICUS AUGUSTUS WRIS aER G, in theatro

anatomico Gottingensi Prosector. Hie societati δε-

tunam obtulerat obserua tum m de animasiulorum infm, horiorum genes atque indole, qua de re in alio, priuatim habito. conuontu coram societate experimenta, fecerct, eiquo microscopiorum ope ostenderat. Ille vero in commentario quodam nouam tradiderat ossa dealbani methodum, cuius pr*ecipuum artificium in eo consistit, ut muriae, in qua ossa, nondum siccata, sed recentia, nec prorsus a carnibus denudata ma erantur, ad e*citandum maiorem putrefactionis gradum, adiiciatur aliqua sanguinis cerebrique animalis copia. Quo vero muria. ham simul possin aquari, maceratio in vile instituatur, in quo halices ad nos apporthri solent, vel, si illud haberi nonii osset, saltim muriae halicum aliqua eortio affunda tur macerandis ossibius. Regia Scientiarum Academia misissu qua stionem proposuerat I: qua mitione Erat a cossiuss

360쪽

musco obtecto possent emendari , et promiserat ei, qui

emendationis huius optimam doceret methodum, solitum praemium; quo, responsio inter duodeuiginti, quae Academia ad hanc quaestionem accepe-rst, optim , t m anno 176 Coronata suit, cuius Auctorem M. 1 ACOEUM STENIuM esse vidimus ex eius, super hao re, conscripta dissertatione, quam inclyty Az demig, una eum quatuor aliis, do eodem Rrgumento bene compositis commentariis

Memoriam virorum, fama atque meritis claro rum, dignis renouare laudibus, 'osque ad imitam

dum posteris quasi proponere, eo laudabilius est im'itutum. quo magis hi ad imitationem eo solent ςompelli. Sapienti itaquo consilio vir quidam, qui

noΙuit nomen tuum patefieri, Fgcultati medicorum Parisinae centum misit thaleros, quos 'Onstituit praemium ei, qui optimo Mogio memoriam LUDOvIC

DuRs aer, ordinis medicoxum Parisini Doctori quond m Mgentis, medicinae Prosessoris, Archia. tri Regii, viri de medicina Hippocrati mervissim sit renouatur's. Quo itaquo voluntati ignoti limius viri, do historia et arte metdiea solliciti. fiat satis. ordo medicorum declar uit , se in uonuentu sollemni, cui destinatus est dies duodevigesimus mea- iis octo is, anni subsequentis, 176 , Praemium hoc propositum ei esse attributurum , qui optimo et

dicauerit, scriptoram eius optimum suppeditauerat inaei ci- , et theoriam aeque ae praxin quae celebri huic

medico in morbis tum acutiri cum chronicis Vitata fuit.