Commentarii de Deo trino, de Verbo incarnato, de Deo consummatore

161쪽

DE IPSO INQARNATIONIS MYSTERIo 3Taclionis nitiva esse ipsam Verbi personalitatem ut terminantem humanitatem materialem ipsam humanitatem ut terminatam a Verbo Q et Holgela ait n. 25 ), a Uni igitur hypo Statica, phySic sumpta, consistit in personalitate Verbi et humanitate, non quidem absolute, et Secundum e Sumptis, quia Sic Sumptae poterant ambae esse, quin essent unitae, ut patet Sed Sumpti re Spective h. e. in humanitate ut terminata a dependente ab hypostasi Verbi et in h3postasi Verbi ut terminante humanitatem ita dependentem .

CAPUT SECUNDUM

DE Unionis Hypostatica Actjunotis 25. Hic Occurrunt plures quaestiones subsidiaris tum de facto tum de possibili, quae commode revocari OSSunt ad haS, UiS, quid, qu0m0d0, qthania, qualiS.

26. Non inquiritur de causa efficiente ores enim perSOnde divinae incarnationis opus sicut et alia opera ad extra esse cerunt: Sed praecipue de persona assumente et de causa merit0ria. 1. De Persona assumente 27. Praeno inussum. - Doetrinae Sabellianorum de unica in Deo perSona, consectarium ne dessarium fuit, totam divinitatem in hypothesi incarnationis quam quidem ipse Sabellius

negaSS Videtur cf. Peta v. l. 1, c. in I carnem SSUID PSisSe, mortuam SSe, et . unde derivatum est nomen si atri passianorum haud constat vero, hos haereticos dixisse aliam personam divinam prae Filio carnem assumpsiSSe. Alio quoSdam qui de liae quaestione erraverunt, indicat SuareZ, d. 12 S. 1, contra quos Statuitur

Propositi O. Sola Filii persona naturam numanam RSSUmpsit. - Juxta Suare est de fide desinit in quinta Synodo Constantinop ΙΙ) etc. et distinctius habetur in Symbolo Conc. Toletani XI Den ginger n. 231), et in prose Ssione dei, quam Innoe. II Waldensibus praescripsit Ibid. n. 368ὶ Prob. I. Solus Filius dicendus est in earnatus, Si Scripturae, quotiescumque de incarnatione loquuntur, eam Filio tribuunt,

162쪽

138 DE NERBO INCARNATO nunquam Patri aut Spiritui sancto imo ab his potius excludunt atqui res ita Se habet ergo. Minor ex Scriptura patet: Quoad primam partem V. g. X JO. 1.14, a Verbum caro actum est B, bid. 3.16, si Si Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum daret quoad

Secundam vero partem, V. g. ex O. 14 28, a Pater major me

est ' quae verba salsa viderentur, si Pater etiam incarnatu Ssuisset), et ex do. 15. 26. st illam vobis a Patre Spiritum veritatis D quae veraciter vix diei potuissent, si Spiritus Sanctu Sjam in carne venisset . Consonant Symbola re ui conceptus est de Spiritu sancto ui propter no homines... s). - ΗOU

II. X Patribus, dicit S. August. l. 15 de Τrin. c. li), si Ideoque non Deus Pater, non Spiritus sanetus, non ipsa Trinitas, Sed solus Deus Filius quod est, Verbum Dei cur factum est, quamviSorinitate faciente . Ita et S. Fulgent. contra Ser. Fa8lid. e. 18 Non ergo Patris, neque Spiritus sancti illa quae solius Verbi est caro quia Deo Verbo non est eum

Patre et Spiritu Sancto unius personae communi n. id PetaV.,

II. Ratione congruae plurimae a Patribus raduntur, propter quas conveniens fuit Filii personam, potius quam alias incarnari V. g. s. ut qui ab aeterno erat Filius Dei fieret in tempore Filius hominis 2 ut a Verbo per quod facta sunt Omnia, Omniare Sinurarentur ra. ut persona media in Trinitate esset mediator inter Deum et hominem. Cf. S. ho m. 3 qu. 3, Suare Z,

i. e.

Dice S. Incarnatio, utpote opus ad extra communis est toti J rinitati ergo non sola persona Verbi humanitatem Ssum PSit. Re SP. Dist. Anteced. Incarnatio quatenus est silicientia idest quatenus producit et conservat naturam humanam, ejusque Unionem cum Verbol, commune est opus lotius Τrinitatis, conci incarnatio termina live spectata idest dum quaeritur, quis it habens naturam est communis tribus personis, nego. Verbum

videli stet ei minare humanitatem significat hane hypostasim quae jam habet naturam divinam, indipere habere, ut Sibi

Propriam, naturam quoque humanam haec ergo terminatio, quae non Si proprie operatio sed tantum relatio Seu OVUS reSpectu per Sonae, pertinet ad ipSam hypo Stasim, non quatenu Sest natura hoc aliquid sed quatenus est hypostasis hic aliquis):

163쪽

DE IPSO INCARNATIONIS MYSTERIO 139 et cum hypostasis ratione distinguatur a natura, non magis proinde repugnat, solam personam Verbi, functione sua hypostatica, terminare humanitatem hanc singularem, qu3m repugnat idem ipsum Verbum generari, quin tota rinitas generetur Doctrinam nostram sic tradit S. homas 3 qu. 3. a. 4 corp.), Id quo de S actionis in assumptione commune est tribus personis Sed id quod pertinet ad rationem termini, convenit ita uni personae, quod non alii: tres enim personae secerunt, ut humana natura uniretur uni personae Filii D. Cf.

potuerint assumere unam eamdemque naturam humanam vel

angelicam. Negat S. Anselmus cum Seolo, quibus Lugo lavere videtur affirmant S. homas et theologi communiter anceps haeret Petavius. - . Utrum una eademque persona divina duas plure SV potuerit assumere naturas V. g. humanasi. 1 firmat S. homas. Sed quaeri ulterius potest, an diversae istae humanitates ab una persona assumptae dicendae essent plures homines, an unus thomo. heologi communiter cum . horna SuareZ, etc. contra VasqueZ negant esse duos vel plures homines cf. LURO, d. 3, n. lT, Sqq. . - . Utrum Singulae personae divinae, Pater vel Spiritus Sanctus aeque ac Filius, potuisset assumere

naturam creatam. Videtur eum S. I, Oma affirmandum Dunio enim Verbi cum natura humana saeta est in personalitate personalitatis vero rati ex aequo convenit tribu perSoni S. 4. Utrum ipsa nati ira divina potuerit assumere aliam naturam Seu incarnari. Natura formaliter qua talis non potest naturum

aliam assumere nec aliquid aliud agere ut dicit S. hom ., in 3 d. 5, qu 2 a 3ὶ sic enim, ait S. Oetor non haberet SSO in re sed tantum in intellectu Dergo sola ratione subsistenti do potest divina natura assumere aliam naturam. In hypothesi porro sub si Stentiae absolutae in Deo, admittere licet, naturam divinam ratione hujus absolutae subsistentiae posse instarnari et ita juxta Billuari, d. i; a 3 docent communiter homiStae, qui praeter subsistentias tres relativas admittunt in Deo subsistentiam absolutam Alii vero theologi qui relativas tantum Sub Si-

Stentias in Deo agnoscunt, negant naturam divinam OSSe incarnari. s. Franget in thes. 32 n. I annot. - . Utrum Suppositum creatum possit absolute loquendo alienam naturam

terminare et hypostatice sustinere. Id admittebant aliqui vete-

164쪽

140 DE VERBO INCARNATOriores apud SuareZ, d. 13 S. 4 n. l), cum in hoc nunam viderent repugnantiam meganta nomiStae communiter et alii propter limitationem personalitatis creatae. Cf. Billuari, d, 6, a. 1.

2. De Causa Meritoria 30. Propositio I. Nec humanitas Christi, nec ipse Christus meruit unionem hypostalicam. Proh primuinPS. - Si humanitas Christi istam unionem meruit, sui per aelio neci Stam unionem vel 1 tempore, vel 2. natura et ratione praecedentes atqui neutrum dici potest;

ergo.

Prob. Min per parteS. 1. Non meruit per actiones istam unionem tempore praecedente8 nam a ho damnatum est ab Ecclesia contra Originem, SSerentem mentem Christi ante Christum exstitisse vid. Cone. OnStantinop ΙΙ, an 6 Den Zinger n.

192j ad illud de tota Christi humanitate asffirmare, induceret Nestorii errorem de duplici in Christi persona. - Praeterea b)elgi a Deo humanitas Christi aliquo instanti reali ante unionem

sui cum Verbo productu suis Set illam unionem nec de condigno nec de congruo mereri potuisset humanitas enim ista esset mera creatura, cujuS Opera Si opera ponere potuisset in nullam proportionem haberent ad substantiam incarnationis. 2. est meruit per aetiones natura priores Subsistentia est conditio prae requisita ad operandum non enim operatur humanitas sed homo ; atqui humanitas Christi nunquam habuit subsistentiam humanam ergo non meruit per actiones etiam natura prioreS. - Cf. Lugo, . . . 1 in Ol Zelata, . 354. Proti. Se unda urs. meritus suisset Christus istam unionem aut . per actione tempore Vel natura priores, aut . per merita unionem Subsequentia et a De praevisa atqui neutrum dici pote Si ergo.

Prob. in per parteS. - 1. On per aetiones tempore vel natura priores Cum enim Christus unione hac con Stituatur, implicat eum comt,let Sumptum, et con Sequenter ejus meritum, SSe tempore Vel natura priuS inione. 2. Nec per merita unionem Subsequentia. Juxta doctrinam

omnium lieologorum cum S. li Oma 3 qu. 2, a. 11 cor P.), a principium ineriti non cadit sub merito a alias enim idem esSet meritum et praemium, causa et elIectus, adeoque idem

165쪽

DE IPSO INCARNATIONIS MYSTERI 141

prius et poste i ius); atqui uni, hypostatica in Christo est principium et radix omnis meriti ergo. - ΗOlZelaia n. 356. Dices. Praenuntiatum est de Christo Ps. 44. Dilexisti justitiam, et odisti iniquitatem : propterea unxit te Deus Deus tuus oleo laetitiae nempe divinitatis prae consortibus tuis Q item Apoc. 5. 2 Dignus est Agnus, qui Occisus est accipere virtutem, et divinitatem n atqui se aperte signi sileant Christum meruisse unionem hypostaticam Pergo. Res p. ego in Nam in utroque textu agitur non de unitione personali humanitatis cum divinitate in instarnatione, sed, hae supposita, de externa Christi glorificatione et de ultu divino ipsi praesertim post passionem et resurrectionem, tribuendo.

3l. Pro DO Attio II. Veteres patriarchae 1 ipsam instarnationem secundum Substantiam nec de condigno ne de congruo meruerunt, attamen 2 aliqua ejus circumstantius nempe

stirpis logi et temporis non quidem de condigno sed 3 de

congruo meruerunt. - Si communis de circumstantia autem

temporis Lugo l. p. n. 34 dicit se valde dubitare.

Prob. Plion RPS. - Principium meriti non adit sub meritori atqui incarnatio secundum substantiam est principium omnis meriti ergo. Proti. Securi in nrS. - Ad meritum de condigno requiritur, praeter alia conditiones, promissio, quod si quis hoc vel illud praestet, praemium illud rependetur atqui nuda promissio hujusmodi facta est Patriarchis circa instarnationi subStantiam ergo. Proti tertin DuPS. - Patriarchae dicendi sunt aliquas incarnationis cireum stantia de congruo meruisse, si hoc non solum non repugnat in se, sed etiam in Seriptura innuitur; atqui 1 non repugnat in se potuit enim prius decerni et praevideri Christus suturus, postea vero ex meritis Patrum decerni, quod nasceretur ex tali progenie tali tempore, tali loco.

2. Id videtur ex Scriptura colligi ita ad Abraham dictum est Gen. 22 16 Quia secisti hanc rem et non pepercisti lio tuo

unigenito propter me, benedicam tibi. . . et benedicentur in semine tuo omnes gentes terrae V simili lacla est promissio

Davidi 2 Reg. 7 16 propter bonam voluntatem templum sedi- seandi ergo.

166쪽

142 DE VERBO INCARNA TODDA. Verba Angeli Dan. 9. i. si Septuaginta hebdomades abbreviatae sunt , juxta hebr. significant tantum tempus illud praestaeum aut desinitum 8Se, ac proinde non Ostendunt Danielem incarnationis accelerationem merui SSe.

32. Propositi III. Beata Virgo supposito decreto incarnationi S et Supposita quoque ipsius gratuita electione in Dei matrem raude dii nullatenus merere potuit Vid. SuareZ, d. 10, s. . n. 2 maternitatem divinam non quidem 1 de condigno, sed ' de congruo aliquo meruit. Prob. Pimn nrS. - Ad meritum de condigno requiritur promissi atqui nulla facta est B. Virgini promissio divinae

maternitatis ergo. Adde, merita cujuScumque ereaturae purae condigne adaequari per beatitudinis consecutionem et augmentum atqui divina maternita est bonum alterius ordinis, ad quod creata merita proportionem non habent. s. SuareZ, d.

Prob. SecundR DRPS. - Patres et liturgia docent, . Virginem meruisse aliquo modo maternitatem cita S. Hieronymus epist ad Eustoch. , si antae exstitit puritatis ut mater Dei esse mereretur , et S. Ug. de nat et grat. c. 36 , si Condi per meruit et parere eum, quem conStat nullum habuisse peccatum ita et hymnus Eeelesiae, si quia quem meruisti portare atqui non meruit de condigni ; ergo de congruo Dicit Lugo n. 39, si Non magis repugnat, Virginem meruiSSe maternitatem, quam alios Patres meruisse esse Christi progenitores ... quia Abraham non potuit mereri esse Christi progenitorem, nisi merendo quod aliquis vel aliqua ejus filia Christum generaret, vel quod ipse vel aliquis ex ejus posteris generaret Dei genitricem a. Di eos. Si Maria meruit ut Filius Dei ab ipsa nasceretur, principium meriti sub metito caderet merita enim humana omnia in hoc uno Christo ex hac nominatim matre genito fundantur a praeterea nonni Si intuitu maternitatis divinae concessa sunt Mariae tot ac tanta gratiae et gloriae dona singularia; atqui repugnat principium meriti Sub merito cadere Pergo non meruit B. Virgo divinam maternitatem. Resp. Dist. Maj. Si nondum praevisis meritis Salvatoris B. Virginis sutura opera meruissent coram Deo, ut ipsa in matrem Dei eligeretur, principium meriti Sub merito caderet, cone. si suppositis, inde pendenter a matre Salvatoris meritis, et supposita gratulla Mariae electione in matrem Dei, ipsa antequam

167쪽

DE IPSO INCARNATIONIS MYSTERIO 143

Salvator acti instarnaretur posuit per Salvatoris gratiam opera de congruo meritoria ut ad divinae materni latis dignitatem elevaretur ut dignum Filii habitaculum essit ei mereretur s), principium meriti sub merito caderet, nego Quod ut explicetur, supponenda sunt l. decretum generale de Verbo divino ex aliqua matre humana incarnando, ac 2 praevisi divina mortis ejus infinite meritoriae et satisfactoriae in qua satis saetione praestanda Christus independens fuit Mal re praesertim si cum pluribus dicatur vita Christi nonnisi per dispositionem specialem Dei ultra naturae lege usque ad crucem Servata : Vid. Lugo, d. 8, Ian. 5, 86). Hi ergo Supp08itiS, concipi potest 3 Deus opescientiae mediae videre Mariam, in hypothesi talium et alium

gratiarum ita ei cooperaturam, ut de congruo meritura e88 et ut Salvator jam praevisu ut Vir adultu8, ab ipsa prae aliis mulieribus carnem in tempore Ongruentius sumeret. Deinde 4.

Deus intuitu meritorum Christi, liberrime electa Maria in Christi

matrem, decernit ei absolute illam seriem gratiarum Singularium, ex quarum usu fideli SSimo fit 5 ut Maria mereatur do congruo in exsecutione divinam maternitatem. In qua expOSitione, ut dicit Stent rup theg. p. 1221ὶ non magis Virgo merens malernitatem divinam meretur in earnationem, quam CiviS qui impetrat, ut rex urbem aliquam visurus in suam potiusquam alterius domum divertat, ipsum simpliciter adventum regis meretur , nec magis meretur di Vinae maternitalis praedestinationem quam, juxta plurium theologorum Sententiam justus

per opera bona Vere meren gloriam aeternam, meretur praedestinationem ad ipsam es de De Uno n. 109) Beata Virgo ait

S.Ihomas 3 qu. 2 a. 11,ad 3 dicitur meruisSe portare Dominum Omnium, non quia meruit ipSum incarnari sed quia meruit ex gratia sibi data illum puritatis, et sanctitatis gradum, ut

congrue posset SSe mater Dei. D C s. Suare Z d. 10 S. 8, . . ART. 2. - QUID IMMEDIAT ASSUMPSI VERBUM DIVINUM 33. Proeuotundum. Jam Vidimus Verum corpus animamque laumanam rationalem, Seu integram natui'am humanam, a Verbo divino juxta catholicam doctrinam assumptam suisse. Inquirunt praeterea theologi, utrum immediate assumpserit Verbum non tantum corpus et animam, Sed et alias huma-

168쪽

44 DE VERBO INCARNATOnae naturae parte ac praecipue Sanguinem. Illud vero dicitur assumi vel uniri immediate et proxime Seu si Secundum hypostasim , quod a Verbo terminatur immediate sive nulla alia parte mediante dicitur vero uniri mediale, seu si in hypostasis, par quae non immediate Verbo conjungitur inest tamen naturaliter in natura a8Sumpta. - Durandus negavit Sanguinem immediate a Verbo assumptum fuisse, stander etiam et quidam ut herani dicunt corpus Christi in coelo exsangue suisse ut scilicet negent Catholicam doctrinam de c0ncomitantia in Eucharistia. - ΗOlZelau, D. 304. 34. Propositio. Verbum divinum immediate assumpsit sanguinem. - Certa et communi Sententia. Pro L. I. Verbum imi ne diate assumpsit quidquid ad naturae humanae integritatem pertinet atqui sanguis ad naturae humanae integritatem maxime pertinet juxta Levit. 17 11 ubi dicitur u anima carni. in Sanguine n Sse ergo. II. Ex ebr. 2. 14, si uia ergo pueri communicaverunt carni et sanguini et ipse Similiter participavit eisdem D. - Εx hoc odo, Christus aeque SSumpsit carnem et sanguinem, Sicut et caeteri homines iniqui carnem immediale a88um pSit ergo.

III. Scriptura pluribus logis 1 Petr. 1 49 Eph. 1. 6 1 do. 1 T redemptionem nostram adscribit sanguini Christi atqui pretium thoe non haberet sanguis nisi immediate Verbo unitus

esset ergo.

Scholion l. - Ex paritate rationis Verbum immediate

RSSum pSit, praeter Sanguinem, alia partes integrales, inter quas enumerat Hol Zelata, . 308, OSSA, DerVOS, Rrteria S, membranas, item ungues et apillos cista enim omnia ad naturae integritatem pertinent. Non assum pSit autem Verbum immediatu sed tantum mediate, id est in humanitate assumpla lacrimas, Sudorem, Salivam aliaSque corporis Superfluitates, quae ad humanae naturae integritatem et persectionem non pertinent, quaeque proinde non erant unitae Verbo in triduo mortis, nec sunt nunc in Eucharistia. Scholior P. Verbi unionem immediatam cum corpore in isto triduo inter='uptam esse, censuerunt ante Gabrielem antiqui aliqui atres es Petav. l. 12, c. 19,): im ex iis S. Ambrosius tradi de Symb. Apost. c. 13 pulavit non tantum carnem sed et animam a Verbo tunc ad tempus separatum fuisse. Attamen, in non dubium est quin vulgo a theologis,

169쪽

imo ab Christianis opinio ista repudietur ibid. n. in et contraria dicitur ab Holgeta n. 269J, si communis et certa sententia . Probatur ex Symbolo dicente Christum suisse sepultum et descendisse ad inferos atqui Christus nihil aliud est quam divinitas conjuncta cum humanitate, aut tota simul, aut cum ejus partibus ergo. - Verbum illo triduo non suisse

hominem, tenendum est cum Vera et communi sententia contra Hugonem Victorinum et Petrum Ombardum : etsi enim Ver bum manserit hypostatice unitum animae et corpori separatis,

non erat unitum naturae integrae. - eta V. . . , c. 20.

Setiolion A. -Τotum moraliter loquendo Sanguinem quem Christus in Passione effudit non vero quem in tota vita habuit)remansisse conjunctum eum Verbo in triduo et ab ipso in resurrectione re assumpturn docet Sententia communis cum Dominicanis contra Francis canos , et equitur ex jam dictis sanguis enim iste pertinebat ad integritatem humanitatis et sui immediate assumptu axiomate autem recepto et quod Verbum semel assumpsit, nunquam dimisit o. f. ΗΟl Zelata n n. 70, sqq.

pletae et accidentia possint assum a Verbo , solvenda est ex principio, quod illa Sola Sunt assumptibilia quae sunt intrinsece capacia propriae subsistentiae et existentiae persona enim divina aliquid assumendo non tanquam forma constituit illud, sed mereterminat. Quidquid ergo non 8 Secundum se terminabile seu capax propriae subsistentiae aut existentiae non potest assumi immediate a persona divina Hinc anima rationali est assumptibilis, cum posset per Se Xistere et subSiStere non ita vero ae idens saltem immediate bene vero mediante Substantia cui inhaeret). Vid. Billuari , . , a. 1, 3 SuctreZ, d. 5, ecl. 8, n. 2. - Sed creatura irrationalis ait S. homas 3 qu. 4 a. 1 ad 2 non habet congruitatem, ut uniatur De Secundum esse

36. Praecipue inquirunt ilie Ologi 1. utrum Verbum assumpserit humanitatem per aliquid absolutum an per aliquid relativum seu utrum uni lacla Sit in aliquo absoluto an in relativo; 2 an ita unio acta est, ut humanitas amiserit aliquid positivum;

170쪽

146 DE VERBO INCARNATO3. an ita, ut humanita existat existentia Verbi 4 an, et quo Sensu Verbum RS Sum pSerit earnem mediante anima. - De his

breviter agendum diStinetis para graphis. g. 1. Utrum per aliquid absolutum 37. Durandus ex doctrina sua peculiari de una Ola sub Sistentia eaque absoluta in De O vid de Trin. n. 64ὶ docuit in incarnatione humanitatem uniri immediate eum hae subsistentia absoluta et ita terminari et fieri subsistentem, nonnisi mediate vero conjungi cum proprietate personali Filii . - Communis autem Octrina contra hanc sententiam quae alioquin innititur salso fundamento de una subsistentia absoluta in Deo docet cum S. Thoma 3 qu. 2, arti 1,2) Verbum terminare humanitatem

proxime ut formaliter per propriam subsistentiam relativam. Rationes sunt Q. Humanitas non es ineompleta ratione naturae sed tantum ratione subsistentiae Verbum ergo eam non complet ratione naturiae sed ratione personalitatis. - . Si Verbum terminaret humanitatem proxime per Sub si Stentium ab Solutam non tantium Filius ipse Sedet Pater et Spiritus Sanctus terminarent humanitatem et in earnarentur quidquid enim est absolutum convenit toti rinitati salsum autem est, lotam rinitatem incarnari ergo. - C s. Billuari, d. 6 R. 2.

2. Utrum tollendo humanitati aliqui positivum 38. . Quaestio sed utrum uni hypo Statica ita saeta sit, ut humanitati Christi aliquid positivum et reale de Sit, pendet ex

quaestione alia, an scilicet personalitas sit aliquid reale superadditum naturae singulari aliis verbis, an realiter distinguantur natura et hypogia Sis. - Si Sermo sit de creaturis in divinis enim natura non distinguitur realiter a per Sona) con Stat naturam in abstracto nempe id quod significatur in desinitione rei, realiter distingui quoad multa a natura in concret et ab libypostasi Videlicet natura in abstra et ingludit tantum essentiam Seu id quod est de ratione speciei v. g. naturai usu an in abstracto includit compositionem ex anima et orpore, natui autem in concreto et hypostasis, v. g. hi homo Paulus, includit reale esse, hoc determinatum corpus, deler minatam hane animam, accidentia hae individualia. - Quaestio autem praesens est dedistinctione inter naturam ipsam in concreto et hypo Stasim