장음표시 사용
81쪽
ingenitum D tanquam Patri proprium adhibent, licet ali quando orthod OXis Suspectum fuit, eum ambiguitate ejus abulerentur Ariani ad significandum Filium ne dum gentium, Sed et
m. o sunt processiones in De quot sunt actiones immanentes, Seu peratione ad intrari atqui in Deo sunt duae tantum actiones immanentes, nempe intellecti per quam producitur Verbum, quod intellectus divini ad aequata et infinita expressio est et volitio per quam producitur Spiritus sanctus qui est termi. nus adsequutus et infinitus divini amoris Pergo. Cf. S. ho m. I,
oti S. Cum processi vera Sit Origo manifeste dici nequit ipsa esgentia divina procedere tune enim esset numerisse distincta a suo prinei pio et ab ipso dependens, ac persona in pSa procedens verus Deus non 8Set C s. Κleutgen nn. 951, Sqq.
DE Principiis ivinarum Processionum seneTatim 24. Praenotundu. I. Duplex vulgo distinguitur a Scholasticis principium actionis unum quod et Si pSum SuppOSi- tum agens id quod agit), alterum quo, et est Orma, Vi Seu Virtus per quam agit id quo agens agit), quae cum duplex sit,
remota et proxima duplex distinguitur principium quo rem O- tum unum, et Si pSa natura, proximum alterum, et est naturae facultas aut potentia. Sic v. g. Petrus intelligens est principium quod natura rationalis est principium quo remotum, et intellectu est principium quo proximum intellectionis. II. Circa divinarum processionum pringi pia l. On Sentiunt omnes theologi, juxta desinitionem Cone Later. principium quod esse personas divinas scilicet Patrem esse principium quod generationis Filii, Patrem vero et Filium esse principium quod proceSSionis Spiritus sancti Hoc constat a ratione generali Nam ad cujusvis naturae operationem qua meumque requiritur imprimis, ut natura Sit singularis, et in supposito sive proprio sive alieno subsistat unde axioma: c actione Sunt SuppOSitorum . Et haec quidem conditio ex natura rei tam necessaria est,
82쪽
ut essentia ipsa divina nequeat constipi operans, nisi quatenus in personis subsistat. Constat byspeciatim ex progessionis indole quia quod pro dedit realiter debet realiter distingui a producente nihil enim producit seipsum Pnulla autem est in divinis
realis distinctio nisi inter personas. - . Omnes etiam intentur principium quo remotum divinarum processionum 8Se At Urum divinam, in qua virtus processionum remote continetur. Hoc
constat a)ratione generali mox indieata Natura enim est radiae Omnium operationum. Constat b ratione speciali processionis Quia natura divina est id in quo pro dedens assimilatur et Onvenit cum producente cimo identice communicatur in proce S-
III. De principi quo proaeimo maxime proinde disputatur. l. Durandus docuit principium quo proximum esse ipSam naturam divinam, non ut intelligentem aut volentem, sed etiam ut praeintellectam intellectui et voluntati ; ita ut praeeisis per mentem intellectu et voluntate, Filius et Spiritus Sanctu cen Se rentur procedere. Haec tamen opinio communiter rejicitur, tum a propter rationem generalem, quod essentia quae Vi non Peratur immediate per se, sed per facultates tum bypropter incommoda iurandi enim sententia non sufficit ad explicanda praecipua capita doctrinae catholicae de processionibus, videlicet cur α processio Verbi sit prior origine processione Spiritu Saneti, cur β)illa sit generalio non autem hae e curri sint duae proce S-
Sion eS, non plure vel pauciores. - . Alii dixerunt Sola relationes Originis, paternitatem ei licet et spirationem asstivam, eSSe principium quo proximum progessionum divinarum pro qua
opinione citatur apud Billuart d. 2 a 2 S. Bonaventura vid.
tan e SuareZ. l. 1. c. 5 n. 4). Hanc autem sententiam etiam
rejiciendam esse, suadent hae rationes Principium quo proximum diversarum processionum debet esse activum; relationes autem Originis non sunt activae iam paternitRS V. g. Spe
ctata, ut sorma hypostatica Patris est quidem ipsius forma constitutiva, sed non producit eum spectata autem β ut respectus Patris ad Filium supponit eum jam productum, et ergo non est productiva ipsius. Item J principium qu proximum Pro ceSSi0ni est id, per quod procedens assimilatur producenti V. g. lacultas generatival atqui relatio in divinis non est id per quod procedens assimilatur producenti, sed e contra est id quo et per quod dissert. minora juxta communem Sententiam, ut
83쪽
exponit illuari l. c. post S. homam per totam qu 27, et
qu. 41, a. 5), principium quo proximum et immediatum divinarum processionum non St natura divina prae intellecta intellectui et voluntati, sed sunt ipse intellectus et ipsa voluntas non praecise secundum Se Sed modi sistati relationibus paternitatis et spirationis activae cita ut principium quo proximum divinarum processionum non Solum importat quid absolutum, scilicet intellectum et voluntatem Sed etiam relationes, non tamen ut comprincipia, sed ut conditiones et modo duntaxat. 25. Propositio. Principium quo proXimum processionum sunt 1 intellectus et voluntas, prout 2 sunt notionale Seu quatenus con notant relationes paternitatis et spirationis activae. Pro L. Primninr argumentis theologicis postea enim distinctius ostendetur ubi de processionibus in specie). - I. Processiones divinae sunt per Operationes vitales et immanenteS; atqui in Deo non sunt aliae Operationes vitale et immanenteSquam intellectus et voluntatis ergo. II. Ea sententia praeserenda est, qua posita facilius explicantur praecipua capita doctrinae catholicae de processionibus I atqui talis est praesens sententia : ipsa enim posita explicatur cur l. proe essio Filii sit prior Origine pro gessione Spiritus quia videlicet actus voluntatis supponit actum intellectus; cur . processio Filii si generatio nimirum quia intellectus vi Sua est assimilativus ut postea dicetur cur a duae tantum Sint
proceSSiones quia nempe duae tantum Sunt Operationes ad intra Pergo.
Proti. Secunduin PS. a. Si intellectus et voluntas sine ulla modificatione aut Onnotatione relationum, Ssent principium proXimum quo processionum, potentia generandi et spirandi communis esset omnibus divinis personis perfectiones enim absolutae sunt communes); atqui hoc repugnat ergo. II. Distingui debet realiter, saltem secundum aliquid, principium quo proximum processionis a procedente mihi enim est sui principium Patqui intellectus et voluntas divina in se spectata ac sepositis relationibus non disserunt realiter a procedentibus; ergo nonni Si quatenu con notant relationes Sunt principium quo
Otis. Notat leutgen n. 1078 , tum ei Sonam tum naturam recte dici processionis principium de quo sive eae quo Est tamen
inter locutiones discrimen aliquod quod indicat S. ho m. l,
84쪽
60 DE DEO IRINO qu. 4l a 3 . Praepositio Scilicet eae Originem tantum, praepositio Ver de Originem a principio consubstantiali significat. Itaque quidquid de aliquo esse dicitur etiam eae illo est; at non vicissim Omne, quod eae aliquo St, de eo est. Nam Filius, qui de Patre nascitur, etiam eae Patre esse regi digitur creata vero, licet eae De esse ab ipso Apostolo dicantur, non tamen de Deo
DE Procession Filii 26. Supposita processione Filii a Patre tanquam a principio quod alioquin enim Filius non esset Deusin, praecipue inquirendum est 1 utrum per operationem intelligendi procedat Filius,
et 2 ex quarum rerum intelligentia. ART. I. - UTRUM PERAEPERATI0NEM INTELLIGENDI PR0CEDAT FILIUS
27. Praenotui clum. - De hac re erravit Durandus, ut jam indicatum est, ejusque Opinio juxta Suare I. 1, c. 5 n. ),
temeraria et errori proxima censenda est, quia in re gravissima et supernaturali singularis est et aliena a sensu Sanctorum et a modo loquendi Scripturae aerae D.
28. Propositio Filius procedit a Patre per operationem
Prob. I. Ea Seripturae loca quae Filium vocant si Verbum n Jo. ) si Verbum Dei B Apoc. 19. 13 cf. 1 JO. 1. 1 5. in Verbum quod sui ab aeterno apud Deum n, id est Verbum Dei mentale, Sensu proprio et non metaphorico accipienda sunt atqui Filius non esset Verbum Patris Sensu vero et proprio, nisi ab ipso per operationem intelligendi procederet ergo. Mὶijor Ons lat. Si enim ut ait Κle ut gen n. 969), haec loca per tropum exponere liceat, Patris quoque et Filii nomina impropria diges, et eodem interpretandi genere pleraque dogmata et my-4teria Odes. Imo, tam manifeste declarant haec loca Filium esse Verum et proprium Patris Verbum, ut veteres illi haeretiei Alogi)qui verbum in Deo esse negabant, libros S. Joannis Evangelium et Apocalypsim rejecerint C s. SuareZ l. , . . Minor ipso nomine constata de conceptu enim verbi mentulis
85쪽
est, ut procedat ab intelligente per operationem intellectus et sine intellectu cogitante nudum S Verbum proprie dictum. Cf. Franget in the S. 26 n. I pp. 395 sqq. in Bill Ot,pp. 196, 19 T. II. In pluribus Scripturae locis PrOV. 8 22, Sqq. 'ap. 7. 21 sqq. Iccli. 24. 5, Sqq. in Filiu Dei Vocatur proprio sensu u Sapienti atqui non Si proprio Sensu Sapientia nisi per intellectum paternum procedat ergo.
Major probatur l. ex interpretatione fere universali paucos antiquissimos Scriptores si Xcipias tum orthodoxorum tum haereti eorum, ut con Stat e historia controversis Arianae in qua apud utriusque parti fautore loca praedi et librorum sapientialium de Christo intelligebantur cf. Franget in thes. 7 n. ΙΙὶ 2 ex praedicatione de Filio in novo es tamento eorum sere ad verbum, quae de Sapientia in vetere dicuntur es. lo c. cit Pro V, cum O. 1. 1 5 Hoc cit Sap. cum Hebr. 1. 3 lo c. cit. Eecli eum JO. 1. 14). Minor constat 1 ex ipso nomine si Sapientia , quae ab intellectu oritur 2 ex subsistentis illius Sapientiae testimonio Ecdii. 24.5), uigo eae ore Altissimi prodivi : nomine autem oris in respirituali, nihil nisi intellectus significari potest. II. Ex Hebr. 1. 3, ubi Filius dicitur si splendor gloriae Patris es. Sap. T. 26, et Candor est enim luci aeternae et speeu lum sine macula Dei majestatis, et imago bonitatis illius ; et Coloss. 1. 45, Imago Dei invisibilis s). Gloria illa, cujus splendor diditur Filius est perlaeta divinae excellentis cognitio quam habet Pater atqui hujus gloriae seu divinae naturae intellectionis splendor irradiatio et refulgentia ἀπαυγασμα Filius diei nequit nisi a Patre per intellectum procedat ergo. Prob. M. Gloria δοξα est manifesta et clara cognitio quae de bonitate alicujus habetur atqui gloria de qua hi agitur et cujus splendor dicitur Filius est in ipso Patre non ad extra,
estque proinde perfecti S Simas ergo. Minor constat. Splendor enim est id quod a re sui gente emittitur, sicut radius qui procedit a sole dicitur et est solis splen
IV. Apud Patres frequens est nostra Oetrina. Dicit v. g. S. Aug. in JO. tract. 14 n. ), si Cor tuum attende. . . quando concipis Verbum quod proseras, rem vis dicere, et ipsa rei conceptio in corde tuo jam verbum est. Verbum quod loqueris in corde habes, et apud te est, et ipsa concepti Spiritualis est..
86쪽
sic Deus edidit Verbum hoc est genuit Filium. Et iu quidem extempore gignis verbum etiam in corde, Deu Sine tempore genuit Filium, per quem creavit Omnia tempora vesta e S. Greg.
Nag. Or. 36), Filius appellatur u Verbum, quia ita se habet ad
Patrem Sicut ad mentem verbum n. Et S. Basil. Η0 16, in illud In principio erat n), u Cur Verbum ut conspissuum sit, processisse e mente. Cur Verbum 'quia sine passione genitum est. Cur Verbum ' quia in ago est Genitoris, totum in se Genitorem Ostendens noli testimonia apud leutgen n. 968, et
Oh S. I. Verbum insitum seu mentale magi proprie verbumvogatur quam prolatet lium Seu X ternum, quod potius sermo
aut oratio dicitur. - Verbi autem mentalis, divini et creati similitudines et dissimilitudines explicant theologi post Patres.
1. Similitudines praeeipuae Sunt, quod utrumque verbum est, expressa imago et repraesentati rei cognitae, b ex mente ortum e cum ea ejuSdem naturae, Saltem repraesentatione, dia illa distinctum, et tamen e in ipsa permanens. - Verbo autem divino discrepat verbum mentis creatum praecipue in his, quod sit a adventitium, non essentiale et necessarium, b accidens, non sub Stantia aut hypo StaSiS c temporale, non aeternum et perpetuum, d multiplex, non Singulare et unicum. CL PetaV., l. 6, c. 2, ubi singula hae ex Patribus illustrat. Oh S. P. Cum nomen a Verbum a non intellectionem essentialem sed Filii personam designet, dici non debet, Pater intelligit Verbo , qua locutione signissicari videretur Pater intelligentiam a Filio accipere. Similiter non est dicendum si Pater est sapiens Sapientia genita quem loquendi modum retractavit S. Augustinus, i. 1 Retrasti. c. 26 . Neque his contradicit, quod S. AthanaSius . . ad probandam Filii aeternitatem dicit or. 4 contra Arian. J, Patrem non OSSe esse intelligentem sine Verbo illud enim tantum urgebat . Octor, quod aeternu et necessarius intelligendi actu non potuisset esse sine termino SUO, Verbo nempe mentali. - Recte tamen dicuntur divinae per-SOnae, Sicut et Beati comprehensores, intelligere in ea bo, id est in divina Verbi essentia : quamvis enim in hoc sensu omnia videantur et intelligantur etiam in Patre et Spiritu sancto, tamen Per appropriationem es infra n. 73 in Filio praesertim dicuntur videri, propter ipSius processionem per intellectum. Cf. Franget in thes 29 n. III pp. 430, Sqq.).
87쪽
29. Proenotundu . - Ι. Iam Vidimus, ex doctrina communi et sana, Filium per operationem intellectus paterni progedere. Objectum autem intellectionis et cognitionis divinae duplex praeeipue diStinguitur, necessarium, nempe essent in ipsa divina, attributa absoluta, divinae perSonae, re pOSSibile M ac contingens, seu res creatae in aliqua disserentia temporis existentes cs de Deo Uno n. 38 et inquiritur, quodnam objectum aut quaenam objecta comprehendat cognitio illa, ex qua procedit Verbum. 1. Omnes utique admittunt, Deum Patrem ea ipsa uniea divina cognitione, ex qua procedit Filius, cognoscere Objecta praedicta omnia tum necessaria tum contingentia seu libera, seu Verbum procedere per eam intellectionem, quae est etiam intellectio creaturarum existentium, id quod alii exprimunt dicendo, Filium procedere concomitanter per accidens, aut identide ex cognitione Omnium rerum, etiam creatarum. - Quaestio autem est
2 quaenam ex his Objectis attingat cognitio paterna formaliter quatenus est pr0 ductiva Verbi, ita ut si per impossibile intellectus Patris cognoseeret tantum determinata illa objecta v. g. essentiam divinam et attributa absoluta non vero reliqua v. g. alias personas et res posSibile aut creatas), Filius tamen procederet essentialiter idem qui nunc eSt. - Statum quaestionis illustrat leutgen, Sic, ut e rebus naturalibus 8Sumam exemplum, in herba medica multae Saepe proprietates insunt naturaliter, non omnes tamen ad medendum effigaces. Eo pertinet distinctio, qua utuntur formaliter, sucomitanter. ΙΙ. Constat apud omnes theologo. Vid. itaSse, qu 9, . , S. 2), Verbum procedere formaliter ex cognitione essentiae divinae et attributorum absolutorum Sed de reliquis variae sunt opiniones. - 1. Est Seoti existimantis Verbum ex nulla alia, quam divinae essentis ejusque absolutorum attributorum cognitione procedere 2. Puteani, qui desinit illud insuper procedere
ex cognitione Patris, no vero ceterarum personarum aut rerum
creatarum G. Vasquesti, qui statuit Verbum praeterea produci ex cognitione sui ipsius, sed nudaten iis ex cognitione Spiritus sancti aut reliquoium M. Turriani, qui dicit Veibu in procedere formaliter ex cognitione Spiritu Sancti, non ver rerum OSSibilium. - Sententia autem quae Oinmuni vocatur a illii art
88쪽
64 DE DEO TRINO d. 5 a. ), docet 1. Verbum procedere per se et formaliter ex cognitione non tantum SSentiae et attributorum absolutorum, sed et personarum divinarum a rerum possibilium non ero 2. contra ipsum ita 8Se), Ormaliter ex cognitione rerum existentium, sed tantum per acciden et Oncomitanter, ut dictum est. Hinc duplex propositio. 30. Propositio L. Verbum essentialiter et necessario procedit, non solum ex cognitione SSentiae divinae et attributorum absolutorum, sed etiam ex cognitione trium perSonarum et creaturarum Ossibilium. Prob. Verbum, utpote terminus adaequatus intellectionis paternae procedite cognitione e SSentiae persectiSsima et comprehensiva atqui cognitio SSentiae persectissima et comprehensiva attingit non solum ipsam SSentiam et attributa, sed etiam relationes et creatura pOSSibile M ergo. Prob. in Essentia divina non cognOScitur comprehensive seu quatenus est cognOScibiliS, niSi cognoscatur ut secunda et
communicabilis atque ut imitabilis ad extra et omnipotens: atqui 1 non potest cognOSci ut secunda et communicabilis nisi cognoscantur relationes quae Sunt termini aeterni et necessarii communicabilitatis et secunditatis et realiter cum ipsa essentia identificantur), neque . ut imitabili ad extra et omnipotens,
nisi omnes effectus in Omnipotentia neceSSari contenti, scilicet creaturae possibile cognoScantur Virtus enim non pote S comprehendi, nisi cognOScatur, ad quo effectus sese extendere
possit. Cf. Billuari l. c. Fran Zelin theS. 28, p. 423. Dices. Cognitio ex qua procedit Verbum est prior ipso Verbo, ac proinde Spiritu Sancto; atqui paterna intuitio seu cognitio personarum equit prior SSe pSarum personarum productione; ergo non potest Verbum procedere ex cognitione divinarum
Res p. Dist. G. Cognitio ex qua procedit Verbum est ipso
Verbo producto prior prioritate Originis, Seu a quo, conci est prior prioritate exi Stentiae, Seu in quo, nego. Pater enim ab aetern et suae naturae necessitate seipsum intelligit ut secundum Verbi, id est tanquam principium Verbi et tanquam Patrem, ac consequenter ut habentem actu Secundo ab aeterno Filium, te minum intellectionis suae actualis imo sine illo nec esse nec concipi pote St. Praeterea, simul eadem una at aeterna intellectione intelligit ater seipsum et Filium tanquam unam dile-
89쪽
DE PROCESSIONIBUS DIVINIS Itionem, ut unum principium, Spiritum Sanctum aeternaliter producens ac hujus intellectionis naturae divinae et personarum terminus aeternus et adsequatus est Verbum. Verbum ergo
propter simplicitatem ineffabilem et aeternitatem ipsius non ita a Patre procedit ac si de potentia educeretur, sed existit ab
aeterno simul cum Patre et ex Patre tanquam actu aeternus ab actu aeterno. Cf. S. ho m. 1 qu. 42 a 3. Dist. in Paterna cognitio personarum non potest propter earum aeternitatem prior SSe pSarum productione, prioritate in quo seu durationis cone. prioritate Origini et rationis nego. Neque enim argumentatur SuareZ l. 9, c. 5 n. 3), si e parte termini supponitur necessario actualis existentia ad visionem intuitivam pro omni signo rationis, Sed potest esse prior existentia visionis, quam rei visae. Nam si Deus potest intueri suturas creaturas prius duratione, im aeternitate, quam ipSae existant, cur non poterit Deus ut sic, videre perSona prius ratione, Vel Origine, quam producantur nInst. 1. Verbum est imago Patris tantum iniqui si procedit ex cognitione ipsius Verbi et Spiritus sancti est illorum etiam
Resp. Dist. s. Si imago naturalis et proprie dicta PatristRntum, con . non est imago repraesentativa seu similitudo
aliorum, nego. Contradisi. in . - Videlicet a ad imaginem proprie dictam non suffiicit similitudo, sed requiritur etiam b)deri0atio hujus similitudinis ab arghetypo id est ab eo cujus
dieitur imago. Ad imaginem autem strictissime dictam, requirituro ut modus ipse derivationis seu processionis, ex sua formali ratione tendat ad exprimendam similitudinem ut exponetur POStea n. 45 . f. Fran Zel in the8 31, p. 448, Sqq. Jam vero lique Verbum non ex ipsis rebus a Patre intellectis procedere, sed ex solo Patre Omnia vera in essentia divina intelligente. Patris proinde perfecta imago est Verbum, aliorum Vero est
tantum similitudo. Cf. illot, p. 204, 205.
Inst. 2. Objed tum scientiae concurrit aclive cum intellectu ad terminum Seu Verbum mentale producendum I atqui in nostra sententia objectum cognitionis paternae, ex qua procedit Verbum, sunt re perSOnde divinpu ergo in no Stra doctrina omnestre personae concurrunt active ad producendum Verbum, quod repugnat.
Resp. Dist. Mai. In scientia creata, cujus Objectum , deter-
90쪽
66 DE DEO IRINO minativum intellectus, conci in scientia divina, cujus Objectum est tantum terminativum, nego. - Contra dist. in . 31. Propositio II. Verbum non procedit per Se e cognitione creaturarum in aliqua disserentia temporis existentium, sed concomitanter tantum et per Reciden S. Pro L. I. Verbum cum essessario Producatur, procedit sor- maliter per eam tantum intellectionem quae St absolute necessaria : atqui intellectio creaturarum existentium seu potius relatio intellectionis ad creaturas eXistentes non est in Se neceS- Saria, sed solum in hypothesi creaturae pro aliqua temporis inserentia existentis ergo. I. Illud per se non concurrit ad pro duellonem Verbi quod si abesset nihilominus procederet Verbum essentialiter invariatum et ejusdem rationis ac nune est atqui si abesset rerum existerilium cognitio, nihilominus procederet Verbum essentialiter invariatum et ejusdem omnino rationis ae nunc Si intellectus enim divinus non St mutatus per creaturarum existentiam ergo. Dices. Si procedit Verbum ex cognitione rerum in aliqua differentia temporis existentium contingens est atqui Verbum divinum est absolute nece8Sarium ergo Res p. Dis Maj. Contingens est quoadentitatem et essentiam, Nesto quoad repraesentationem, Subd. quoad repraeSentationem objectorum Secundariorum, nempe creaturarum, cone. I Objecti Primarii, nego. Contradisi. in . - Proinde etiamsi nullae exstitisSent creaturae, Verbum divinum utpote terminus adaequatuSinfinitae intellectionis qua Deus necessario intelligit omne Verum, suiSSet infinite persectum in se, licet creatura ut Xistentes intellegius divinus tune non cognoSceret et Verbum divinum non repraeSentaret. Hinc S. ho maS, 1 qu. 34, a. 3, si Deus cogno Scendo Se cognoscit omnem creaturam, Verbum igitur in mente conceptum est repraesentativum omnis ejus quod actu intelligitur ... Quia Deus uno ad tu et Se et omnia intelligit, unicum Verbum ejus est expressivum non Solum Patris, sed etiam