장음표시 사용
151쪽
porre homisin natura geret, rati subtusor et titia aeissa operis postulavit, ut tenuissimis minutisque ossieυ-ias eaput eoa Fingeret. II. Sed hanc utilitatem rei maioris alia quaedam ineommoritas extrinsecus consecuis est titineret caput tenuiter munitum, et ictibus omn-aionibusque prerris fragiis. II. Proinde morbi quoquae aegrituuinea piariae sunt, dum salus paritur. 3. Me Aerele, inquit, um virtus hominibus per confusum naturae gignitur, vitia ibidem per a nitatem eontrariam
I. Fatum, quod Graeei fπεπρωμένην, vel εἱμαρμνην voeant, ad hanc ferme sententiam Chrysippus, Stoicae prineeps philosophiae, definit Fatum est, inquit, sempiterna quaeaam et in elinrebilis aeris rerum et catena, volvens sinstipsa sese et implicans per aeternoseonsequentias ordines, ex quibus opta leoninexagus est.
2. Ipsa autem verba Cvrysippi, quantum valui memoria, adaeripsi ut, si cui meum istud interpretamentum vide-hitur eas o euriua, ad ipsius verba animadvertat. 3. In
Iibro enim Περὶ προνοίας quarto: ἱμαρριένην egae dicit
βάτου ονσης τῆς τοιαμης συμπλοκῆς. 4. Aliarum nutem opinionum diseiplinarumque auetores ut definitioni ita obstrepunt: 5. Si Chrysippus, inquiunt, fato putat omnia moveri et regi, nee deeIinari tranaeendique
Pollae agmina sat et volumina: eccata quoque hominum et deliet non succensenda neque inducenda sunt ipsi voluntatibusque eorum; sed necessitati cuidam et instantiae, quae oritur ex fato omnium quae sit rerum domina et arbitra, per quam necesse sit fieri, quidquid futurum est: et propterea nocentium poena legibua inique constitutas, si homines ad maleficia non sponte ve-K γ
152쪽
niunt, sed fato trahuntur. s. Contra ea Corysippus tenuiter multa et argute disserit; sed omnium fere, quae nuper ea re scripsit, sententia huiuseemodi est: I. υ - am ita sit, inquit, ut rutions strere m necessar/ο prin- paia eoaeta a res Onnexa sint fato omnis ingenis tamam νεα--ιμ- Osiserum perinde arent to Ob-xire, ut proprietas eorum est ipsa σι ρααἰitas. S. Λα- a sunt par nσturam primitu salubriter utiliterque Mα,--- έIIam vim, quae a fato extrinseeus ingruis, ostensius tractabiliusque transmittunt. Sin vero sunt respera et inscit et rudis, uuisque rerisum bona in re inleuia, ure etiamsi parvo sis nullo treKs--mmo Leoninetu urgeontur sua tamen sereeraret et voruntario impetu in assidui sieta et ει errores ruunt. s. Idque ipsum ut ea rationeinae, sturrens iure et ne
I. Huius deinde rei exemplo non heret nimis aliene neque ilIepide utitur. S ut, inquit, ἰοί - mlin vin
fert deinde verba haee, iis, quae dixi, eongruentia Λιοκα υπὸ τῶν Πυθανορείων υτελοῦ ψηται 'Γνώσν δ ανθρωτους αὐθαίρετα πηματ' Vor ς' ως των βλαβων ἔκαστοι παρ αυτοῖς γινομμων, καὶ καs' μην αυτῶν αμαρτανοντων τε καί βλαπτομένων, καὶ κα- τα τὴν αυτων διανο eν καὶ προθεσιν. 3. Propterea negat oportere ferri audirique homine aut nequam aut ignavo et nocentes et audaces qui eum in eulpa et in
maleficio revicii sunt, perfugiunt ad fati neeessitatem,
153쪽
tanquam in Iiquod sani asylum, et, quae pessime feee-Tunt, ea non suae temeritati, sed fato esse attribuenda dicunt. 4. Primus hoe sapientissimus iII et antiquiauimus poetarum dixit in hisee versibus: γ ποπ , Οἰον δή νυ θεους βροτοι αμιοωνται. ξ ἀγριεων γαρ φασὶ κακ' ἔμ3 -αι οἱ δὲ καὶ αυτοὶ l Σφῆσιν ατασθαλοῖσιν imὲρ μορον αλγε' ἔχουσιν. 15. Itaque Μ. Cicero inclibro, quem De Fato conseripsit, eum quaeationem latam dieeret obscurissimam esse . implicatissimam, Chrysippum quoque philosophum non expedisse ae in ea refert, his verbis Grysippus aestu-
I. Tubero in historiis aeriptum reliquit, bello primo Punie Attilium Regulum consulem in Africa, castria apud Bagradam flumen positis, proelium grande atquere fecisse adversu unum serpentem, in illis locis atabulantem, invisitatae immanitatis eumque, magna lotius exercitus constietione, ballisti atque catapultis diu oppugnatum eiusque interfecti corium Iongum pede a centum et viginti Romam misisse.
thraginiensibus erepto, memoriae man vera qui aei Turitianus super eodem Regum scripserie.
I. Quod satis elebre est de Attilio Regulo, id nupe rime Iegimus scriptum in Tuditant Iibria Regulum e Pium, ad ea, quae in aenatu Romae dixit auadens ne captivi eum Carthaginiensibus permutarentur, id quoque addidisse venenum ibi Carthaginienses dedisse, non Praesentarium, sed eiusmodi, quod mortem in diem proferret, eo constito, ut viveret quidem tantisper quoad fie-
154쪽
I et permutatio, Post Ruiem, gratisanie sensim veneno. eontabesceret. 2. Eundem vero Re Ium Tubero in iis- dein historii redigae Carthaginem, novisque exemplorum modis excruciatum aloenia dieit 3. In retras, inquit, et profundas tenebras eum clauaebant; se diu post, tibi erat visua O ardentissimus, repsnte educebant, et reaversus letus solis oppositum eontinebrent, reique -- tendere in eoerum euios Ogebant. HIPehros quoque eius, ne Onnivere po8set, sursum rem Orsum M vetas inanebant. 4. Tuditanus autem somno diu prohibitum, atque ita vita privatum refert idque ubi Romae cognitum est, nobilissimos Poenorum captivos liberis Regul a senatu deditos, et ab his in armario muricibus praesxω.deatitutos, eademque insomnia cruciatos interisse.
I. Alfenua iureconsultus, Servii SuIpiei discipulus
rerumque antiquarum non incuriosus, in libro Digestoxum trigesimo et quarto, Coniectaneorum autem secun-- do: In foedere, inquit, quod inter populum Romanum, et CartAaginienses factum est, scriptum invenitur, ut, Carthoginienses quotquot annis populo Roman darene sertum pondus rementi puri puti. Quaesitum ques est, quid esset sargentum I purum putum Respondi ego inquit, egse purum putum valde purum: seu novum novirium dicimus, et proprium propicium, augere atque -- lendere volentes novi et proprii signo retionem. 2. Hoe ubi legimus, mirabamur eandem amnitatem visam esse Alfeno puri et puti, quae sit novi e novicii. 3. amat esset Furiosum, tum sane Videretur dici, quasi novicium. 4. Id etiam mirum fuit, quod novicium per augendi figu-xam dictum existimavit, eum ait novicium, non quod magia novum sit, sed quod a novo dictu in inelinatumque alti, 5 Ilia ergo assentimus, qui putuari eas dicunt a putando diutuma et ob eam causam prima syllaba brevi pronum
155쪽
tiant, non Ionga uti existimasseAlfenum videtur, qui a
puro id esse faecium scripsit. 6. Putare autem veteres dixerunt, vacantia ex quaque re ac non necessaria aut etiam obstantia et aliena auferre et ex cidere, et, quod esset utiΙe,ac sine vitio videretur, reIinquere. I.Sic namque --horeae vites, et sic etiam rationes putarι dictum. 8. Ue hum quoque ipsum puto, quod declarandae sententiae nostrae causa dicimus, non signat profecto aliud, quam id agere nos in re dubia obseuraque, ut decisis amput iisque falsis opinionibus , quod videatur esse verum et integrum et incorruptum, Tetineamus. 9. Argentum ergo in Carthaginiensi foedere,utum dictum esse, quasis utretum, Aeoetumque, omnique aliena materia ea-rens, omnibusque ex eo vitiis detractis emaculatum et eandefactum. 0. Scriptum est autem purum putum
non in Carthaginiensi solum foedere, sed cum in multis aliis veterum libris, tum etiam in Q. quoque Ennii tragoedia, quae inscribitur Alexander, et in satira Μ. --ronia, quae inscripta est σις παῖδες οἱ γέροντες.
Praepetibus pennis ausus f eredere coelo
IInsuetum per iter gelidas enarii rea Arctori. 2. In his Virgilii versibus reΡrehendit Higinus praepetibus pennis, quasi improprie et inscite dictum. I. Nam praepetes, inquit, reves ab auguribus pysiarentur, quae
Gut opportune praevoIunt, ut idonere sedes eviunt.
4. Non apte igitur usum verbo augurali existimavit in Daedali volatu, nihil ad augurum disciplinam pertinente. 5. Sed iginus nimis hercle ineptus est cum quid
Frreepetes essent, se acire ratus est: Virgilium autem et Cn. Μatium, doctum virum, ignorasse, qui in secundo
156쪽
Iliadis Victoriam voIucrem praepetem appellavit in boe
Dum dat viseenti prαepes Victoria premam. l. Cur autem tton Q. quoque Ennium reprehendit qui in Annalthus, non ut Virgilius pennas Daedali praepetes,
ae longe diversius, inquit: θυίου
Brundurium pulchro praeeinetum praepete portulet. Et si vim potius naturamque verbi considerasset, neque id solum, quod augures dicerent, inspexisset, ve- .niam prorsus poetis daret similitudine a translatione verborum, non significatione sproprialutentibus 8. Nam quoniam non ipsae tantum aves, quae prosperius prae- volant, sed etiam Ioel, quo capiunt, qui idonei felicesque sunt, praepetes appellantur, idcirco Daedali pennas praepetes dixit, quoniam ex iocis, in quibus periculum metuebat, in loca tutiora pervenerat. s. Loco Porro praepetes et augures appeIIani et Ennius in AnnaIium
Praepetibus Asiare sese pu&hrisque Dei dant. 10. Avibus autem praepetibus contraria aves inferres
appellari, igidius Figulus in libro primo Augurii privati ita dicit Discrepat extrα sinistras, Frume in . ferae. l. Ex quo est coniectare, praepetes appellatas, quae Itiua sublimiusque volitent cum differre a p-epet tia Nigidius inferas dixerit. 2. doleaeen ego Romae, tum eum etiam ad grammaiieoacitarem, audivi Apollinarem Sulpicium, quem in primis sectabar, eum de iure augurio quaereretur, et mentio praepetum aurum facta esset, Erucio Claro, praefecto urbi, dicere praepetes ibi videri esse alitea quas Homerus τανυπτέρυγας appeIIaverit quoniam latas potissimum augures apectarent, quae ingentibus Italatulae atque porreetae Praevolarent. Atque ibi hos Homeri versus dixit: TDνη δ' οἰωνοῖσι τανυπτερυγεσσι κελευεις Πείθεσθαι ' των ur ιι ει ατρεπορι, οὐδ' αλεγίζω.
157쪽
I. Accae Larentiae et Caiae Tamitae, sive illa Fufella eat, nomina in antiqui annalibus elebria sunt earum alterae oat mortem Tarratiae autem vivae ampli simi honore a populo Romano habiti faunil. 2. Et Tarratiam quidem virginem Vestae fuisse lex Horatia testis est, quae super ea ad populum lata, qua Iege ei plurimi honores fiunt, inter quo ius quoque testimonii dicendi tribuitur testabilisque una omnium seminarum ut sit, datur. 3. Id verbum ea ipsius tegis Horatiae. Conis rium est in XII tabuIia scriptum: Μ PROBUS IΝ- TESTABILIS R. ESTO. 4. Praeterea si quadraginta annos nata sacerdotio abire ac nubere Voluisset, ius ei potestasque exaugurandi atque nubendi facta est, munificentiae et beneficii gratia, quod eampum Tiberinum sive artium populo Romano eondonasset. 5. Sed AecaLarentia corpus in vulgus dabat, pecuniamque em ruerat ex eo quaestu uberem. 6. Ea testamento, ut in Antiatia historia acriptum est, Romulum regem, ut quidam autemPaIii tradiderunt populum Romanum bonis auis heredem fecit. I. Ob id meritum a sanatae Quirinali sacrificium ei publice fit et dies e nomine eius in fastos additus. 8 Sed Sabinus Μassurius in primo emorialium, emtus quosdam historiae acriptores, Aecam 1,arentiam Romuli nutricem fuisse dicit Ere, inquit, mu-Iter ex duo eim inlita marmus unum morte amisit; niuitii cum Romulus Meam rentiae sese inlium dedit;
I. Apion Graecus homo, qui Plistonicea est appeIIa-
158쪽
tua, saei II atque alaeri facund; fuit. 2. Is eum de Aleria iidri regia laudibus scriberet Hotet , inquit, hostis
uxorem, faeie inclyta mulierem, vetuit in conspectum suum feduci, ut eam ne oculis suis quidem contingeret.
3. Lepida igitur quaestio agitari potest, utrum videri eontinentiorem par sit, Publiumne Africanum superiorem, qui, Carthagine ampla ivitate in Hispania expugnata, Virginem tempestivam, forma egregia, nobilia viri Hispani filiam, captam perduetamque ad se, patri invio- Ialam reddidit an regem Alexandrum, qui Darii regia
uxorem, eandemque eiusdem sororem, Proelio magno
eartam, quam esse audiebat exsuperanti forma, videre noluit, perducique ad sese prohibuit. q. Sed hanc utramque declamatiunculam super Alexandro et Scipione ce- Iebraverint, quibus abunde et ingenii et otii et verborum eat. 5. Nos satis habebimus, quod ex historia est, id dicere Scipionem istum, Verone an falso incertum, fama tamen, cum esset adolescens, laud sincera fuisse; et propemodum Monstitisse, hosce versus a Cn. Naevio poeta in eum eriptos esse: Eι rem, qui res magnas monu saepe gessit Ioriose, ius faeta viva nunc igent, qui repudientes solus praeotat, Eum suus pater eum paui uno' 'ab am a ubduxit. 6. Hi ego versibus credo ad duetum Valerium Antiatem, adversu ceteros omnes scriptorea de Scipionis moribus sensisse; et eam puellam captivam non redditam patri acripsisse. eontra quam nos supra diximus, sed retentam a Scipione, atque in deliciis amoribusque ab eo usurpatam.
Loeus exemeras ex innalibus L. Pisonis historirae et orationis lapidissimve.
I. Quod res videbatur memoratu digna, quam secisse Cn. Flavium, Anii filium, aedilem eurulem, L. Piso in tertio Antiali scripsit, eaque res perquam pure et Venu Ateuarrata a Pisone locum istum totum hue ex Pisonis An
159쪽
nati transposuimus 2 Cn. inquit, Maurius, patre mer-ιλ natus, scriptum ciebat isque in eo tempore αeditieurtili vparebat, quo tempore aediles subrogantur eumque pro trisu aedilem curulem renuntiaverunt. 3. At aedilis, qui comitrere habebret, negat aecipere; --que sis p eere, qui seriptum fuceret, eum aedilem fieri. . Cn. revius nissulus dicitur abuses posuisse; seriaptu sese bdicasse , isque editis eurulis factus est 1. Mem Cn. Manius Ani filius dicitur ad couegam s-nisse visere aegrotum d et in cone στε postquam intro τA, adolescentes ibi eo Iures ob ea sedebant meontemnentes eum, assurgere ei nemo voluit. 6. Cn. μα- eius Anii suius aedilis id arristi: suam euruIem iussa sibi, erri, eam in limine apposuit, ne quis tuorum etiare posset utique ii omnes invia riderant aeae in eum euruia sedentem.
I. Philosophus Taurus, vir memoria nostra in disciplina PIatonie eelebratus, eum aliis bonis multis sal bribusque exemplis hortabatur ad philosophiam capessendam, tum vel maxime istare animos iuvenum expergebat, Euclidem quam dieebat Soeratieum faetitavisse: 2. Decreto, inquit, suo Athenienses averant, ut gurminris civis esset, si intulisse Athenas pedem prehensis esset, ut ea res ei homini capitalis esset. . Tanto με-nienses, inquit, odio sagrabant sinitimorum ominum Megarensium. 4. Tum Euclides, qui inridem maris erret, quique felictant ante a Meretum et esse Athenis errendire Oerretem consueverret, postquam id decretumaanxerunt, gub noctem, cum avesperasceret, tunico Mngre muliebri indutus etpreuio verssessere remictus, et e ut se veIatus e domo suo negaris AMenregia So- erretem commeabat aes vel noctis aliquo tempore congia uorum sermonumque eius fere sint eva ruransgres
160쪽
sub lucem malia passuum preMo amplius rigint , eadem veste ala tectus redibat. 5. At nunc, inquit, Mere est, philosophos ultro eurrere, ut doeerent, αδ res iuveniam invitum eosque ibi aedere σιqus opperiri prope ad mersarem, donec Aespuia noeturnum omne vinum e m
Vecta ex oratione Q. Metem Numidita, quae Inuis meminina, αὐοuserannaruvieretis ilignieretisque aerei centia. I. Cum inquinatissimi homillibus non esse eonvicio decertandum, neque in maledictis adversus impudentea et improbo velitandum, quia tantisper similis et compar eorum fias, dum paria et consimilia dicas atque audias, non minus ex oratione . . meteIIi umidici, napientis viri, eognosci potest, quam ex libria et diseiplinis philosophorum. 2. Verba hae sunt Μetelli adve sua Cn. anlium tribunum plebei, a quo apud populum in coneione Iacessitus iaetatusque fuerat dicti petulantibus: une quod ad illum attinet, Quirites, qui se om-Fliorem putat esse, si se mihi in seum Metaverit, quem
v mihi neque amicum recipio, neque iniminum respicio, M sum ego non sum plura dicturus. rem eum indisnigrimum arbitror, cui a tria bonis beneuteretur tum Midoneum quidem, cui re probis Medicatur. rem si in eo tempore huiuscemost Aomuncurum nomines, in quo Pu--re non possis, maior Aonore quam contumelia .cires.
I. Servius Sulpieius iureconsultus, vir aetatis suaedoetissimus, in libro De Saeris Detestandi secundo, qua ratione adduetus testamentum verbum esse duΡlex scripserit, non reperio. 2. Nam compositum esse dixit amentia contestatione. . Quid igitur releeamentum, quid pσω menrum, quid par mentum, quid vestim-tum, quid uita milie per huiuscemodi formam produeta