장음표시 사용
211쪽
eum diceret Vulnus, non quod aecepisset Ulixes, sed quod dedisset. 8. Nereius quoque dieitur tam is, qui nescitur, quam qui nescit. 9. Sed super eo, qui negeti, frequens huius Vocabuli usus est infrequens autem de eo est, quod nescitur. 20. gnarus aeque utroqueve sum dicitur, non tantum qui ignorat, sed .et qui ignor turi II. Plautus in Rudente: iure in Mela nesciis negcia ps sumus. 22. Sallustiua More humanae cupiuinis ignara visundi Virgilius:
unarum Laurens Babet ora, anta.
I. T. ΜanIiua summo Ioco natus apprimeque nobilis fuit. 2. Eimantio eognomentum factum est Torquasus. 3. Cavaam cognomenti fuisse accepimus torquia ex auris induvias, quam ex hoste, quem occiderat, detractam induit. 4. Sed quia hostis, et quod genua, et quam formudaniae vastitatis, et quantum insolens provocator, et euiusmodi fuerit pugna decertatum, Q. Iaudius primo AnnaIium purissime atque illusiriasime, implicique et Incomta orationis antiquae suavitate descripsit. 5. Quem Iocum ex eo Iibro Favorinua phiIosophus cum Iegeret, non minoribus quati assicique animum suum motibus pulsibusque dicebat, quam a ipse oram depugnantes eos sPectaret. 6. Verba Q. Claudii, quibus pugna ista de 'Pictaeat, adseripsi: I. Cum interim Gallus quidam nu-
a Fraeter a tumet Madios duos torque a tia armatas coratus proeessit qui et viraua, et magnitusns, et o Iraeentia rimulgus intuis eteris antistabat. 8. D, maxime proelio commoto, atque utrisque summo studio pugnantibus, manu signinear eoepit, utrique ut qui scerent pugnare. s. Pugnae faeta pausa est. 10. Eo templo silentio faeto, eum voce maxima eonelamat, ει
212쪽
quis seeum depugnare veliet, νιι prodire II. Nemo reu- 6ret, propter regnitudinem atque immanitatem facies. 12. Deinde Gallus irridere eoepit, atque linguam exerrare. 3. a subit per litum est euidam T. mnias, summo genere nreto, tantum saga um eis reti seridere; ex tanto exercitu neminem prodire. 4. D, ut dico, Froeessit, neque passus est virtutem Romrenam a Gaias turpiter spoliari Seut pedestri, et Iaata Hispanseo einetur, contra GaIIam eonstitit. 5. Metu magno eaeongressi in ipso ponte, troque exercitu suspectante, factasse. 6. Ita ut ant dixi, eonsisterunt: Gauus, auidiseiplina scuto proiecto, eurietabundus et mnreus,rensm magis gurem arte, eo laus, scutum gerer perere sit, atque statum GaII eonturbavit. II. Dum se GreMIus iterum eodem Facto eonstituere studet, anisus Derum aeut scutum pereula, retque de Ae ROminem si rum deserit: εο paeto ei sub suseum gladium successit, sique Aprense pectus Areunt dein continuo humerum extrum eodem concessu inridit, negus recessit, quam,
donee subvertit, ne Greuum petam leti haberet. 8. Diaeum evertit, eaput praeesedit torquem detraxis, eam-gua sanguinolentrem mi in eouam imponit. 9. Quo ex et ips posterique eius Torquati sunt evnOmλαιε. m. h hoe T. Manlio, euius hane pugnam n drigarius deseripsit, imperia et aspera et iamnitia manliana dicta anni quoviam postea hello atri eraam Latiarios, em esse eonsul, filium suum feeur pereussit, qui,
apeeviatum ab eo missus, In pugnaretrinierstieto, hostem, a quo provoeatus fuerat, occiderat.
I. Quod autem supra seriptum est in Q. Claudii vernia Propter magniaudinem atque immanstatem faesea Id nos, aliquot veteribus Ithria inspectis, exploravimus;
213쪽
atque ita ellae, ut seriptum est eomperimus. 2. Si enim pleraque aetas Veterum declinavit λα- cies, Massaries, quod nune prouter rationem grammaticumfamisi dieitur eorruptos autem quosdam libro reperi, in quiabus faetri scriptum est, Ilo, quod ante acriptum erat, obliterato. .meminimus etiam in Rurti bibliotheea invenire nos in eodem Claudii libro scriptum utrumque, etes et est. Sed fretes in ordine acriptum it, eteontra Peras geminum famae. .meque id abeas a quadam eonsuetudine prisca existimavimus. Νam et ab eo
quot est hie dies, tam Austis dii, et ab eo quod est Asee mes, tam Aulus mi dixerunt. 5. u. Ennius in sexto deeimo anniat dies scripsit prorasses in hoc versu: Postremae Ionginqua dies confecerit aetuas. Cieeronem quoque assima Caesellius in oratione, quam pro P. Sestio fecit, se scripsisse pro Mei quod ego impensa opera, eonquisitis veteribus libri pluaeu- Iis, ita, ut Caesellius ait, aeriptum inveni. Verba sunt haec Μare TuIlii Equites vero daturos iurus dies poenas. I. Quocirca factum hercle est, ut faeile iis credam, qui aeripserunt, idiographum Iibrum Virgilii aes inspexisse, in quo ita scriptum est: Libra dies somnique pares ubi fecerit Aoras, id est Libra die sommque I. Sed sieu hoe in Ioeo Mes a Virgilio scriptum videtur ita in illo versu non dubium est, quin dii seripserit pro diei: munera laetitiamque dii quod imperitiores de legunt, ab insoIentia scilicet voeis istius abhorrentes. s. Si autem dies dii a veteribus d elinatum est, ut mes mi Femicies pernicii, progenia progenii, luxuries ruxurii, reeies aesi. . . enim Cato in oratione, quam De bello Carthaginiensi composuit, ita scripsit Pueri atque mulieres extrudebantur fami eatisre Il. Lucilius in duodeetino: Rugosum reique mi plenum. 2. Sisenna in Historiarum libro sexto Romanos ins rendae pernicii causa venisse. I3. Pacuvius in Paulo: GELLIUM O
214쪽
Pater supreme nostrae progenii patris.
34. n. alius in Iliadis XXI.: altera pars ei vitassent minis undas. II. Idemiatius in XIII. :- mreneat speeii simu orum in morte silentum. 6. C. Gracchus De Legibus promulgatia Ea luxuri ere malunt institus. II. Et ibidem infra ita aeriptum
est, non esse ea luxura, stures necessario parentur vitae
causa. 8. Per quod apparet, eum ab eo, quod est Iuxuries, Iuxurat patrio casu dixisse. 9. Μarcu quoque Tullius in oratione, qua Sex. Roscium defendit, pernieas scriptum reIiquit. Verba haec sunt quorum nihilper-nset eausa ἀλει conatus, sed vi ipsa et magnitudine rerum erum putamus. 20. A facies ergo in casul
trio, aut facii Quadrigarium scripsisae existimandum eat fame autem in nuIlo veteri Ithro acriptum reperi. 2I. In eam autem dandi, qui purissime Iocuti sunt, non faciei, uti nunc dicitur, sed facie dixerunt. 22. Lucianus in Satiria: - et primum,Inquit, Me quod honestas Meedia. 23. Idem Lusillus in libro septimo: Qui te diligat, aetati eisque tuas sFutitorem Ostendat, fore amicum pollioeatur. 24. Sunt tamen non pauci, qui utrobique et Iegant, 25. Sed C. Caesar in Iibro De Analogia secundo Atiius die, et huius specie dicendum putat. 26. Ego quoque in Iugurtha Sallustii summae fidei et reverendae vetustatis libro die casu patrio scriptum inveni. Verba liae ita erant Vis deesma parte dis reliqua. on enim puto argutiolam istam recipiendam, ui die dictum quasi ex
I. Cum Antonio Iuliano rhetore, per seriarum tempus aestivarum decedere ex urbis aestu volentes, eapolim
215쪽
eone aereuma. . Atque ibi erat adoles na tune quispiam ex ditioribus, eum utriuaque linoae magiatria meditana et exercena, a caulla Romae orandas, eloque
tia Latinae saeuitatem. Atque i rogat Iulianum, utiaeae audiat declamantem a It auditum Iulianua: imusque nos cum eo a Q. 4. Introit adolescens, et praefatur arrogantiu et elatius, quam aetati eius deeebat; ae deinde iubet exponi controverat . . derat, hiseum ibi Iuliani aectator, iuventa promtus, et profi-eiena, et offendens iam in eo, quod III apud Iuliani aurea in praeeipiti stare, et subitaria dictione perieuIum aut faeere audebat. 6. Exponit igitur tentamenti gratia eontroversiam parum consistentem, quod genus Grae- ei απορον voeant; Latine autem id non nimia incommode Ma Maoiae dici potest et Ea controversia fuit huiuaeemodi ne re septem ualera eransferent; eastua sententia sit rata, quam prures ex eo numero dixerint. Cum septem iudices cognovissent, duo censuerunt reum exsilis musetandum, duo Iapecunis, tres reliqui eapassumiendum. . Petitur ad suppiarium ex sententia trium ivssicum et Ontradisit. s. Hac ille audita nee considerata, neque aliis ut proponerentur, exspectatis, inel-pit statim intra celeritate in eandem hanc controversiam principia nescio quae dicere, et involucra aensuum verborumque volumina. Vocumque turba fundere ceteria omnibus ex cohorte tua, qui audire eum solii erant,eIamore magno. exsultantibua IuIiano autem male aemisere rubente et audante. I 0. Sed ubi debIateratis versuum muItia millibus, finem aliquando focli, egressique inde sumus amici familiaresque eius Iulianum proge-cuti, quidnam existimaret, percontati sunt. II. Atque ibi Iulianus feativissime Nolae quaerere, inquit, quia
gentiam a leseens se sine controversia dirartus est.
Q. Plinius Secundus existimatus est esse aetalla suae
216쪽
doetissimul. 2. I, libros TeIiquit, quos Mud forum I scripsit, haud medius fidius usquequaque aspernandorua. In Ma libris multa varie ad obIectanda eruditorum hominum aurea ponit. 4. Refert etiam Ierasque aententias, quaa in declamandis controversiis Iepist arguteque dictas putat. 5. Sicut hanc quoque sententiam ponit ex huiuseemodi controversia: Virortia pruemio, quod optaverit, donetur. Qui ortiter fecerae, petit αἰ- rarius uxorem in matrimonium, et aesepit. Is dein , cui ea uxor furerat, forti re scit Repetit - Contradicitur. 6. Ieganter, inquit, et probabiliter ex parte posterioris viri fortis, uxorem ibi reddi postulantis, hoc dictum est Si placet lex, redde si non νω-eet, redde. I. Fugit autem Plinium, sententioIam istam, quam putavit esse argutissimam, Vitio non carere, quoa Graece ἀντιστρεφον dicitur. Et est vitium insidiosum, o sub fessa Iemmatis specie Iatens nihilo enim minuaeonverti ex contrario id ipsum adversus eundem potest:
Mque ita a priore in viro forti diei: Si placet lex, non
reddo si non placet, non reddo,
Tereiumn eo nati I, an tertio , die oporteae; et ροτο- nam modo scit. Pomperius, cum is theatro, quod erat, ineatinus, honores suos finJscriberet, quaestionem amem tem istatis verbi de consilio Gereonis vitiaverit.
Ibamiliari meo cuipiam Iiterra Athenis Romam misi. 2. In iis aeriptum fuit, me illi iam tertium scripsisse. s. I ad me rescripsit, petivitque, ut rationem dicerem,
eur teruum, ac non terti scripsissem. Id etiam adscripsit, ut eadem, quid super illo quoque mihi videretur,
217쪽
Laeerem se eertiorem terreumne eonsu et quartum, an terre et quarto dicendum egaei quoniam Romae doctum virum dicere audisset tertio et quarto consul, non tertium quartumque idque in principio Iibri Coelium aeripatage et . Iaudium inclibro undevicesimo C. Marium creatum septam confusem, dixisse. 4. Ad haee ego reseripsi nisi amplius, quam verba, Varronis, hominis, opinor, quam fuit Claudius cum Coelio, doctioris, quibus verbis utrumque, de quo ad me scripserat, decideretur. 5. am et Varro satis aperte, quid dici oporteret, edoeuit; et ego adversus eum, qui doctus esse dicebatur, item meam facere absens nolui. 6. Verba M. Varronia ex libro Diaeiplinarum quinto haec sunt: Areua est quarto praetoremineri et quartum quoae ureri Ioeum signi an re tres ante etOs quam tum te ua -gimineat, et ter anta laetum. Igitur Ennius recte, quod scripsit: Quintus a te gae artum fit eo nati I: -- e Pompeis timide, quod in theatro, ne adseriberet, eonsu tertium aut ter δέο, extremas iteras non aeripsit. 7. Quod de Pompeio Varro breviter et subob- Mure dixit, Tiro Tul1ius, Ciceronis libertus, in epistoIa quadam enarratius scripsit ad hune ferme modum: Cum Pompeius, inquit, aestem Victorias dedicatum, re
ovius gradus vice theretri essent, nomenque eius et honores inscriberentur , quaeri eoe eum est, utrum consuι tertio inseribendum esset, an tertium Eam rem
Pompeius exquisitissime returet ad doctissimos eisitatis; cumque dissentiretur, et pars tertio, alii tertium seribendum contenderent, rogavit, inquit, meeronem Pompeius, ut, quoa ei rectius τί retiar, scribi iuberet: eum C eronam iudierere de viris doctis veritum esse, ns, suorum opinionem improbasset, ipsos videretur impro-hosse. Persuasa gitur Pompeio, ut neque tere eumnestus orti seriseretur sed ad secundum tisque in rent literae ut verbo non perscripto res gusdem demo straretur, sed Metio tamen ambigua verbi Iateret. 8. M
218쪽
autem quod ei Varro et Tiro dixerunt, in eodem nune theatro non est ita seriptum. s. am cum multis annis postea scena, quae Prociderat, . refecta esset, numerus tertii consulatua, non, uti initio, primoribu Iiteria, sed tribus tantum IineoIta incisis significatus est. 0. In M. autem Catonis quarta Origine ita perscriptum est C r- ιδεμ enses sextum, foedere decessere. Id verbum significat quinquie ante eo Deisse eontra foedus, et tum sextum. II. Graeci quoque in signifieandis huiusmodi rerum numeri τρίτον και τεταρτον leunt, quod eongruit eum eo, quod Latine dieitur tertium qua
Qiad Aristo retis, numero puerperii memoriae man Ome. I. Aristoteles phiIosophus memoriae tradidit, muli rem in Aegypto uno partu quinque pueros enixRm; eumque esse finem dixit multiiugae hominum partionis, neque plures unquam simuI genito compertum hunc autem esse numerum ait rarissimum. 2. Sed et divo Aumato imperante, qui temporum eius historiam scripserunt, anetuam Caesaria Augusti in agro Laurente peperisse quinque puero dieunt eoaque paueulos dies vi- Nisam matrem quoque eorum non multo post quam pe- Perit, mortuam monumentumque ei factum iussu Augusti in via Laurentina inque eo scriptum eam numerum puerperii eius, de quo diximus.
Loeorum quorundam iuintrium ouati eontentioque faeea ex orationibus C. Graechi et M. Ciceronis et M. Catonis. I. Fortia a Vehemens orator existimatur esse C.
Gracchus nemo id negat: ae quod nonnuuia videtur severior acrior, ampliorque essem. Tullio, ferri id qui potest a Legebamus adeo nuper orationem Gracchi De Legibus promulgatis, in qua Μ Μarium et quosdam ex municipii Italicia honestos viro virgis per iniuriam eaesos a magistratibus popuI Romani, quanta maXima
219쪽
invidia poleat, eonqueritur. 3. Verba hae anni, quae super ea re fecit Nuper Teanum Sidicinum eonati νε-m iptiorem dixit in balneis visitabus Irenariueus. Quaestor Sidicis a M. Mari tum est negoreum, aeti balneis exigerentur, qui ιαναδantur. Uxor renuntiat viro, parum est sibi balneas traditas erae, si prerum lautas δε- se. detreo pretas destitutus est inforo eoque ad eius suae civitatis nobilissimus Λοm m. Marius vestimenta tracta sunt, virgis eaesus est. Caleni, tib id audierunt, dixerunt, ne quia in bianeis lavisse euet, eum magistratu Romanus δέ essat. Ferentis ob eandem
Oausam praetor noster quassiores arripi issast alterae de muro deiecit alter prehensus si virgis ereesus est. 4. In tam atroci re ac tam misera atque moesta iniuria.
P Iicae eontestatione, eequid est, quod aut ampliter insigniterque, aut lacrimose atque miseranter, aut muItaeopiosaque invidia, gravique et penetrabili querimonia dixerIt Brevitas an et venusta o mundities orationis est, qualia haberi ferme in comoediarum leativitati-hua soIet. 5. Item Gracchus alio in Ioeo ita dicit: Quanta ubi , quantaque intem erantia sit hominum a legesntium, renum exemplum vobis ostendam: His annis paucis ex Asia missus est, qui psrta tempus magistratum non everat, homo adolescens pro legato D in Ie- et referebatur. Ei obviam bubuleus de plebe Venusina advenit, et per iocum, cum ignoraret quiferrstur, O-gavit, num mortuum ferrent. Ubi id audivit, Delieam Maait deponi struppis, quibus Mettem 'sta erat, usque redeo verberari iussit, dum renimam inavit. 6. Haec quidem oratio super tam vioIento atque crudeli facinore nihil profecto abeat a quotidiani sermonibus. I. At eum in simiI causa apuam TuIlium cives Romani, in- noeente viri, contra tua contraque leges virgis eaeduntur aut suppliei extremo neeantur, quae ibi tunc mis ratio, quae eomploratio, quae totius rei sub ocuIos subiectio, quod et quaIe invidiae atque acerbitatis fretum efferveaeit 4. Animum hercle meum, cum illam ciee-
220쪽
ronia Iego,imago quaedrum et sonus verberum ei Foeum, et eiulationum circump1ectitur. 9 VeIut sunt ista, quae de C. Verre dicit quae nos, ut in praesens potuimus, quantum memoria suppeditabat, adscriparinus: Ipse inflammatus seeIere et furore in Drum venia ardebant oculi toto x re eruastitos eminebat exspeetabant omnes,su tandem progressurus, aue quidnam aeturus esset eum repente hominem proripi atque inforo meris nudari ac deligari et virgas expediri iubet. I 0. Iam hae medius fidius sola verba nudari aes Iureri et virgas expediri iubet, tanti metus horroriaque sunt, ut non narrari, quae gesta sunt, sed rem geri prorsus videas. II. Gracchus autem noster non querentis neque in pI raniis, ae nuntiantis iee: alias, inquit,tantor destia tutus est vestimsnta detracta sunt, virgis cassus est. I2. Sed enim tu Cicero praeclare, cum diutina repraesentatione, non eressus est, sed eaedebatur, inquit, vi os in medio foro Messanae civis Romanus eum intereonu Ius gemitus, nuus vox iuius miseri inter Ioram repitumetus plagarum audieδretur, nis Raee Ciosa ο-
manus sum me Ommemoratione civitatis Omnsa verbera pulsurum, erueiatumque meorpore deiecturum
arbitrabatur. 3. CompIorationem deinde tam acerbae rei, et odium in Verrem, detestationemque apud eivea Romanos incens atque aeriter atque inflammanter Ἀ-cit, cum haec dicit O nomen dule libertati s Witis eximium nostrae e stretis Detex Poresa Iegesque Semproniae is graviter deriderat et aliquanas reddita plebi Romanae tribun ire potestas Haecina tandem haec omni reciderunt, ut rivis Romanus in provincia popuIi Romani, in oppido foederaeorum, αδ eo, quiden fleto populi Romisi aes a seeuras Λαδarsh deligatus in or virgis caederetur Quid eum ignes ardentes-gus reminas eteristus erueiatus admovebrentur' ἰωaeerba tutus,mplorati et Oox miserabas non sensebat: ne eivium qui minosenorum, qui tum aderant, tua inaugus maximo om-οebare' a . Haee M. TuIuua