Aurelius Augustinus Hipponensis sacrae scripturae interpres

121쪽

nullo libro insignis in Augustini in nodis solvendis

dexteritas, in rebus conciliandis ingeniositas luculentius appareat. Nihilo tamen secius, quaestionem dissicilem nondum opera ejus e austam SSO, quum Certum, unde exierit, principium desit, mihi quidem certum indubitatumque est. Ingenue quidem consessus est, quod docet instituta evangeliorum Comparatio, singulis librorum dictis non adeo plenam Verita

tem contentam esse, ut non in uno re geStae, rationes liabitae accuratius h. e. Verius et rectius quam in altero propositae Iegantur, nonnunquam etiam realem adesse dissensum, qui explicatione tolli nequeat δ)3Verum tamen erroris IapSuSVe memoriae nomen ita su-git, ut alia omnia potius admitti, et, si aliter res Ypediri non posset, judicium prorsus suspendi juberet φη). Hoc autem ut Contenderet, adduCtus est notione inspirationis, quam ita constitueudam putavit, ut evangelistae, in minimis etiam rebus instrumenta

Spiritus sancti, nihil ex ingenio suo Vel ex memoriae fide litteris consignaverint '). Verum in hoc neque sibi constitit, neque etiam religioni, uti voluntas fuit,

satis consuluits Consuli enim evangelistas egisse, quoties res gestas minus accurate et Veritati convenienter tradiderint, reverentia sanctis Viris debita statuere Vetat Deum Vero, aeternum Veritatis sentem, errorisb. e. mendaCii auctorem esse, ut in evangelistis singulis inspirandis repugnaverit sibi, quis demum cogitare sustineat ; at Vero, in hominibus, quos Deus instru-

122쪽

xerit nobis certos et sanctos fidei christianae narrato res admittere in rebus, quae ad religionem non pertinent, lapsum memoriae Vel stJli qualemcunque pie tas cordata neque prohibet eque ipsa metuit. Hic vero si dixerit aliquis, ita non multum nos ab asser rione Manichaeorum abesse Vid supr. p. 105), is in externa litterarum specie profecto haerebit, sensu litterarum neglecto; isti enim quum fidem evangeliorum

arbitrio suo subjecerunt, nos, omnem arbitrio iam praecludentes, Sacros Scriptores duCes unice sequimur,

notionem quippe fidei christianae ex libris eorum hau

rientes CX ea VCTO Summam eorundem in rebus fidei auctoritatem derivantes atque tuentes.

Ρeccavit autem in eo inprimis Augustinus, quod

neglecta regula incognitum e cognito explicandum esse cindolem mutuamque relationem Vatigetiorum ex inspirationis notione Constituere voluit, quum hanc debuisset ex ratiotie Scripturae sacrae explorata Et Cognita derivare. Ita ero, quum OCet Culorum usus

Evangelistas in rebus fidei tractandis interdum quidem

alios alias adhibuisse Ormulas Verborum, cum nullo autem doctrinae et historiae sacrae discrimine, in iis vero, quae nullo nisi extern Vinculo cum rebus reli giosis cohaerent, ita norinunquam dissentire, ut Onsensus effici non possit; quid tandem divina ipsa auctoritas monet docetque, nisi inspirationis omen non tam ad modum essicaciae Dei quam ad vim ejus et e sectum reserendum esse : quippe factum esse Deo miro modo operante, ut sacris libris suprema et absoluta auctoritas constet in iis omnibus, quae sive historici

sive dogmatici argumenti ad religionem pertinent 3 ne-

123쪽

que vero esse quod idem turbare debeat, si 1 iis,las sine fidei et pietatis detrimento abesse potuissent, humani quid auctoribus sacris accidisse videatur. Hoc autem quin Augustinus agnosceret, non multum adeo abfuisse videtur, quum ipse reperiri in evangeliis con- Cesserit, quae utrum sic an alite dicta suerint nil omnino reserat obstante vero illa quam dixi inspirationis positivae et litteratis notione, neque distinctionem

hanc a Curatius proposuit, neque justum ejus usum in evangeliis tractandis instituere ausus est. Ita ero quum reIigioni duceret, nominis alicujus vel temporis et loci permutationem ad memoriae Iapsum referre, incredibile est, quantum se cruciaverit in singulis singularum narrationum partibus invicem conciliandis, idque irrit saepe conatu. Exempla Pium ante jam habueri mus, hic unum alterumve addere sufficiat: Matth. 27, 10 . Verba XCitanim Ieremim prophetae, quae e oraculo Zachario sine dubio desumta sunt. Hic autem quod habet Augustinus mireris sci- IiCet, sanctos omnes prophetas, inquit, uno spiritu locutos, mirabili consensione inter se constare; singula igitur quum omnium sint et omnia singulorum, quae dicta sunt per Zachariam, tam Jeremiae esse quam Zachariae, neque igitur Spiritum sanctum mentem et stylum Matthaei contra Veritatem rexisse si Id. 30 μ').εμε Sauior judicio usi sunt Orig. Comm. in Matth ad h. I. r

suspicor aut errorem esse Scripturae, et pro ach. O- situm Ierem. aut esse aliquam Ieremiae stcretam scripturam , - et Hieron Comm. in Matth ad h. l. 'Logi nuper tu quodam volumine hebr. Jerem apocryphiam, in quo haec ad Verbum scripta reperi; sed tamen mihi videtur magis Hes Zach. sumtum testimonium '. tu a. 8

124쪽

Mord 15 25 Jesua exue assixus hora tertia

. h. 19, 14 Jesus coram Pilato hora sexta o h. 12φ' . Hic Augustinus Marcum horam nonam non supplici horam indicasse, sed retulisse ad clamores Judaeorum in interrogatione a Pilato habita, postulantes, ut cruci assigeretur tum enim Jesum lingtii Judaeorum dici potuisse cruciatum, ut postea manibus militum Marcum autem in illo substitisse, ut Iudaei supplici Christi non minus quam Pilatus ejusque milites rei declararentur l) III 42 43. Traci in Ev. Job. 11 D. 1. Enarx in Pl. 63 Π. 5 . Sensit tamen sine dubio vir bonus, hoc loco nimium se ingenii subtilitati indulsisse quare hoc subjunxit: utinam etiam plures ab aliis inVeniantur hujus exitus quaestionisi quod donec fiat, utere mecum isto si placeti . .

77: in Jer inventro non potuimus, s0d iuvenimus iuZach. videtis ergo, quia et hic error suit '. 'DNoque vero ambagibus multis Opus erit, neque, quod

, interpretes autum non omnes suadent, lectionem Johantaeam κτη mutar in τριτη contra graviorem codd. et verss. auetoritatem, si admittimus, Johannem secutum

esse Romanorum horas Computandi rationem, qua dies υ apud nos a media nocte incipiebatur, ut Iesus h. 6 matut damnatus , h. ' vero cruci affixus fuerit. Johannem autem a more judaico hac in re discessisse, ne- qu per so improbabile est, quum Ioh. longe serius, per multos annos extra Palaestinae sine commoratus, Civitate jud jam certe Vastata, evangelium O Scripserit, et ero e confirmatur, quod admisso hoc, aliae quoque dissicultates chronoIogicae de coena paschali facili, ut videtur, ratione solvuntur dies enim Iovis, qui

125쪽

Superest, ut de Vetere Testament quaedam addamus cui ut veritatis notam vindicaret, non leve O- Stro erat cum Manichaeis certamen subeundum q). Hi enim pietatem inter cavillationes fingentes, ut Constaret, libros . . a veritate immane quantum distare provocarunt ad essata es et apostolorum, negantes, cum his ullo modo eos conciliari posse. Ex multis hic pauca seligamus : Gen. 1, 1: 'principio secit Deus coelum et terram' Coll. Oh. 1, 10 'mundus per ipsum Christum sactus est . - e r. 2, 2 dies 'requievit Deus' coli. . h. 5, 1 'pater meus usque

nunc operaturV. - Gera. 24 18: relinquat homo patrem et matrem, et adhaerebit uxori suae ' coli Malisi . 19, 29 omnis qui relliquerit uxorem . . possidebit vi tam aeternam'. - Exod. 20 12 Honora patiem et

matremi' coli Matth. 8, 22: 'sine mortuos mortuos suos sepeliret '' - Gen. 3, 10. 13: Deus locutus cum Adamo, coli Ioh. 1, 18: Deum nemo Vidit unquam . - ζον se, 6 Vimitare formicam, et intuere

diligentiam ejus ' coli Matth. 6, 34: nolite cogi

tare de crastino' μη) De his autem leviter sane et

Romanis et Syris erat d. XIII. Nisan s. ἡμερα προ τῆς ἐορτῆς του πασχα Ioli. 15, 1 . Ita jam Molle neue Au- Si liten . . . S. 65ra Bretachneide Probabili do

Ev. Joh. P. 1Ο6. σε Confoss. VII. 7: avidissime arripui euerabilem sty- Ium Spiritus tui et prae ceteris post Pauli, et perie runt quaestiones illae, in quibus mihi aliquando visus est adversari sibi, et Ou congruere testimouiis Legia et Prophetarum textus sermonis ejus. Fry Vid contr. Adimant. . . . . . . 24 al.

126쪽

inepte objectis sacilis victoria fuit, cum minore etiam, quam quae Augustino erat, ingenii sagacitate; neque est prosecto, cur in iis, quae singuli OPPOSuerit, recensendis tempus perdamuS. GraViores autem et quae magis ad rem saciebant, ede erant objectiones quae petebantur ex praeceptis

ethicis Evangelii et entateuchi inter se comparatis; hic enim recte contendere licebat, Mosen populum ussisse par pari reserre, Exod. 21, 24 . , quum Iesu nihil magis improbatum sit Matth. 5, 38 s. , - Μο- se hostibus debellatis parcere graviter prohibuisse Exod. 23, 22 s. , quum Jesus primam legem hanc

secerit, amorem ad omnes, hostes etiam, extendere

Matth. 5, 44 s.), - animos Iudaeorum totos ad praemia terrestria ceu finem bonorum intentos suisse Lev. 26, 3 s. Deut 28, 1 s. , quum qui nomen Christo dederint sursum tendere jubeantur Matth. 16, 244 al. , discrimen ciborum purorum et impurorum praeci puum tenere in disciplina mosaica locum Lev. M),

quod auctore des sublatum sit nullumque esse declaratum inatth. 15 M s. si '). Neque ero diversitatem ades e Augustinus negavit, sed - quum ei persuasissimum esset, omnia tam in et quam in . . uno sancto Spiritu conscripta et Commendata esse'. contr. Adimant. D. 3 - diversitatem aliam vel majorem Sse, quam ut Cum reVelationis auctoritate con- Stare posset optime enim, rem acu quaSi tangens,

monuit in Judaeis , populo rudi sensuumque imperio dedito, necessariam ante omnia fuisse disciplinae ex-

127쪽

ternae SeVeritatem, qua primum adduceremur ad justi tiam civilem moribus observandams sic igitin auctore Deo legem Osaicam apparuisse, quae rigorem Sapientissime liaberet humanitate temperatum, ut fundameΠ-t ejus gratia Vangelii tempore opportuno Superstrueretur contr. Adimant. Π 8. 15. 17 . Quandoque tamen Nostrum nimium fuisse in objectionibus impugnandis inque cotisensu utriusque dΟC- trinae efficiendo, quod nihil omnino in libri sacris Iliunano modo expliCari passus est, abunde multa docent Xempla. Ita, ut probaret, in V. T. jam creationem mundi ad Trinitatem reserri, verbis Geneseos

1 3 4 Deus uixitu stati V indicari voliti essicaciam Filii s. Verbi, latentis sub verbo dicendi. d locum Exodi autem 20, 5 , ubi dehova culpam parentum

dicitur in liberos persecuturus e ad tertiam usque quartamque stirpem, O ObSerVGit quatuor generis humani stirpes distinguendas esse ab Adamo ad Davi-dem usque a David ad exilium' bylonicum, hinc ad Christi in terras adventum, quartam denique ad ultimum usque rerum finem protrahendam ita vero verba nihil praeter hoc dicere osse decret Dei sapientissimo constitutum, ut homines tertiae et quartae generationis h. e. inde a tempore exilii, poenas luant eorum, quae et ipsi et majores jamdudum destincti contra voluntatem Dei et ipsorum salutem egerint quod quidem VeDtu satis comprobatum esse Coutr. A dim. n. 1. P). Sed de his jam satis et ultra actum esse videt .

128쪽

M. Veritatis et accommodationis studium.

Quaestionem supra agitatam de mutuo Vangeliorum consensu altera assinis ei exci2pit num et quatenus ScrIPtores sacri eritati minus congrue locuti Juerint, quamquam ipsi plena eritate instruchi, ut temporis usibus prudenter inserνirent. Erat autem haec quaestio, ut diebus nostris sic primis etiam ecclesiae seculis, multum agitata, auCtOvibus praesertim anichaeis, qui, Pro eo quo in inter pretatione utebantur arbitrio, simulationes pariter acerrores frequentissimos in apostolis admittebant, idque eo sacilius, quod vita Iesu a natalibus ad mortem usque nihil ipsis erat nisi assectuum humanorum simulatio continuata. ' Neque vero inter interpretes ecclesiae fidei addictos desuere, qui disputandi rationem

dispensatoriam quam dicebant nimio ambitu extendere viderentur. Incurrit in hanc censuram Hieronymus ipse, iii autum in p. ad Gal. 2, 1 haud sincero animo docuit reprehendisse inconstantiam etyi quum ipse ejusdem culpae reus esset, admissa in Timotheo circumcisione Act. 16, 3 , quin aperte etiam professus, se Iudaeis esse tanquam Judaeum, gentilibus tanquam gelatilem 1 Cor. 9, 20), - sed in dignationem simulasse, ut gratum Gentilibus saceret; neque ieronymum interpretationis hujus auctorem fuisse, docet epistola augustino scripta 75εβ Faustus vid Aug. contr. F. XXVI. ): ut ab initio auinta hominis similitudia1e, omnes humanae conditionis simulavit assectus, sic abisse non erat, si in fine quoque Cousignandae oecouomiae gratia fuisset visus et mori.'

129쪽

1, 4 6 , ubi provocatur ad aliorum interpretum consensum, rigenis inprimis in Commentario in p. ad Gai nunc deperdito, atque Chrysostomi in sermone 58Vo Augustino vero, qui ut de rebus ethicis omnino sic inprimis de ossicio veracitatis severius judicabat, illa interpretandi rati non potuit non Vehementer displicere. Eam quidem concedit esse naturae hominum infirmitatem, ut non omne mendacium Cavere possit, ' imovero, si quis aegre et iuVitus, Commo di aliorum ludio ductus, a Veritate discesserit, bonae intentioni justam tribuit laudem; δ hoc autem constanter docet et Trinat, Omne mendacium culpam habere, ' neque in scriptoribus sacris igitu , in quibus alius virtutis modulus adhibendus sit, yy ullo mo-

γ' Coi1tr. mend. n. 56: quia homines sumus et intc homines vivimus, fateor, me nondum esse tu eorum uomero, quo CompensatiVa Peccata nori turbant saepe me in rebus humanis incit sensus humanus, neque res Ster Valeo.

7 l. l. n. 55: multum fatendum est Propinquare justitiae, et, quamvis re ipsa nondum jam tamen SP atque indole animum ess laudandum, qui nunquam nisi hac intentione mentitur, qua vult Prodesse alicui, nocerct

autem nemini.

τῖ I. I. u. 6. 51: 'Mendacium est falsa signi catio cum Moluntate fallendis, quod est contra Veritatem, justam esse non potest; quis autem dubitat, contra veritatem esse mendacium omne 3 nullum ergo justum esse potest mendacium. τ' I. I. u. 55: non de homino quaerimus adhuc pertinente ad Ierusalem terrenam, sed de cive illius civitatis, quae Sursum est libera mater nostra aeterna in coelis; et re-SPOudetur nobis quaerentibus: Omne mendacium non este Veritate filii autem illius civitatis filii situ utique veritatis.

130쪽

do admitti posse τ' idqii eo minus, quod consilios allendi vel uno loco admisso, Omnia lubrica et in- Certa facile fiant, pium, si quid durius vel dissicilius

dictum videatur, unicuique liceat orationem pia Daude simulatam suspicari. τ' Paulum vero quod attinet, vindicias ejus in epistolis 28va, 40ma et 82ma suscepit, Hieronymum ut παλιν 'Mαν caneret' graviter admonens Ep. ά0 n. 7); Verum enimVero, quum auctoritas codicis sacri ab iis pendeat quae scripserint, non ab iis, quae egeriti auctores, hoc uti pie docet concedi POSSC, apostolum agendo On Semper Constitisse sibi, firmiter modo hoc teneas, litteris eum nihil mandasse, quod ex animi sinceritate non haustum petitumque suerit; neque autem Paulo Vitio Verti posse, quod ritus et instituta Judaeorum interdum Observaverit, quum, etsi clauistianus factus , Judaeus natus uerit, neque ita coetui Judaeorum oppositus, ut non licuerit ipsi, salva religione, ossicia nonnulla eorum subire in his vero nihil eum egisse simulatione allacis ductum sed misericordiae sensu, quo sacilius Veritatem Vari-

gelii hominibus persuaderet. βὶΜulia hic acute et egregie omnin Observata ESSE,

nemo non satebitur dimirum quod negavit, primum: in libris sacris dictum aliquid reperiri, quod non Veritatem habeat, si non Verbis simplicibus uressum,

γ' De Ons. v. ΙΙ. 9: Homo religiosus quodlibet aliud quaerendum potius judicaret , quam Evangelistam crede

ret esse mentitum. Ouir mend. n. 26. 5.