Aurelius Augustinus Hipponensis sacrae scripturae interpres

141쪽

qui in ecclesia nostra viget veritatis libertatisque genio Opus exigere contigit, quod inter clamores invidiae et superstitionis Iaudem habebit aeternam antiquis plexisque ecclesiae doctoribus et tutius et commodius Visum est theoriae scandalo Vitato surtim quasi, ut Voluntas Vel occasio serebat, ad laborem emendandi transire pede Vero, quia sundamentum deerat, titubante et saepius labente. Sed, ut verum intelligatur, ri'mum Si Cognoscere falsum, et multum facit ad bonos in litteris prosectus exempla ante oculos habere studii male et perperam instituti quo quidem nomine nescio an studiis patrum criticis et exegeticis nemo magis quam secta Manichaeorum profuerit 3 iii in usu codicum Sacrorum ita Versati sunt, ut dissicile sane esset non discere rectum. Quippe fidem lectionum, bonitatem codicum, Versionum auctoritatem anti scripturari isti parum aut nil quaerentes, ad rationes dogmaticas cri- Si revocarunt ut, si quid neque ita dictum esset neque interpretatione ita detorqueri posset, ut Cum SCH-tentiis ipsorum conciliaretur, interpolatum Contenderent a corruptoribus nescio quibus, qui Judaeorum legem Evangelio miscere cuperent φ .debantur non11ullis, neque deerat, qui insulsis iocis et

Cachiunis ea exagitare, neque ipsum ae editionem a me Procuratam iunumeri et Saepe repetitis ConViciis rosein' de re suarum partium esse existimaretV. B. Symbolae Crit. I. praes sub ID.

s. Verba Fausti Ieguntur in Iib. couir. F. I. I. XXXII. 1: quid peregrinum hoc aut quid mirum est, si et ego,

de est. NOVO purissima quaeque legens et meas saluti COHVenientia, raetermitto quae a Vestris majoribus inducta fallaciter, et majestatem ipsius et gratiam decOIO-

raut CD. l. I. XXII 15 privilegio diabolico, ut,

142쪽

Tantae vero arbitrii petulantiae Augustinus hanc

primum salutaris seVeritatis legem opposuit: omnem rationem dogmaticam a studiis criticis abesse debere, optimum autem Veritatis criterium in auctoritate odi Cum quaerendum esse ' λ). Quod ut recto modo fiat, exemplaria graeca quamplurima, ex diversis regionibus arcessita, conserri jubet, primum Veritate eorum X

plorata nimirum, si eadem in omnibus lectio expressa sit, vix admitti posse corruptionem ' λ, sin discordes

inter se sint, plures auctoribus, Vetustiores re CCH-tioribus, accuratiores neglectioribus anteferendos CS- se 'si eque tamen nostrum sugit, ICctionem inter

dum per sacilitatem ipsam suspectam fieri, ideoque i

quicquid est iu Evangelio vel Epistolis canonicis, quo

adjuvari haeresia suam Putaui, id esse a Chr. et apostolis dictum teneant atque suadeant, quicquid autem eruiisdem codd. adversus eas sonuerit, immissum ab insal- satoribus ore impudenti ac sacrilego non dubitent dice-TeV. Outr. Adim. 5, 2. 15, I de amorib Manich. 55. de utilit cred. 7 de dono Perseu. 6. Retractoa, 7. Ρ 8 H. 6. contr. Faust XI 2: Aliud est, auctoritate aliquorum vel librorum vel hominum non teneri, et aliud est, dicere: iste quidem Vir auctus omnia vera scripsit, et illa epistola ipsius est, sed tu ea ipsa hoc ejus est, O non. est ejus ubi, quum X adverso audieris Proba, non confugies ad exemplaria Veriora et lurium codicum vel linguae raecedeutis, sed dices inde probo, hoc illius esse, illud non esse , quia hoc pro me sonat, illud Coutra me; tu es ergo regula veritatis V XII. 6 de uti lit. Cred. 7 de orib. cel cath. I. ββ contr. Faust. XI. 4: Uuum forum Rom. I, 5. 2 Cor. 5, 16 HOu esse auli, ni illo modo possumus dicere, quia nuda in eo variat codicum auctoritaS'. - Di te doctr chr. II. 21. 22. Ouir DuSt. I. I.

143쪽

te pIures lectiones incertas dissiciliorem eligendam es se, de qua nulla permutationis suspicio adesse possit r).

His regulis autem, quibus riseos Castae et Sanae prima Continentin stamitia et elementa, praesertim in Tovo Testamento emendarido usus et utilitas constabat. Vetus Testamentum Vero quod attinet, quum iri VCΓ-sione alexandrina nihil scriptum putaret sine singulari quadam dispensatione divina cuid supP. P. TO S. , Versiones latinas docuit quidem ad fidem codicum grae-

Corum Corrigenda cSSE horum vero auCtoritatem itas issicere, ut hebraeos codices consulere haud necessarium, ex illis grae Cos emendare ne licitum Fidem es

set '). Documento libri exegetici sunt, inprimis Enar aeationes in Psalmos; in quibus, quum alia saepe sit in

syb Enarr. in s. 1 o Vs. 28 quum codicos longe Plurimi habent eXacerbaVorunt ' vix duo in non exacerbaverunt' hanc tameri Iectionem praeferendam putavit, veritus ne forte mendOSita propter senaum faciliorem abundaνeris . De cons. VV. II. 29: de Matth. 27, 9 : putatur, codd. esse mendOSOS, qui haberit nomen eremiae, quia Vel Zachariae habere debueriaut vel nullius, sicut quidam, sed tantum' per proph tam dicontem''. Sed utatur ista delausione cui placeta mihi autem cur non laceat, haec Causa St, quia et plures codd. habent Ieremiae nomeri, et qui diligontius in graecis exemplaribus Evangelium Consideraveriaut , iu antiquioribus graecis ita se perhibent invenisse; et nulla fuit causa, cur adderetur OG

nomen, ut mendositas feret cur cutem de nonnulli co

dicibus tolleretur , fuit utique causa, ut hoc audia ignorantia saceret, quum turbaretur quaestione, quod hoc testimouium apud Ieremiam non iuveniretur . βῆ do doctr chr. ΙΙ. 22 'etiamsi aliquid aliter tu hebr. xemplaribus invenitur, quam isti LXX posuerunt, cede udum osse arbitror divina dispensationi, quae Per eos iacta est'. Ep. 28 H. 2.

144쪽

versione alexandrina psalmorum divisio, ut, qui in libris hebraeis duos saciunt, hic unum, qui illic unus sunt, hic in duos divisi, rationem Graecorum ubique

sectatus SP Carminum quoque inscriptiones, quae apud Alexandrinos locupletiores plerumque et multis addi- ramentis auctae leg-tur, totidem Verbis expressit in singulis autem textus Verbis acta omnia arbitratus, Si interpretatio alexandrina versione fideli latiue ex primeretuP.

XIV. Doles animi et cognitiones interpreti S. Scrip

In operibus Augustini locum insignem libri quatuor de doctrina christiana tenent, qui ut verbis auctoris utar Ι. 1 - Sunt praecepta quaedam traC-tandarum Scripturarum, quae studiosis earum Video non neommode posse tradi, ut non solum egendo alios, qui divinarum litterarum operta peruerunt, Sed et aliis ipsi aperiendo proficiant Illud autem disci plinae hermeneuticae tentamen, non antiquitate magis quam usu et pretio praeclarum ' . ita institutum est,

δ' Iniquius judicavit Mosheimius instituit hist. ecci P. 148 ; Interpretandi leges ferre voluerunt Tychonius et Augustinus, neuter potuit'' justo parcior quoque in audando Rosenmullertia fuit, qui ' regularum, inquit, recte interpretandi S. Scripturam non prorsus ignarum fuisse Aug. apparet ex iis, quae libris suis de OCir Chr. Passim inspersit' hist interpr. l. s. III. P. O6 . EqNiorum judicem ibo do quo agitur habuit et Schrochium chr. ixcheng. XV S. 564 m); pretium ejus testantur etiam lurima editiones, tiarum iude ex5tat in Schoe-

145쪽

ut partim dotes et virtutes describantur, quas ad munus gerendum S. Scriptu se interpres asserre debeat, partim Vestigia monstrentvi', quae in ossicio interpretandi sequenda sint. Unde vero Augustinum credideris interpretandi studium prodire jussisse, nisi ex pia reverentiae 11dueiae sensu, quem cuivis homini christiano notam et in signe esse voluit Eum nimirum ante Omnia postula vi timorem dei, qui ad voluntatem ejus CognosCCΠ-dam omnia reserat, a Volivitate Cognita omnia repetat,

Cam Vero pietatem, quae Verbo divino ita credat et cedat, ut nihil magis quam ei contradicere metuat .hujus autem ultimum et suaVissimviri fructum sapientiam esse docuit, Versu intelligentiae clavem δ' '). Ne De diutius tamen huic pietatis ossicio immoratus est, Prodpbu es credo in libris sacris interpretandis eo pecca Putit, quod pietatem unice Sus5Cere, quam eo, quod

illam desiderari posse contenderent. Ab his enim, quicunque demum fuere, resutandis Augustinus initium

nomanni bibl. patr. latita. ΙΙ . 226 s. Monographias autem, quibus tituli compendium doctr. Chr. ex Augustini libris od Theod. Bibliander , Basil. 155o, atque: Institutio hermene ut ex Aug. l. de do Cir Chr. Conquisita a Bretthauipt , ilon. 16o5, inspiciendi nulla fuit utilii opportunitas. - OIet cum Opere Augustiniano comparari libellus Hiero mi de Optim interpretandi genere Ep. o ad Pammachium); qui tamen, olpot argumenti polemici est, apologiam Contra Criminationes Rusni continens, et ambitu et usu longe inserior est. 00 ΙΙ. -11. . 5 44 'Quum quisque cognoverit, finem praecepti esse caritatem, de Corde puro et conscientia hona st de non ficta, omnem intellectum divinarum Scripturarum ad ista tria rotaturus, ad tractationem ilIο-rum librorum securus a Cedat'.

146쪽

scribendi secit, risu excipieIis Saotquot inutiles tvanas esse egulas interpretationis dictitabant, precum vero ardore et assiduitate essici, ut Spiritus . sei corda hominum demittat Iucem, quae omnia collustret, acCendens Miram itaque Credulitatem iperstringit, quae fidem sabulis habeat de Antonio monacho aliisque, qui sine ulla scientia litterarum Scripturas divinas lugerint et intellexerint; pejorem etiam monens eorum stultitiam esse, qui, apostolis e pares et aequale somniantes, studium linguarum, institutiones aliorum, codicum praesidia spernant illis vero Pauli exemplum aut oculos ponit, qui voce divitia licet compellatus, ad homiuem doctorem missus uerit, ut doctrinam haustu pleniore disceret omnium vero ineptissimos neque ullo modo serendos eos esse assir ruat, qui, quum VcVelationem quandam singularem uni cam ponant Veritatis lucem, nulla praeceptis hominum utilitate concessa, reliquos homines huic curae et institutioni divinae committi non patiantur, imoVer eos edocendi, collustrandi, in suam sententiam trahendi studio ac servore incredibili erantur. Prolog. n. 4-8). Primum autem et graViSsimum interpretis praesidium positum esse docet in Olida accurataque, quae defuit ipsi, linguo hebrino et groecin cognitiories ex versionibus quidem inspectis et invicem collatis Iucem haud spernendam repeti posse; sed propter tantum interpretum dissensum, illam linguarum peritiam adeo

necesSariam SSe, ut ea qui ignoret a Vero auctoris Sensu Saepissime non possit non aberrare. Deinde

147쪽

vero nullum omnino docet scientiae genus, nullam pa1 tem esse, quae in studiis exegetici usu Suo Careato te nim, sive res historicas diXeris, seculis remotioribus gestas, iVe ea, quae H rerum Natura tanta Cum a Tietate Xstant, siVe ea, quae in rebus cis ilibus insti tuta Sunt, Omnium eorum notitiam perutilem interpreti

esse, quod multa in libris sacris figurate dicta sint, ex rebus obviis similitudine ducta. Nequaquam igitu audiendos esse, qui litteras prosanas homini christiano fugiendas esse clament quid enim l itane virtutem ipsam et justitiam colere impietatis foret, quum his numinibus templa et est Gentilium dedicata suerint; imo vero, multis iam eruditionem optimos librorum

sacrorum indagatores a Cere tefitem OSen esse, se

creta omni AEgyptiorum Sapientia instructum, testes viros in ecclesia celebratissimos, Eusebium, Ambrosium Lactantium, Optatum, Hilarium l. II. 43. 61 . At esse tamen Observat, qui studia sua usui communis atrum summa cum utilitate impenderint, ut alii voces barbaras et peregrinas, alii res historicas temporumque numeroS, alii naturam arborum, herbarum,

lapidum subtili diligentia explicaverint quibus adju-

Ηebraorum latebant, conscripti sunt Iibri Augustini: Locutiones de l. Mosis, Josua et Iudicum, in quibus Lehraismos duriores res OlVere conatus est. s. de ratione et consilio operis Retract. ΙΙ. 4. ΙΙ. 4o: haec tota pars humanorum institutorum, quae ad

usum Vitae necessarium proficiunt, nequaquam est fugienda Christiano, im etiam qiuantum satis est intuenda memoriaque retinenda.V 28 'no non propter superSti

tiouem rosariorum debemus musicam fugere, si quid iud utile ad tutelligendas S. Scripturas rapere Potueri

148쪽

Vantibus cognitionis Plantum satis est facilius acquiri posse II 59 sugiendum autem hic quoque esse quod

nimium est, sugiendam apostolo monente, scientiam dine Caritate Vanam et superbia iussantem ΙΙ. 59 Denique Vero, quum ingenii sagacitas non minus aleat ad ea illustranda, quae obscurius et ambigue dicta Sunt, quam eruditionis copia ad signa ignota solvenda, Ommendatur magnis laudibus philosophim studium, quod

usum loquendi recte consulere, varia loca accurate inter Se Conserve atque unum ex altero explicare O- Ceat, maXime Vero platonicae, quae multa habeat de rebus divitiis ac humanis, digna quae cum oraculis saCrisconserantur II 60y modo in imiam ne abeas subtilitatem, quae minutiis quibusque inhaereat, veritatem minus quam ostentationem ingenii quaerens ' Plurimum autem in studiis hisce memoriae saculiatem prodesse monet ut, si quid alio loco dictum interpretationi inserVire queat, facilius menti succurrat II. 14 . Nemuli Vero, ut imago interpretis probi et idonei paucis lineis absolvatur, haec Augustini verba omnium instar iterum iterumque legantur: 'ne amet certamina, pietate mansuetus prinmuratius etiam scientia linguarum, ne in ei bis locutionibusque ignotis in reat proemunitus etiam GHitione quaruridam rerum necessariarum , ne immatuTamVE EaTum, quin

propter imilitudinem adhibentur ignoret; idyu-

η ΙΙ. 48: disputationis disciplina ad Omnia genera quae stionum, quae tu litteris sacris sunt penetranda et dis fiolVenda, Plurimum Valsi tantum ibi cavenda est tibido rixandi et uprilis quaedam ostentati decipiendi adversarium. n. 9.

149쪽

Dante etiam codicum eritate, quam Solens emenda

tionis diligentia procuras it Ueniat ita instructus ad ambigua Scripturastum diScutienda atque Olpenda.

Sim haec autem neque isti neque uni tantummodo seculo scriptae, Sed nostr et omnibus quae suere temporibus salutariter praecepta, quoniam descripti iis et notati errores sunt, quibus nunquam defuere patroni atque autores C riguntur ii, qui simplicitatem pii Pilem multis pueriliter actaui, ita eam sussicere putantes, ut praesidia litterarum, artis thermeneuticae Gubtili tatem, ingenII JuclICIIque acumen, quae IrUm egregie ornant et adjuv lii . iii linteris sat ris tuutilia, nemo via dicam et perniciosa esse contendant; - neque ii minus, qui doctrinan ita sacer interpretem statuUnt, ut pietatem fidei et Verecundiam Peligiosam neque in eo quaerendam neque etiam admittendam esse Censeunt, quum nemo facile dixerit, in rebus physicis indagan dis testimandisque Pelligionem -- nisi superstitionem forte dicas, judicio recto, sano et libero impedimeti to esse , neque multo magis proficuam et ne essariam. Corriguntii deinde ii, qui, mira quadam posita littem

rarum Sacrarum et profanarum distinctione, tetram

et austeram aciem cholis theologorum induunt, studia quibus ab humanitate nomen contigit procul a li mine removentes, discipulosque OCul irretori juben tes incumbere mysteriis dogmatum , donee in iis aegraphantasiae somnia extra ea nihil omnino Videant; Prum certum sit, quicquid ad mentem illi istratidam, animum evehendum saciat, laudem sanctitatis hal)ere; in OVero, sicut pietas ocillo clariore et hilaxiore cuncta

150쪽

intueri doceat, ita, ut Vera essiciatur pietas, animum requiri luce scientiae et meditationis collustratum. Ne-m ii denique impune dimittuntur, qui, quum nrtuntes humanitatis fructus esse litterarum diVinarum debeant, hanc theologorum gloriam, hoc insigne faciunt, igne ferroque, lingua. Virulchria. βtael que Viperen in alios saevire, neque famae integritate neque fidei cliristi tis Domine iis relicto, qui de recta interpretandi ra IiQne secus Sentire et quod sentium profiteri audent

Triplex interpretum ratio et institutum commode in scholis theologorum distingui posse Videtur eorum qui in iis quae scripta sunt subsistendum esse docent, persuasum Sibi habentes, auctores sacros ita Verbis voluntatem suam expressisse, ut usu diligeuxi grammatices, historiae et hilosophiae vere christia de essici possit et debeat; - eorum, qua subter litteris ingeni vires exercitant, putantes, Sensum genuinum et religiosum non verbis simpliciter expressum, sed umbris mystice indicatum esse, quem ex proflandis eruere non datum nisi iis esse, qui pectus singulavi gratia Dei nescio nomodo praeparatum habeant, ut quicquid reliquo mortales lateat mira lucis claritate ideant; - eorum denique, qui extra litteras scrip ta arbitrum et judicem interpretationis quaerunt, is auctoritate historica ita acquiescentes, ut ad decreta ejus studium codicis sacri restrictum velint. Primis ecclesiae seculis amystica, et inepta, allegoristarum