Aurelius Augustinus Hipponensis sacrae scripturae interpres

41쪽

hac re graecum nesciunt ' D. 69 S ad alium autem locum, ab interpretibus vexatum, facile,' inquit, 'hoc intelligent, qui Graecorum eloquium audire atque intelligere solent' qu. 105y; neque minus huc pertinent, quae de usu et utilitate accentuum dicit: ab iis, qui ista noverunt, in codicibus non Contemnuntur, Valent enim ad magnam discretionem' qu. 162 . Verum singula auctoris verba ulterius persequi quid opus est, quum libri ejus exegetici manifestius loquantin', in quibus, prout res ferebat,

nune Vocabula graeca analysi tymologicae subjecta videmus, vel inter Verba assinia subtilite distinctum, nunc Vero explicationes et Versiones, quas alii dederant interpretes, Castigatas inque melius mutatas δ' Liriusque rei exempla haec habeto. Inter Vocabula, quorum justam Augusthm d rivationem annota it δ' lide occurrunt: ιωνιον 'ex etymologia non tam aeternum quam se utare. Quaest in Gen. n. 31 - ανύθε/ια Vάριὰ Ου νωτιθενΠιν sacrum rim templo . suspendere.' Quaest.

δ' Ep. 49 1. 2, ad I im. I, e Secundum graecum loquium discernenda sunt; nam nostri interpretes vix reperiuritur, qui ea diligenter et scienter transferre Cu-

es Nolo autem inter ea referre nomen γραμματοεισαγωγεῖς, quos explicavit doctores, qui in litteras utroducunt' do civ. d. XVIII. 59. Quaest in Exod. n. 93, quum stymologia ii potius iudicentur, qui litteras co mandata, rescripta, Seutentias tu populum inducunt. Ita Schleusnertis Lex iri XX et rei puti. gr. V. . fere i. q. Praecones, apsaritores Consentiente voce hebr.

et , quam Vulg. Eaeod. 5, 6 non male reddidit

42쪽

in Num. n. 41 - γερουσι cer lat. Senatus a Senio. Quaest in Levit n. 25 - γκαίνια sestum dedicationis templi, a καινος Traci in V. doli. 48 n. 5)-- κτρηνη latiore sensu Occurrens quam Iat jumenta. Quaest in Levit. D. 2 - λογος ''notionem verbi et rationis continens.' Quaest iu Exod. n. 116 -ολοκαυσον etymologia nominis in nare in s. 49 n. 15 - παραδειγματίζειν ''quasi exemplare , h. e. palam monstrare.' Quaest in Num. n. 52). παρακαλειν ex etymologia tum notione consolandi, tum exliortandi Enarr. in s. 11 ser. 15 n. 5 - παραπτω tια απο ου πωτειν , πλοῖ μ ελεια ''orat ελεια o Jώλει stot' Quaest in exit. n. 20h- πλεονεξια cujus notionem latius Patere monet quam nom. φιλαργυρια - τραγελαφος etymologia vocis in Annot in Job. c. 39). raesidium Vero interpretationis e mutua Verborum Cognatorum comparatio ne Augustinum neque ignorasse neque negleXiSSe, X his quae infra leguntin observationibus constabit:

ἀλλογενης homo alterius generis disserre ab ἀλλo- φυλος homo alius tribus). Quaest in Num. 11. 3. - γενναν gignere disserre a τι κτειν parere .

Quaest in Deut. D. 23. - ενταφια ιν Vossicia Prae stare Orporibus humandis, condiendo vel siccando vel involvendo et alligando V disserre u θαπτειν

unus et Verus disr a Θεος numen quodcunque). Quaest in Gen. . 105 - θυρος Ct ργ' in Sermone hellenistico distingui non posse Enarr. in s. 6n. 3. s. 7 i. 7 - λατρευεὶν de cultu Deo prae

43쪽

Tq. Quaest in Exod. n. 13 - νοη flatus diss. πνευ3 spiritus . de civ. D. XIII. 3. - πρono τοκα primitivi hominum V animalium foetus diss. πρωτογεννη/ιατα primi fructus de terra sumti , utrumque Vero ab παρχαὶ primitiae de Ductibus, sed jam reductis 'ab agro Quaest in Num. n. 32. - σκευος nomen generalius, disso ἀγγειον, vas liquori capiendo destinatum Quaest in Levit n. 51- σπῖλος macula coloris diss. υιω/ιος labes omnis Vitii), utrumque vero ab φη tactus, cicatrix . Quaest in Levit n. 41.

Haec omnia Vero num obiter modo, ut ultro se offerre videbautur, observata fuerint, magis sollicitus Augustinus suit, interpretis gloriae quam grammatici studiosior, in Vetere Testamento, h. e. intextu graeco Versionis aleX., quam CCuratisSime exprimendo, ut Versiones latinas SiVe eam quae Omine Italae circumferebatur HV quae aliae multae erant, quoties Verba graeca minus recte vel minus fideliter reddere contigisset, nota Censoria indicaret. Exempla haec Sunt. Gen. mo: νεφυσ=ησεν - non 'inspiravit sie

Vulg. , sed sussiavit' sic Itala re Sabatieri de Gen. ad liti. 7, 2. - 14, 23: σπαρτιον nom. diminut. - non' spartu. Ιt. sed filum' Vulg. Locut de Gen.

44쪽

omnia, sed ea, quae Videre non opus crat) Quaest. in Gen. n. 42.

40, 16 70νδριτης sc. αρτος - noti alices Vulg. sarina . sed panis cibarius I. I. n. 131. 47, 35 ραβδου αυτου non 'virgae ejus,' sed suae ἈΙt. I. I. n. 162. Exod. 6 5: καταδουλουσθαι - non assigere. 'sed in servitutem redigere' sic It Vulg. oppresse runt . iocul. de Exod. n. 7. 7, 11 Goτισαι - non sapientes' Vulg.3, sed nomen in Versione retinendum. I. I. n. 32. -- 12, 5 προβατον - non agnus quippe gen masci, sic It Vulg. , sed Ovis' comm. gen. Quaest in Exod. . 42. - 12, 3T: ἀποσκευ γ - non 'instructum It. v. census. ' quia non jumenta solum, sed servi etiam et mulieres intelliguritur. Vulg. parvulis, et ed. ixi. add. 'et mulieribus ). l. I. n. 7.

qox Pro ρας autem alii codd. leg. ρκισμου. Ap. Sabatie nomen graecum servatum est Iasiae Scriptuma

θη Lectio tamen hodie recepta: αντον.

45쪽

13, 48: ἐργασι itos o/ιατι- non pelle Consectae' ειργασιανω), sed operi accommodata. Sic D. 'pelle operaria' Vulg. 'quicquid ex pelle Consectum est ). I. I. n. 49. - 25, 23 εις βεβαιωσιν Vulgo in confirmationem' Vulg. in perpetuum e PraV - ut ut sit - lectione graeca propter Verbi similem sonum' pro εἰς βεβηλωσιν It Vin profanationem'). . . n. 90. Num. 16, 30 ε φύσι ατι It ''in visione' suisse pii verterint 'in hiatu. ' egerites ἐν χασμοι τι. - Quaest in Num. . 28. - 22, 22 32 διαβαλλειν, εἰς διαβολοην dubitat Aug. num recte Verterint atine: disserre, in dilationem' Ιt. h. e. impedire, impedimento. Vulg. ut adversarer''), quum ipse, minus recte eΓ-ie, inclinat ad notionem accusandi. I. I. . 49.1 Sam. 15, 28: διέροηξε κυρως τὴν βασιλείαν s0υ πο οραν νε χειos σου - non 'disrupit Dom.

μ', Sic tu nonnullis codd. legitur Vulg. paraphr. rem egit

in sic novam rem secerit Dominus.

46쪽

regnum Israel de manu tua sic Vulg. sed ' disr. DOm. regnum ab fr. de manu tua' It et sic Tecte, quamqiram Verbis superioribus textum hebr. expressum habes , de civ. D. XVII. 2. Psalm. 14 13 , 3: ξεις οἱ ποδες - non Vacuti pedes. ' sed 'veloces' Ιt. Vulg. de doctr. P.MI. 18. - 90), 12: υτως γνωρισον mon 'notam sic mihi' It. sed 'sic notam DS' Viag. Enarr. iii Ps. 89 . 12.Zbid. 7ζεπαιδευ tιόνους - non 'compeditos. ' sed eruditos' It Vulg. V verbum enim graecum ita in utraqtie significatione similiter sonat, ut una γllaba paululum disserat.' πεπεδννυιενους . I. I. - 104 105), 12 ἐν τε, εἶναι υτους αριθ/ιββραχεις inepte imitatione graecismi verti ''quum essent paucissimos.V Enarr. in s. 104 n. . - 118 11 9), 4: φυλάξασθαι σφόδρα, non custodire nimis'' ἄγαν. t. Vulg. , sed 'valde '

Qui error tam multos modices praeoccupavit, ut Vix iuveniatur aliter scriptum.' De doctri chr. II. 18. Sabatie tamen ad I. I. Vmulti Vulgata libri Ioco spuria vitulamina' seruiit adulteriuae Plautationes.

47쪽

Denique ex commentariis in Novum est cxempla haec accedant: JOh. 8, 25 την χρχην, explicat Aug. rejecta interpretatione: 'principium sum' It Vulg. Vprincipium me credite,' addens ''quod in sermone graeCoe Videnter apparet casum accus positum esse , ubi

in hoc natus sum.' De quo Aug. non in Iaac renatus Sum, sed ad hane rem in graec namque

evangelio nilii est hujus locutionis ambiguum. traci in Ev. Oh. 115, 4 .ROm. I, 3 γενns μου ἐκ σπερματος MM. Vin quibusdam exemplaribus at non egi factus. It. Vulg. sed natus. ' quum Graeca suctus' habeant.' c. Faust. XI. 4. In his observandis corrigendisque, si a paucis admodum discesseris, Augustinum verum eliciter

assecutum CSSe, eminem fugit; quare tantum, iquid video, abest, ut ignarus linguae graecae dici debeat, ut res grammaticas bene edoctus et subtilis Verborum iudagator existimandus sit. At faciI tamen patet, Cognitionem hanc, quae ultra elementa linguae non prodeat, nullo modo sussicere ad libros graecos nedum eos, qui dialecto bellenistica conscripti sunt, intelligendos, utpote qui tum Verborum

'ν CL simila xemplum ex Ep. 49 n. 5 ad s. 16, 4: 'filiis saturati sunt inspexi codd. graecos, utrum dati us casus esset, quod dictum est' filiis , a11 geniti us, quo illa lingua utitur pro ablativo, et inveni ge-uitivum.

48쪽

sermas, tum notiones, tum denique coiistruendi regulas alias sibique proprias habeant. Quod itidem hoc loco verbo indicare sussiciat. De usu Augustini librorum acrorum. IV.Canon Bibliorum. Haeretici ex familiis Gnosticorum et Manichaeorum, qui primis jam ecclesiae Seculis non tam unam alteramve evangelii doctrinam suo modo interpretabantur, quam fidei christianae summam et cardinem in superstitionem mythologiae orientalis transformare tentabant si , voluminibus sacris, optimo Veritatisside praesidio, admodum se impeditos sollicitatosque Senserunt; quare nil antiquius habuerunt, quam auctoritatem illorum ita frangere et imminuere, ut commentis et fictionibus suis iacilius via panderetur. Ita ero non sine summa ecclesiae utilitate hostiliter actum est, quoniam haec ipsa temporum ratio a Patribus ejus et doctoribus, ne ossicio deessent, ΡΟ-Stulabat, ut traditiones historicas a primis inde initiis repeterent et singula ejus testimonia Yplorarent Ponderarentque, quo via hacce Veritatis unice Certa de ambitu canonis librorum constaret, fictitii autem - auctoritate non Singulorum hominum privata sed publica ecclesiae, de loco quem CCupaverant dejicerentur. In quo quidem studio et a

bore riuum Melito. Irenaeus, Origenes. Eusebius

49쪽

alii praetissent, Augustinus ita secutus est, ut Mani chaeis inlarimis se opponeret, certis regulis consti tutis, quibus vagum et temerariun disputandi arbitrium coerceretur Isti enim, quod Verum explo

Tatumque AESSet larum quaerentes, modo quod sibi commodum et jucundum essiceretur, audaciae Ous que prodierunt, ' ut eVangelia canonica ab apostolis Conscripta esse negarent, aliOS autem nescio quos

auctorcs fingerent, serius donge Viventes gloriam quasi ex nominibus captantes, me sibi multa inepto sabulantibus auctoritas deesset' ) Impiae vero isti ingeniorum petulantio, ita augustinus occurrit, ut hanc quaestionem nullo modo ab arbitrio judicii singulorum, sed a rationibus historicis unice pendero. moneat '' , libros autem Veteris est. canonicos, qui a

δ' Testimonium Fausti verbis evidentibus expressum Iegimus in lib. c. Faust. XXXII. a. XXXIII. . f. p.

δ' contr. p. Manich. n. 6: Si invenires aliquem, qui OVangelium nondum credit, quid faceres dicenti tibi tuo Credo ego ero νangelio non crederem, nisi me cath. ecclesim commoνeret auctoritas V Constat, apud scriptores catholicos Verborum ultimorum hanc interpretationem vuIgo receptam esse Augustinum in rebus dogmaticis majorem auctoritatem decretis ecclesiae quametatis . Scripturae tribuisse. Aliud pro loci indolos docet; nam ex Verbis, quae proxime praecessere, quid evidentius est, quam Augustinum se exemplum PrOPO-suisse nou hominis fidem chr. jam profitetitis, sed hominis, qui ad fidem chr. adducendus sit hic autem negat ess ci posse fidem in evangeliram, nisi persuasio de librorum authentia et integritate jam adsit, hau ero adesse posse siue auctoritate traditionis ecclesiae. Optimus igitur Augustini interprs Melanchthonest, qui 'non senti Aug. imuit, majorem SSe C

50쪽

Jesu et apostolis confirmati suerint, Novi Testamenti, quos ecclesia ab apostolis condita, Serie episcoporum non interrupta propagata, Summo ConSensu tueatur, tantis historiae praesidiis munitos esse, ut nullus majore proinde, si tanta testimoniorum aue toritas non sussiciat, dem historicam omnem Cor xuere, neque unum facile librum esse, de cujus origine constare possit. In singulis libris igitur dijudicandis, eos in primo loco collocari jubet, qui

communi omnium ecclesiarum ConsenS admIttantur,

deinde vero, si dubia et suffragiorum diversitates adsint, eos aliis praeserri, quos plures et gravioris auctoritatis ecclesiae recipiant '); denique, si libros alios ab ecclesiis pluribus, alios autem a graviori bus defendantur, aequalem auctoritatem utriSque Oncedendam esse existimat de doctr. chr. ΙΙ. 12 . Haec Vero quum ita proposita sint, ut distinctio librorum μολογου/ιενων et ἀντιλεγοιιένων, quae ab Origene et Eusebio recte et utiliter tradita suerat, et comprobetur et indiciis confirmetur, subit certe mirari, Augustinum Ande in ambitu canonis ecclesiae desiniendo, a ratione doctorum Superiorum,

distinctione illa neglecta, omnino discessisse. Et

Clesiae auctoritatem quam Verbi divini, sed sentit, eccleatam esse do tricem et testem nou Crederemus Vange Ilo, nisi ecclesia doceret nos et testaretur, hao doCtrinam ab apostolis traditam esso.' Opp. ΙΙ P. 12o Wi teb. 158o . -- Graviorem vero auctoritatem ecclesiis tribuit, non satis Certo accurate, quae apostolicas Sedes habere et epistolas accipere meruerunt. I. I.