De apologia Athenagorae, patris graeci IIe seculo florentis. Thesim

131쪽

CAPUT VI THEXAG0RAS IMPERAT0RES LL00UENS TII alid unum quidum christianum scriptorum, II po Si Christum natum oculo I pologiam suam principibus misiSse Antoninis, sic Marco Aurelio ustinum, Miltiadum, uolitonem, Apollinarem jam ineunte hoc opusculo diximus I ale Xemplum Secutus est Athenagoras, qui hoc consilium ab initio protulit in pra0stanti adom quo brevi illa dudicalione, operi fronti inscripta, ut jam lector bone nota

Duplici quidum illo triumphorum litulo, Γεραα πικ0 ς Σαξ γιατυκοή, Marcum Aurelium voluit os lor dissicillimarum commonere Victoriarum, quibus, uXla ripas Istri, post tam diuturna bella, post tot rurum angustias, Martem diutius ancipilum sub Romanis aquilis domum defixerat. Iis autum

phiae studium pluris facere quam armis parata et cruore empta tropaea, et ad Marcum Aurelium Commodumque non iam ad terrarum dominos quam ad philosophos philosophum se quondam ethnicum, nunc christianum, quasi ad collegas venire. Idem confirmat istud semel in reliquo opere, dum principes Singulari quidem laude prosequitur, si quasi a phi

132쪽

9 DE P0L0GIA 'TIlΚΝΑ 0RAE. philosophos celebrat, mentis animique dote percen Sel, quibus illos ad christianam apologiam exaudiendam paralissimos fieripulat. Nantilue Vicissim eorum saepe laudat ingenium id est raram illam prudentiam, ' τυ ετ ta, per quam prius feliciter

callideque regnent' dein, quod philosopli iam allinet, recto

ratiocinentur ' vel res novas facile perspiciant' aut parum e X plicatas X e utere quaerant' praeterea Veri amorem eth ξυλχληθες doctrinaeque Studium, et FO 0υ αhic propter quae

celoris regibus immo hominibus longissime praestent Quae autem apud eo illi tam gregiae ple respon

do a naturae, eruditionem, i ae Ga x, qua imbuti Sunt, Summisos ori laudibus : hos enim quovis doctiore es Se 7, nec minus

in quaque parte X cellere quam illi qui hoc unum calleant': sic maximas lege penitu Scire quae lium an praesint generi', an liquisque rebus iam ruditos esse ut Sive Graecas sive Aogyptias de diis fabulas X plicare possint ' quin etiam, eosdem tam poritos esse ut ii Moy Ses Isaia S, Jeremias ceteri quo se teris es lamenti Prophetae dubio procul haud inauditi sint . Ut modo ad christianam doctrinam, quam nimirum

nesciunt, cuneta illa menti Virtute conVertant, Spe plenus, orat apologula Solum enim si propter inscitiam, πλυς I 0 χ D

in Christianos sa0Vir principe conjicere videlia Athenagoras. quem hic dilig0nter Platonis Vestigia remore patet φ .

. . , V. - . 2. P. 29 V. 3, et . . t V. 1.3. . , V. 18.4 P. 1, V. . Adde etiam p. 6 V. 24. Hae enim laus etiam sexies in opere occurrit. o. P. 4 V. 1 l. 6. P. 3, V. T P. 4 V. 11 P. 10, . . T. P. 8 V. 0-12 et passim. 8 P. 6 V. 24 - . , V. 2.9 P. s. v. 9-22. Hi enim, dum dicit E Gυταρὶ imperatoribus prope certo alludit Scri setor. 10. P. I. V. 29 - . 28 V. I. 11. P. 10, V. 5-8.12. P. 4 v. 11 - 14. s. p. I9, v. l, des hominibus diis habilis πουηροι

133쪽

ad quam pluries aedis, hac ceteris regilius illos impora fores liraecellure dico iis . passim memorat et praedicat. lias collaudat torum qum erga privatos justitiam 'um erga subditas ini nos gentes aequitatem et munificentiam, cum iaScujusque sonoris 40n officiis tumulent propriis ques legibus, moribus, ilibus frui sinunt Immo principes religione Sua, etsi pagana, tam prudentur fungi vi do ut apud eos vel si in

cere non dubito D Has autem et tales Virtutes, quae praecipuo ad mentis prudo ullam et ad disciplinam et ad humani falsem reseruntur, liquido Nostor arbitratur philosophia esse fructus, iam bona in eo si philosophia verorumque philosophorum opinio, et singula illa obiter persequendo nihil nisi X plicat quod oporis dedicationi prius strictim inscripsit ubi imperatores si philo Sopho is compellare coepit. Quin etiam his sup0r omniau humanitalem is tribuit, qua Christianos ipsos potissimum e X cellere declarat T.

8 . 'αυ.αθθα ησα M. - illa in de imperatoribu Athenagorae sent sentiam confirmat Lenan, uni conjicit Mareo irrelio Sub oculos nullum Euangelii textum venisse Ori yines t. VII, p. 55 . Sed num potuit ossici, quod hic supponit eruditus, ut ei vel Christi nomen inauditum fuerit L De imperator uni instillatione γ παιδεια Vide etiam . . V. 8-20 P. J V. , ubi collecta Sunt Superiora omnia

134쪽

titile fit igilii iii alituis dolibus praedili imperatores non faveant Cliristianis nam qui tot doctrinis lanio studio operam dederint cur christianam doctrinam ab aliquo philosopho X positam philosophi ipsi non noverint Praeterea, qui

loli errarum orbi beneficia paeona libertatem condonare non desinant, nonne eadem lenital Christianos liabere non debeant Iloe sincere ratiocinatur Athenagoras idemque lola pologia sua imperatoribus ipsis acule demonstrare nititur. Ergo illas imp 0ratorum laudes, quas passim in loto opere sparsas sed ut recollegimuS, pSa Veram continuamque argumentationem esse neque ullo modo blandiendi causa osso adhibitas, haud insiliandum puto. Facit enim animadVortere possis acua trilasque laudes, neque ad propositum idonea S, sed solum obsequii gratia datas, ii aut perraras aut nulla S

At dicet aliquis pra0eonia illii, quemadmodum filia ac

sincera, Si nimia SS erga Mareum Aurelium ne magis fiam erga Commodum, qui ambo, ut omnibus constat. lam diro Christianos VeXRVerint.

Sed prius, quod ad Aurulium spectat, quam odilus philosophiae fuerit qui 12' vix anno philosophorum induerit

pallium, iam vulgatum os ut ad id ostendendum, ulla documenta asser re omnino supervacuum mihi videatur' id oro quod summis optaverat Volis unus ex antiquioribus athona

l. Sola tale reperi Verbuli u i .s ot . . , V. 6 P. I. V. 9 P. 20 V. 3. 3m Voce τῆς Στυε α ατ οι p. I, V. nillil nisi Supra iliciarum laudum summa habenda est ac silentio praetermittenda mihi videtur haec levissima laus de piab eis nidis a prinei pibus celei rali Sc οὐχι ω zSO G DUO' TIC ...

magis quod addit Christianos his sponte abstinere. Lectionem ab Ollo propositam admitto potius quam textum a Schwa; tet oblatum tib quod nullii mPraebere sensum mihi videtur. 32. De hoc leue tia Y IILVloire des omniti'. t. V, p. 435- 80, et RENAX, 0ri yines t. VII, Marc-Aureἰe potissimum caseiit , Pen im ni de Marc-Aur te, et caput III, Le Leone de Philosoyhes.

135쪽

gorae magistris, Plato scilicet, ut philosoplii rogus fiere iit, reipsa lia aulate eveniebat Insuper, crudo lissimo Cliristianos Lugduni mense ligusti anni 177, 0Xalos fuisse Nostrum

nondum audii S Se Supra perspeximus . Jam quidem antea in Claristianos erat saevitum, nec pauci jam martyrium passi liae Vero a proconsulibus commissa Otiu quam ab imperatoribus jussa osso prudentur intollegebat Noster hos otiam noverat a longinquo legatis Suis modo Stiam commendare, immo Vehementer, ut superiore Xposuimus capite, in Christianorum dolatores animadvortere, adeo ut, pauci S OS anni S, 10rtullianus arcum Aurelium si gravissimum imperatorem et Christianorum re protoclorum is declaraturus Sit , eumque si bonum et magnum, Iχθυς et latrae et D praedicaturus Sit christianus vir quidam III seculo scribon Uuod autem Commodum attinet, cujus nomen nunc tam male sonat ut unus e doterrimis impuratoribus et o saevis si mi Christianorum ius odialoribus jure habeatur, eumdem reputemu anno 177, vix sedecim annos alum, tantum eminero suo philosophiae studio ut modo praenuntiare Videretur e paternae cum virtuti tum gloriae esse Succe SSurum .

Utrique igitur principi magnas, immo maXimas laudes lubenter tribuisse Athonagoram lan intellegitur, qui a caeciSet ineptis delatoribus magistralibusque ad philosophos imperatores totis viribus provocare niteretur.

l. Cap. II, p. I. 2. APOl. o. s. Eu S. V V, o Sqq. ap. Renan, t. VII, p. 59 et n. l . 3. Carna. Sib. XII, 18 Sqq. ib )4. Hunc puerum Marci Aurelii Faustinaeque vivana imaginem reddidisse reser Fronto, ad Marc. Ant. I, 3 ap. ALLARD Persecutions se. 53 ). - Οmmodo Melitonem quoque vota secisse animadvertendum est EuS. Hi St. Eccl. ,

136쪽

ii id quid id est Marcum urelium Commodumque illenagora S, dum pologiam persequitur a carceribus ad calcem nunquam non respicit: eos quidem haud semel compellat ulaliquas iis commendo argumentaliones , aut quaedam ab illis sibi objici singit . Quotiescumque tamen paganam confundit doctrinam, non imperatore refellendos, sed potius ollini eos theologos quale Velere poetas ea illissime cura summa enim comi lato declara non pagana illa quae principibus probata sint redarguore sibi in animo esse, sed lantum calumnias Christianis illatas adeo non committit ut eos ossendat ' Quin etiam magnopere pertimescit ne iis dona aliquid taedii asserat υGγγ.ευλ' dum materiam his sive nolam sive novam tractata in nonnulli enim argumentationibus ubi ab eo antiquitatis plures auctores Vel doctrinas allatas esse vidimus Ohlalom eruditionem Se apud principes X cusat, qui illam penitus notam ipsi habeant immo propter hos argumentationem interdum stringit se contrahit. Ilaud alio modo, eum hi istianam aperit doctrinam, XI OSilion om Suam parce molitur ne

quod forte fastidium imperatoribus incultat e Xempli gratia, postquam Sanctam Trinitatem diligenter descripsit futurum quo Do judidium sis lil orationem ut jam diXimus, principe commonens haec nihil ni Si parva es Se e magni se pauca

et lactis serum gu Stante e parte Xigua rem lolam aestimare

137쪽

solent ii ulla ni idolicet ob aliam causam, neque etiam propter u arcani disciplinam is, thonagoras, qui fantam pologiae Sua partem X ponsenda Christianorum de Duo doctrinao ludit gravissimum Incarnationis mysterium omnino praeler- misit thnicorum scilicet principum viros hic Oelor sup0- raro nolebat, sed iis modo nova fidei studium in utere. Hac certo cura, quae continua Legatione Sentitur, X plicare possis cur permulta in ea si vo adsint fixo absint. Solum nos animad Vertamus quam artem et prudentiam protul0rit Athona goras, dialecticam suam iis quasi summittendo, quo mollius imperatores adis et ad sidum suam ad tueor et ' A liora autem via utitur ut alliciantur imperatores suci liu Sque eorum oculis ros appareani plures scille et similitudines, colorum in Olo opero foro solas a solito ipsorum vitae

habitu sumit. Sic a principibus postulat ut haud secus ubique judicuntur Christiani ac rei sui in jus ab ipsis vocantur

Porro quicumque mundi Ordinem mirantur nec tamen ideo hujus auctorem, Deum adorant, ostro imaginem roddunt illorum subjectorum qui, dum imperatores adeunt, in eorum contemplandis aedibus haererent, nec jam dominos, tuorum

bonos iis indigeront, respiceroni. lsamen jure apologeta imperatorias illas odos a divinis in hoc distinguit quod do Sui aedibus non opus est ' - Immo arci Aurelii filii quo Commodi polentiae, quam de supero acceperunt, Dei Patris Verbi quo pol sentiam conferro non dubita Denique cum

6. P. 20 v. J-11. Oe paulo infra diligentius explicabo.

138쪽

i0. DE 'P0L0 il o Tlli ΝΛ il RAT. opiti ioni sit scribere hi clarat imperatores ipso S. qui ira0miis bonos viros vel poenis improbos assiciant item, tum ang0lorum liis loriam jX planare ult, quorum quidam monam i SSO desuerunt muneri, principibus X0mplum poni illorum homi num fluorum lio, liluam aliquam iis fidem ipsi abuserunt alii dignos, indignos alii ali de s praesten '. Postremo ad lectendo. imperatores clion obliviscitur Athenagoras AEOS commonere quam Obedientes principibus sint Christiani. Ineunte quidem pologia fratres suos asserit si erga numeri imperatoriumque regnum inanium itissime

progres Sus, postulat ut si ipsi quaestionum exsere eant de studio et obsequio Christianorum erga Se Suamque domum et impe

Deniques imperatoribus in Xordio supremum vales immittit aut potiti supremum iis argumentum adhibet, quod hactenus Sopo Si tum ac reconditum habuerat namque affert proces illas qua no Vae religionis fautoros ires imp 0ratoribus Jundunt; quare ra Vis Sima haec Verba ad unum reseri horo perutilo mihi videtur uinam justius in quibus indigerib impetrarent quam qui pro imperio vestro precamur mi filius in patre ju Sit S Simo more regnum accipialis et Omnibus rebus Subjectis, incrementum m Omplementumque capiat vestrum imperium

139쪽

At mirifici quidem set in erodibilos forsitati videbuntur

tales Christianorum Sonsus erga imperatore qui QOS e Xari et occidi jubebant aut sin0bant eo magis quod prece ab Λlh0nagora relatae pro insectatoribus non ad hanc rem dicerentur ut veram isti amplo et orentur idem sod modo ut terrenis bonis omnibus lorerent. Nonii igitur has prece a Nostro fictas sesso ad ornandam orationem et ad Sustinendam enu Sam quam tanta egit opera, morito Suspicari licet Hic saltem adulationis, fiam mendacii convinci possit. Illos Vero sensus ploros tu Christianos primis oculis concepisse et profoSSOS Sse, tales quo pro imperatoribus prece Sin communi omnium Ecclesiarum usu amdudum fuisse, plurima confirmant documenta Jam Paulus Apostolus, cum totiensis Se , Ut constat, VeXatu esset, suis tamen fratribus praedicaverat re non esse potestatem nisi a Deo iis dumque praeceperat

ut si principibus et potestalibus subditi essent , Hoc autem sustus in prima ad Timothaeum Epistula sic Xplicandum

cura Vorat Obsecro igitur primum omnium fieri obsucratione S, Oratione S, Ostulationes, gratiarum actione S, pro omni

bus hominibus pro rogibus ut omnibus qui in sublimitato

Sunt ut quietam ut tranquillam vitam agamus in omni pios a loset casti talo. . . ' D. Quod consilium usquo seculi sunt veteres

Athenagora, lari tuam a Melitone Eus. His t. t ecl. IV, 26 et a plerisque hujuSaetati viris illurn adoptionis morem, qui tot egregio tamen ructu abhinc80 annos tulisSet, monot LLARD Pe seculions p. 434 at ipsae Athenagorae Voce nonne de adoptivis quoque filiis possint intellegi

3. I Tim. I, 1 et 2. Superaddit quidem Hoc nim Oniam St, et a Ceptum coram Sal Vntore ΟStro Deo, qui omnes homine. vult salvos sie i, et fulignitionem veritatis veni e . - Hi Pauli loci in contrarias partes 40 Seculo distracti Sunt a rotestantibus, qui ibi in Omnibus parendum esse catholici principibUS negabant et a Meldensi episcopo qui iis respondit BOSSUET, C inquiem AvertiS- semen sur e Lelli es le M. Iurieu).

140쪽

106 DE AP0L0 il, o Tlli ΝΛ in RAE. Christiani. Nana. Xeunto P Secul ' Romae epi SCOPUS, IDC-lus Clo mens retuli precationem quamdam quam Suae aetatis Cliristiani illi qui atroces a Nerone et Domitiano v SSIS OI Se cution QS passi erant pro imperatoribus recitar solebant hujus quidem qua simpliciter et elato se principum auctoritatem utpote illis a Deo ipso datam agnoscoro profitebantur, mediam partem hic perlubenter proferimus ... Tu here, dedisti eis regni saeuitalem r luam magnificam inest alii loriaque potestatem ut O S, qui amam et honorem a te is data noverimus, eis Summittamur, Voluntati tuae illi obstantes daeis Domine, Valetudinem, palem, concordiam, lirmitatem, ut

Porro ipsius Athenagorae aetate, Theophilus, Antio cliensis piscopus in Epistula ad ut olycum declarabat si se

imperatorem honorare non eum adorando, Sed pro eo pre- Cando, ΞυγOἈΞυO ' πῖ I 'Im,' D, dum quemdam Pro Verbiorum versum commentatur Time Dominum, fili mi, et regum. Et cum detractoribu non Ommi Se nri ' i.

Nonne autem Tertianianus Ino in polo zelico suo fuse descripturus urat prece a Chri Silani pro salute imperatorum dictas ad Deum, quo Sunt Secundi post quem

1 Cire 9 -9o annos Balido l. p. 2 i. 2. S. Cle inentis ad Corinthios Epistula cap. LXl. a in Clement of Ronn, e lilio U9htfoot London, tr 90. . t p. ln9. In his Soli aut Latius sententiis vel ter declaratur imperatoribus a Deo oles latem esse datam. Idem in reliquo etiam bis occurrit, ad Summam quinquieS. - Totam precationem nuper inventam, si lubet infra, II nostra Appendice . cum Galli a vorsione legas. 3. Theophilus I. I. - Pro V. XXIV, 21.