장음표시 사용
71쪽
compositam esse plerique theologi consenti utit . Unius enim Dei, qui sola mente et ratione comprehendi potest is, propria cum magni sic de Scrip Sit, qua parte in mundi creatione Sus copori Verbum Dei Filius, si Secundum quem et per quem
genter X plicat dein Sanctum Spiritum qui in Prophetisoporatur, osque ni iam , dicit esse Dei, effluentem ac redeuntem
ος κzPγχ iri 6, D. O Strem mira hac summa lolam colligit doctrinam dum praedicat trium personarum in unione divini
nonne aestimare licet quanta dicendi firmitato lam arduum illustratum sit mysterium immo, si hoc do Trinitale caput
Qui is, exclamat etiam L Nouuii eruditissimus ordinis S. Benedicti monachia S, si hanc doctrinam clarius unquam expres Si u Sque praedicavit quam Athenagoras , in capite, cui in Scribitur titulus i/mn recta et orthodoxa sit Athena9orae de S. S. P initate et sum=na Christi divinitate sententia p. 48ζ). Hunc Proba Verunt quoque et pro te Stans ipse uia Us, a Defense de a sui de icee et celeberrimus ipse BOSALET, Silimne vertissemen auae Potestanis, ut infra in I 'Appendice, per Singula mon Strabitur, et CEILLIER t. II, p. 119 et M ARANUS Mi , ne, Patr. Graec , t. VI), uterque, ut constat, ordinis S. Benedicti monachus. LANC quidem pre S byter, qui nunc in clerorum Scholis haud parva fruitur auctoritate, Athenagoram defendit, cui solum aliquam dicendi imperitiam vitio vertit p. 230231). - o Strum autem improbaverunt PETAvius, cujus criminatione refellerunt cum L NOUHRY p. 489-49l , tum M ARANUS Mi9ne, p. cit. P. 90J n. 6 Sqq. , et BARBEYRAC, qui multo liberius ideoque salso nonnullos hujus capiti locos Gallice reddidit. - De hoc es etiam R. ui L. ΑΕTZScu, De Otione Trinitatis apud Athenastoram, Hal. 1830. 2. Tot hoc loco apologeta Sancti Joannis Euangelii exordium commentari videtur, Vide in si a nostrae Conclusionis notas. Eadem sere verba, quarto OSt Christum natum Seculo, Nicaeensi Symbolo recipientur.3. Hac comparatione Athenagoram paululum a Justino dissentire explicat L Ν0URRY p. 488-489) - Justinus impugnat haereticos qui aiebant Filium S Se Sicut lucem solis, maluit generationem Filii cum igne, quo aliu igni accenditur, aptiori Similitudine componi ex gratia Dial. cum TryPh. c. 61 η. Pudenter Vero concludit Certum est tamen illas comparationes ab utroque eodem plane en Sta institui . . Δυυαt1: Vocem diuinitatem ideo Latine vertimus quod apud hii jus aevi Patre Saepe naturam, hic divinam naturam significat, ut a pluribus notatum OTTO, P. 48 n. 16 C. A. ARNIS, Die Lehre v. heil. Getate P. I, Ilal. 1847, 9 244, et α). s. Athenagorae 9Siu e. 4.
72쪽
proximo illi te uti Deo alteri consores, tire e X istimabis uirum quo inter lolius Apologiae praestantissima habenduin esse, atque Athenagoram lanium ingenii aeuinen in philosophica domonstrali otio quantum montis robur in theologica expositione prae se tulisse Cap. 10 '. Propria autem praecepta, quae Vivendo sequuntur Christiani, ei novo sunt argumento hos ab atheismo procul abesse tum a Mallhae ducit Athenagoras Ximiam Christi de caritalo erga inimicos doctrinam, o Sermone Monii dicto, quum jam Apologiae primo citaverat capite. IIic ab imperatoribus postula ui sibi lic a liberius rumpere magna enim Vi eum argula quadam ironia mi Xta perversos opponit flos rhetores
tianis illis opisii cibus vel antibus, qui etsi fidem suam Verbis
e X planare nequeunt, faeli eam Ommendant ui quorum
dium autem Christiani hanc u modestam et bonio nam et
υ του 6 D Sibi elegis Sent, ni Si Deum humano generi praeesse et quemque post mortem mundi Creatori totius vita suae rationem redditurum esse putarent si Dixit quid om Plato Minoem et Rhadamanthum jura daturo esse . O autem noli ullum, etiamsi Minos hadamanthusve fuerit vel ejus pater, Dei judicium vitaturum esse praedicamus. D Tunc u Sta iterum
abreptus indignatione ostendit apologula Epicureos illos viros
l. Hoc caput, quod haud unam horam ut unditu intellegatur quoque requirit PaSsim subob Seurum ideo videtur quia voce quaedam Sensibus diverSis eaedem adhibentur, exempli gratia suo qui Verb/Dn orationem aut rationem Vici SSim Significat, et πυε0 1α, quod pro Spiritu, aut divina natura Sumitur. Praeterea in nonnulli loci corruptum esSe textum muni se Stiam St. 2. Christianos illos opifices, qui Deum et inveniunt et ostendunt , citat quoque Tertullianu S, Apolog. c. 46 apud Otto, P. 3 n. 3. In Gorgia.
73쪽
quibus, sicut jam Isaiae tempore, in ore est Comedamus et bibamus, cras enim moriemur is, istos erodi erga deos es Sopios : hominus contra, qui lianc Vitam parvi aciunt noc quidquam student nisi unu res in tribus personis Deum cognoscere hic colligitur de sancta Trinitat doctrina se inimicos suos diligere rursus dicti in Monte sermonis quaedam, e Lucaquidem, citantur propterea ut divini judicii fugiant condum- nationem, tales erga Deum pii esse negantur luunc autem die senili impetum, qui Vere eloquentiam reddit, sistit Athenagoras, simplici quadam, immo Vulgari imagine usus, qua magi mercalorem quam Oratorem deceret, aut potius Socratis cotidianum redolet sermonem Haec igitur, inquit, parVa e magnis, pauca e mulli dicta sunt, ne vobis diutius molestiam nil eramus : etenim qui me se lactis serum Gallic petit-luit gustant, e parto Xigua rem Olam
Tunc Athenagoras, postquam tali modo Christianorum de Deo philosophicam et theologicam Xposuit doctrinam mori-bUSque probatam S se commonuit, duo praecipua ab Ethnicis in fratres suos immissa crimina resollere suscipit, quod Scilicet Christiani abstinon sacrificiis ut jam supra animadVer-limVS, neque eo Silem ac ceterae gentes colunt deo S in qua A pologia parte a christiana fidei do sensione ad paganorum errorum insectationem tran Sire Videtur.
Quod quidem, inquit, ad sacrisiicia portinet, ignari si qui
t. Hae Voce Is XVII. 13 a Sancto Paulo I Cor. xv, 32 ad verbiim repetitae
74쪽
alh0ismum Christianis objiciunt Deum nesciunt non Sanguinis in distere sed gralissimum illi osse sacrificium Si quaecumque creaVit Og no Scuntur, quae apologela noster e primo Genesi Scapti magnifice numerat breviterque concludi Deo oportere u incruentum sacrificium rationalem scilicet offerre cullum,
a Ulem capite quo Athenagoras, iis lini Xenapio ' aliorumque Patrum more' illum psalmi Miserere locum II olocaustis non delectaberis is commentari idoliar, non poterat ideo non Omit lore uissae sacrificium, quod alterum sacrificium Crucis singil quia ab thnicis accusatoribus cruenta sacrificia significari perSpicuum erat . praetore a sacra sua Christiani mystoria si
sacrificia dixiss0nt sine dubio prave fuissent intellecti, immo in illud crimen potuissent indurrere quod ipsis tunc injectum erat idque infra resutabitur in pologia, Vivum infantem a Seoccultis ritibus mactari solere Cap. 3).
Alteram vero Vituporationum, Christianos Scilicet non eosdem colere deo ac ceterae gentes, prorsus si ullam haud immerito declarat orator namque Atheniens se Coleum et Melaniram, Lacedaemonii Menelaum, Hectorum Ilienses adorant et longa numeratione, quae jam primo inchoata erat capite, partim ex Herodoto plurimas Graeca percenset civitates uos qua Sque celebrantes deos neque ullo modo de numinibus iisdem consentientes ceterasque silenti praetermittere cogiturum dicentem, inquit, diu deficiat D. Tum egyptiorum ritus
necnon planctus, quibus divina Sua animalia defuncta prose-1. Hic Iliadis tres de sacrificiis versus citat et reprehendit Athenagora p. 14. V. 25-21 . quos veri Simile a Platone Re p., i, p. 364 d mutuatu erit. IIoc nemo, me Saltem cognitu, hactenu indicavit. 2. 9Ol. I, c. 9 et 13. 3. p. ad Diogn. c. 3 Tertullianus, ad caput. c. 2 Minuc. Fel. Octa V. c. 32 Sqq. Irenaeus, Ad V. aer. IV, c. 14,4 3 apud Otto, p. 9 n. i. 4. Sic diastinus Apologiae I e. o eximiam praebet Missae deseriptionem, postquam capitibus 9 et 3 Deum Sacri liciorum indigere negavit. - s. Supra, p. 34 citatum Arnobii locum.
75쪽
quuntur, obiter perStringit' et sic perorat si Si igitur nos, quia non eamdem atque illi pietatem erga deos habemus, impii
SumuS, Omne et Vitate S, Omne gentes impiae sunt non enim omnes eo Silem agno Scunt de OS . - Re Vera, intor varios deos,
sui per errarum orbem aliquo cultu fruebantur, a X imo plerosque aliis alios assimulari solito e S se constat, quod apud Graecos et Bomanos, inter Allienam scilicut et Minervam, at a zzae et Cererem totque alios manifestum est itaque
maximi divorsariani gentium dii haud admodum, sed formotidem osso aganis profecto Videbantur Cap. 4 Si autem Christiani pergit oster, o silern sorte ac Pagani
deos adorarent , quid ergo Num, materiam cum De confundentes, simulacris nos summitteremus Uuod nihil sano ess0t nisi sigillum et lutum, aut phialas et aurarium in unum redigere, set, si quid callidi in hujusmodi oporo eminei ut insertem materiam, non opificem laudare. Tales ergo comparatio nos ab
artibus sumplas Atheniensique viro plano digna Sequitur Athenagoras Cap. 15 . - Ne mundum quidem, qua Vi pulchritudine undique splendeat, sed ejus artificum adorandum superaddit, hocque ut illustret, similitudinem quamdam oren OVam imperatoribu Sque, quos alloquitur, aptissimam adhibet sub dilorum illi qui ad vos accedunt, inquit, non, missis Obi Silo minis se lotos in contemplanda Vestrarum aedium majestate defigunt, Sed regiam sedem obiter mirantes, vos polissimum celebrant. -- Vos reges vobis ipsis regias aedes adornatis, mundus autem factus est quanquam jus non indigebat Deus, qui ipso sibi perso clus est mundus Quocumque igitur pacto
t. Aegyptiorum cultum jam agunt ipsi irridebant, exempli gratia philo SO-phus eraclitus apud Epiphanium, Ancorat. s 106 et Juvenalis Oeta Satir. 5. Haud semel a veteribus Patribus exagitatus est, a Clemente Alex Pae l. III, c. 2, 4; a Minucio Felice, et c. 21 ab Epiphanio l. ); a Lactanti O, Instit diu. I, c. 20. Cf. Ollo, P. 6 n. 11, p. 65 . 1 et 18.2. s. Tertullianum adv. Prax. c. 5 et Minucium Felicem se. 18, D i), apud
76쪽
percensentur diversa de hac re alio nos. Si mundus ero concinnum est instrumentum ut Tullius e Platon Somnio Scipionis elogantissime finxit musicia in quidem, non in Stru mentum adoro neque enim in certaminibus citharao, sed citharaedi a praesidibus coronantur'. Atque eodem modo alia ocum Philonis tum Peripateticorum de mundo sententiae vicissim expenduntur mundi enim elementa, etsi praeclara visu propter opificis artum dissolutioni tamen obnoXia Ob sua ni materiae naturam quom admodum igitur ea admiror, eademia deos adorare te queo. I Sla autem Simulacra, quorum Opifices
homine e S Se Omperi quomodo deos app0lla urina Quibus eX tremis verbis ad proXima directe adduceris capita Cap. 16). Duplici nim illo capito quod lam argumentis alidum est quam imaginibus nitidum pressa simul uberi tuo eloquenlia constituero nititur Athenagoras maloriam a Deo secernendam esse, sic pSu In pagani cultu principium Verten S, antequam doethnicis simul aeris per singula disputat. Sibi nim jam proponit pressioribus etiam probare argu
recentia esse illorumque signa quasi heri falla esse Nomina
quidem, loro doli quodam loco rotus' diis ab Orpheo et
Homero et Ilosiodo imposita esse asse Veral, haud Suspicatus hos poeta non Sua auctoritate appellavisse deos sed iis O
4. Hoc Platonis Politi c. p. D quadam Sententia confirmat eripior. o. Materia vicissim si guli luto phialis et aurei vasis, regiis aedibu S instrumentoque potissimum citharae consertit r.
77쪽
APUT Hll. - Λ P0L0GIAE )ARS. 3mina illa contulisso quae in omnium Ore antehac fuerant. In altera autem liarte eumdem no multo magis Ostor consitendum est namque hi Storicam graphico et pictura e pupas singendi artis et plastices et Statuaria originem cum nominibus invoniorum ut fabellis describere coepit, ex quo colligere curatu cujusque dei artificum designari lios Su X empla enim praebui decem Graeca, inter celeberrima, Simulacra Artemidis Athonao Apollinis, Iturae, Aphroditae Ausculapiique, quorum fabricatores octo vicissim denuntiat, Endo eum scilicet, Thoodorum et Teloclem , Oetaeum et Angeliona, mili da, PraXilolem Phidiam quo, et vivid breviterque, ut solet, concludit u Si igitur dii, cur non orant a principio cur fabricatoribus recentiores sunt cur iis, ut si orent, Opus erat hominibus et arto lurra haec sunt ut lapides et materia et ar curio Sa vi
Quam multis vero certisque do artium historia documentis hoc caput abundet, ante Omnium Oculo positum quorum
pleraque aliis testimoniis, praesertim lini Majoris set ausa niae confirmantur, uno illo X cepto, quod Epidaurit Aesculapii imago Phidiae pro Thrasymodo tribuitur, orror lex tui potiusquam ipsi scriptori forsan SSignandus'. Ergo cetera, quae solus rosori thonagoras, nihil omnino obstat quin Verissimaliubdantur unisus lum est igitur Athenagoram artium peculiare studium necnon haud Vulgarem eientiam prae se tuli SSe,
i. Uterque in una illarum Statuariani collaboravit, Sic in altera proxime Sequentes.
2. Hi similia habent verba Clemens lexandrinus Pro trepi. c. 24. I 6 et Λrnobius Adv. at VI, c. 14), apud Otto, P. t n. 34. 3. Phidiae nomen huc corruptela translatum esse cense Schwarta p. 9j. Illam enim Statuam a Thrasymede factam esse ex in Scriptione ei adjecta teStatur Pati Sanias lI, I, 2 . 4. Vide infra, D' Appendice, quam instituimu disputationem hi Du fidem mereantur Athenaus a documenia seu artium historiam spectantia.
78쪽
Summa religione ab ethnicis viris colebantur, propria aperiret in ilia Cap. t i. Λ nonnulli pagani viri, inter quos Celsus, re Spondebant
ialia si una deo non esse, sed in deorum honorem facta, et Supplicationes quae simulacris adhibeantur Solam iam S SQ OS adeundi quod probaretur secreta vi qua illorum nonnulla praedita essent'. Ilanc igitur X spectatam objectionem refulaturus, apologela postulat ab imperatoribus ut antequam Stenda cur Sic quaedam simulacra Valeant, veras aliquot de diis
alIerro aliones sibi liceat utinam intellegant illi principes paler et filius, quibus lotus propter polestalem me acceptam paret mundus, haud secus uni Deo Verboque Filio universa
Post hoc breve Xordium sicque declaratum disputationis
ordinem apud Ethnicos deum quemque ut nosmetipSOS, natum QSSe S Serere coepit cujus rei testes invocat an liquiores duos
poeta S, quo nimirum pro paganis heologis habet, Homerum
liens hic collegit Allienagoras omnium principium fuisse
1. s. Arnobium, Adv. at VI, c. 1 , et Laetant. In Stit. Di V. II C. 2.2. Hoc de loco Supra nisi Sumus, II capite, ut luibus principibus mi SSa Sit Apologia, finiremus. - De caelesti humanae potestatis Origine alter seriptor Pro Verbiorum versum XXI. 1 , Sicut Paulum Apostolum asser re potui S Set ii omnis potesta a Deo M. 3. Saepe a veteribus Ecclesiae Scriptoribus deorum Originem perStringi, X. gr. a Seu dO-JuStino Cohori. d. Gent. . , a Tatiano, r. ad G r. c. l, animadvertit Ollo p. Ν4 n. Hic dicendo ii οὐκ ε αρχης η σοι οἱ θεοὶ alludere videtur Athenagora Joannis Euangelii initi 'E αρχ' ηυ λογος v. At Hid Verbi - ως α . . medio interpoSitis Significa Vide infra p. li4,n. 1, et P. 13J.
4. Iliad. XIV V 201 et 302. Hic versus in Cohortatione quoque ad Gent. jam Supra dicta citatus est. Errore eum Schwarta versu 1 pro 1 indicat.)5. Sympo S. II. 6. Cf. Cohori ad Gent. c. 1 et 36. - Hic citat Athenagoras Homeri VerStam, quem Orpheo Supponit, quod pluribus alii accidebat eumdem, Sed tanquam Ilomeri, citaverat illic Pseudo-du Stinus, . . - s. Ollo, P. 85, . . .
79쪽
aquam, unde constiti S Se lutum, ab utroque autem generatum ess portento Sum draconem, Herculem et Chronum nomine; tum Herculem immen Sulla Viam genuisse, quod in duas partes ossi actum Coelum et erram finXerit, qui Parcas ut Gigantasset Titanas genuerint Hanc Ver deorum et mundi seriora tionem paene pro I SUS eamdem e Si Odu professus est , et
is autem de duorum senseratione positis, sic bro viter ratiocinatur Athenagoras geniti, non Sunt, si nam aut ingenita esse possunt et aeterna, aut genita et corruptioni obnoxia,
Haud aliud, inquit, atque ego, docent philosophi Plato enim
mente concepta, quae reipSa Sunt, ab hi quae en Si capiuntur, nec sunt diti: genter in Timaeo secernere studuit Stoici, cum X providentia et materia constitutum esse mundum doceant, hunc olim, tanquam materiae participem, conflagra lurum esse affirmant quid ergo melius constent dii ex aqua acli Praeterea, ut isti existimant, non aqua Solum Omnium principium 8Se pote St, quippe artifice pii e Si materiae, et u genitas rus antecedat essiciens causa Deus Scilicet necesse est, et ' χρ
Si igitur isti thoologi contendor sat haberent deos nato S
. Observat usspidus Petrus Titanas ab Athenagora confusos es Se cum Gigantibus ap. Olto, p. 87 n. 36). - De Titanibus tres Versus Orphei citat, quo nuSquam alibi legas. 2. In Theogonia Sed Parcas octis, non errae filias SA as Serit. 3. Prae9. Euang. I, c. 10, et III. c. l. Lege Marani notam, P. Otto, P. 86, n. 28, et es Schubring V. Supra, Indicem, Ι Λ, 1882 , p. 8 et n. 4. 4. Tim. P. 2 D Opp. d. ip . . Ol. IX, p. 30 l). Eodem imae loco quem notare omittit SchwartZ usus erat ignotus ohortationis ad Gent seriptor c. 22 Migne, Palr Graecae t. VI, p. 2J9), apud Olto. o. Illa Sententia, Epicureis communis, a uni relata Deorum at 2 46;3, 14 haud ab uno Patre memorata est, es. Justin. ApOl. , c. 20 et 49Ol. II, C. , Tatian. r. ad Gr. e. 6, Minucium Felicem et c. 34, g 2. 6. Huic capili salso apud igne ex Marano inscriptus est titulus: Philosophicum poetis consentiunt de cliis. Potius contrarium est.
80쪽
; l E AP L0 l o Tlli ΝΛ Ull ΑΚ. esse et X aqua constare, equidem inquit, at huismi crimino relicto, ad colera transirem . Sed deorum corpora disposu0runt Ierculem nim deum, quem antea e Aegyptiorum fabulis haustum commemoravit scriptor , - draeona es Se et Gigantas en limanos ut ei Suphonen quattuor oculis, duplici facie cornibusque praeditam suisse doctio runt Insuper idem deorum gesta commode, ut putant, descripserunt laque hic sereno Vultu iro for tolli onagoras et Saturni et ovis turpis sima, tum Sic erumpit Nee0SSe est, cum haec ita se habeant,
dicer Quid grave se honestum cin tota hae historia aut quis homo judicio probatus alia admitteret is arrat etiam ex
aliquo Orphei Versibus quem jam Supra Secutum Sse eum vidimus . Phanotis illius iis loriam, qui e X OVO natu et draconis Speciem seren S, Viperam genera' erit postremoque ab ipso Jovo sit ovoratus Si igitur nihil, ut conchidit, a vilissimis
Ceteros Vor Patres atque etiam ethnicos Viros, X0mpli gratia Plinium Majorem talia deorum ridicula vel dedecora uberioribus perstrinXisse irrisionibus animadvertendum', sed Nostrum, postquam pauca inter divina lagitia delegerit, acum insigni sobrietat et nescio qua eloquont gravitate tracta-Visse. Praeterea, inter varias animalium figuras qua diis tribui solebant draconis siguram polissimum XcerpSit, CUJUS
1. Humanae scilicet carnis absumptionem et illicita consuetudine S, qua Stantum c. 3 adibit. 2. C. 18.3. VOX 'tis ὁ hie potius honestitan quam uti , ulmesne rus et Otto Verlerunt, Significare mihi videtur. 4. C. 18. 5. Cf. Proclum in Timaeum II, 137, et Hesiodum ilia in Theogonia talem Serpentem ex Phorcyne natam de Scrip Sit. 6. Lege totum Plinii Hist. Nat. li, caput ' ' sed Lit tre), et s. Tertuli ian. Ad Nation. I, c. 4 Apolog. c. 6, Minue Felic OctaV. e. 21 Arnob. Ad V Nnt. , Illi e 12 qq. Eu Seb. Praepar Euang. III, c. 2 ap. Otto .