Casti Innocentis Ansaldi Ordinis prædicatorum Vindiciæ maupertuisianæ ab animadversionibus viri clarissimi Francisci Maria Zanotti quibus quantum philosophia morali stoicorum religio ..

171쪽

turpioribus . Siqii mortales omnes Stoicis similes fuissent , eam constituissent Sozietate , in

No ignoramus, Samuelem etiam Pusundorsum vitae futurae expectatiuitem anima im

mortalitatem in Iure Natura seposuisse; qua de re questi adeo doctiores eius Editores , cam teri, tetes Pusendoia adhuc tamen Systema non

est certe cum Systemate Stoicorum imperfectiore confundendum . Siquidem tametsi immortalitatis animorii Dogma praetermistri Pusem doritus, existentiam tamen Numinis aeterni, intelligentis, pios identisque posuit; ita Libro de Jure Natura et Gentium recundo, Capite quar to, totus est, ut inter hominis officia precipuum esse ostendat, animum primo Religione imbuerudum; Qquum vim iurisiurandi in jure Naxinis admittat , Deum hac saltem in vita peris xii Vindicem agnovit quam illius . 3 Δρος- non omni sesiderantur ordima serietatis fundamenta. Sic doctissimus Anglus ille a b tonus, qui celeberrimo in opere de Divin

Μ m Legatione, inficiatus est, Fmbim, Gr

172쪽

cratiae tempore aliquam habuisse futuri Saeculi notionem quod nos speciali Commentario adversus oliminem Claricum falsum 'mon' Divimus quiuii tarinen is ta inmotam serat illes monumenta , quibus vesicinentissime

evincit, ceteros omnes Populos futuram credi disse vitam ideo hoc evenisse arbitratur , quod quum Ethnicorum Respublicae humanos tantum Iussice haberent , e quibus solis ordinanim ia-

- ,- - societatis Hinc hein necessa nam apud ebulam suisse diversmim salutari fisturae uitae persuasionen , quo in offici continerentur, QSocietas apud ipso aliqtio modo conservaretur. Contra vero, id, Theocratiae aetate,n in vicesiarium pius Hebraeos 'Unia hoc in i

tune hi rent, Mi Genies ceterae , hiulianum 3 qui nota tantum nosset; sed Deum ipsum oc- eulta etianti videntem, Mita dicentem iudicivin apud ipsos, ut propriis veluti oculis omnia cireumspicere , semper vigilare , semper attentus

esses; Lese, quotidie ediceret , plecteret , uise

ret , pri-- neruos inceret . Intellexere igitur , vel dum in , praejudicatis opinionibus edilabantur, praestantissimi hi Scriptores, non satis

eonstitiuum poni posse Societatis Civilis statum, nisi aut utro a Leconcepto Religionis Capite, aut ritie sineta, i rus inempe invidentia

173쪽

Itaque nimii Philosophi: Moralis Stoiconini

utrumque Caput praetermitteret, nullus ex ipsa oriri potuisset ordinatae Societatis status , nullaque felicitas iccirco apud eos , qui fuissent sempiternan illam tantum honestatem S icorum M'inhiabilem sequuti Quis igitur non miretur vehementer, an t- tum eo processisse, ut , vel in hac Philosophiae Moralis Christianorum luce, laudamum celebra

d 3- adhuc duxerit Philosephi in 'orale ii ho

numini illorum serio uno montadum duxerit Maupertuisium , pag. 8s caveret, ne siquam trum tis Visis inferre pergeret injuriam P Quod ipse tamen Viro Cl. non animadvertenti de quo nam tunc diceret Systemate, inconsiderate excidi bavit g

laverat Redanius, cui sic ςspondentem, 1 apnum , in Desensione ejus posthuma, inducit Capite XL Carolus Scribanius Societatis Iesu Vir doctissimus: Et vero non aversabar Stoici nomen ,sed Stoici Gria. Tibi Iubens coiivisio oris , A g - μα δε--Moisis me concessero . Deu ni AH mine . post commiam natam , apertiore daciore calumnia neminem petitum . Quum vero eandem illi asseruisset notam Georgius Thoms noldus a Mem , nii logo de vera

Justi

174쪽

Iusti ipsi eligione Catholica ita illum fatum

simulat: Non dissimul , in pretio' amore mihi Stoica Secta est, non equor tamen, aut approbo, nisi in quibus cum Christianis conresserat . emosci autem sine Chrisiana veraque Religione Stoi- ea Philosophia non potes , quam praelucentem si tollis fateor ecce si clam , ludibrium illa , anitas , desitrium es montesquieum recens notavit Adversarius, ceu Stoicorum laudatorem cui respondit ille statim laudasse se Stoicorum praecepta , non principia illamque quam praeserebant morum Scientiam celebrasses, non autem ipsorum naturalem Philosophiam, aut Metaph sicam . Ex alicujus autem Sectae Metaphysica Systema totius pendet, exque Systemate totius singularium Systema . Heinc videas quamnam Stoicorum rationem habendam duxerint , qui minimam quoque habent opinionum communium

rationem. Nec id sane mirum . Epicureis siquidem, mobiasianis hujusce temporis, exceptis, qui nullum ain cius admittunt, Sectam in riorem Stoica inveniet nemo. Nam illi etiam qui in praesens Naturalem tantum Religionem esse docent admittendam, bellum cuicumque sive verae, sive falsae Revelationiis Traditioni movent infestissimum , nec aliud bene beateque Vivendi , adeoque etiam ordinatae Societatis Principium ponunt, quam humanam Rationem

175쪽

illi, inquam, ipsi Systema inducun , pessimum

illud quidem , sed magis adhuc quam Philosophia Moralis Stoicorum tolerandum . Quinque enim summa Religionis, ut asent, Capita a principia, Deum nempe summum , providentemque esseis existere coli ipsum debere virtutiem esse praecipuam cultus divini partem resipiscendum esse a peccatis dari denique praemium c poenam tum in hac vita, tum etiam in altera haec , inquam , principia ita ponunt: clara apertaciis constituta, ut de eisdem humana Ratio nullo possit pacto dubitare. Eorum autem de necessitate summa, quo quantaque in medium ollastonus protulit, in specimine suo Religionis Naturalis Itaque sola ea esse admiselenda consequuntur, humanae solum Rationi, uti principia ita morum etiam praecepta assinrunt, nec non cognitionem discriminis iustos imter Winiquos actus pretiumque, uti cogniti ne honestatis , ab humana Ratione repetunt ;sed a Ratione, ut vides, suapte natura Qui existentiam 3 providentiam Numinis ponente ; Ratione certo aeque ponente praemium αγρο nam, tum in hac tum sutura etiam in vita Fateor sane , hoe in Systemate nullam haberi sat claram certamque praemioriam poenarum'

futurae vitae notionem ; nullamque in ipso tradide malorum origine doctrinam millam exhibe

176쪽

riis missionis peccatorini certituduiem; nec ipsiunsitis posse se tueri ab objectionibus Atheorum Uerum , uel in hoc adhuc imperfectissimo Pstemate summa illa inculcantur Capita , quae Stoici per summum rictis ornittebam. Quantus amem. mar, Systema metare laudibus Dei,

Sin vitenus etiam e t Stoicum illud Syste--a quacumque vel crassiori Idololatria , relate. loquor ad societatem continendam , conservam vimque 3 augendam hominum elicitatem, aut ad eorum i elicitatem minuendam . Religio enim quaecumque idololatrica , esto verborum si involucris, fabularumque mysteriis, Revela-itionum figmentis , somniorumque interpretati tribus, fassorum tuum ambagibus AE addit, mentis opinionum, intersperis Q nupta, prae tulit adhuc tamen semper, promulgavitque sum ma illa, de quibus heic agimus, Capita irin cipia, ut apud sexcentos Scriptores videre est, apud totum ea in re praesertim Herbertum

177쪽

x IEipsos Iudices,' Vindices , sibi persuasum Dbuere ipsos mortalium Custodes quare allegata Capita, quacumque in Idololatri, maximum habuerint in actiones hominum, proindeque in Societatis ordinem , influxum . Non ignoramus Baeliana quidem Cogitata de Idololatrarum Societatibus, quas deteriores suis Auctor ille existimavit Societatibus quae fuissent istheorum contendens Ethnicorum divina de Natura opiniones non potuisse cum rectis vivendi regulis componi, iccirco satius iuisse, Idololatris Religione caruisse, quam iuis ipsos fuisse Religionibus addictos ea promidubio, subdit, ratione, qua melius aliquo cum homine ageretur , si eumdem nullo modo existere , quam si improbum, ipsum esse hominem quis adsereret. LXIX-Ηure tamen fallacissimo sophismati sexcenti Iam Scriptores occurrerim , nuperque Auctor qui de Legum Spiritu suis pertra lavit. Ut enim , inquit, neque utile incolumitati generis humani, neque necessarium est, hunc vel illum hominem existere cita ex opposito , utile non modo, sed prorsus necessarium est, Divinam non modo existere , sed etiam credi Naturam , atque Providentiam . Hisce quippe ignoratis ,

178쪽

M AUPER TUIS DAN E. I.

aut non creditis , vel independens , ut junt erit homo , vel erit perduellis . Quid autem ab homine timendum , qui a superiore e Princi pio , En te, supremo Iudice pendere non arbitretur Quid non mali a perduelli homine ex pectandum Adferere jam vero , Religionem

principium cohibens non esse , quia non omnes omnino semper cohibet, idem peraeque seret ac statuere , Civiles etiam Leges principium cohibens non esse , quod nec illae perpetuo cohibeant errore nec a Libertatis adsectis admisso. Quam enim pessima methodus disserendi Baelii lSpisso ille in opere mala omni Ethnicorum a Religione , ut arbitratur, derivata enumeravit, Praeternussis bonis omnibus eodem e sontes, e demque ab origine, profectis . Qui omnia, uuae sive Monarchico in Imperio , sive in Rebuspublicis evenere mala recenseret, horrorem proculdubio excitaret. Num igitur nec utilis, nec necessaria aliqua est Regiminis Civilis forma Num Civiles Leges, Societati continendae, mi inecessarites Vel si non necessaria esset privatis Religio personis , necesse profecto tamen est ei Principes subdantur, qui quum Civilibus se cohiberi Legibus minime arbitrentur , extremum aliquando inserrent, nisi Religionis freno moderaren

tur, subiectis Populis exitium . Sed atheis movindicando invidiosam nimium dedit Baelius Ido

179쪽

vera Idololatria aliquando fuerit , conspectum; quum in crassiori eius quoque statu summorum Capitum, nisi stibstantiam , ut ajunt, imaginem saltem suisse adservatam certum opertum sit; Naturam nempe aliquam existere Divinam ipsamque rebus Mortalium providere alteram denique suturam vitam , facta hominum pro meritis compensaturam.

LXX. MAIORI vi contra Baelium tot alii domssimi Vbri disseruere, quibus opinio Idololatriae Atheumum praeserens , relate praesertim ad ordinem Soci talis, 3 felicitatem Civium, maximum visa est paradoxorum omnium. Si enim Societas hominum ponatur , Religionis cujuscumque vinculo carentium , quis dubitat , ipsam futuram fore infinitum deteriorem Societate hominum , in qua eligionis verae principia illa summa , de Capita, quamvis corrupta soluta, sint adhuc tamen reliqua Ut enim jam diximus, cerrum.

que est , nil aliud Idololatria est, quam Schisenia a prima , vera Patriarcharum Religione vel haeresis ipsius Adamiticae Religionis. dii enim origini Idololatriae explicandae ad malum confugiunt Genlam , veluti id evocatum aliquem e

180쪽

MAUPER TUIS IANIE. 31machina Deum , quem aeterni Numinis aemulatorem simiam esse concipientes , universas docent apud Gentes simulachra verae invexisse Religionis, quibus suam ipsorum in perniciem homines abuterentur , nae illi a natura rerum , a veritate longe aberrarunt. Ut enim temporaria haec origines rerum repetendi ratio nullo nititur fulcro illud accedit quoque, poni nullo modo posseu perduellem illum, malumque Genium in caussa esse potuisse , cur aliquam demum hinmines Divinam crediderint naturam, atque Pro videntiam sibique persuaserint a Diis statuta virtutibus praemia is supplicia peccatis , certam denique opinionem ipsi cur habuerint immortulitatis animorum , diversorumque alterius vitae statuum locorum maximum , omnium quidem sententia, ad bene ordinateque vivendum, ad honestatem praecipue sectandam , incitamentum. Quare falsum est ejusmodi certe cogitatum , nisi illud interpretemur de corruptione verae Religionis, ope etiam Daemonis inducta de quo nemo dubitabit . Itaque si quaecumque idololatrica Societas cum Societate conferretur Atheorum , dubium nullum est , maximum Opertum iri inter utrasque discrimen , posteriori proculdubio minime propitium is secundum Illud autem ut probe intelligeretur, porreret dololatriam conserre cum Atheismo , non Baelia'