장음표시 사용
101쪽
uuid si adduco tuum cognatum huc a navi Naucratem, Qui mecum una vectu's una navi atque is si denegat is Facta, quae tu acta dicis, quid tibi aequomst fieri p. Nunquid causam dicis, quin te 'hoc multem matrimonio ΘΑLcM. Si deliqui, nulla causa'st. AMPH. Convenit. Tu, Sosia, Duc hos intro ego huc ab navi mecum adducam Naucratem.
Sos. Nunc quidem praeter nos nemo'st dic mihi verum
Ecquis alius Sosia intulit, qui mei similis siet
AL M. Abin' hinc a me dignus domino servos. SOS. Abeo, si jubes. ALCM. Nimis ecastor, lacinus mirum'st, qui illi collibitum siet Me viro, sic me insimulare salsum lacinus tam malum. Quicquid est, jam exNaucrate cognato id cognoscam meo'
222. Quin temuli matrim Multare abire a dominis iubentur Lama. aliquem aliqua re est ea re illum ' Quum hanc scenam perlege- Privare poenae causa. Si divortio di ris, cogitans quam tenui simul et mitteretur uxor inculpata, dos redo sorti deducta sit filo, debatur hae sormula: Res tuas tibi liter iurgium ineatur, quam ridi- habe. Sin autem adulterii convince eulum in modum haereat errorum retur, maritus dotem repudiatae re utriusque altercantis implicatio tinebat sibi Matrimonium pro dote quanta vehementia et quam habili simul et matrimonii conditione ac tenore pergat diverbium, quod ple-cipitur. Sic ratiocinatur Amphitruo rumque nolentes neque scientes, et Quum tuus te cognatus adulterii sic multo lepidius, crebris facetiis convicerit, an poteris aliquam' i interserunt, denique quo progressu
Cere causam, cur non te repudiatam ad summam rerum perturbationdote tua mulctem. . ocosa inquisitio deveniat, agnosces 224. Due hos intro, captivos LAMB. eum esse auctorem, cui Varro, arina a7. Abeo, sijMes Iocus ex am biter sapientissimus, palmam inhiguo. Nam et qui manumittuntur, monibus vere detulerit. N.
102쪽
IUPITER. Eoo sum ille Amphitruo inurius servos Sosia,
Idem Mercurius qui fit, quando commodum'st, In superiore qui habito cenaculo, Qui interdum fio Iuppiter, quando lubet.
mulacro , palam sibi seri Romania tunc placuit. N. Ego. Qui nunc loquitur, unus tres profitetur se person:is gerentem simul, histrionis, Iovis dissimulati, simulati Amphitruonis . . ia. Idem Mercurius uisis ... incidens comma perplexam orati nem iacit, et sequentia qui habito. . . qui si Iuppiter . . . . ab his Mego sum Amphitruo ille distrahere videtur incommode Sententia est: Ego sum ill alsus Amphitruo qui Iupiter, etc. et urius est servus ille fatius Sosia qui fit Mercurius, quando lubet. N. 3. In superior erenaculo, jocus ex ambiguo; nam resere potest et ad Iovem , qui maximi, ut dixit Enc nius, erenaeuia ecles habitat, et ad histrionem, servile gentis, vel pauperculum hominem, in superiore domus coenaculo ad tegulas degen
I. Ego sturi, etc. Haec profecto Ioavis μειωδια non graeci artificii arguit ealliditatem, sed Plautus tale ex ingenio affinxit embolium , quo rudes spectatorum recrearet animos, et fastidia eorum occuparet, iterato quasi prologo et propositis de integro ad exspectationem eoncitanis dam, quae mox ventura festinantur. v autem ratio longe alia sui ae Terentii, sed populo acceptissima, utpote quae tunc Romae puerascente eomoedia, intellectui auditorum acoeommodaretur Scilicet ii, ut continuo sabulis actu et verosimili specie jucunde sallerentur, non Poscebant, sed mire seurrilitatibus vel extraneis delectabantur; ut videre est in Curres act. IV, a Pseud. I, 5, 49, et aliis passim fabulis. Quemadmodum puero juvat crepundia, si qua
lateant organa scrutari intus et distruere, ita machinationem histrionicam, interrupto comoediae si-
103쪽
Huc autem quom extemplo adventum adporto, illico Amphitruo fio, et vestitum inmuto meum. Nunc huc honoris vostri venio gratia, Ne hanc inchoatam transigam comoediam, Simul Alcumenae, quam vir insontem probri Amphitruo adcusat, veni, ut auxilium seram ioNam mea sit culpa, quod egomet contraxerim, Si id Alcumenae innocenti expetat. Nunc Amphitruonem memet, ut obcoepi semel, Esse adsimulabo, atque in horum familiam Frustrationem hodie injiciam maxumam: 'Post igitur demutn faciam res fiat palam, Atque Alcumenae in tempore auxilium seram, Faciamque ut uno setu, et quod gravida's viro, Et me quod gravida'st, pariat sine doloribus. Mercurium jussi me continuo consequi, Si quid vellem imperare: nunc hanc adloquar.
s. Quom extempla, i. e. quum pri quod ego feci evenire, Alcumenaemum, simul atque LamB.-A eri imputetur. N.
eram adporto advenio.Sic Lucret. IV. r4. Familiam. Familia complecti-
3238. adligere adhaesum Linu. tu heros et famulos, sicut suPra, 7. Honoris vostri natis. Vid sui'. I, I, ox. N. I, 2, 24 Sic Liv xxxm,ina, Flami et S. Frustrationem, errores, quibus nil honoris causa frumentum Sicu eorum intellectus Perturbetur. N. Ios Romam advexisse narrat. N. 8. Quod grauidast. Neutro sem8. Deli atram transigamatam. Ne comoediae imperseetae in rentis,sup. I, 3, 3. Per heuenismum principio finem iaciam. LAMB. jungitur casus accusandi eum g 11. Quod egomet contraxerim, si ida, pronomen -- retrahente ad M. Verborum inversio Plauto usita se et sic regente verbo pariat nem
tissima, i. e. . Mea culpa fiat, si id, eis pariat id quo gravida est. m.
A M. Durare neque in aedibus cita me probri
I. Durare, etc. Dum erus Am falsum Amphitruoni i uim ut illephitruo arbitros cluaesitum abiit, dat noxam paret frustrationem, et ob-
104쪽
Stupri, dedecoris a viro argutam meo ira quae sunt sacta, insecta refert, ac clamitat.
Quae neque sunt sacta, neque ego in me admisi, arguit: Atque id me susque deque esse habituram putat. Non edepol faciam, neque me perpetiar probri Falso insimulatam, quin ego illum aut deseram, Aut satisfaciat mihi ille, atque adjuret insuper, Nolle osse dicta, qtu in me insontem protulit. In p. Faciundunt si mihi illud fieri quod illore postulat,
Si me illam amantem ad sese studeam recipere:
Quando ego quod feci, actum id Amphitruoni obfuit,
Atque ille dudum meus amor negotium Insonti cxhibuit nunc autom insonti mihi Illius ira in hanc et maledicta expetent. . ΛLCM. Et, eccum video, qui me miseram arguit Stupri, dedecoris. IVP. e Volo uxor, conloqui.
viam ultro sertur Alcmena , quam male seceris. Novi ego vestra haec exagitat dolor inquies, neque sinit nollem factum, jusjurandum dabi- domi manere Plautus, quando tu tur te esse indignum injuria hac π.het dramaticum recte peragi opi GRONov.
scium. DACERIA. I. Si me illam amantem, etc. Si
s. Id me susque deque esse hasi studeam me amantem ab illa recipi. Susque deque ferre . , ad sese. Do A. et ususquedeque habere is, significat Ia-IS. Quando ego ... maledicta non magno aliquid pendere, atque expetent. Conjunctio quando duo interdum negligere et contemnere, membra orationis id faetum obfuit, ἀδια*ορεῖ . Geli. XVI, 9. Enu. etc. nunc autem, etc. ComPIectitur, 7. Quin, ita ut non Gallice sans et praeeipue ad posterius Pertinet. que Ν. Hoc modo videtur exponenda sen-8. Satis euit. Injuriae rei jurabant tentiaci crando, cui id, quod suci, Se agnoscere, quod indigno eam in obsuit et insonti eidem negotium ex-juriam intulissent, et nolle tactum hibuit, illius nunc Amphitruonis irantque ita satisfiebat, modo intra et maledicta adversus Alcmenam verba injuria constitisset. Cons. Te recident in me insontem illius marent. Adelph. II. I, 8- ra leno mo Iedictorum . Sic vicissitudo mole-net adolescentem iniurios secum stiae acceptae et redditae inter verum agere Parantem , se suum jus per Amphitruonem et simulatum enarsequuturum, licet ille postea purgar ratur. Multa viri docti turbarunt intactum voluerit. Neque tu, inquit, re perlucida, quorum hariolationes verbis solves unquam , quod mihi re reserre longum est. .
105쪽
Quo te avortisti ALCM. Ita ingenium meum'st: Inimicos semper osa sum Ohtuerier. ID P. Heia autem inimicos ALCΜ. Sic est, vera praedico: οNisi etiam hoc salso dici insimulaturus es. IVP. Nimis verecunda, ALCM. Potin es ut abstineas manum pNam certo si sis sanus, aut sapias satis, Quam tu inpudicam esse arbitrere et praedices,
Cum ea tu sermonem nec Oco, nec serio is
Τibi habeas, nisi sis stultior stultissumo. s. Si dixi, nihilo magis es neque esse arbitror, Et id huc revorti, uti me purgarem tibi. Nam numquam quidquam meo animo fuit aegrius, Quam postquam audivi ted esse iratam mihi. Cur dixisti' inquiesci ego expediam tibi.
Non edepol, quo te esse inpudicam crederem; Verum periclitatus animum sum tuum, Quid faceres, et quo pacto id ferre induceres.
Equidem joco illa dixeram dudum tibi, as
Ridiculi causa vel hunc rogato Sosiam. ALc M. Quin huc adducis meum cognatum Naucratem,
I 8. Quo te aνortisti. Virg. Eu.VI, 46sa, Illa solo fixo oculos aversa tenebat . N. II. --hoe. isi mendacio me nunc etiam loqui insimulaturus es. ut paulo ante.Vid. II, , a I-8. . 22. 23. Nimis ver unda s. Votis estes imp timide Alcmena pertinaciter vultum avertente ille delinire animum tentat blande cavillando, quasi pudore nimis Obtueri conjugem ea nolit vel sorte eludit veritam v ar ne insimuletur etiam salsi. Igitur non, ut multi autumaut haec dicit Amphitruo, quia Alcmena Palliantem repulerit; nainque sic ant Verterentur sequentia . Potin es ab stineas manum p . et supervacanea essent. Sed Amphitruo, dum eam monet Perdocum ne sit nimis verecunda manum leniter admovet, quam Alcmena abarcet serociter Ν.x7. Nihilo magis es. Si dixi te esse impudicam' nihilo magis es. .
28. Id i. e. propter id. ADBΜ.3r. Cur diae in q. Ratiocinationem instituit Amphitruo, et fingit Alcmenam loquentem, cui respondet: - Ego expediam, Pic. . . 32. Quo, quia . . 36. Vel hune rogato Sosiam. I. E. Sosiam qui adest in his no tris in iis bus, namque nullus adstabat in proscento Vid. v. 68. .
106쪽
Τestem quem dudum te adducturum dixeras, Te huc non venisses 3ΠP. Si quid dictum'st per ocum, Non aequom'st id te serio praevortier. MAI M. Ego illud scio quam doluerit cordi meo. 3ΠP. c dexteram tuam te, Alcumena, oro, obsecro, Da mihi hanc venianici ignosce irata ne sies. ALCII. Ego istaec feci verba virtute inrita Nunc quando lactis me inpudicis abstines, sAb inpudicis dictis avorti volo. Valeas, tibi habeas res tuas, reddas,isas. Juben' mi ire comit c. IVP. Sanan' es ALCM. Si non jubes Ibo egomet comitem pudicitiam duxero. IVP. Mane arbitratu tuo jusjurandum dabo, Me meam pudicam esse uxorem arbitrarier. Id ego si ullo, tum te, summe Iuppiter, Quaeso, Amphitruoni ut semper iratus sies. ALcM. Ah l propitius sit potius Iu P. Conside sore:
39. Testem ... T huc non venisse. Qui testaretur te in nave remansisfie.
4o Serio HreMortier. Formulata alva sensu activo Serio accipere et PraeoccuPare. TAUBm.
44. Ego istine Dei. etc. Maledicta illa tua pudicitia mea seci cassa et
4 S. Metis me inpudiei abst. Me alienam a saetis impudicis esse confiteris Abstinere idem os quod ex
46. Inptiae dict. Morti Volo jam non esse obnoxia dictis, quae mihi impudicitiam objiciunt. N. 47. Valeas, etc. Verba quihus utebantur, quum solvebatur matriis monium , exstant lege XII Tabb. Si vir ab uxore divortit, uxori res suas sibi habere jubeto, eique claves adimit . EA . 48. Iuben mi ire eomites=Moris suit. ut sine omite mater familias aut matrona non prodiret in publicum: et idcirco non levem injuriam eisdem seri ab iis, qui comites earum abis ducunt, testatur Ulpianus. RevARD. 49. Comisem pudia dux Sic sere Medea Iasoni a Iussa domo cessi, Datis comitata duo s. Et, qui me sequitur semper amore tui. Ovid. Epist. XII, x35. Eadem figura noster Cornelius in trag. Lara Iore de
mor te condat . . . So. Itisjur diabo. id sup vss. 8- Io Arbitratu tuo. Iurabo te dictante et verba mihi praeeunte. TAUBM. 52. Tum te, summe Iupiter Ridi-
Culum. Iurat per Iovem, qui ipsus t TAU-.-Vid sup I, I, 236. N. 54. Ah propitius sit potius. Quam Vere, quam suaviter in Uanc cla-
107쪽
Nam jusjurandum verum te advorsum dedi ,, Iam nunc irata non es ALCII. Non sum. IVP. Bene facis. Nam in hominum aetate multa eveniunt hujusmodi: Capiunt voluptates, capiunt rursum miserias. Irae interveniunt, redeunt rursum in gratiam. Verum irae si quae sorte eveniunt hujusmodi Inter eos, rursum si reventum in gratiam'st, Bis tanto amici sunt inter se, quam prius. ALCM. Primum cavisse oportuit ne diceres; Verum eadem si isdem purgas, mihi patiunda sunt. IVP. Iube vero vasa pura adornari mihi,
Ut, quae apud legionem vota vovi, si domum
Redissem salvos, ea ego exsolvam omnia. ALCM. Ego istuc curabo. IUP Evocate huc Sosiam;
Gubernatorem, qui in mea navi fuit, Blepharonem arcessat, qui nobiscum prandeat. - -- Is adeo inpransus ludificabitur, Quom ego Amphitruonem collo hinc obstricto traham. ALCM. Mirum quid solus secum secreto ille agati Atque aperiuntur aedec exit Sosia.
morem erumpit amor optimae conjugis modo male oppressus ira. N. 55 T adMoraum, erga te. An sorte
Iupite Amphitruo hoc ludit, qui,
ait consessus, adjicit verum esse de Alcmena jusjurandum p N.
fia Bis tanto ... guram . . . Lamhi.
nus subintelligit magis frustra r Hamante Dissaldaeo. Sic fere Noster in Persa, I, 3, 3 P. ter tanto pejor ipsa est quam , etc. Sententiam Plauti imitatusest Terent Andr. III,
3 23 γα amantium irae . amoris integratio est . . TAUB m. 63. Primum caseisse vortuit. Mens
Alcmena est: Etsi decuisset te prius cavisse ne diceres quia tamen tu idem eadem quas dixisti purgas,
non indignor animo GRUOR. 65. Vasa pura Vasa Pura sunt quae in alio usu non fuerunt. Sic vestis pura in sacris appellatur, inquit Servius ad n XII, 69, quae
neque suriesta sit, neque maculam habeat ex homine mortuo ERI . r. D. Alii Sosiam esse credunt, ego Blepharonem. Dum haec scena ageretur, Romani dicere potuerunt: Lepidum habemus Iovem , et quidem lepidiorem, quam par est. N. 72. Collo obstricto Quum aliquem in jus vel in carcerem raperent renitentem, obvoluta toga, collum ei ol,stringebant. id. Curc.V, 3 IS. N. 74. ε que, transitio Bacch. II,3,93.
108쪽
sos Amphitruo, adsum si quid opus est, imperari imperium exsequar. IVP. Optume advenis. Sos. Iam pax est inter vos duo. Nam quia vos tranquillos video, gaudeo et volupe's mihi. Atque ita servom par videtur frugi sese instituere, Proinde heri ut sint, ipse item sit, voltum e voltu conparet:
Tristis sit, si heri sint tristes, hilarus sit, si gaudeant. Sed age, respondes jam vos redistis in concordiam λJUP. Derides, qui scis haec jam dudum me dixisse per
jocum sos. An id oco dixisti equidem serio ac vero ratuS. IUP. Habui expurgationem; sacta pax est. Sos. Optume'st ior DP. Ego rem divinam intus faciam, vota quae sunt. SOS.
IVP. Tu gubernatorem a navi huc evoca verbis meis Blepharonem, ut re divina facta, mecum prandeat.
a. istume Genis opportune. Io. Habui expuryationem. Vid. sc. Εκ a. Vos Post vos Camer addit a v. So, 64. . qumo, ne minor uno pede sit ver II Vota quo sunt Mutat nummaus. . rum , more solito : Pro rem, υσ3. Volumst Legendum fortassis vota est, i. e. iaciam intus rem divi est volumest. i. e. voluptas est mihi nam, et quae diis, si salvus redirem. Ut Terent Phorm. IV, 3 Sa in veni a me vota sunt,ea persolvam .Rem sare salvam volup est in ubi notatio clam secundum ea quae Vota sunt. natus γα hoc volup nomen est ut hoc a Verbis meis. Meo nomine, ver- cui Sic enim veteres per αποκω , his quae tibi praeivi, de ma pari. N. Ioquebantur . . LAMu. 3. Utre dioinafacta mecum pran-4. Sese instituere Par videtur, ser deat. De extis reliquiisque aliis saxum frugi ita se componere, ut ipse crisiciorum , domum secum APDr talis sit, quales heri sese habent. N. tatis coenabant olim P. COLVIUS.
109쪽
sos. Iam heicero, quum illeio censebis esse me. IVP. Actutum huc redi. A M. Numquid vis quin abeam jam intro, ut apparentur quibus opu'st IUP. I sane, et, quantum pote'st, parata lac sint omnia. ALCM. Quin venis, quando vis, intro: faxo haud quidquam
ac P. Recte loquere, et proinde diligentem ut uxorem de
Jam hi ambo et servos et hera frustra sunt duo, Qui me Amphitruonem rentur esse errant probe. Nunc tu divine sic huc adsis Sosia. Audis quae dico, tametsi praesens non des: Fac Amphitruonem advenientem ab aedibus Ut abigas quovis pacto; lac conmentus sies. Volo deludi illum, dum cum hac usuraria bUxore nunc mihi morigero. Haec curata sint,
Fac sis, proinde adeo ut me velle intellegis: Atque ut ministres mihi, quom mihi sacruficem.
ret: ut nee in MSS. Cam aut Pali' sex. Est autem talis: Quando isthaec omnia Murasti te mihi dixe per jo-
23-α4. ordo est: Fac ut abigas quovis pacto Amphitruonem huc id- venientem lac commentus sim is, i. e. aliquid callide excogitavetis,
ut sic sat Lad B. 26. Morigero. Id est, morem ga'o. Genio meo obsequor. UEA. 27. Proinde adeo ut, etc. Scut
certe intelligis etc. N. I 8. Quom mihi sacris Quum . Se, salsus Amphitruo, saerusicabo nihiIovi. . 14. Iam heis ero , etc. Figura loquendi vulgo usitata, quae maximam celeritatem significet Vid. Pers. II, , 8. N. IS. Numquid vis quin etc. Quum ab eonfabulando quis discederet, moris erat, teste Nostro plurimis I eis, Per comitatem sermonis dicere: in Numquid vis is et addit Alcmena quin abeam, i. e. propter quod non statim abeam ad paranda intro sa
17. Sit morae. Hic versum a Nonio eitatum , de sententia Bosii, interposuit Lambinus , quem etiam reperi in Ald et Brix solisci nam ita caeteris prioribus tempore non rea-
110쪽
Concedite atque abscedite, omnes de via decedite, Nec quisquam tam audax sua homo, qui obviam obsistat mihi. Nam mihi quidem, hercle, qui minus liceat Deo minitarier Populo, ni decedat mihi, quam servolo in comoediis Illo navem salvam nunciat, aut irati adventum senis: Ego sum Iovi dicto audiens ejus jussu nunc huc me ad
Quamobrem mi magis par est via decedore, et concedere. Pater vocat me, eum Sequor, ejus dicto imperio sum audiens: Et filium bonum patri esse oportet, itidem ego sum Patri. Amanti subparasitor hortor adsto, admoneo, gaudeo.
Siquid patri volupe'st, voluptas ea mihi multo minui est. Amat sapit, recte iacit, animo quando obsequitur suo:
I. Coneedite, abscessite, decedite.
Ioeos emphasia in tripla repetitione, neque tautologi , inest. M. quo PHoigne plaee magistratus populi romani, submoto per lictores populo, incedebant;
scriptores autem comoediarum seris
vllas et parasitos imperiose sibi I eum dari jubentes fingunt deridi- cui causa. Vid. Curcul. II, 3, II
Μεrcat. I, 2, 5. Servi mandata exsecui sestinabant. Quum mores in earum Personarum Terentius notat aereos currentes scribit, Eunuch.
Pril. 36. N. 2 Hereis Heretiles et hic et superius juratur nondum natus, nedum deui. Sunt qui prolepsin faciant.
Sum, qui ad Egyptium illum, qui
hoc a tro antiquior, reserant. Ego puto Comicum simpliciter cum vulgari usu sic loquutum aut more suo risum captasse. TAUBM. s. Dati. Sic describit mores comicis personis vulgo datos Terent. Heaut Prolog. 37 semper eous currens, iratus senex. DACER. 6. I i diei, diens Idem est, eto audiens, quod Medians. Menaech.
II, 3 , 89 dicto me emit audientem, haud imperatorem sibi in Cave diei iungas eum Myi LAI B. 8. Dieto imperio audiens obsequor imperio. id sup 6. N. Io Sub rasitor Id enim parasitorum suit, ut operam darent amantibus , consilioque et machinationibus adjuvarent, sicut in Asinaria in Curculione, sicut Thrasonis Gnatho in Eunucho. N.