M. Accii Plauti Comoediae cum selectis variorum notis et novis commentariis curante J. Naudet ... Volumen primum quartum Vol. 1

발행: 1830년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

Neque postquam sum natus, habui viaiSi te, servoin Sosiam. ws. At ego nunc, Amphitruo, dico; Sosiam servom tuum P ter me alterum inquam, adveniens iaciam ut obsendas domi, Davo prognatum patre eodem quo ego sum, Arma, aetate item

Qua ego sum inuid opu's verbi. geminus Sosia hie sa-

ctu's tibi. AMPH. Nimia memoras mirari sed vidistin uxorem meam sos. Quin introire in aedeis nunquam licitum'st. ΜPH.

Quis te prohibuit rosos Sosia ille, quem jamdudum dico, is qui me contudit.

AMPH. Quis istic Sosiast Sos. Ego, inquam quoties dicendum'st tibi pAMPu. Sed quid ais num obdormivisti dudum sos. Nusquam gentium. AM n. Ibi sorte istum si vidisses quemdam in somnis Sosiam. AOs. Non soleo ego somniculose heri imperia persequi dis

Vigilans vidi, vigilans nunc te video, vigilans sabulor, Vigilantem ille me iamdudum vigilans pugnis contudit.

AMPH. Quis homo sos Sosia, inquam, ego illes quaeso, nonne intellegis λAMPH. Qui, malum, intellegere quisquam potis est ita nugas blatis.

66. μα- me, etc. Paulo co fusiorem in hoc vera stramn verti rum ita expone intactam, inquam, at adveniens Osfendas alterum o o Sosiam Praeter me in Faciam

αι ahundat intellige quasi simpliaciter dixisset is adveniens ossen-ries . Sio jam vidimus non semel et famissime videhimus supervaca meum faxo. --. N. 73. Dudasm. Nuperi, Paulo ante. Ausquom gentium, neutiquam. N. 4. Si vidisses. Haec formula dubitandi pendet ab interrogatione vi num obdormivistiis, i. e. quaero an obdormiveris, ut sciam . si forte vidisses, ete. . LAM, Sic conjectura interrogationean explicist, suΡ-I, I, 3 I. 79. Blatis. Nonius et Festus hoc verbum et aliud simile μυ-- interpretantur in stulte , incondite loquiis et ea deducunt a graeco dira , quod ignavum, stolidum signis l. LAmn.

82쪽

sos vorum actutum ignosces. AMPH. Quem p Sos. Illum

gnosces, Servom Sosiam pisAMPH. Sequere hac igitur me : nam mi istuc primum exquisito's Opu S. Sed vide ex navi ecferantur, quae jam inperavi, omnia. sos. Et memor sum, et diligens, ut, quae inperes, conpareant. Non ego cum vino simitu ebibi inperium tuum. AMPH. Utinam di faxint, insecta dicta re eveniant tua l

'ΑLcM. Satin parva res est voluptatum in vita, Atque in aetate agunda,

84 Simitu vetus pro simul Pa sim apud Nostrum. N. 85. In eradicta, etc. Di faciant, ut ea, quae dixisti, non eventu rata

sant, non sint revera, ut nunc loquutus es. N.

Attende, quaeso, qua diligentia

castitatis matronalis honor simul. que comicum decorum Plauto se vetur, in hocce Alcmenae cantico, quae nec sciens neque ogitans spectatores rursus admonet sibi ania

mum esse insontem,comus duntaxat

vitiatum, dum neminem a se amari, Praeter conjugem , obtestatur. Ille quidem non semper indiscrete et alieno tempore , lascivit scurriliter. Etiam seria ocularibus in loco admiscere callet Alcmenam vero amisiatiosius, quam Par est, morum Praecep a Prosessoria auctoritate, edissertantem sorte reprehendes. Et

Litendum quidem apud Nostrum, siquando mulieres sapienti spe. etandae prodeant, quod sieri ad

non solet, eas admodum sententiose loqui, ut videre est in Persa, IV. 4. Sed cavesis veteres illos eadem trutina, qua nostrates, Perpendas. Plautus vere romana disciplina imbutam iacit Alcmenam, et, quod spectatoribus tum suis pulchrum videretur, quam quod muliebri personae conveniret, magis quaesiit. Praecipua laus armorum fuit apud Romanos, ea praesertim tempestate, qua de imperio, ni de salute, cum Carthaginiensibus certamen

erat Splendida sortitudinis bellicae

Praedicatione mire delectabantur; suam rem agi sentiebant. . I. Satin Interrogando affirmat, atque ita exclamat indignanter ut Casin. Satin res omnes sunt adversa mihi Galli ceci suis e assee

voluptates, more graeco loquendi, cujus plurima proseruntur exemplari χρημα κ ὸς nox,

83쪽

Prae quam quod molestum'st ita quoique conparatum Est in aetate hominum; Ita dis placitum,voluptatem ut moeror comes consequatur a

Quin, incommodi plus malique illico adsit, boni si obtigit quid. Nam ego id nunc experior domo, atque ipsa de me scio, quo voluptas Parumper data'st, dum viri mei mihi potestas vidundi fuit Noctem unam modo; atque is repente abiit a me hinc anio

lucem.

Sola heic mihi nunc videor, quia ille hinc abest, quem ego

amo praeter OmneS.

Plus aegri ex abitu viri, quam ex adventu voluptatis cepi.

Doc, magnus sus cujusmodi si plura velis , consule ambinum Gubmannum. Et ipsi Latini dixerunt res militaris, amiliaris, muliebris, judiciaria frumentaria is et alia sexcenta eodem genere Phaed. IV, 7 4:. res si qua esset ethia. .

3. Pro quam idem ac o Praeut, en eo amison de in Co aratum, Mil. sato , fortuna. N.

4. Est in aetate. De his versibus, usque ad x , ita praelatus est Camerarius Nihil de distinctione horum versuum polliceor Sunt autem plerique quadrati, sed confusi pedibus . . Illos refingit Ill Her- mannus, sed, credo, magis ex ingenio, quam auctoritate MSS. Nihil mutavimus ex vulgatis , in re tam

incerta. N. s. Voluptatem ut maeror, etc. Sic praeiverat Plauto Philemon Ioiού- τος ο βιος ἐστι αυθρώπου Uvαι, Ε *3αxγο-rθα λαπιο vi λυπουαεθα. Sic est, mulier, in vita plus maeroris quam

gaudii. Sic Antiphanes , πὰρ

similem edidit sententiam Terentius non semel; Andr. , 5, 3. Eunuch. III, 5, 3. Et id quidem paulo tristiori ingenio Terentii consenta

neum . .

7. Omo, ex me ipsa. Locutio degraeco fonte sumpta , ἔαρθε, sensu tran,latitio, sicut et gallice dicimus ehea mi ibon Cic. ad Attic. I, I9 . quid enim ego aliorum in me reti*ωWλατα exsPectem, quum haec domi apud me nascantur, , i. e. quum meae laudes a me ipso fiant. Vid. Cas. II, I, 8. N. 1 o. Sola heia mihi nunc videor, etc. Mira dulcedo assectuum, quae ita spectatorum animos delinit, quo magis id discrepare videatur Praeter exspectatum quod mox urgi uine majorem elicia ri

II. Dri, i. e. aegritu clinis . .

84쪽

Sed hoe me beat saltem, quod perduelleis vicit, et domum Laudis compos revenit id solatio si Absit; dummodo Inude parta domum recipiat se seram et perseram usque Abitum ejus animo sorti atque obfirmato, id modo si

mercedis . IDatur mihi, ut meus victor vir belli clueat satis Mihi esse ducam. Virtus praemi uni si Optumum. Virtus omnibus rebus anteit profecto. Libertas, salus, vita res parentes, Patria et prognati tutantur, servantur Virtus omnia in se habet omnia adsunt bona, quem pe

AMPH. Edepol, me uxori exoptatum credo adventurum

domum

Quae me amat, quam contra amo; praesertim regesta bene Victis hostibus, quos nemo posse superari ratu'st: Eos auspicio meo atque ductu primo coetu vicimus: s

i a Perduelleis. Vide supra I, 3. 34. . 36 Belli, suppl. tempore, i. e. in bello. Ita Sallust Iug. 45 domi hellique paucorum arbitrio agita-hatiar. et Livia 36r nihil helli domique postea . nisi auspicato

gereretur . . meat, fama seratur. Guere vetus Verbum, Versum ex

graeco κλυεt , audire , perhiberi, ut ineliatus dein taeditus ex κλυτος deductu in Eodem sensu et verbum audire usurParunt. Ex g. audire honus, aud rex . , i. e. famam hahere boni rex nominari. Vid. Hor. Ep. I, 6, 7 Sat. II, 7, Io I. N. II. Virtus semium etc. Cave ne intelligas, ut alii, virtus ipsa sibi

raptima est merces o Praemium Pri-

initiva significationem. l. Prosertur, scit res utilis, Commoda, bonum quodlibet. Igitur sontentia est in virtus est quod longe optumun habere possis. Vide quam graviter nomen virtutis hac oratione matronali et romana repetatur. Plautus meminerat qua constantia Romani.

urgente Hannibale haud ita pridem , patriam defendissent. . I9. Salus perniciei, vita morti opponitur. Vivere ossis neque salvus esse videt si captus ab hostibus . .ao Prognati, nati Vid. sup I, L.

a Q. Tutantur Passive N. II. Adsunt bona, quem, etc. suPPl et post adsunt. N. Ia-26. Edepol, me uxori . . . viatoventumum scio. Iam tum, credo

spectantium caehinnatio hune sibi si ustra gratulabundum excipiebat.

ab Auspicis me atque ductu. vid.

85쪽

Certe entia me illi exspectatum optato venturum scio. sos. Quid me non rere exspectatum amicae venturum meast 3ΑLcM. Meus vir hic quidem'st. AMPII. Sequere hac tu me.

ALCM. Nam quid ille revortitur, Qtii dudum properare sese aibat an ille me tentat sciens Atque si id volt experiri, suum abitum ut desiderem, o Ecastor med liaud invita se domum recipit suam. sos Amphitruo, redire ad navem meliu's nos. AMPH. Qua gratia psos. Quia domi daturus, mo'st prandium advenientibus. ΑΜ Η. Qui tibi istuc in mentem venit sos. Quia enim

sero advenimuS.

AMPH. Qui sos. Quia Aleumenam ante aedeis stare saturam intellego. 35 AMPH. Gravidam ego illanc helo reliqui, quom abeo sos.

Hei perii miser

ΑΜ pu Quid tibi si sos Ad aquam praebendam commodum adveni domum,

suP. I, I, 7. Primo coetu Priina congressione Gl. M I. Boxh. Primam eoitionem dixit Terentius Phorm. II, 2, 38 GRori.

tasse, ut ex glande quercus, e scin tilla lumen Oritur, ita ex hoc servili Mommate Cleanthis Molieri nata

est. N.

suspicatur proPe est ab ossensione et ira, et modo occasio detur, cito inardebit Sciens, non imprudens, sic voloris. . 3o Abitum desiderem . illius absentia desiderium me teneat Phaedria a Thaide disceden ci a me ames, ait, me desideres . . 32. Qua graria P cur Item sere, sed affirmandi modo dixit Virgil.

in quo munere in Georg. IV, 5xo. N. 33. Prandium. Recte randiam; nam domum veniunt mane. Solebat autem dari cena peregre venientibus. Vide suP. I, I, 4o. . 35. Saturam Scurrilis jocus allu dentis ad tumidum praegnantis ventrem Vid. s. 49 Sed mira notii, videtur Amphitruonis simplicitas qui serio respondo . . 36. Quom abeo, pro abii. Sic sero Virg. Eu IX, 36 Cingula olim Quae mittit miserat dona hospitio quum jungeret absens Caedicus, ille suo dat dedit . etc. - .

37. Ad aquam praebendam commodiam adueni domum. Nam a Partu lavationibus multum utebantur. Ter Andr. III, 4 L Fae istoc e

86쪽

68 AMPHITRUONIS

Decumo pOS mense, ut rationem te dictare intellego. AMPH. Bono animo es. Os Scin quam bono animo sim 3 si situlam cepero,

Nunquam edepol tu mihi divini quicquam creduis post

hunc diem, is Ni ego illi puteo, si obcepso, animam omnem intertraxero. AMPH. Sequere hac me modo, alium ego isti rei adlegabo.

ne time. ALCM. Magis nunc meum obficium sacere, si huic eam advorsum, arbitror.

38. Decumo post mense, scit lunari qui menses nostris breviores. Tertuli a Legitima nativitas serme decimi mensis ingressus est M. TURI . Menses decem lunares ferme parem dierum summam atque no-veici solares consciunt. Ut rationem te distare ut intelligo ex ea ratione quam dicis. Sosia saturam Alcinenam credere se simulavit, quia eam viderat utero tumentema

sed Amphitruo rationem dixit hujus tumoris, nempe gravidam esse Alcmenam. Igitur Sosia , quum simul cogitet se decem menses cum hero abfuisse, exclamat in Cominputato quamdiu abfuerimus, scit. decem mensibus et audita ratione quam dicis, intelligo me venisse in

imo partu tem Pore in Frustra sunt qui distare rationem quasi compuliare, ratioeinari interpretantur. Namque

non Amphitruo computat quidquam, sed causam enarrat Sosia vero computat menses Ratio hoc sensu D mison de vetque hose apud multos auctores reperitur, sicut dicere rationem apud Geli.

XV, 9. .

39. Scin quam bono animo simpIubenti bono esse animo respondet ironices, videlicet ita sum bono animo, ut sperein me exantiaturum exsiccando puteo. N. 4o. Numquam dis quidquam creae. Formula est jurandi usitatissima. Vid. Asin.V, neque divini. neque humani quidquam adcreduas, Artemoria, si lirijus rei, etc. Simili modo gallice cenez-Oilouri plus pania menteur, si, etc. N. 4 P. Νι ego illi titeo Vult dicere: Nisi omnem aquam de puteo extraxero, et illum desiccaroci quae esset quasi exanimati putei Aqua enim Puteo videtur esse, quod anima est

43. Magis obfeium, . . magis quam ossiciu es, ultra quam debeo. Nonnumquam hoc modo deseit quam post vis. Vid. Cas. II, I, 9. Cic. Bosc. Amer I magis quam quadraginta an uos natus in Saepissime illud quam eum adverbiis laset amplius omittitur. Ex g. . plus ducenti, amplius decem millia

Facere, i. e. me facturam esse.Vid.

cmena se non ituram obviam conjugi, qui modo abiit et quem credit redire ipsam tentandi gratia; sane uxoris Ossicium non postulat,

87쪽

4MPH. Amphitruo uxorem salutat laetus, Speratam suam,

Quam omnium Τhebis vir unam esse optumam dijudicat. Quamque adeo civeis Thebani vero rumificant probam. Valuisti isque exspectatusne advenio sos. Haud vidi magis Exspectatum eum salutat magis haud quisquam, quam

canem.

AMPH. Et quom te gravidam, et quom pulchre plenam adspicio, gaudeo. ALCM. Obsecro ecastor, quid tu me deridiculi gratia , Sic salutas, atque adpellas, quasi dudum non videris, Quasique nunc primum recipias te dornum huc in hostibus. Atque me nunc proinde adpellas, quasi multo post videris AMPH. Im equidem te, nisi nunc hodie nusquam vidi

gentium.

ALCM. Cur negas AMPii. Quia vera didici dicere. ALCM. Haud aequom facit, s

ut tali viro occursare velit Gallice quit, haud vidi magis Exspecta-

is semis tro bonne Inde utein tum in quod venustissitne quidem jurgium. . dictum est; et ex contrario intelli- 44. Sperviam, optatam sic inter gendum. MUR. rogabit, vs. 47, an ipse contra vix 48. Haud quisquam. Nemo eorum spectatus optatus . veniat. Ut Virg. qui adsunt scilic nou Alcmena AEn. II, 18o . exspectate venis , solum , sed familiares et pedisse- et Iuvenal. Sat. VIII, 87ci exspe quae N. Ctata provincia , etc. in Speratam 9 Pulchre plenam, ample sci ta- dicebant virginem, antequam pete tam Sane histrionica Alcmena gibbe. retur, teste onio h voce. Et erat rem ingentem sibi aptaverat infra nomen amatorium. Lubenter, mea . Pectus, et sPectatores, qui praemo perata , consequor . Plaut in nente Mercurio I 2, 8 , sciebant, Astraba fragm. N. unde adaucta ventris rotunditas ita 46. remisseant. Nonius rumife supercrevisset, ridebant laetatum rant. Err. inde Amphitruonem. . 47. Haud viae magis. Quum Αm 5 I. Dudum dicitur de tempore Phitruo salutasset uxorem , neque minore quam nuper longiore quam illa quidquam responderet, quod modo Terent Euri. IV, 4, 3, Qve-

virum a se paulo antea biisse.sibique nit ..... - Quando p Hodie. .

ab illo illud arbitraretur ocans, Quamdudum Z modo .. Eque ac qui eis adstabat, servus Sosia in illud adverbium servi valea ut hae

88쪽

7 AMPHITRUONIS

Qui, quod didicit, id dediscit Dan periclitamini, Quid animi habeam p sed quid huc vos revortimini tam cito'

An te auspicium conmoratumst an tempestas continet pQui non abiisti ad legiones, ita uti dudum di xoras ΑΜΡΗ. Dudum i quamdudum istuc factum'st ALCM. en-tas jam dudum, modo. AMPu. Qui istuc potis est fieri, quaeso, ut dicis, jam dudum, modo λALCM. Quid enim censes te ut deludam contra lusorem

meum,

Oui nunc primum te advenisse dicas, modo qui hinc abieris3 AMPII. Haec quidem deliramenta loquitur sos Paulisper

mane

Dum edormiscat unum somnum. AMPH. Quaene vigilans

somniat.

ALCM. quidem ecastor, vigilo, et vigilans id, quod sa-

ctum'st sabulor.

voces gallico servi tanιde, que ve num editorem, dant: jam dudum. temps, peti de temps. Sed illi dudum pridem modo. neque vident siesi jam adjunxeris jam dudum tem versum uno pede ultra octonarium Poris intervallum prorogat sicut metrum produci. Videlicet oegall. I, a GH umpe de te s. pridem glossema vocis praecedentis 56. Quod didicit, scit vera dicere jam dudum in textum imprudentia Hoc respondet orationi Amphitruo seribarum irrepserit. . Di , α vera didici dicere Gallice I. Istue potis. Existimandum vertamus omne deo lipas oubliere apud antiquos suisse potis commune u 'oncinit si bien Periclitamini. Gall. trium generum, sicuterior. Posterior. 43 res oulee ' Protiμer. Vide infra Coras Priscian.VII, r3 Iam dudum. III, I, 33. . . modo. Pugnant inter se hae tempo-68. Auspieium, ominis aliquid rum desinitioites, et ideo reclamat infausti. De pravis religionibus Amphitruo, quum rem jam per cvid. Terent Phorm. IV, 4 α 5. N. satis obscuram verba Ohscurent fici Dudum D quam dum magis. N. iam diadum, modo Gali uaris uel si a Contra, vicissim, vide sui'.qει te is depuis Dei te dises v. 23. nsorem demdam Gallice moi. 'ores ouleae meProuper is que D mille o mimur. . hiems depuis queique em s. Ovt-- 65. ιι aena vigilans omniat. Sic thetire. Vid. v. SI Istuc illud quod respondo Nosti Quid enim xiii narras omnes , praeter iponti spectem ι donec edormierit; cmpe

89쪽

Nam dudum ante lucem et istunc et te vidi. AMPH. Quo in loco ALcΜ. Heic, in aedibus, ubi tu habitas. AMPH. Nunquam iactum'st. Sos. Non taces pQuid si e portu navis huc nos dormienteis detulit A II PH. Etiam tu quoque adsentaris huic Asos. Quid vis fieri pNon tu scis, Bacchae bacchanti si velis advorsarier, iEx insana insaniorem facies et seriet saepius: Si obsequare, una resolvas plaga AMPH. At pol quincerta res

Hanc est objurgare, quae me hodie advenientem domuni Noluerit salutare sos Inritabis crabrones. AMPII. ace. sAlcumena, unum rogare te Volo. ALCM. Quid Vis rogare roga. AMPH. Num tibi aut stultitia adcessit, aut superat superbi, ALCM. Qui istuc in mentem tibi, mi vir, percontarier λAMPH. Quia salutare advenientem me solebas antidhac Adpellare itidem, ut pudicae suos viros, quae Sunt, Solent.

vigilat, quamvis somniet Gall. oh Iesia reo mut Meillis. Quoena. i. e. et illa quidem. Ne non interrogat ut in illo Horatii loco: ii geri studiorum , qui ne putetis, etc. Sat. I, Io , o Vid. Priscian XVI, 2. N. 68. Non taces M. e. taee, noli

6s. Quid si ete. Quid sit, quid

tur nonnulli quod Amphitruo reprehendat in iis Sosia ironico dixit. At lieet more suo Sosia joeatus sit, tamen Amphitruo desipienti, ut existimat, conjugi vel o modo adspirari

non vult. N. 73. Una resoIoas et II e vult:

Si Mecha ha hanti quas obvios quosque, ex more, layrso percutit, velis resistere, tanto plures ab ea Plagas accipies, quanto diutius adverseris: si cedis et obsequeris. semel tantum seriet, non saepius una plaga ipsi satisset. Vid. Asin. II,

4, 27 LAMB. Mall. votis en sererquius muris sera cov. - At pol retia res. Dixit Sos a non tu scis ... 8 rursus Amphitruo . at certus sum

velle hanc objurgare . N. S. Inritabis crabrones Prover hiale dictum. 77. Superat, abunde est. Sallust. Cat. II superare illis divitias . . et passim apud auctores verare usurpatur pro superesse. Etiam in vocibus supera et superbi sit lusus. Cur autom superbam insimul et vid. A. 79. N. 79. Antidhae, antehac, deductume graecoriveti, die euphoniam i et

serto. . . .

90쪽

7 AMPHITRUONI s

Eo more expertem to factam adveniens oblandi domi. ALCM. Ecastor equidem te certo heri advenientem illico Et salutavi, et valuissesne usque exquisivi simul, Mi vir, et manum prehendi et osculum tetuli tibi. sos. Τun heri hunc salutavisti ALCM. Et te quoque etiam,

Sosia. M

SOS. Amphitruo speravi ego istam tibi parituram filium; Verum non est puero gravida. AMPII. Quid igitur sos.

Insania.

ALCM. Equidem sana sum, et deos quaeso, ut salva pariam silium.

Verum tu magnum malum habebis, si hic suum obsicium facit: b istuc omon ominator, capies quod te condecet. in SOS. Enimvero praegnati oportet et malum malum dari, Ut, quod obrodat, sit animo si male esse obcoeperit.

8r. Eo more expertem Vulgo antiqui expers eum ablativo composuere Lucret. VI, II 8o. Sali Cat. 3I. Obfendi est occurrere, invenire, sed cum implicita notione alicujus molestiae. N. 87. Insania. o filius tibi ex ea nascetur, sed fili, nomine Insania. . 9o. Ob istue omen ob tuum vaticinium de meo partu Mala verba reformidabant veteres. N. 9 I. Et malum malum dari Edit res Post Camerarium sere omnes danto et malum et malum dari in.

Sed reperio in editione principe 347a malum dari , in Venetiana15t et in Aldina sua, et malum dari. quod libro HS quarti decimi

seculi confirmatur. Videlicet Camerarius , quum videret hunc versum in pede minorem quam caeteros, quibus insertus est, octonarios ingeniose desectum supplevit iteratis verbis et malum dari Gquod credo posse fieri, si malum is dumtaxat geminaverit. Nunc, ut sententiam facete ancipitem intelligas, quae in verbo malum vertitur, oportet scias apud veteres fuisse in usu praegnantibus dare eitrei mali semen tu malacia edendum, teste Plin. ist. Nat. XXIII, 6. Ergo quum Alcmena modo imprecata sit Sosias malum, ille respondet: istpraegnanti oportet dari et quoque malum in correpta syllaba priore); statim vero, quasi inguae lapsus

esset, repetit verbum malum sed

producta eadem syllaba. Quid sit

malum dare a priori sensu , vid. Prolog. 7. Forsan melius sit, neque mutare neque addere quidquam M ita ut

SEARCH

MENU NAVIGATION