M. Accii Plauti Comoediae cum selectis variorum notis et novis commentariis curante J. Naudet ... Volumen primum quartum Vol. 1

발행: 1830년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

Quod omneis homineis sacere oportet, dum id modo fiat

honos

Nunc Amphitruonem volt deludi meus pater saxo probo. Iam hic deludetur, Spectatores, vobis spectantibus is Capiam coronam mi in caput; adsimulabo me esse ebrium: Atque illuc sursum escenderoci inde optume cispellam vi

De supero, quum huc adcesserit, laciam ut sit madidus

sobrius.

Deinde illi actutum subseret suus servos poenas Sosia:

Eum secisse ille hodie arguet, quae ego secero hetes, quid id mea pMeo me aequom'st morigerum patri, ejus studio servire

addecet.

I 3. Quod omneis homineis, etc. Miraberis ejusmodi disciplinam palam Commendari, coram Scipionibus aliisque viris gravissimis illa aetate. Neque semel Plautus talia praedic vit; Trucul I x. 55 , postremo in magno populo, in multis hominibus, ne placida atque otiosa, victis hosti S, Amare oportet omneu, qui, quod dent, habent in Haec sane victoribus, secundo Punico bello, Romanis dicta sunt. Ea igitur fuit modestia morum juvenilium, ut liceret eis uti meretricio amore, dum nimio sumptu damnosi non fierent, et abstinerent a matronis. Sic praecipit Phaedromus in Curculion. I, I, 28 ita tuum conserto amare semper, si sapis, Ne id quod ames, populus si sciat, tibi sit probro. . Sic tulit sententia dia Catonis,mor.

Sat. I, 2, 3I. Vid et And. I, r. Sanctius verecundiusque judicant censorii viri nostrates. N. - Modo tbono. Non ultra modum, sine magno dispendio DACER.r6. viam eo nam. Redimiti e rollis potabant veterea Vid. Horat.

Sat. II. 3, 263; Od. IV, Π, 3. Cic. Catil. II, 5 et apud ostrum M nech. III, I, 6; et in hac sem in s. v. a 4 ornatum capiam qui potis

r7. Civellam Civellam , Pro, pellam riuod qui repellitur, ei traregredi cogitur non ultra progredi

permittitur. TURN R.

8. Ut sit madidus iste Loci hujus sententia petenda videtur e versu, quem ex Amph. Plauti citat Nonius in Matritae, quamvis is hodie in hac comoedia non reperiatur: metu postules matellam unam tibi aquae insundi in caput . Hoc igitur innuit se facturum Mercurius, ut Amphiotruonem ab aedibus abigat. Et joeus est in ambiguitate voci , madidus raqua eonspersus est, sed et qui merum largius ebibit Pisaeon. I9. Subseret Milii succedet qui

s erat poenas. N.

112쪽

Sed eccum Amphitruonem advenit jam illo holo doludetur probe, o Siquidem vos voltis auscultando operam dare. Ibo intro, ornatum capiam, qui potis decet. Dein sursum adscendam in tectum, ut illum hinc prohibeam. Sa4. Qui potis Meet pro Meet quam hic, quem nunc gero, habitos. Vid sup II, 2 488. Legitur in tus. Α receperunt editores doctistius, i. e. qui decet potius, similotis, recte, ut opinor. .

113쪽

N sea mpla quem convenire volui, in navi non erat: Neque domi, neque in urbe invenio quemquam, qui illum viderit. Nam omneis plateas perreptavi, gymnasia et myropolia: Apud emporium, atque in macello, in palaestra atque in

In medicinis, in tonstrinis, apud omnel aedeis sacras. Sum defessus quaeritando, nusquam inVenio Naucratem. Nunc domum ibo, atque ex uxore hanc rem pergam exquirere, Quis suerit, quem propter corpus suum stupri conpleverit.

I. Nauerarem. More Graecorum accusativus pro nominativo. Sic

nta tuo, vestra est. Terent. - .

IV, 3 II D. Eunuchum quem de disti nobis . quas turbas dedit in

3. M opolia Latine vocat Suet ni tabernas unguentarias. EBN. 4. Emporium. Locus, in quo frequentes sunt mercatores. Gl. M Pl. BoxuonN. - macello ubi caris nes Pisces veneunt. LAMB. 5. In meditanis, I. . medicorum

ossicinis, qui et pharmaevolae iidem

Erant Mercat. II, 4 4: ibo acimedicum, atque ibi me toxico morticlabo. In his versibus, ut in Epid. II, , I 4, auctor omnia loca naris rat, quo Conveniebant sive negotiosi, sive otiosi homine. maxime, qui tempus terebant contabulando nil agentes, medicinas et tonstrinas celebrabant. Vid. Terent Phorm. I. 2.39. Hinc sama. pravi magis tenax quam veri nuncia, rumores varios serebat. Etiam apud novos id moris fuit, ut in tonstrinis urbicolae desiis diosi conversarentur Molirens, in hujusmodi taberna, saepissime horas haud paucas, dum Piscenis gregem histrionicum haberet, sertur sedisse, ubi viva exemplaria con

114쪽

Nain me, quam illam quaestionem inquisitam liodie amit

teres Mortuum satiu'st sed sedet O luserunt: eugepae . . ,

Pariter hoc fit, atque ut alia lacta sunt seriam soreis. Aperite hoc heus, ecquis ei est ecquis hoc aperit Ostium λ

'. Inquisitam. In privativam ibi dentis et probantis. Sed hic ironia vim habet, i. e. dimittere rem non est L ΜΕ. venitus quaestione exploratam.Vid. II. Pariter . . . atque ne, sicut ulsu p. II, , IT. Amiuere. Ita Cur ali aeta sunt Domino aedes occluditius, IX, I x6a maturos fructus e iniquum. Sic omnia hodie perversa manibus amittere . N. domi invenit, male ab uxore, malero Eusep . Interiectio est gan a famulis exceptus. .

sCEN SECUNDA .

MERCURIUS, AMPHITRUO.

MEac. Quis ad soreis est AMPH. Ego sum. ΕRC. Quid, ego sum AMPH. Ita loquor. ΜΕnc. ibi Iupiter Dique omneis irati certo sunt, qui sic frangas soreis. ΜPH. Quo modo MERC. Eo modo, ut profecto vivas

aetatem miser.

AMPH. Sosia. ΜERC. Ita sum Sosia, nisi me esse oblitum

existumaS.

Quid nunc vis 3 AMPH. Sceleste, at etiam quid velim, id tu me rogas sui nc. Ita rogo pene ecfregisti, salue, foribus cardines. An soreis censebas nobis publicitus praeberier λQuid me adspectas, stolide quid nunc vis tibi Θ aut quis tu es homo p

. Ego sum Gallice, ces moi a. Quomodo Θ Supple . irati Quid ego stim Quum simulet Mer sunt dii . Ita simpliciter nimis pro- eurius sibi non agnosci Amphitruo vocat Mercurii ludicram dicacita nem , respondet: Quid significat tem Din eo modo, etc. . . istud : ego sum ' Ita loquor Am 7. Publieittis. I. e. ex aerario publi-phitruo rursus ammai: Sic dico. co suppeditari. Sic Ennius D prole- nempe, ego sum. Oui, cest moi N. tartu Poplicitus... Ornatur serrois N.

115쪽

MPH. Verbero, etiam quis ego sim me rogitas, ulmorum acheruns pQuem pol ego hodie ob isthaec dicta aciam servetitona

flagris is, ΜEnc Prodigum te suisse oportet olli in adulescentia. AMPH. Quidum MERC. Quia senecta aetate a me mendi

cas malum.

AMPH. Cum cruciatu tuo isthaec hodie, Verna, verba landitas. MEnc. Sacrufico ego tibi. AMPH. Qui MERC. Quia ni in te macto infortunio'.

9. Utinorum, etc. Cujus tergum ulmeas virgas vorat quemadmΟ- dum animas Acheruns. TAUB M. Eadem sententia exclamat servus

Captiv. IV, 4, III Quae illis virgis miseris, quae hodie in tergo morientur me . N. a. Mendicar malum. Qui Potentiori iram commovebat is vulgo dicebatur, alum qumrere.Wd Pseuis

l. eolog αα. At in hujusmodi

sententia, Mercurius verbum γα- rere verbo mendicare mutavit, quo

magis Amphitruonem haberet Iudibrio; et illud quidem scurriliter suis

periori versu praeparavit. . I 3. Uerna. Noni anno versum laudat, quum exemplis docet e nas fuisse appellatos a veteribus, qu sacro vere nati essent, et hoe nomen pro convicio habitum Ut-eunque istam originem accipias , at certe probrosa videbatur istiusmodi appellatio fortasse hinc usurpata quod nati in familia servi protervitate impudentes vulgo fuerunt. . 24. a maee. U. Videtur fuisse vulgata sermone apud Latinos eiu modi locutio D. mactare. i. e. magis auetare aliquem infortunio malo damno, Namque saepissime in Plautinia a lis oecurrit Aulul. III, 5. et Curcul. IV, 3, 5 et passim. At eodem verbo utebantur quoque honoris deorum gratia. lemne erat dicere se mactare deos hostiis. Igitur Mercurius, quum ludere vellet illius verbi ambiguitate Amphitruonem ironice veneratus est et sesellit sacrisco tibi . quo acrius eum Perstringeret ridi cula praeter exspectationem procaeitate, quae tamen sacrificii formulam

'Quae hinc usque ad vers.ωVO in ter vos partite, etc. meniseis distinximus, pro suppositis vulgo dantur; quia deerant in vetustissime usis ante Brixianam editionem, annix So6, in quam e S Pyladis Buc- cardi recepta sunt; et inde eritiei ea damnarunt, utpote nimis ampul-llata, et vetera quidem, sed aevi s qui s. Quorum bona venia credere liceat si manusca iptus, quem Merula principis editionis sutidum habuit jam ab initio ea cum caetoria

Protulisset, non venturum fuisse in mentem hanc partem dramatis tam tristi nota movere de loco. Quam si tollas nemini non apparet hiulcam remanere sabulam impersectosque Μercurii lusus et ultimam desiderari Amphitruonis cum Iove omin

116쪽

98 AMPHITRUONIS

AΜPH. Tui 'me mactes, carnufex nisi rinam dii ho-st die meam perduint, usaxo ut bubulis coriis onustus sis, Saturni hostia. Ita ego te certo cruce et cruciatu mactabo ex soras,u Mastigia. ΜERC. Larva umbratilis, tu me minis territas

missionem , qua frustrationum ejus absolvatur periodus , ut si in II tiae limis, quae non ante transigitur, quam Poeta utrumque cum omni hus dramalis personis commisit eludendum.Verecundius autem, quam illi grammaticae artis dictatores, Camerarius, doctissimus Plauti sospitator, utrum ea Plautina sint, aution sint, controversiam reliquit indecisam. Quae ego, ut non omnia

sine discrimine vindicanda Sarsiis nati , ita non abjudicanda universa, coutendere ausim Sane dum comoedias histrionum greges et scholae librariorum circumferrent, plurima excideres, interpolari assingi. adulterari debuere, et jam Varronis aetate de genuinis musae Plautinae

laetibus , disceptatio perdissicilis

agitabatur Grammatici veteres, Νο-nius Priscianus et alii, ita ulios verissus tanquam ex ipsis, quas nunc habemus, comoediis depromptos iam dant, quos tamen ibi non reperias. Unde colligere est non sincera neque integra Plauti scripta ad nos pervenisse Hujusmodi sunt illa ex Amphitruones . plum jure infringatur aula cineris in capiat. Ne tu postules matella in uuam tibi aquae insundi in caput.-Ηerus Amphitruo obcupatus; -Enim tu certe

pol, hominem te iniseium medicum quaerita- , quae videlice altercantes inter se Mercurius et Amphitruoir nuntiabant. Et illud Maniis iumhune obtorto collo teneo surem Iupiter vociferabatur Amphitruonem jurgando territans. Et his Qui

nequeas, nostrorum uter sit in isphitruo, decernere o Thebanus dux

Blepharonem increpabat dijudicare perplexas lites nolentem quod et

Priseiani argumentum significat. His animadversis , evincitur . opinor, cenas aut easdem , aut simillimas iis, quae suppositorum nomine notantur, Plauto suisse scriptas; quorum etsi nonnulla vel subditivari remisse , vel esse depravata fatendum est; at pleraque num vere Plautina sint, aut certe Plauto digna.

aequus perpendes jam oli eruatimitando judicavit. N.

a. Mulis coriis. Id est, scuticis, ex boum Orici consutis, cardaris. Saturni hostia Carthaginienses bello

duris inae afflicti, dicebant Satiaris num sibi iratum esse, quod prius excellentiores e siliis sacriscarint. postea vero clam emptis insantibus et educatis, libero una loco immolarenti Atque inde apparet, Plautum, ademptos illos et supposititios respexisse. Videlicet Carthaginiensium, qui hunianis hostiis litare se arbitrarentur, et quibuscum bello

certahant,

voluit, atque spectauuibus gratiscari. TAUBM.

4. Lama umbratilis. Non homo, ne larva quidem, sed larva quaedam umbra. TAUnm.

117쪽

ACTUS IV, SCENA II m

is Nisi liinc actutum fugias, si denuo pultaveris, s. Si minusculo digito increpuerint oreis hac tegulauΤuum deminuam caput ut cum dentibus linguam ex

AMPH. Tun, surciser, uteis me procul prohibessis aedibus JuΤun mea pulsares reis hasce illico totod molia car- dine. MERC. Pergin AII PH. Pergo MERC. Adcipe. AMPH. Sce-αleste in herum si te hodie adprehendero, Ad id redigam miseriarum, ut semper sis miser.

MERC. Bacchanal te exercuisse portuit, senex. I PII.

Qui dum p

ΜERC. Quando tu me tuum servom censes LMPH. Quid λα Censeo pMERC. Malum tibi praeter Amphitruonem herum novi neminem.

AMPH. Num sormam perdidi mirum, qui me noritae Sosia is Scrutabor: eho dic mihi, quis videor num satis Amphi-αtruo pΜΕΗ C. amphitruo sanusne es nonne tibi praedictum,

a Senex,

a Bacchanal te exercuisse, quom, qui sis, alium rogites u Ahscede, moneo molestus ne sies, dum Amphitruo u Cum uxore modo ex hostibus adveniens, voluptateinu capit. aia

AMPII., Qua uxore 3 MERC. Alcumena. AMPH. Quis homo αΜΕRC. Quotiens vis dictum Amphitruo,

ro Adripe. Cum hoc verbo, ades vellent, Meehanal exercem inquie- γε Mercurius aut testam . aut ali barat. Nam Mni. BaeeAM . Geras quod telum hujusmodi in caput Arn furoris praesides eredebantur. Unde phitruoni dejiciehat Pisis artis Gnαtiei Mechi, Ceriti ita mox. tu II. Bacchanale exerenisse vor Bacchus es ,Σtvραροος Μ ORA.tuit. tinii deliraro aliquem dicere IS. Quin, rio non N.

118쪽

umerus meus molestus ne sies. ΑΜ Pu Quicum cubat MERC. Vide, ne infortunium quaeras, qui me sic ludi ufices pΑΜPH. Dic, quaeso, mi Sosia. Enc Blandire cum Alcu-umena. ΜPH. In eodemne u Cubiculo ΜΕRC. Imo, ut arbitror, corpore corpus in- a cubat. ΜPH. Vae misero mihi is ΜERC. Lucri si, quod miseriam deputat e nain uxorema usurariam

a Perinde est praebere, ac si agrum sterilem odiendum

AMPII. Sosia. MERC. Quid, malum, Sosia ΑΜ PH. Non a me novisti, verbero λMERC., Novi te hominem molestum, qui ne emas litigium. α AMPH. Adhuc Amplius nonne ego herus sum tuus Amphitruo ΜΕn C. α Τ Bacchus es, Iriu Haud Amphitruo quotiens tibi dictum viso num denuo δα Meus Amphitruo uno cubiculo Alcumenam conplexu

a tenet.

α Si pergas eum hetessistam, neque sine tuo magno malo. AMPII. Cupio adcersici utinam ne pro benefactis hodie patriam, Edeis, uxorem, amiliam cum sorina una perditam 3;ΜERO. adcersam equidem sed de oribus tu interea sis vide. Si molestus sis, evades numquam, quin te sacruficem.

14. Blandis. Nihil eram tibi ut let quod gr. M. Hor. Sat. I. Io, II. N. tra responsuruas sed quoniam adeo 36. De fori sciri interea si vide. blande me eompellas, iterum re Quod ad sores attinet videsis. i. e. petam quae dixi Cubat eum At ne attingas ' Post hune versum emen is G UT B. multae edd. Credo, jam quae vole-dis. Qui no e sit. Quem moneo ne bal, sacriscia ad epulum conduxit :eoneites molestiam mecum rixando, sed ejecit Acidalius, et optimae nota, aut sorte enclitica est ne et idem va alii edd. . . Dissilireo

119쪽

ΑΜ v. umi vostram fidem l quae intemperiae nostram agunt familiam' quae mira Video, postquam advenio peregre nam verum'st, quod uolim est auditumutabularier, mutatos Atticos in Arcadia homines, Et saeva beluas mansitasse, nec umquam denuo parenatibus κCognitos. BLEPH. Quid illuc Sosia magna sunt, quae mirau praedicas. sua in tu alterum te reperisse doini consimilem Sosiam psos. Aioci sed heus tu, quom ego Sosiam, Amphitruo- unem Amphitruo, quid scis anu Tu sorte alium Blepharonem partac o Di iaciant, ut ut quoque Concisus pugnis, et illisis dentibus, id inpransus creduas.. Nam ego ille alter Sosia, qui illic sum, me malis mulacavit modis. BLEPH. Mira profecto sed gradus condecet grandire: a nam ut video,u Exspectat Amphitruo et vacuus mihi venter crepitat. sAMPH. Et quid aliena

I. Intemperire, mentis Perturba semper fuisse belluas, neque pristitio. - Larvae hunc atque intemperiae nam in faciem rediisse. N. insaniaeque agitant senem, Aulul. s. time illud. N. IV, 4 cis. N. 6. 7. ii faciant. . . inpransus 3. Mutatos Atticos, etc. Fabula est reduas. Quando incredulus, quae ignota, quam ut enarratam repe refero, aspernaris, velim de te idem rias , frustra te ad Plinii Hist.VIII. fieri, ut tandem credas, postquamas, mittunt. Namque ille agit de sueris, sicut ego ictibus contusus portentosa quadam samilia Arcadi et coactus manere imprans . . ea. Plautus vero laudat Atticos ho II. Gradus grandire Aul. I, , mines in Arcadia mutatos. N. testudinenm istum tibi ego 4. Beluas mansitasse Mansisse, grandibo gradum in LANR.

120쪽

. Fabulor in nostro olim liebano genere plusquam mira

re memorant,

re Martigenam ille adgressus beluam magnu Europae quae-

σStor, anguineo u Repente hosteis peperit seminio: et pugnata illac pugna, i, re Frater trudebat fratrem hasta ot galea et nostrae a to- rem gentis

is Cum Veneris filia anguet repsisse tellus Epiroticati Vicii : de summo summus Iuppiter sic statuit, sic

tum habet. a optumi omnes nostrates, pro claris lactis diris agun-utur malis. re Fata isthaec me premunt, pertolerarem vim tantain, claudeisque Miu Exanclarem in patibileis sos Blepharo. BLEPH. Quid est usos. Nescio quid mali Suspicor. ALEPH. Quid sos. Vide sis, herus salutator oppessu ulatas ante ore is graditur. ni vi n. Nihil est saniem exspectat obambulans Sos. Cu-u riose quidem soreis enimu Clausit, ne prievorteretur oras. BLEPH. Οhgannis. SOS.u Nec gannio nec latro.

I 3-37. Narrat sabulam Cadmi, an Permiararem . Me premunt sa- qui dum sororem Europam ciuisu ta nostrae gelatis, ita comparata ut patris Agenoris, quaesitum iret, de Pertolerarem , etc. . venit in Graeciam ; et, ducente aet. Salutator Tanquam ii, qui oraculo. in Boeotiam perrexit, ubi salutatum ibant potentiores qui, si occiso serpente , qui Martia lucum non statian admittebantur. Oris pro- servabat, dentes illius seminavit, deambulabant. DONE .undo nati milites seriphi invicem a4. prinνorteresur Iocus iam interemerui, i Dein armoniam , lares clausit ne ames egressa eum Veneris siliam , duxit uxorem, et anteverteret, ut saepe fastidiosi opti Thehame gentis sui auctor Postea mates salutaturos fallebant egressi territus monstris quae suo generi Pri No mane. OUEA. - obgannis. sata portendobant, in Epirum fugit Gannire est vulpinum edere clam

cum rixores ibique a traho in angue rem. Tralutitio sensu latinnire usi- mutati . . latum Pro importune loqui, surrulo

SEARCH

MENU NAVIGATION