M. Accii Plauti Comoediae cum selectis variorum notis et novis commentariis curante J. Naudet ... Volumen primum quartum Vol. 1

발행: 1830년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

ACTUS IV, SCENA VIII.

STROBILUS.

Picos divitiis, qui aureos monteis colunt,

Ego solus supero : nam istos reges ceteros Memorare nolo, hominum mendicabula.

Ego sum ille rex Philippus D lepidum diem l

Nam, ut dudum hinc abii, multo illuc adveni prior Multoque prius me conlocavi in arborem: Indeque exspectabam, ubi aurum abstrudebat senex. Ubi ille abiit, ego me deorsum duco de arbore; Ecfodio aulam auri plenam; inde exeo eloco;

Video recipere se senem ille me non videt. Nam ego modo declinavi paulum me extra viam. Attat eccum ipsum cibo, ut hoc condam domum.

I. Pisos Scalis et rut voluntinet oratione impedita namque sic explananda L. Pici, qui, aur. Col. eos divitiis super Alii Pisis, tunc regente dativum verbo Uentare. Lectionem, quas mihi concinnior visa est, Lambino et Camerario auctoribus recepi. N. - Picos Veteribus suisse Nonius docet eosdem,

quos Graeci ρυπας appellarunt. At de gryphis sie Pompon. Mela II, x, ubi de Mythiaci meinde est regio ditis admodum soli, inhabitabilis tamen, qui gryphi, saevum

et pertinax serarum genus, aurum terra penitus egestum mire amant, mireque custodiunt, et sunt infesti attingentibus Gryphi sellicet non humana gens, ut nonnulli crediderunt, sed sabulosae belluae. Cons. Herodot IV, IV et ad hunc loc. illust Lare en Plin. Ilist. VII, 1, V, 49 Lim B. 3. Hominum mendaeabuli homines mendicos. Sic flagiti uin hominis in Casin. II, , 8; scelus hirtis. Truc. II, 7, Ο. N.

4. Philippus Philippum, regem Μacedonum, Alexandri Magni pa trem, intelligit. A quo dictum aurum Philippeum quod Plautus --

ster saepe commemorat LAMB.

s. Nam, disjunctiva , i. q. autem. 7. Exspectabam, desPectabam. Gulielm et edit Bip. avectabam, frustra. s. Petron Sat. 17. N. 8. Dueo, id est, descendo, demitto me sensim MXΗΟ N. 9. Inde exeo elaeo vulg. in inde ex eo loco Video se recipere etc. Lectio insipiens quam tautologia inde ex eo loco, et repetitio ex eo Meo se reeipere post illud abiis va. 8 omnino vitiant. Deo adverbialiter, quasi e vestigio, statiin . . Plauto non inusitatum . i. q. ilhco.

CL Amph. IV, 3. 4r; Asin. I. a. s. Trucul. II. 4 89. Ita fere dixerunt

inde loci p. ex eo tempore. . Io. Recipere se domum. Ν.

332쪽

3i4 AULULARIA,

SCENA NONA .

EUCLIO, LYCONIDES.

Ruc Perii interii obcidit quo curram quo non curram Tene tenet quem' quis' nescio, nihil video, caecus eo; atque Equidem quo eam, aut ubi sim, aut qui sim, neque Cum

animo

Certum investigares obsecro vos ego mihi auxilio, oro, obtestor, sitis, et hominem demonstretis, qui eam abstulerit. Qui vestitu et creta obcultant sese, atque sedent, quaSi

sint frugi ....

Quid ais tu tibi credere certum 'st: nam Me bonum, e

voltu coguOSCO.x Persi interii Detc. Hic est canticum de quo Sisenna in commentario in Aululariam deperdito, scribit: maec scena anapaestico metro est, sed ita concisa sunt, ut non intelligas Pulsch. p. III. Itaque ili Hermanu. Elem doct. met. II, 33, anaphratos resciendos curavit. cuius tamen eruditissimo labori vulgatam praetulimus, primo quia

vulgata , deinde quia in iis , quae vix intelligebantur jam hominibus

rom. metrum non tanti est ut illius gratia concinnandi immutationem verba patiantur ex conjectura . . a. Tene, taris. Furem insequentes clamabant etiam . Prehende suis rem . BRIsa - Harpago inmo. lier sabula eo amentiae devenit, ut dextra laevam corripiat, quasi λ- rem, ara IV scen . . . - Quem tenere jubeo p ta est lar Mais. 6. Qui mest et creta διὰ δυοῖ, Pro . cretato vestitu . . - Eleis

gante itidoque cultu. Scribitur in homines tenuiores quibus quum copia mutanda togae non esset, tamen ut nitidi et melioris fortunae apparerent sub dies ludorum togulam suam incretabant. LIPs. Plin. XXXV. 5 et 7. Proprie dicuntur in vestitu et creta se occultare o qui toga candida simulant se probos et magistratu dignos. Inde Plautus transfert ad eos qui

honestate vestis mores improbos vel animum dissimulant. GRON. Gronovianam sententiam comProbant sequentiaci in atque sedent, etc. . Nam honestiores licet lex Roscia nondum lata esset, sere sedebant propius a proscenio in ultimis submoti et stantes spectR-bant ignobile vulgus pullata plebes Cons. Captiv. Prol. II - 16. N. 7. Quid ais Ex abrupto ad alium sorte sibi oblatum , sermonem Euclio convertit priori sententia nondum expleta Box ε. Sunt qui velint s. 8 quid est p

333쪽

Quid est quid ridetis gnovi omneis, scio fures esse helccomplureis.

Item , nemo habet horum 3 obcidistici dic igitur, qui ha bet nescis lHeu me miserum, miserum perii male perditus, pessume

ornatus eo. e

Tantum gemit et malae moestitiae hic dies mihi obtulit, Famem et pauperiem perditissimus ego sum omnium in

terra.

Nam quid mihi opu si vita, qui tantum auri perdidi Quod custodivi sedulo' egomet me defrudavi,

Animumque meum , geniumque meum : nunc eo alii laetificantur. s

etc. in transponi ante sextum P. Q. v. etc. in et Ric magis composite se habeat

oratio. Sed in hoc Ioco concinnitas inconcinna. In tanta perturbatione mentis decet hiare rationem et verba non convenire inter se. N. Quid ais Illa comicis, immo, inano sermoni familiarissima locutio, plerumque non ad quidquam prius dictum respicit, sed figura est compellandi ultro aliquem et praeparatio ad percunctationem statim sequentem , sive hominem placide velis consulere, sive loqui eum jubeas iracunde et minaciter, vel ironice. Longe aliud haec figuratum significat, atque eae orationes

. quid dici. quid loqueris p iis enim interrogas aliquem , quid

modo dixerit illa hortaris, ut sententiam proserat de eo , quod mox dices tanquam esset num ais pdic mihi, quaeso in vel quodvis huiusmodi. Si inite est illis gallicis lo

que loeum Donatus in non interis rogantis, sed invehentis Ide saepe ab interpellata persona subjicitura quid visp. Vide Trinum. I, 24 et 55 Trucul. I, 24 28 Sensu eodem Cic. de me. III. Da: Exori. tur Antipatri rati ex altera parte inquid ais tu quum etc. N. 8 Gn οὐ omnes , scio fures . etC. Mira licentia histrionibus a superbis Quiritibus eoncessa Audi etiam in Truculent mulierculam liventutem romanam suraudi crimine ar. guentem, I, 2. 5-I3 observandum quid intersit, in eadem sententia inter Euclionia et Harpagonis sermones. N. o. ornatus , assectus Apud Ter. Ad II I. et adolescens ad len nem I . ornatus esses ex tuis virtutibus . Hoc sensu , vulgari sermone gallico verbum , 'anger. N. I. Tantum gemiti Pro gemitus ut senati, etc. ADBM. - s. Prisc

4. Quod . I. g. me defrudaνι.

Anacoluthum hic optim. . . quod custodivi me defraudans. N.

334쪽

Meo malo et damnori pati nequeo. LYC. Quinam homo heic ante aedeis nostras eiulans conqueritur moerens λ

Atque hic quidem Euclio si ut opinor oppido ego interii palam 'st res. Scit peperisse jam ut ego opinor, filiam suamet nunc mihi

incertum 'st,

Quid agam labeam, an maneam 3 an adeam 3 an sugiam Quid agam , edepol nescio.

EUCLIO, LYCONIDES.

EucL. Quis homo eic loquitur LYc. Ego sum miser. EUCL. Imo ego sum, et misere perditus, Quoi tanta mala, moestitudoque obtigit. LYC.Animo bono m. EUCL. Quo, obsecro, pacto esse possum LYC. Quia istuc facinus, quod tuum Sollicitat animum, id ego feci, et lateor. EUCL. Quid ego ex te audio λLYC. Id quod verum 'st EucL. Quid ego emerui, adule- Scens, mali, si6. Pati nequeo, i. e. vivere, durare. Vide ad Senecae Thyestem, s. 47o, in posse sine regno pati, ubi otis. Virgil. cl. X, 53, et Lucan. IX, 264. .

r. Ego sum miser. Imo ego, etc. Quaerenti quis hie loquatur, te- spondet: in Ego sum . Gallice erat moi De hac figura cons. Ampli. Iv, a. r. Adolescens autem nomen suum proferre non audet, neque addit Lyeonides sed misor. Tum Euclio se miseriorem profitetur a imo ego , etc. Vulgatae dant, vel impedito, vel nullo sensu D LYC. Ego sum aucta Imo ego sum miser, et Inis Perd. is ostram lectionem Acidalio et Bothio debitam reserimus. . 3. Quia siue facinus , etc. Exemplar ridiculi erroris hoc est, quod Molierus acl. V sc L, imitatus est ingeniosissime, non si Peravit, nisi, qua lusum hune Comicum Per unleci dentia praeparaverit, artem mi in reris . . S. Quid ego emerui... nati. eryri saepe i. q. sacele Vid. ins 8. N.

335쪽

Uuainobrem ita faceres, equo meosque perditum rosliberos p .vc. Deus inpulsor mihi fuit, is me ad illam inlexit Euch. Quo modo λLYC. Fateor peccavisse, et me culpam conmeritum scio.

Id adeo te oratum advenio, ut animo aequo ignoscas mihi. Muc L. Cur id ausus sacere, ut id, quod non tuum esset, tangeres λLvc. Quid vis fieri 3 sactum 'st illud. Fieri in socium non

potest.

Deos credo voluisses nam ni vellent, non fieret, scio. EUCL. At ego Deos credo voluisse, ut apud me te in nervo

enicem.

Lvc. Ne istuc dixis. ΕΠc L. Quid tibi ergo meam me invito tactio 'st λ

γ. Deus Sua cuique Deus sit dira cupido Molier. l. c. Di moi qui ela

Terent Phorm.V, o 45 in Verum, quando jam accusando fieri in iscium nou potest, Ignosce . . . ra. Seio, existimo. s. I, 2.2I. N. 3. ud me te Vulg. . apud temo Sed Meursium , et alios eruditos viros sequi malo. Namque ira exardescere Euclionem, quum haec audiat, quam se mori velle profiteri, verisimilius est, et hoc poscit nomen nervus. CL Curcul.V, 3, 4a, 45 Rud. III , 6, 34. In nemo. Nerviim appellam , inquit Fest. serreum vinculum, quo pedes impediuntur; qitamquain Plautus e eita in vinciri cervices niti, Nervo debitores addicti reditoribus et noxa vinelehantur T. Liv.VI, 5. . I 4. eam. Facile suppressit an in nomen; namque hanc nominare vel consuetudine suspiciosi metus parcit vel potius more vehementis. si in amoris omittit quo amatam non suo nomine, sed pronominibus illa, mea per antonomasiam designare solent Amantes haud aliter.

Ergo latini sermonis indoles livio ambiguitati sui commodissima quam gallicus imitator lepida eir

cuitione assequutus est ma

tum casum regens vid sup III. a, 9; sin V, a. o. Praeterea mouent eruditi esse ambiguitatem in tangere, quod et surari undet nee pro uribun . et cum muliere rei habere significat. Horat.

336쪽

3i AULULARIA,

Lvc. Quia vini vitio atque amoris rei. DCL. Homo audacissume,

Cum istacin te oration huc ac me adire ausum , inpudens pNam si istuc jus est ut tu istuc excusare possies, Luci claro deripiamus aurum matronis palam; Post id , si prehensi sumus, excusemus, ebrios Nos fecisse amoris causa: nimis vile si vinum atque

amor,

Si ebrio atque amanti inpune lacere, quod lubeat licet. Lvc. Quin tibi ultro subplicatum venio ob stultitiam meam. Ruc L. Non mihi homines placent, qui, quando male secerunt, purgitant. Tum illam scibas non tuam esse mon adtactam oportuit. LYC. Ergo quia Sum tangere ausus, haud causificor quin

Ego habeam potissimum. EUCL. Tun habeas me invito meam p

Sat. I. a. 64. IIuno jocum Moli eruaretulit proterve quidem . utpote in

rum mores. .

37. Nam si istuc etc. Nam si tua istius sceleris excusatio jure admittenda sit. N. x8. Mei claro non clara, quod Nonius tutatur. 1- - Cs Cist. II, r. 49 - cum primo luci . . .

Auriam, ornamenta aurea, moni

lia caeteraque hujusmodi. Ovidius docet etiam sua aetate forum,onnunquam boare clamoribus spoliatarum mulierum III, 4 o. - Palam in publico. N. 19. Post postea. . so Nimis valde. Vid. II, 2 3r. . Viles i. p. non caro emitur, non potest satis magno emi viniam atque amor, si quidem vinum ebrio amor amanti dant omnium acinorumlirentiam et impunitatem Lam .aa Seti titiam. Dicit stultitiam. quia abest malignitas Box M. 23. Purgitiant se vel actum. Di eunt se nolentes, imprudentes s eis se itaque venia dignos. Sic Ter.

Adelph. II, , 8 . te posteritas Purges, hane injuriam mihi nollo

Factam esse . . a 'a 26. Haud causi or non e-Craso LAMB. - Quin eam Ego hM.

Potissumum. Νamque ei, qui vitiavit virginem illa licet pauper, ducenda est. Ergo adolescens sibi potissimum, magis quam cuiquam

337쪽

i c. Haud te invito, postuloci sed meam esse oportere

arbitror.

Quin tu eam invenies, inquam meam illam esse oportere, Euclio.

ΕΠcL. Nisi refers LYC. Quid tibi ego reseram Euci . Quod subripuisti meum. Iam quidem hercle, te ad praetorem rapiam, et tibi scri-

ham dicam. 3o

Lvc. Subripio ego tuum unde aut quid id est EucL. Ita te amabit Iupiter, Ut tu nescis Luc. Nisi quidem tu mihi, quid quaeras.

dixeris. Eu CL Aulam auri, inquam, te reposco , quam tu con

sessus mihi Te abstulisse. LYC. Neque edepol ego dixi, neque seci.

EUCL. Negas λLYC. Pernego moci nam neque ego aurum, neque istaec

aula quae siet,

alii, hanc conditionem incumbere M. viam. Dixit, ut perturba- aequus fatetur Cons ins v fio. Sed tuc nam ad praetorem dueere, et in hoc hab me longe aliud Euclioni jus vocare licebat; rvere non lice- sonat neque satis ille mirari potest bat, nisi ei, qui antestatus esset. hominis impudentiam ; quis enim LAMB. Scribam dicam. ροηοααι potissimum habeat suam, nisi ipse invii, id est, accusabo; nam ραεω Quidquid eodem loco commentus apud Graecos etiam auus signis. Nollertis fuit, acumen comicum cat, i. e. λωα , α τορω. incit non solertius intendit. N. autem sunt κρισεις et Toxματα. a . Postulo . volo, tento, ut saepe judicia et crimina Lona. alias. N. I. Ita e m. v. t. etc. For-28. Quin tu , etc. Qui civem vir mula asseverandi haec: ita Iupi-ginem vitiarat, aut eam indotatam ter , vel Di me amentis, ut hoc ducere, aut si hoc recusaret, capi tale est Ironice ad illam obtestatis argui consuevit. Nec intererat, tionem Euclio alludit scilicet, ut familias esset, aut patersa verum est te nescire ita Iupiter, milias ut testatur expresse Terent. etc. N. Adelph. Raeva no 33. Aulam auri, ut cadus vini. 29. Nishrefers. neticentia. Scilicet hirneam vini, Amph. I. r. 273. poenas de temeritas sumam. Lam B. 274. N.

338쪽

Scio, nec novi EUCL. Illam ex Silvani luco quam abstu

leras, Cedo.

I, reser dimidiam tecum potius partem dividam. Tametsi sur mihi es, molestus non ero Vero, refer. LYC. Sanus tu non es, qui furem me voces ego te Euclio, De alia re rescivisse censui , quod ad me adtinet. o Magna est res, quam ego tecum otiose, si otium 'st, cu

pio loqui.

ΕυcL. Dic bona fides tu id aurum non subripuisti LYC.

Bona.

EUCL. Neque scis, quis abstulerit 'LYC. Istuc quoque bona. Εuc L. Atque id si scies,

Qui abstulerit, mihi indicabis LYC. Faciam. EUCL. Neque partem tibi Ab eo, quiqui est, indipisces, neque furem excipies

RucL. Quid, si fallis LYC. um me iaciat, quod volt, magnus Iupiter. EUCL. Sat habeo: age nunc, loquere, quid vis. LYC. Si me gnovisti minus,

36. Cedo redde. N. 43. Istuc quoque bona. Et illud quoque, nemPe me nescire, quis subripuerit, bona fide assevero. N. 4s. Quiqui est quisquis est is, qui abstulerit. Nonius his laudat hunc versum in vocibus indipiseo et excpere, sed variantibus lectionibus. Nodo item , ut vulgatae, quae dant inde posces, at caetera nostrae similiter Modo is nec partem tibi adeo, cui sic dipisces . Unde orationem Possis excudere . nec partem ab eo cui sit, etc. in . . De Partem auri accipies pro mercede indicii a domino scit ab eo cui aurum sitis. Etenim illud nequefurem exciP. Ignisi i in prior;bus ab eo , etc. alium designari. Sed a conjecturis pateat locus , suspice quiqui scriptum suisse pro quidquid, et inde sensum eliciam, haud ineptum in neque partem sumes ab eo , quod subreptum est, quantumcumque sit , N. - Neque furem exci es. Quod Nonius explicat recte cela. bis e nam qui recipi vel receptator est, dat locum delitescendi Gno . 46. Me pro de me. Ut in his vulgatissimis locutionibusci quid me et, quid me erit in Terent. Andr. III, Io. nec quid me nunc faciam scio in Cons. id Eun. V. ar mea ut II, 24 66. .

339쪽

Genere qui sim gnatus: hic mihi est Megadorus avonculus, Meus sui pater Antimachus, ego vocor Lyconides, Mater est Eunomia. ΕΓ CL Gnovi genus nunc quid vis 3 id volo

Gnoscere. LYC. Filiam ex te tu habes. EUCL. Imo eccillam domi. LYc. Eam tu despondisti, opinor, meo avonculo EUCl. .

Omnem rem tenes.

LYC. Is in nunc renunciare repudium jussit tibi. EUCL. Repudium, rebus paratis, atque exornatis nubtiis pUt illum di inmortaleis omneis deaeque, quantum est, perduint, s

Quem propter hodie auri tantum perdidi, infelix, miser.

LYC. Bono animo es, et henediceri nunc quae res tibi et gnata tuae

Bene eliciterque vortat Ita di faxint, inquito. ELCL. Ita Di faciant. LYC. Et mihi ita di faciant. Audi

nunc jam ,

Qui homo culpam admisit in se nullucit tam parvi preti, sin Quin pudeat, quin purget se : nunc te obtestor, Euclio, Si quid ego erga te inprudens peccavi, aut gnatam tuam,

48. Bie. i. e. qui hae domo ha in his demum consisti audihitat. . nunc jam hanc rem Itaque ali. 53. Renitne re γuditim. Remisit ter vulgatis dispunximus. N. tibi per me repudium Laun. o. Tam Parei reti qui . etc. 57. Benedice. Bona verba, quaeso adeo nequam, ut non . etc. Sic Ter. Abstine infaustis. N. - Qua res And. V a I S. videtur esse quantiis tibi Formula precandi solemnis, vis preti in , i. e. optimus N. qua utebantur initio rei cujuslibet a Si ιιid ego emu te Camera. gerendae, negotiique contrahendi riariusci . Ut si quid egois. MLAMB. - id sup II, a. r. all. - Ut quia ego . Ita Iunianus. 58. Ita Di Durine inquiro. o Edd. veteres Ut quod egois. rantem pro more annuentlut re Et sic tres V siani eum Academieo spondere Euclionem urget, et prae et Gudiano Nec mutandum estit ips verbis. N. est enim elegans repetitio particulae 59. Faciant... audi oratio a v. 57 Ut de qua in Bacch. IV, 6, io et in nunc quae res, etc. . pendet, et ad Livium diximus Gnon.

340쪽

Ut mihi ignoscas, eamque uxorem mihi des, ut leges jubent: Ego me injuriam secisse filiae lateor tuae Cereris vigiliis, per vinum, atque inpulsu adulescentiae. sWuctime mihi quod facinus ex te ego audio Luc. Cur eiulas λQuem ego avom seci jam ut esse filiae nubtiis:

Nam tua gnata peperit, decumo mense postra numerum Cape Ea re repudium remisit avonculus causa mea.

I intro, exquaere, Sitne ita, ut ego praedico. Eu CL Perii oppido Ita mihi ad malum malae res plurimae se adglutinant. Ibo intro, ut, quid hujus Veri sit sciam. LYC. Iam te

sequor.

Haec propemodum jam esse in vado salutis res videtur. Nunc servom esse ubi dicam meum Strobilum, non reperio. Nisi etiam heic obperiar tamen paulisper; postea intro dis

Hunc subsequare nunc interim spatium ei dabo exquaerendi Meum iactum ex gnatae pedisequa nutrice an ea rem gno it.

63. Lege jubent. Vid sup as. 18. est in securitate : nam ut in pro . 65. Cereris vigiliis. CL prol. 36. N. undo periculum est, ita in vado 68. mertim eam, tempus sup securitas is LMrmputa, scit a Cereris vigiliis. TAUBM. 75. Nisi, sed Cons Cistest. I. , 73. In vado. In salute explorata S; Menaech prol. 59 Ter Adelph. et certa Sic Terent Andr act. V. I, 3 43. . se. Q omnis res est jam in va 76 ne Euclionem. .

SEARCH

MENU NAVIGATION