M. Accii Plauti Comoediae cum selectis variorum notis et novis commentariis curante J. Naudet ... Volumen primum quartum Vol. 1

발행: 1830년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

421쪽

CHRYSALUS.

Insanum magnum molior negotium, Metuoque, ut hodie possiem emolirier. Sed nunc truculento mi atque Saevo usu Sene si .

Nam non conducit huic sycophantia Senem tranquillum esse, ubi me adspexerit. Vorsabo ego illum hodie, si vivo, probe. Tam frictum ego illum reddam , quam si ictum si cicer Adambulabo ad ostium, ut, quando exeat, Extemplo advenienti ei tabellas dem in manum.

SCENA SEXTA .

NICOBULUS CHRYSALUS.

Nic. Nimio illaec res est magnae dividiae mihi, Subterfugisse sic mihi hodie Chrysalum.

CHRYS. Salvos sum, iratus est senex : nunc est mihi

I. Insanum Ἀωnum Veteres in morsabo ego illum hodie. Tra aliquid vehementer extolle ctum ab opsoniis, dum in sartaginerent, soliti tamquam exclamantes, aut craticula riguntur. Cf. Min. orationi sua vocem μαvio inserere. I, 3, 28. N. - Si vivo, etc. Locutio Unde manarunt illa locutiones, usitata, si quia minatur, vel pro Μ-κδ εσο serae, et Insanum ma mittit. s. sc. 9, vs xxx Galli ho-gnum C sAun. in Insanum inquit ius similem sormulam in sermone Festus pro valde magnum usus est habent si Disti m preste via. Cons. Plautus in Et Varro de L. L. Ici Ter Andr V, a, έ; Aulul. III. Idem vehemente quum vellet , 1. N. dicere, dixit insane, quod insani 7. Friccum se cicer Moris IMME. faciunt omnia vehementer s. Cons. ut ciceae frigeretur si plebeium Mosteli. III, 3, 5. LAMB. pabulum , docet Horat Art. Poet. . Metuo ut ne non. -Moliri et a 24 . . si quid frieti ei elasio disserunt, ut priua si probat et nucis emptor N. aggredi posterius perficere N. I. Est disidiar, taedio dolori est. 3. Usus opus est. Mihi expedit, Lmereat. III 34 Stieti. I. ut iratus sit Nicobulus N. I, 9. N. 26.

422쪽

4o BACCHIDES,

Adeundi ad hominem tempus Ni C. Quis loquitur prope ZAtque hic quidem, opinor, Chrysalu'st. CHRYS. d-

Nic. One serve . Salve quid sit quam mox navigo In Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum Taces per omneis deos adiuro, ut ni meum Gnatum tam amem, atque ei lacta cupiam, qua is velit. Ut tua jam virgis latera lacerentur probe, io

Ferratusque in pistrino aetatem conteras.

Omnia rescivi scelera ex Mnesilocho tua. cunus Men criminatu'st optume si ego sum malus,

Ego sum sacer, SceleStuc specta rem modo.

Ego verum verbum faciam NIC. Etiam carnufex, Μ initare CHRYs Gnosces tu illum actutum quali' sit. Nunc hasce tabellas ferre me jussit tibi. orabat ut, quod istet esset scribtum, ut fieret.

6. Quid D Formula ineundi eolloquium , hoe loco ironice. Cf.

o. Ut hoc loco abundat; namque jam versu Dpositum est. At Mepe hoc modo eleganter iteratiar. Vid in s. s. 8. .

r . erratusque., C. Cons. Asin.

est . i. q. igitur exspecta rem Scilicet re factis scelestus ero , quando nomine ain sum apud vos. Hac signisicatione in sermone Plautino

saepissitui occurrit me specta modo n. N.

35. Ego merum verbum faciam. Vulgatae verbuit faeiam is

imperfectis numero et sensu. Lamis

hinus complere tentat nec verbum facian . Doua aci . Ego verhum non faciam in ea scilicet sententiaci in ipsam rem considera; me verbis non defendam. Sed haec parum comminantia, nec ea ut senis elleiant exclamationemus. Im: Minitare pis orbiva aut vere aut proxime vero divinavit. cujus tamen uncis inclusui addi tamentum aPPosuimus. Ν. 8. Orabat. Praeteritum pro prae- fiente. Orabat, scilicet, dum scriberet. une seripto orat. N. - Ut rei Gruterus id feret, quum In

bobus in M legeretur, ut rei et increpat editiones eodem versi his eamdem particulam exprimentes. Itaque alii secerunt esset scriptum , fieret . Sed retinenda scriptura vetus integra in orabat. ut quod illuc est scriptum , ut

seretis neque inepte, sed antiqui' repetitur particutit nec Plauto modo , ut hac ipsu scena, s 8. . ut ni meum Gnatuin , etc. ut Nujam Q et hac tabula I, Ut,

423쪽

Nl C. Odo CHRYS. Gnosce signum Nic. novi. Ubi ipse est CHRYS. Nescio. Nihil jam me oportet scires oblitus sum otia uia. Scio me esse servom, nescio etiam id, quod scio.

Nunc ab transenna hic turdus lumbricum petit; Pendebit hodie pulchre ita intendi tenus. C. Mane dum parumper jam ad te cx eo, Chrysale.

cunus. Ut verba mihi dat ut nescio quam rem gerati Servos arcessit intus, qui me vinciant. Bene navis agitatur, pulchre haec consertur ratis. Sed conticiscam: nam audio aperiri soreis.

SCENA SEPTIMA.

NICOBULUS CHRYSALUS.

Nic. Constringe tu illi, Artamo, actutum manuS.

cΗRYs. Quid feci NIC. Inpinge pugnum, si muti verit.

ubi emeriturn sibi sit, se ut revehat a Transenna Tendiculae genu domuin sed persaepe et Livio. est, opinor, gall. coluis).- mbr Vide nostra ad lib. XXII, Ir, et cum , vermiculurn, tamquam XXVIII. s. Terent Phorm. I, 3 et illicet appositum . . : . Adeon rem redisse ut qui a 3. Intendi tenvs Tenus est lam consultum optume velit esse , Deus, quo aves suspensi capiuntur. Phaedria , patrem ut extimescam, Marcellus laqueum interpretatur, tibi in mentem ejus adventi venit p. et dictum a tendicula dicit Purum GRONov. et putum graecum est τὸ Loc velis. Cedo da mihi. . -ος Hinc tenues etiam virgulasar. Nescio etiam id quod eis et sestucas tenos dixere ut φιλυρια Proverbialis locutio, quando quis Graeci SALM. reticet clamque gerit quod novit. r. Confertur ratis. Consere di- Cons. Terent Heautont. IV, 4 a6. eitur agitata navis alteri navi, ut Sie, dum se iratum simulat, ἰ eoncurrant scit ac mutuo in incere . ubi sit adolescens . recusat, gant qui quidem hic verus sensua non simpliciter quidem, sed iro est. ACIDAL.-I A monosyllahonnie gloriatus, quod honi fidelisque fit pronuntiando i elahente , t servi ossicio fungatur, Mil. quid constet versus N. . Mis acii. quid agit herus non prodentis. . Nicobuli hinc mea . .

424쪽

4 μ BACCHIDES,

Quid hae loquuntur literae λ ΗRYs. Quid me rogas λUt ab illo adcepi, ad te obsignatas adtuli.

NIC. Eho tu, loquitatusne es gnato meo male Per sermonem, quia mihi id aurum reddidit Et te dixisti id aurum ablaturum tamen Per sycophantias ciIn Ys. Egone istuc dixi NIC. Ita. CHRYs. Quis homo 'st, qui dicat me dixisse istuc λ NI C. Tace. Nullus homo dicit hae tabellae te arguunt, Quas tu adtulisti. Item, hae te vinciri jubent cunus. Alia Bellerophontem jam tuus me rei si lius. Egomet tabellas tetuli, ut vincirer λ. . . sinet

Ni C. Propterea hoc facio, ut suadeas gnato meo Ut pergraecetur tecum, tervenefice. CHRYS O stulte, stulte, nescis nunc vaenire ea

Atque in eo ipso adstas lapide, ubi praeco praedicat. NIC. Responde quis me vendit pc unus Quem di diligunt, Adulescens moritur, dum valet, sentit, sapit.

de eo, qui literas velut commenda istitias praesert quae contra ipsum sunt seriptae. Bellerophon, quum apud Proetum , hospitem suum

falso accusatus emet a Stenoboea,

ejus uxore , quasi ad stuprum ipsam pellexisset litera ab illo jussus est ad Iobatam in pernielem suam scriptas, totius rei ignarus perferre Vide Homer Iliad. VII.

x3. Sine oomminatio. CL Asin. V a 48 Aulul. III. a. II. Conficta in Mnesilochum ira. N.

Is Genire e decipi, ludibrio haberi. Sic allice dicitur et, ven

a beati Muires com sera. N. r7. In eo ipso adsta lapide Ideni

diei aliis verbia r et adagium est in eum, qui praesens, videns audien que tamen deluditur. vis autem locus eminens erat, et tamquam suggestus, unde praeco praedicabat atque vendebat etallo Aristoph. sumestum vocavit. Unde de lapide e eos Cic. in Pison. Is nominat, vilissimos, ut servos venalec et Columell. IV, 3 de lapida noxium , appellat servum de lapide emPtum, non frugi bonae sed qui noxae oditus sit, ideoque vendi

tus. TURN .

r 8. 19. Quem di diligunt Adia . moritur Plautus hic Menandri versum aemulatus est os o θεοι ea inexos, απoflvaeiarai, Oe Innuit Chrysalus, senem Nicobulum diis esse invisum, quod adolescens , dum

425쪽

Hunc si ullus deus amaret, plus annis de in Plus jam viginti mortuum esse oportuit

Terra odium ambulat; jam nihil sapit,

Nec sentit tanti si quanti si ungus putidus. NI C. Tun terrae in odium esse autumas abducite liuncintro atque adstringite ad columnam sortiter. Nunquam abseres hinc aurum. CHRYs. Atqui jam dabis. Nic. Dabo CHRYs. Atque orabis me quidem ultro, ut

abseram, Quom illum rescisces criminatorem meum

Quanto in periclo et quanta in pernicie siet; Τum libertatem Chrysalo largibere

Ego adeo nunquam adcipiam. NI C. Dic, scelerum caput, Dic, quo in periclo est meus Mnesilochus filius. CHRYS. Sequere hac me, saxo jam scies. NiC. Quo gentium

CHRYS. Tres uno passus priC. Vel decem. CHnYs Agedum tu, Artamo,

sapere et sentiret, mortuus non viget, neque videt quidquam . . esset ΗRRALD. iam generatim. 23. Tanu se quam is fungias non de Mnesiloch, ut multi Opi id est, inutilis et stolidus sext. Videnantur, dicit Chrysalus Emphatice Adag. Fungtis putidus Gnos. - Cf. queritur vicem Nicobuli jam non II, 4. 49, et V l. a. . conloquens cui illo, sed quasi se a 4 Antumas dicis. N. reputans et dolore externatus a 5. Ad columnam in Carcere Magna vis gravitasque inest huic ubi adstrictus vinclis erit. Frustra figurae dicendi, qua praeclare usus ipsi iis censet ad flagellationem est acinius in tragoedia nomine rapi his verbis uberi Chrysalum Britannici insignita , quum Agrip namque senex dicit hac scena omispina subito sermonem a Nerone Dia tacta se velle, quae volit filius: avertit per julationem Ge 'ai et Chrysaliis , dum adolescenti epi- qutin D. O ciet, etc. et IV. c. a. stolam dictaret cavit ah hoe peri-Sed hoc tragoediae loco quanto gra culo. Vid. Ac O, s. 95. . vior sententiae ambitio, tanto ridi 26. Hinc a me. Sic o teli. IV. evia magis et magis tacet Chrysali 3 3t adcepisse hinc a me nohypocrisis. N. neges . . . so Nire Nicobulum. N. 34. Agedum tu. Artorno . etc. a I. Terra odium gravatur hunc Chrysalus jubet haec ab alio sseri; terra pondus iners Hooe ἀρου : quippe ipse vinclis constrictit' mo.

N. svit nec sentit Neque inente vere manu non Potes . N

426쪽

4o BACCHIDES

Forem hanc pauxillum aperi, placide ne crepa MSat est adcede huc luci viden convivium λNic. Video exadvorsum Pistoclerum et Bacchidem. CHRYs. Qui sunt in lecto illo altero λ c. Interii miseri CHRYs. novistine hominem NIC. Gnovi CHRYs. Dic, sodes, mihi, Bellan videtur specie mulier NIC. Admodum. 4o curis. Quid illam meretricemne esse Censes NIC.

Quippini p

CHRYS. Frustra es. NI C. Quis igitur, obsecro, est CHRYS.Inveneris.

Ex me quidem hodie nunquam sies certior.

CLEOMACHUS, NICOBULUS, CHRYSALUS.

CLEOM. Meamne hic nesilochus Nicobuli filius, Per vim ut retineat mulierem quae haec actio est pNic. Quis ille est CHRYS. s.orium. Per tempus hic venit miles mihi.

4 I. Quippini, censeo. Ita Gali compacto , Cleomachus nesciens oui. N. Dolens senem territat, more suo ja-42. Quis utriusque generis CL etabundus et Chrysalus utrumque Aulul. II, , I 6. Inoeneris simul sallit; lepidaque fit peripetia, . Tu per te invenias, si voles , vel saevitie ad preces sene converso. . . facit ut per te invenias, si pos Meamne hie ut retineat , sicis L is etc. Figura dicendi ad iram et in Haec scena perlegi non potest, dignationem accommodata, cujus quin recurset legentis animo ridi exempla crebro occurrunt. Subiscvlus senis illius Molierici terror, audito latiar fieri . vel simili dum hinc tremenda crepat tru quavis locutiones in sierine patiar, rem militem simulans Sylvester sero ut meam hic etc. - - Meam mu-vus, inde veterator Scapinus ope liorem Verba militis omnia sunt

ram dare trepido seni videtur, sub ambigua, quasi ad sallendum s dolus pacis internuntius. Sed , in nem composita Pe re tamen et in-hoe lusu palliata gallicae tabulae, genio dicenti nata. Qua hine vi comica ni fallor, eo praestat, factio est Quae est illa tam super quod ex improviso , nedum ex agendi rati, N.

427쪽

CLEOM. Non me arbitratur militem, sed mulierem, Qui me meosque non queam defendere. Nam neque Bellona mihi unquam, neque ars creduat, Ni illum exanimalem saxo, si convenero, Nive exheredem secero vitae suae.

Ni C. Chrysale, quis ille est, qui minitatur filio λ

csnvs Vir hic est illius mulieris, quacum adcubat. NiC. Quid, vir CHRYS. Vir, inquam. C. ubi est illan', Obsecro λCHRYs. Scies haud multo post Nic. oppido interii miseri CHRYs. Quid nunc scelestus tibi videtur Chrysalus ΘAge nunc vincito me, auscultato filio. Dixin tibi ego illum inventurum te, quali sit Nic. Quid nunc ego seciam CHRYs Iube sis, me exsolvi cito; Nam nisi ego exsolvor, jam manifesto hominem obprimet. craoΜ. Nihil est lucri, quod me hodie sacere mavelim, Quam illum cubantem cum illa obprimere, ambo ut necem. CHRYs. Audin quae loquitur quin tu me exsolvi jubes ,ri Nic. Exsolvite istum ierit, pertimui miseri CLEOM. Tum illam, quae corpus publica volgo suum, Faxo se haud dicat nactam, quem derideat. CHRYs Pacisci cum illo paulula pecuniabolia Te comperturum, qualis ille sit. N. 17. Mani sto AOm obprimel. De prehendet in ipsa moechatione. Cui autem poenae fieret obnoxius, si quis a marito moechus deprehensuae aet, hilariter actu scenie expinauit Plaut. Mit 4 . . N. Is Ambo , simul, et uno quasi

24. Pacisci veniam pro nato. N. 4. Sed mulierem Proverti muliera naνων. Et nulla imperator. Et Graeci timidum in bello Fvα i appellant. Sic Mil. II, 6, etc. Gnom. 7 8. Exanimalem exheredem produnt. N. I . Quaeum adcuba Mnesilochus N. gr. Quid vis An illius est maritus N. r5 Ilium in-murum te Amphi.

428쪽

4io BACCHIDES,

Potes. C. Paciscere ergo, obsecro, quid tibi lubet; Dum ne manifesto hominem obprimat, neve enicet. CLEOM. Nunc nisi ducenti Philippi redduntur mihi, Iam illorum ego animam amborum exsorbebo oppido. NiC. Item, illoc paciscere, si potes perge, obsecro; Paciscere quidvis CHRYs Ibo et iaciam sedulo. a.

- Quid clamas cLEOM. Ubi herus tuus est CHRYS.

Vis tibi ducentos numos jam promittier, Ut ne clamorem hei facias, neu convicium λCLEOM. Nihil est, quod malim cunus. Atque ut tibicinata multa ingeram λCLEOM.Τuo arbitratu CHRYs. Ut subblanditur carnufex asPater hic Mnesilochi 'stri sequere is promittet tibi.

Tu aurum rogato : caeterum verbum sat est.

Nic. Quid fit cunus Gentis Philippis rem pepigi. NiC.

Vah, salus Mea, servavisti me. Quam mox dices dabo p

as. Quid, quiquid. . seni dabat, qui tam procul tamen

Io Ilioe, illo pretio. N. aberat, ut nihil eorum qua loque-3r. Hae clamas 'maee et sequen rentur audire potuerit. GRON.

tur, cui dum Chrysalus videtur ado Pseudol. I. I, 4. N. - ωωmmlescentis vitam redimere ab irato erbum sat est. Non hoc dicit. conjuge militi largitur pecuniam unum in rem totam verbum sum. ut ille adolescenti meretricem com cer sed verbum dixit pro ver cedat, ipsoque adjutore ad circum rumis ut Rud. III, 6 28 - hie ducendum senem , neque tamen verbum sat estis et Trucul. II. 8.participe consilii, utitur. N. Sequere hae verbum sal 34. A ua vi tibi mala, ingo est, Iam sensus est et De caeter , - Paeto addit ut sibi ierat sive quod ad caetera attinet, ver- etiam militem oram sene convi horum sat est. Quasi dieat De aliis clari. Nequo illud vasor vani ludi rebus nihil opus te ad senem me-brii causa paciscitur. N. minisses nummos saltem rogato 35. Gisiabblandistir. Ita ergo Mi Μetuebat enim ne sallacia appare' datius Chrysalo hoe ipsi dat: quod et si in Lermonem alium descenmiles dixerat velut palpans . tuo deret Acin. Orbitrαιώ. Lamian ironice dictum Is Quam mox di Inter

429쪽

omnes

CHRYS. Roga hunc tu . miuirin),tu Nisobvium promitte huic. NI C. Promitto roga. CLEOM. Ducentos numos aureos Philippos probos Dabin' cunus. Dabuntur, inques responde. NIC. Dabo.

CHRYS. Quid nunc inpure numquid debetur tibi λQuid illi molestus quid illum morte territas λEt ego te et ille mactamus infortunio. 43 Si tibi est machaera, et nobis veruina st domi: Qua quidem te faciam, si tu me inritaveris,

Confossiorem soricina nenia.

Iamdudum hercle, equidem sentio, subspicio

contrahendum, alter rogabat quantum vellet, alter dicebat dabo Ergo seni longum videtur, donec illud verbum dixerit. N. 43. Inpure Cl. Asin. II, 4, 66. Numquid debeati tibi Pactio iacta est jam nihil habes quod no pinstules ob quod tibi simus obnoxii.

Pactione transacta, nunc demum, ut compositum est a. 344 erumpit in clamorem et minas adversus militem et turbas agit quasi rem nolit insectam, atque lallaciae suspicionem a se amoliri oecupat. N. 44. Quid illi molasma se Mnesi. Iocho. Nam dixisset fitiis, si de Nicobulo. alium inritas, minitaria illi mortem Cons. Virgil. En XI. 3set in caelum territat amicis. N. 46. Maetamiis infortunio. Cons.

46. Vertitavi Fulgent de prim rem. 33 Velongum, quod aliqui verutum n minant. Et eitat h. I. atque hune Bassi in Sat. semina confodiende, non te nauci laeso . Unde salus machaeraebat. N. 48. Confisorieina fere docti soricinam naeniam significare volunt cantionem mortualem soricum, i. e. stridorem quo se ipsi produnt, et nec dantur itaque .confossiorem soricina naenia in idem valere quod confossiorem sorice, quem homiora voee illius acciti. confodere solent in Sic explicat Donatus uno laeum quem laudat ad Terent Eunuch.V, 6, 23: . meo judicio. . . quasi sorex hodie perii Lambinua aliam interpretationem tentavit, non aspernandam quidem nam quum vidisset apud Ar- intestini, per quam proluvies ditur, succis perexsiccata vitalibus existimavit Plauti sententiam h l. esam: iste magia confossum reddam in muscipula deprehensuseerta machinatione confoditur s. Si quis autem fragmenta est lacera in v. naenia legerit, iacile inducor utinarium quam bellieum, sam eruditionem a vero

430쪽

4iu BACCHIDES,

uuae te solicitet eum esse cum illa muliere. . Si CLEOΜ. Imo est quoque CHRYs. Ita me Iupiter, Juno, Ceres, Minerva, Latona, Spe , opis, Virtus, Venus, Castor Polluces, Mars Mercurius, ercules, Submanus, Sol Saturnus, dique omneis ament,

Ut ille cum illa neque cubat, neque ambulat, Neque osculatur, neque illud, quod dici solet.

Nic. Ut urat servat me ille suis periuriis. CLEOM. Ubi nunc Mnesilochus ergo est CHRYs Rus misit pater. Illa autem in arcem abivit aedem visere Minervae Nunc aperta est i vise estne ibi. CLEOM. Abeo ad serum igitur cunYs. Vel hercle, in

malam crucem.

CLEOM. Hodie exigam aurum hoc CARYs. Exige, ac SuS- pende te: Ne subplicare censeas, nihili homo abit. Ille est amotus sine me, per te, here, ObSecro,

Deos inmortaleis, ire huc intro ad filium. NIC. Quid eo introibis cunus. Ut eum dictis plurimis

5 . Submanus Pluto, Iupiter insonus, deus Manium, ut Plinio este misi. Nat. II, 5a , sulmina nocturna tribuehantur dieati honores jam a Tagi rege et tem

plum belli Pyrrhiei tempore reddi intum Cons. Ovid. Fast. VI, 73I. . 56. Neque illud, quod dici, etc. Verbum turpe tacuit. LAMB. Set injurat Miratur ille, quod servus tam audacter se feret, tantique hoc aestimat, quanti si grande malum idem liberandi ad Iescentia gratia ultro pertulisset. Vid. IV. 9, I9. N. 59. AEdem visere Mineruae. Ut in palliata, eaque Attica, telum est: nam Athenia in Acropoli Minervae

aedes erat. URI .so serta est domus Bacchiis dis. N

63. Ne subplieare, ne crede nobis te timori esse.-Nihili homo. Festus: qui nee hili quidem est in et idem: - hilum putant esse quod grano fabae adhaeretis. s. Asin. II, 4, 66. N. 64. Sina me, per e, herae, etα Sermo implicatus , cujus hic est ordo inruere, te per deos omnes immortales obsecro, sine me huc intro ira ad illum in Antiquis hoc nihil usitatius. Cons. Ter Andr. VI, 6 in Per ego te deos oro . etc.

SEARCH

MENU NAVIGATION