M. Accii Plauti Comoediae cum selectis variorum notis et novis commentariis curante J. Naudet ... Volumen primum quartum Vol. 1

발행: 1830년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

CAMERARII.

b an Lae huic nomen Captivi duo i). Inter Plautinas omnes haec et argumento et expositione optima est et elegantissima. Ipse etiam poeta hanc commendat in epilogo ut pudice scriptam. Multaeque onae sententiae in hac insunt, et Oximiae fidei exemplum servi erga herilem filium. Quum nim bellum esset inter aetolos et Elienses capitur Philopolemus aetolus Hegionis filius, itemque Eliensis Philocrates. Hunc egio una cum servo Tyndaro emit, quod speraret, posse aliqua permutatione captivorum recuperare se filium suum. Sed inter dominum et Servum convenit, ut servus se dominum csse simularet. Ita

dimissus aestimatus Philocrates ut servus, rediit in patriam. Fraude detecta per alterum captivum Aristophontem, vehementissime irascitur Hegio, et Tyndarum compeditum in lapidicina conjicit. Hic autem erat filius senis ipsius, olim surto surreptus aetate puerili a servo fugitivo. Interea revertitur Philocrates, et adducit filium Hegionis Philopolemum, et servum etiam illum fugitivum et furem. Itaque agnitus Tyndarus in libertatem et familiam suam

restituitur.

r Camerarius huic fabulae titu mavit, auctore Dullo, et argument , tum esse Cutis duo , alteram au quod Prisciano tribuitur, at certe tem nomine Captiri perditam existi vetus est, inficiante. N.

463쪽

S ARSINATIS UMBRI

PROLOGUS'.

Hos quos videtis stare heic captivos duos, Ille qui adstant, hi stant ambo, non sedent. Vos vos mi testeis estis me verum loqui. Senex qui heic habitat, Hegio est hujus pater. Sed is quo pacto serviat suo sibi patri, Id ego heic apud vos proloquar, si operam datis. Soni huic fuerunt filii nati duo, Alterum quadrimum puerum servos Surpuit, Eumque hinc profugiens vendidit in Alido' Prorius CL Asin prol. N. I. Eos quos, etc. De hac fis attractionis vid Amph. IV, 1 I. Ν. a. uel pro illic. ini stant amis . Murrilitas est, cujus similia I dionibus circumforaneis nostratibus vulgo suppetunt. Quali autem eorona hi stipantur, talia maxima pars tum in cavea spectantium. Igitur illa Plautus populo dabat, quem jam inde ab initio sabulae hilaritatefaciebat attentum Rusmodi ludificationis exempla videas in Curcul. IV. 4, i Stich. I, a. 63. . 4. 0Ms Tyndari. 5. Stio sib. Item inis. 46 so. f. Amph. I, I, 3. N. 8 Stimuit . subripuit. Et Horat. - quae me surpuerat mihi. Od. IV.

9. Alido, dorice, pro nide. CLArgument. v. 3. Elis regio, para Peloponnesi ad septemtrionem, quam mare Ionium , Achaia , Areadia Messenia cingebant. Hujus regionis praecipuum oppidum Elis eodem

nomine fuit, de quo nunc Plautua. Cum nominibus urbium praepositionem junctam videre est passim. Cf. Baechid. II. I, 2. N.

464쪽

Hujusce patri jam lio tenetis optumum 'st. Negat hercles, ille ultimus adce lito. Si non, ubi sedeas, locus est, est, ubi ambules, Quando histrionem. cogis mendicarier.

Ego me tua causa, ne erreS, non rupturus Sum

Vos, qui potestis ope vostra cruserior, iue Adcipite reliquom alieno uti nihil moror. Fugitivos ille, ut dixeram ante hujus patri, Domo quem profugiens dominum abstulerat, vendidit. Hic postquam hunc emit, dedit eum huic gnato suo

Io Hujusce, Philocratis. . II. Negat, etc. Hic senarius maniscus est, quem restituere tentant alii aliter Cl. Bosschah. negat, me

hercule, ille ultimus. Discedito is auctore Benileio, vel ut ipse mavult, in descendito nam . qui ultimus erat in cavea, idem quoque supremus. Et potuit fieri, ut accedito glomem τι descendito e margine in textum irreperet. Sed Benileiana iactio inelius ad sequent. versum facit nisi a vulgata longius recederet Bothius , Pro solita audacia , nec non ingeniosa quidem in negat, hercle, se ille in ultimis. Abscedito Suspicer incuria scri

hercle vel , illic ultimus Ahςc di-tois i. e. ahi. Faceta est apostroph et vere Plautina ad quemdam de ultima cavea prologo obstrepentema neque deΘrant in tanta mulis titudine pota et ex lege, qui tumul-

triarentur. N.

a. Si non , ubi, etc. Simile ludierie procacitatis exemplum in vetere theatro nostrate reperitia . quod profert MARMONTEI. Rudim Liti. cap. de Prologo. N. I 3. Meridicarier. Histrio, cui obstrepitur, vocem Plerumque obtundit clamando: ravi autem contracta. exsibilatura atque ita arte histrionica deserta cogitur mendicare. Ν nius Marcellus: mendisarier, Pro

mendicare. LAMB.

I 4. Tua causa. go ea de causa ut tu , qui in extrema cavea tas. Fabulae argumentum intelligas arae

rupturus non sum. IsTOR.

35. Vos qui Potestic etc. mri fugit, quein modo compellavit, unum esse a tunicato popello turba capite censorum igitur,spernandum is se tantum iis, qui horia sua in censum deserunt , optimo jure civi hus placere velle. Haec in civitate romana. Alia apud Athenieti ses. .r6. Adcipite reliquom alieno

ote Ludit in ambigua significatione verbi teliquom i, quod vulgo significat reliquam chili partem , et

nunc id quod restat ex argumento. Parem lusum videas in Cistell. I. 3, o GRON. 8. Dominti m. Domini sui Hegionis filium, ei ita dominum sive he

rum minorem. Amn.

I9. Hic , Theodoromedes , Philo

465쪽

PROLOGUS. 447

Peculiarem, quia quasi una aetas erat. Hic nunc domi servit suo patri, nec scit pater. Enimvero di nos, quasi pilas, homines habent. Rationem habetis, quomodo mum amiserit.

Postquam belligerant aetoli cum Aliis, Ut sit in bello capitur alter filius. sMedicus Menarchus emit ibidem in Alide.

Coepit captivos conmercari hic Alios, Si quem reperire posset, quo mutet suum Illum captivom hunc suum esse nescit, qui domist.

cratis pater Linc Hunc Tyndarum huic Philocrati. N. xo. Peculiarem proprium, in eius Peculio nam ut servo, sic et filio, peculium contingebat. De peculiaries Asin. III, r. 37 Aul. III, 4,

in cius inseio patri. N. 22. Di nos , nasi pilas Versant nos , et ut ipsis commodum est, male habent a Pilae et emigies viriles et muliehres ex lana Compitali-hus suspendebantur in compitis. quod hanc diem se tui esse deo rum inserorum , quos vocant Lares. putarent; quibus tot pilae, quot capita servorum , tot effigies . quot essent liberi , ponebantur ut vivis Parcerent et essent his pilis et si mulacris contenti, etc. . Festus. A qu hoc illud esse arbitror, quod etiamnum in superstitibus ornanae antiquitatis monumentis lares penatesque cum vis depleti spectantur; quas in manibus gestantes versent quo pacto lubet: eoque haud ultio eallentissimo linet allusum DoU- Di nos , quasi p. h. h. Sic Graeci θιω- ρωποι. Voltarin . Plautum certe non imitatus, idem dixit Les patiines humaias sone desballes de patim aMec loquelles afortune Iove. pist ann. 1754, quinto kal. febr Ex improviso haee seria ludo intermiscentur; ea est sabulis totius indoles. Vid in s. gr. N. 23. Quomodo unum inis filium olim Hegio. N. x 4. Postqvat belligerant, etc. I λ est particula discretiva, nunc, et ero. incipiente altera parte narrationi de Philopolem . . 26. Emit emptum ahet Philis. polemum. Ibidem , i. e. in m. dem loco, quem modo indicavit.

I7. Hic Hegio, qui his in sedibus habitat. Illa et alia ejusmodi aetii prologi sebant perspicua . .

28. Quo mutet Vulgatae cum quoin, quam licet Gronovitis tertionem tueatur, recipiendam docii non censuerunt, neque hoe versutieque I. I, 33 utpote metrum turis hantem. Facile crediderim eum vi glossema. Cf. I, 24 68. N. 29. Hunc suum esse nescit. Id, quo ljam monuit s. a , me iterum narrantem noli Plautiam loquacita. Is arguere Argumento tWrPle o. tumultuante consessu multa DP

466쪽

448 PROLOGUS.

Et quoniam heri inde audivit de summo loco is Summoque genere captum esse equitem Alium. Nihil pretio parsit, filio dum parceret; Reconciliare ut lacilius posset domum, Emit hosce de praeda ambos de Quaestoribus.

Hic autem inter sese hunc confinxerunt dolum, Quo pacto hic servos suum horum hinc amittat domum Itaque inter se conmutant Vestem et nomina. Illic vocatur Philocrates, hic Tyndarus.

Hujus illic, hic illius hodie ser imaginem.

Et hic hodie expediet hanc docte fallaciam, MEt suum herum iaciet libertatis conpotem. Eodemque pacto Patrem servabit suum, Roducemque faciet liberum in patriam ad patrem, Inprudens citidem ut saepe jam in multis locis Plus insciens quis secit, quam prudens boni. Sed inscientes sua sibi sallacia Ita conpararunt et confinxerunt dolum Itaque hi conmenti de sua sententia,

tenda erant, ut memoriter, scerentur. N. 3o. Inde ex Elide. LAMB. 32. Parceret. Bene consuleret 6-lio , quem , quo plures et nobiliores habebit captivos ex Elide , facilius

per commutationem recuperabit.

33. Re Miliare, redimere illum et domum reducere. Vid. I. I, 65; IlI, 4 44 Pseud. I, 2, a Trin. IV. a. 4. . 34. Desumtoribtis Cons Bacch. IV, 9 cisa obliviscitur palliatam agi meminit togatos spectare. . 36. mittat, saeta ut liber dimit

tatur. N. 37. Co mari vestem Pallium

herilis erat vestis, tunicula , servi. lis. N. 4o. 'ediet. Explicahit ad exi. tum Perducet. LAMB. io huju modi praemonitione qua hoc versu et seq. spectatores ah initio docentur catastrophen, id quae ad Amph. I, a, adnotavimus. N. 45. ho isse quis, etc. s. Τ rent Hecyr. Penuit. vers. Equidem plus hodie honi Feci imprudens, quam sciens ante hunc diem un

quam . . .

46. Stia sibi ci. v. 5. . 48. De sua sententia. ullis aliis in eonsilium adhibitis. Sic loquunturhoiu scriptores de consilii sententia : de amicorurn sententia

467쪽

PROLOGUS. 449

Ut in servitute hic ad suum inaneat patrem: Ita nunc ignorans suo sibi servit patri is, Homunculi quanti sunt, quom recogito lHaec res agetur nobis, vobis fabula. Sed etia si paucis vos quod monitos voluerim. Profecto expediet sabulae huic operam dare. Non pertractate acta est, neque item ut caeterae; sNeque spurcidici insunt versus inmemorabile is; Heic neque periurus leno est, nec meretrix mala, Neque miles gloriosus. Ne vereamini,

Quia bellum aetolis esse dixi cum Aliis.

Foris illei extra cenam sient praelia. o Nam hoc paene iniquo si comico choragio

49. me, Tyndarus qui nunc vocatur, olim fuit Paegnium, et seri speciem et nomen Philocratis . . SI. Quanti, i. e. quantuli. - Me gito. Sane quidam scripti, rem cogi- eo sed non Omnium princeps Camerarianus. Recogito, sic, ut Colum. lib. I . Quae quum animadverte

rem, saepe mecum retractans reco

gitansque - Utitur et Cicero Gnos. 5 a me res agetur n. v. f. rahaste actio nobis erit vobis tantum scia species Longe a nostratis atque etiam a Terentianae comoediae more disser haec histrionici ludi explicatio, qua Praemonere Pectatores, ne fallantur imagine poeta ipse studet. Sed enim non haec mera simplicitas non sine artificis consilio ab arte descitum. Apud rudes adhuc dramatteae rei homines , qui

nondum intra certos modos sine que comoediam cousistere poscerent, quum Plautus undecumque risum P tyret, e quoque delectatum iri spectatores , i machinamentum

eo eum identidem nudaret praeter opinatum , atque sub persona ipsum actorem monstraret ridἱcule Iaborantem, haud frustra judicavit. Hujusmodi commenta saepe protulit Amphit prol. et III, II Poenul. prol. et III, a Io. N. 53. Sed etiam 'st. Etiam, insuper,

praeterea BoxBO N.

55. Pertractate, vulgato more, ut res quae pertrectari solent. Falluntur qui vocabuliani venereum hoc esse existimant. . 56. Versus inmemoras. Memoratu

indigni, insandi. Cistell. II, I L. 57, 58. Pejurus leno, meretrix mala miles gloriosus. Celebratissimae in palliatis personae. Namque amatoriis argumentis, et iis quidem ad meretriculas pertinentibus, sabniae constabant sere omnes. Idem satetur Terent Eunuch prol. 36-39: Heaut prol. 37-39. Et circa easdem res versari vidius, dum laudat Μenandrum, ipse commemorat, Amor. I, 25, 27. N.

fit. Comico chora. , i. e. comico insarumento et apparatu. Festus

468쪽

Conari de subito nos agere tragoediam. Ilaoin, si quis pugnam exspectat, liteis contrahat; Valentiorem nactus adversarium Si erit, ego faciam ut pugnam inspectet non bonatu, Adco ut spectare postea omneis oderit.

Λbeo. Valete, judices ustissumi, Domi duellique duellatores optumi.

Tragoediae enim aguntur choragio tragico et comoediae, comico in Lais B. , 5. Ego faciam ut, haec abundant. ut saepe in Plautino sermone in saxo. saeiam . i. e. inspectabit. Vid in s.

Casin. I, 2.34 Trinum. I, I, 84. N. 67. Iudices histrionum, quibus palma deseratur. Cf. Amph. Prol. 6 65-77. Errant qui credunt justitiamQuiritium in rebus civilibus hooloeo laudari: namque theatrale hoc arbitrium ad populum spectabat, judicia penes senatum untaxat

quantulam populi partemn ante

Iracchanam legem suerunt. N. 68. Domi duellique Multi haec ita Aeparant, ut orator Romanos domi justissimos judices, militiae sortis innos bellatores fateatur. Alii, quihus libentius assentimur unam et indivisam servant loeutionem , qua vulgo quasi adverbialiter Latini ut Lantur, significantes omni tempore et loco. Sic Leonida ad conservum Libanum Quae domi duellique male fecisti. Asin. III. I, I 3. Aut

si expressius enarranda haee locutio est, indomi erit intra Romae agrum et moenia , belli foris. Quo sensu non raro apud auctores opponuntur interci Sensus igitur: a Bellatores optimi, vel arcendis a patria hostibus, vel transferendo in alias gentes bello Plautus autem docuit hane sabulam, vel dum saeviret, vel Postquam profligatum fuit secun . dum bellum Punicum quod etian illius animo obversabatur, quum Amphitruonem scriberet, II, , 9,

2 . . .

469쪽

ERGASILUS

Jurismus nomen indidit scorto mihi, is Eo quia invocatus soleo esse in convivio. Scio absurde dictum hoc derisores dicero,

Ergasilias. En tibi fabulam aperit Persona, quae explicando argumento et rei ad finem promovenda aut parum aut nihil inserviet, sed delectandis spectatoribus non parum profecerit. Facetissimi illi loeutores quam prolixe versus leves euintirent, dum ridicule, Bosani rati nem non reposcebant ejusmodi cantica, quae ad rem non pertinent, sed ad commendationem Poetae magnopere tum valebant, passim apud nostrum in fronte sabularum, gratiosae loco praelationis, reperire est, Menaech. I r Pers. I, an Stich. I, 3. Hori obsequutus est ipse Terentius semel sabula inter illius opera felicissima, Eunucho II, 2. N. I. Nomen indidit seorto mihi. Ille lusus in ambiguo sensu murin--tus versatur, quod significat modo non vocatus is modo in vocatus voto α. Ea est sententia: Scortum invocatur talos iacientibus in vino ut Asinaria,V, .s S, et Curculione, II, 3, 77 . At ego sicubi eoenae nidornares perculsit, adsum invocatus i. e. non ocatus cs Ter Eunuch. V, 8, 29 . Hinc mihi facetus aliquis invoeari non vocari) solito nomen imposuit scorto GRON.3. Derisores, scurras convivales parasitos, idoneos cujusque dietiridienti judices sed nunc vel invident illi, vel metuunt sibi quoqite

cognomen. .

470쪽

CAPTIVI,

At ego aio recte; nam in convivio sibi Amator talos quom acit, scortum invocat. Estne invocatum, an non est planissume. Verum hercle vero nos parasiti planius, Quos nunquam quisquam neque vocat neque invocat Quasi mures semper edimus alienum ci hum. Ubi res prolatae sunt, quom rus homines eunt, Simul prolatae res sunt nostris dentibus. Quasi quom caletur, cochleae in obculto latent, Suo sibi succo vivont, ros si non cadit: Item parasiti rebus prolatis latent In obeulto miseri victitant succo suo, Dum ruri rurant homines, quos liguriant. Prolatis rebus parasiti venatici Sumusci quando res redierunt, molossici

T. Venum , hercis, vero. Vulgatae verum hercle erum. Illud magia Plautinum. s. Curc. III, 3, 5. Est valde affirmantis. Planitis invocati sumus; mutato verbi sensu. . . Quasi mures semper, etc. Batio

sententiae poscit ut suppleas ibi. qui vero N. Io. Ubi res relate sunt ubi rerum forensium et judicialium intermissio et in aliud tempus prolatio facta est, vel propter ferias, vel ut liceat agri culturae operam dare quod praeselatim moris esse apud religiosos et rusticos illos viis ros necesse suit. CL Cie ad Att. VII. et pro Muraen. 3. Auctor Carm. ad Pisonem : si quando judice fesso, Turbida prolatis tacue vunt iurgia rebus in s. 73. N. a. Quasi quemadmodum. . 3. Stio sibi. Cf. prol. 5.

16. Rurant. Runare, interPretantur rustieari ego opus ruri sacere, rus coleres ut arare, arvum colere

hinc in Rurationis dii, apud Apuleium qui operi rustico iaciundo

praesunt. I. GUL. - Quos liguriant.

Aptissima hominibus dictio quippe

qui edant, immo devorent, Cui in eumque adhaereant. Fit in oratione hac ellipsis, quae ita suppletur dum rurant homines neque adsunt quos liguriant parasiti N. 17. Venatici graciles, macri, ad cibum quaerendum expediti. AUB.

I 8. Quando res redierunt. Quem admodum feriis aes prolatae scitatis exactis, rediisse dicebantur. Gnon. - Molossici Haec vox , et

illae a odiosici, inconmodistic n. lepide confictae duplici risus eliciendi causa quippe per similiter

desinentia acui iuri us continuatae similitudinis Sensus est Qui modo absentibus patronis jejuni et exiles ut venatici, at o tquam redierunt instauratis mensis, Per- pasti et praepingues tanquam molossi, parasiti vivimuin gens quidem

SEARCH

MENU NAVIGATION