장음표시 사용
61쪽
Qui ego sum sos Perii MEnc Parum etiam, praeut
Qurius nunc es sos. Tuus iam pugnis usu secisti tuum. Proh fidi Thebani civeis ME Rc. Etiam clamas, carnufex Eloquere, quid venisti sos. Ut esset quem tu pugnis
Caederes. allaioc. urius es sos Amphitruonis, inquam, Sosia. MERC Ergo istoc magis, Quia vaniloquos, vapulabisci ego sum, non tu, SOSia. sos. Ita di iaciant, ut tu potius sis, atque ego te ut Verberem.
MERC. Etiam muttis sos. Iam tacebo. MERC. Quis tibi heru'st sos. Quem tu voles. MEnc. Quid igitur qui nunc vocare Sos. Nemo nisi quem jusseris.
ΜΕRC. Amphitruonis ted esse aibas Sosiam. Sos. Peccaveram:
Cuntur i. e. opem efflagitare, hanc formulam ex opinione tacita et innatae officiorum inter hominea obligationis ortam esse oportet, utpote quos Putare aequum sit nihil humanum a semet alienum es e. Vel ignotorum implorant sidem nempe non ab iis datam, sed a natura conciliatam. Ad deos quoque haec verba transtulerunt. Solemnis rati est ut civium et hominum, ita deornm sidem obsecrandi. Nunc vero Sosia, quum sidem obsecrat verisberantia, obtestatur illum ut faciat quod e fide siui, ex conAcientia officii humani duxerit, scilicet. viribus aliuti sortior nolit, et jure agat, victi misereatur. Uni igitur Ioeulioni non semper unus in aliam
Engtram transeundi nodus N. II . in feeisti uiam. Noster iureconsuliorum usucapioni allusit.
Horat. lib. II ep. 2, 58 Si proprium est quod quis libra mercatur et aere Quaedam , si credis cinsultis mancipat usus in Gn Nov. m. Proh fidi Thisant νeis. Quasi dicat Fidem vestram . auxilium imploro, Thebani Vid supra s.
ax6. N. Iaa. Amphitruonis Sosia Milieet ervus Veteres ellipsin faciebantvoeum familiarium pater mater, fra a servus, etc. N. 224 It m, etc. Haec seorsum et submissa voce. Atque Pro quam post otius. Terent Andr. IV, 2, asci a non Apollinis magis verum atque hoc respon tam est . . . a 26. Nemo M. t citrio i ii terrogante quoinodo vocari velit, si respondet: e nominem, nullum . οὐτροαe se et vocari, nisi Mercurius solusserit aliquem M. N.
62쪽
Nam Amphitruonis sociuiniae in esse volui dicero. MERC. Scibam equidem nullum esse nobis, nisi me servom Sosiam.
Fugit te ratio sos. Utinam istuc pugni fecissent tuit a. MERC. Ego sum Sosia ille, quem tu dudum esse aiebas mihi. Sos. Obsecro per pacein liceat te adloqui, ut ne vapulem. MERC. Imo induciae parumper fiant, si quid vis loqui. Sos. Non loquar nisi pace acta, quando pugnis plus vales. MERC. Dicito, si quid vis, non nocebo sos. Tuae fidei
credo p ΜΕn C. Meae. 3SSOS. Quid, si falles ΘΜΕnC. Tum Mercurius Sosiae iratus siet.
Sos. Animum advorte: nunc licet mihi libere quidvis loqui. Amphitruonis ego sum servos Sosia. ERC. Etiam denuo psos Pacem seci, foedus feci, vera dico. ΜERC. Vapula.
Sos. Ut lubet, quod tibi lubet lac, quoniam pugnis plus
Vcrum, utut re facturus, hoc quidem hercle haud reti
MERC. Tu me vivos hodie numquam lacies, quin sim Sosia.
228. Mettim Ludit in parono a 3 a Per pacem Securus et tutus. masia vocum Sosiam et socium. Ut ne vapulem. Ita ut non apu-Quamquam veteres grammatici do Iem. N. cent omnes consonacitem e solitam I33. mo. Concedentis vox. . apud Latinos pronuntiari semper a35. Mem modus est annuendi. tamquam 1 Sed potuit h. l. paulo Ita me sidei crede is Gallice diemolliri ab histrione quo minus so ceret otii. . cium disserret a Sosiam. N. 236. Tum Mereuritis, etc. Sic s-23o Fugit te ratio, sc ista loquen dem affirmabant veteres in Ita diitem Gali tu oais perducia mison me juvent, ut hoc vel illud verum tuli. X. istud quod modo estis, aut, si fidem fefellero, me vel dixi me habere, Fugit me ratio . hune dii, etc. in Saepe caros sibi Stiniliter Cicero Verr. I, 9: Minari reati jurisjurandi obligabant. E- denique divisoribus ratio non eratis. eas per caput Ascanii jurabat, . . Gall. Vn astauia de mison ua IX, 3Oo. Hic vero jocosa obtestatio cloait de Ia folia a, etc. Utinam Mercurii, qui, dum verum Sosiam istuc pugni fecissent tui. Utinam me securum facit, suam illi iram,i- pugni ita fugissent tui, sicuti me natur. N. ratio fugit, ut dicis. MURET. 242. Tu me . . . non facies ... gmn
63쪽
sos Certe, edepol tu me alienabis numquam, quin noster
Noe nobis praeter med alius quisquamst servos Sosia Qui cum Amphitruone hinc una eram in exercitum , sΜERC. Hic homo sanus non est. Os Quod mihi praedicas vitium, id tibi 'st. i e --, Quid, natum non sum ego Servos Amphitruonis Sosia pNonne hac noctu nostra navis huc ex portu Persico Venit, quae me advexit nonne me huc herus misit meus pNonne ego nunc heic sto ante aedeis nostra. non mihi'st laterna in manu λ
Non loquor non vigilo non hic homo modo me pugnis
Contudit Fecit hercle, nam etiam misero nunc mala dolent. talia Vo.. Quid igitur ego dubites aut cur non introe in
nostram domum pMERC. Quid, domum vostram SOS. Ita enimvero. En C.
sim ... Hellenismus, tu non iacies quin ego. . . Visus non facie , te occidam antequam iacias, etc. N. 243. Tu me alienabis numquam.
Numquam me, qui sum hujus d mus iamiliaris, alienum facies.
L NB. - Noster, unus e nostris,
nostri hujus contubernii N. 245. Qui ... eram. Licet addatur qui nomini Sosia, tamen in prima Persona ponitur, quia Sosia h. l. est Persona loquentis . . 24, Malum Interiectio est indignantis, quasi dicat: - Ο malum Pis; ita Donat. Adelph. IV, 2, 5, enarrat. Haec locutio nota absimilis esse vi detur iis, quae gallice exclames: ιM J inanire la este et aliis liiij usino li; a quibus tamen eo inseri, quod non solum in familiari
sermone, sed etiam in oratione so-rensi usurpabatur Cic. Phil. X. 9 quae, malum , est ista ratio. etc.-Camillus dictator a P. I.iv.V, 54. a 48. metu, quasi nomen in sexto eas positum sui a veteribus Ennius: in hae noctu silo pendebit Etruria tota . . Vid. Macrob. Saturn. I. . . - ortu Persico. Plautus significat mare Euboicum, quod in eo steterit lassis Persarum, nouprocul a Thebis. EsT. EnN. Plautus igitur rationem temporum hic perturbavit ut sup v. 96, et in . s. III. Sed multum licuit comicis auctori hu . maesertim illo tempore, apud Romanos . . ab a Uercle Plautus hic defecisse
64쪽
Omnia ementitu'sci equidem Sosia Amphitruonis sum. ,ssNam noctu hac soluta, navis nostra e portu Persico; Et ubi Pterela rex regnavit, oppidum expugnavimus, Et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus, Et ipsus Amphitruo obtruncavit regem Pterelam in praelio. Sos. Egomet mihi non credo, quum illaec autumare illum
audio. Hic quidem certe, quae illei sunt res gestae, memorat
Sed quid ais quid Amphitruoni a Glebois datum'st Θ
ΜΕnc Pterela rex qui potitare solitus est, patera aurea. Sos. Elocutus est. Ubi patera nunc est MERC. In cistula Amphitruonis obsignata signo si sos Signi dic quid est 3,MΜYRc. Cum quadrigis Sol exoriens inuid me captas, carnufex pSOS. his seorsum Argumentis vincit aliud nomen quaerendunt si mihi.
Nescio unde haec hic spectavit. Iam ego hunc decipiam probe; Nam quod egomet solus seci, nec quisquam alius adsuit In tabernaculo, id quidem hodie numquam poterit dicero. Si tu Sosia es, legiones quom pugnabant maxume, artvisus, qui per Herculem jurantem inducit, nondum nato Hercule.
egregie memorat. Vid. Prol. 34. α6α. A Telebois atram. Errant
qui intelligunt Teleboas aliquid Amphitruoni dedisse. Intellige is datum ex spoliis eleboarum . . Vid Pseud. II, 4 45o u possum
a65. Signi Primum nudas duntaxat literarum notas pro signis habebant scalptura tamen multiplex postea in usu fuit. Quin et Muta animalia insculpi inlita: talia erat Augusti Sphinx aut historia aliqua, vel sabulaci talis iste Amphitruonis. EUR1. 266. Quid me captas. Quid per captiosas interrogationes me circumvenire tentas Vid. Memechm. IV, I, 83. ADBΜ. 269. Noc quisquam, etc. Ita cominpone Quod solus Dei et cui nemo affuit, id, etc. Asyndeton est cujus
65쪽
Quid in tabernaculo fecisti victus sum , si dixeris. ΜΕnc Cadus erat vini inde implevi hirneam sos In
gressust viam. MERC. Eam ego, ut matre suerat natum, vini eduxi mori.
sos Mira sunt, nisi latuit intus illic in illac hirnea. ,1 Factum'st illud, ut ego illeic vini hirneam ebiberim meri. Μεκα Quid nunc Θ vincon argumentis, te non esse Sosiampsos. Tu negas med esse ΜERC. Quid ego ni negem, qui egomet siem psos Per Iovem juro med esse, neque me salsum dicere. MERα At ego per Mercurium juro, tibi Iovem non credere; Nam injurato scio, plus crede mihi, quam jurato tibi. sos. Quis ego sum saltem, si non sum Sosia te interrogo. ΜΕnc. Ubi ego Sosia nolim esse, tu esto sane Sosia. Nunc quando ego sum, vapulabis ni hinc abis ignobilis. sos Certe edepol, quom illum contemplo, et formam co-
Quemadmodum ego sum saepe in speculum inspexi), nimis simili's mei.
exempla apud Tibull. II, 3, a. Terent. Adelph. I, 2, 5 , et passim
apud poetas oecurrunt. N. 273. Hirneam Birnea, vel potiundinia, genus vasis est vinarii antiquitus Erneum vocabatur, παρα τὸ ορ, ιον quod avis figuram haberet, sic,quod scarabaeo similis, καυθαρος. SCALIG. Ingressus. Bene et ex vero coepit. ERI . 274 Eam ego, ita ut matre ferae naturn vini eduxi meri.tam hirneam uia meri ita ut matre suerat nais tum id est, ita ut ex vite, seu vafuerat expressum, eduxi, id est, ehihi exhavsi exsiccavi. Vide et Victor Var Lec . lib. XXIII. e. s. Horati od. III, 3 IV, . LAMB. Hoc confirmatur , vs. 275, erbo ebiberim. α83. Ubi ego Sosia nolim esse Itaonines IISSet edd. veteres intrusere posteriores jam sed de suo. TAUBΜ.α84. Ignobilis , hic non est vilis , sed ignotus, quem nemo opud Amphitruonem ognoscere possit siquidem eum negat esse Sosiam. Ignobilis nativo themate fuit ignoscibilis. . di 85. Bruneh. ed. Bip. Quemadmodum ego Ne in speculum invexi, nimis simili si mihi. - Sarpe ih s. ivsp. Bellulum quidem caput, quod saepe adeo in speculo spectaretur immo nescit servis scenicis non fuisse avi modum decoram faciem. N.
66쪽
Itidem habet petasum , ac vestitum tam consimili'statque ego. Sura, pes, Statura, tonsus, oculi nasum, vel labra,
Malae, mentum, barba, collum totus quid verbis opust Si tergum cicatricosum, nihil hoc simili's similius. Sed quom cogito, equidem certo idem sum qui semper sui.
Novi herum novi aedeis nostras sane sapio et sentio.
Non ego illi obtemper quod loquitur pultabo soreis.
MERC. Quo agi te λSOS. Domum. MERC. Quadrigas si nunc inscendas Iovis, Atque hinc fugias, ita vix poteris effugere infortunium asssos Nonne herae mea nunciare, quod herus meus jussit,
licet λΜRRC. uae, si quid vis nunciam hanc nostram adire non
Nam si me irritassis, hodie lumbifragium hinc auferes.sos. Abeo potius di inmortales, Obsocro vostram fidem' Ubi ego peri P ubi inmutatus sum ubi ego formam perdidi 8 3
Tam similis est Sosiae mihi quam
ego. . 288. Tonsus Pro tonsura, ut docet Nonius. LAMB. - Nastim in neutro genere dixisse veteres indicat et Nolitus. Amn. 289. Quid verbis opti'st. i. e.
donique idein est quod is quid
inulta N. 2 . Hoc simili Hac similitudine. Nilii mἰigis simile cuiquam quam h e similo. . 29 I. Sec quom cogito. O lepidam ratiocinali mei logitur eo adductim est Sosia ut de se ipse dubitet. Hae atque talia Molierus studuit imitari, neque superavit. . 29 a. Sane. Nonnulli hoc adverbium jungunt verbo sui tamquam saniter Malim vim illi inesse amrmandi aeque ac profecto vid. s. I97, 28 a. am per se verbum sapio satis valet ille autem exclamat :ω certe veterno non laboro, animus viget . , et affirmati admirationem augere videtur . . I9L mitrabo Pulsabo. Sic veterest Pro Iosuere L ΜΒ.297. Iane. Vide ad A. - .a 98. Lumbifragium. Lum hos Da.
Ctos, verbum a Plauto ridicule conscium, ex analogia naufragii. et similivio. N. 3oo. Ubi ego perii p Sic Noster Mitit glor. II S, 9 . quid iri tuis 3 - Enim ne nosmet perdiderimus uspiam LAMn.
67쪽
An egomet ine illeic reliqui, si sorte oblitus sui p
Nam hic quidem omnem imaginem meam, quae antehaCsuerat, possidet. Vivo fit, quod numquam quisquam mortuo faciet mihi. Ibo ad portum, atque haec u ti sunt sacta, hero dicam meo. Nisi etiam is quoque me ignorabit quod ille iaciat Iuppiteri .. Ut ego hodie raso capite calvos capiam pileiam.
Bene prospereque hoc hodie operis processit mihi. Abinovi a soribus maxumam molestiam,
MI An egomet. etc. Quum illinc, i. e. e portu, ab exercitu , eonerit, dubitat an se ibi reliquerit, et venerit alius. Si forte est consequentia interrogationis et dubitationis vid. II, I, 74 . Sententia tota
haec . an sorte nescien neque -- gitans me reliqui . Gruterus frustra est, quum tentat D. An egomet me illeic reliquisse sorte. . . et quum in terpretatur illi domi. Utuntur Memcurius et Sosia vocibus his, has aedis quoties Amphitruonis domum sistendunt, quam nempe vident. . 3o3. Visost, etc. Douχ hariolatur Sosiam ambiguitate verborum quae Plautus ibi non posuit, cavillari; quasi Sosia narret vivo sibi ludos seri, qui mortuo non sient mutisdem ludos facere est munus une Bre edere et ludificare aliquem; sed hypothesis ludorum ex ingenio in interpretis ficta Daceria, praeeunte Gruter, memorat haec Suetonii, VesP. 19 sunere, Favor arehimimus personam ejus serens, imitansque, ut est mos, facta ac dicta vivi, etc. in et conjicit, ut tale quid fieri sibi Sosia dicat. Quod malim. Sed ambinus assequutus veram sententiam mihi videtur, qui hane
esse mentem Sosiae autumat in Praeis
sertur mihi vivo, imago mea, quod mortuo non siet, utpote corpori ignobili, sine pompa sepeliendo M. N.
bantur, raso capite pileum accipi bant idque in templo exoniae.
quae libertorum dea M. SERV. Enas. Hunc ercurii ermonem egraeco exemplari Plautus, ut opinor. non sumpsit; sed id merum res latinum Graeci quidem non tulissent si voluptatem, quam ex ipsa mirabilium exspectatione et ex imis provisis vellent capere , auctor oppressisset, Praemonstrata rerum, quae sequerentur, serie studes veri, animi Romanorum, ut spectaculo
68쪽
Patri ut liceret tuto illam amplexarier. Iam ille illuc ad herum quom Amphitruonem advenerit, Narrabit servom hinc sese a soribus Sosiam Abinovisses ille adeo illum mentiri sibi Credet neque crede huc prosectum, ut jusserat. Erroris ambo ego illos et dementiae. Conplebo atque omnem Amphitruonis familiam Adeo usque satietatem dum capiet pater Illius quam amat igitur demum omnes scient, Quae facta. Denique Alcumenam Iuppiter Rediget antiquam in concordiam conjugis.
Nam Amphitruo actutum uxori turbas conciet, Atque insimulabit eam probrici tum meus pater is Eam seditionem in tranquillum conseret.
Nunc de Alcumena dudum quod dixi minus, Hodie illa pariet filios geminos duos
fruerentur, neque argumenti conmis
sio iis ossiceret, hujusmodi enarratione juvabantur, nedum taedio illis fuerit. Quantum apud eos tum conioedia ab arte nostra disserret, haeeatque multa similia ostendunt: quae
legeris . reputare te juvabit quam longe ab illis de theatrali decoro
sentiamus. N. S. Servom hinc sese, etc. uno Versum, quem nescio an ex indu
stria amphibologia implicaverit, ut animorum, in re ineredibili, tumultum figura loquendi imitaretur, ita intellige: a narrabit sese hinc a s
ribus amotum fuisse a servo Missia in quam sententiam confirmant I, II, c. I act. II. N. 8. Dementi saetam mentis non compotes, adeo errore obstupefactos conturba . .
u. miliam. Familia erat apud veteres euneti qui in patris manumant, uxor , nati, amuli hine paterfamilias. Hic familiam gallieo
vertam rustiis limaison. . Io. Adeo. Non semel apud Plautum cum asgas et dum jungitur, et valet u eo usque, donec n. N. II. Demurn Tum quum satietatem ceperit, omnes aetenti N.
t S. Probri Vid. ii s. III a r. 6. Eam seditionem Baro sic imvenias foditionis vocabulum de tumba privatorum. Apud Terentium tamen est, non minus eleganter Andr. V I, or in perpulisti me, ut homini adolescentulo In alio occupato amore, abitorrenti a re uxoria, Filiam darem in seditionem atque incertas nuptias in Si sed tiosus et bellam Cicero ad Att. lib. II ep. I. non V. 'I7. Dusim quod dixi mistis. Id est, quod vobis de Alcumena non
69쪽
Alter decumo post mense nascetur puer, Quam seminatus alter mense septumo.
rum Amphitruonis alter est, alter Iovis. Verum minori puero major est pater,
Minor majori: amne hoc scitis, quid siet pSed Alcumenae hujus honoris gratia,
Pater curavit, uno ut sciri fieret; Uno ut labore absolvat aerumnas duas,
Et ne in suspicione ponatur stupri, Et clandestina ut celetur suspicio. Quamquam, ut jamdudum dixi, resciscet tamen Amphitruo rem omnem quid igitur nemo id probro
edissertavi modo in Prol. λυκώ. vertant, peropportune admonet. . Is Asterilaetamo, etc. Consirmat 4 Honoris Ea vox non signisi. Plautus hic eorum sententiam, qui cat decus, famam, sed obsereantiam amrmant et vere , mulierem au qua colimus aliquem.Gallice, e garripersaetari posse Plinius inter alia consi ration. Infra, III, L. Qrefert, mulierem quamdam septem - nunc huc honoris vestri venio mensium edito puerperio insequu gratia . Rud. I, , 9 . amicetia mensἰbus, gemino enixam benigneque honorem mater nostrum TaunΜ.-Aliter, credo, nunc pro habes. Sic Livius narrat XXXIlI, nuntiant Hippocratici viri N. a Sicilienses frumentum Romam m. Seminatus. ει ταρμά,oe in ut in advexisse, Flaminii aedilia honoriam matris conceptus est. TAUBM. causa. N. Scilicet Amphitruo uxorem gra- 8. Sus eis. Haec vox uvicio. vidam reliquerat proseiscens in non immerito multis mendae suspi- bellum , mense ante hunc diem cionem movit Malim legeres: Et decimo Post tres menses superve clandestina ut celetur consuetio mnit Iupiter. . Nam si Donatum audias interpre-21. rum, qui nascentur, alter tantem illa comici sui verba ,Αdelph. est filius Amphitruonis, alter Io act. IV se. 54 qui cum illa consum via. . vi prius Q, quo loco consuescerella, a3. Minori mero Hor, etc. ' εὐσχηαοvea pinsitur pro u rem ha-I. e. Herculi, qui minor, ratione hereo, tibi pro exemplo asseret Moenativitatis, major pater est scit Plauti: Et clandes . ut celetur conis Iupiter majori, qui primogenitrua suetudo . Atqui versus non patitur erit sc Iphiclo, minor, nempe ho voeem constiam . quum sit iambimo Pater est Amphitruo Lan cus senurius itaque pro con/uetudo Iomno etc. Histrio spectatores, ut repono eonsuatio, ne fraus sat legi
saepe sit apud Plautum , appellat, pedariae. Mete id porro a me suri, et eos, udrci implicata mentem ad Festus, vel potius Verrius Flaccus,4
70쪽
Prosecto ducet Alcumenae nam deum Non par videtur sacere, delictum suum Suamque culpam expetere in mortalem ut sinat. Orationem conprimam : crepuit oris. Amphitruo subditivus, eccum exit foras,
Iisp. Bene vale, Alcumena; cura rem conmunem, quod facis.
Atque in parce, quaeso; menses jam tibi esse actos vides.
praestiterit, cujus haec verba sunt: Consuetionem Plautus pro consuetudine dixit. Quod ad Dona tum attinet, etiam ille sine dubio consuetio seripserat sed quod vox insolens videretur, ab aliis postea sui interpolata. SCIOPP. 34-33. Nam devim, etc. Ita expli-- : Nam Deus non videtur partacere, si sinat suam culpam expetere, recidere, in morialem. .
In hujus scenae diverbio longe a Plauto discessit olierus, quem Bolaeus , et inde alii critici, reprehendunt, quod putidas argutiolas
commentus Iovein de disserentia moechi et conjugis nimium cavillantem induxerit. At velim censores cogitent Molieri Iovem histrioniam saceres, Gallis septimo decimo mculo spectantibus, qui scenicum multo exquisitior elegantia , quam veteres, excultum requirebant. Ergo non mirum videbitur, si apud nostratem Iupiter non sit contentus per dolum usurari uxore potiri , et se ipsum, non Amphitruonem , amatum velit. Ea est amoris indoles, cui recentiorum temporum homines indulierunt, ut animum devincere, non tantum corpore abuti optet. Itaque Iupiater , quum se Alcmenae placuisse cupiat, neque surtum profiteri audeat, lepidis ambagibus ignaram
sciscitatur et cireumvenit, si possit
jam voluptatem praeripuerit. Ο san et Latinus scriptor Gallici diverbii argumentum praebuit versibus xx x3. Molieri vero ingenium
dum culpa vindicare nitimur, nihil de Plauti laudibus detrahimus qui
amoenitatibus et blanditiis sermonem temperavit, quantum per m res romanos licebat, et prudenti sime servavit quid virum, uxorium quidem, sed cum matresamilias sua confabulantem , deceret Longe aliter passim in ejusdem comoediis, lasciviunt lenociniorum procacitate juvenes, qui meretricum amore fla
grant . . I. Rem e mmunem , rem familia.
rem Communia mariti et uxoris bona Quum divortio discederent,
vir coniugi dicebat e res tuas tibi
Inparce Iubet partui vicinam Parcere sibi, et labore abstinere.