장음표시 사용
541쪽
VI INFAMIUM POENIS 493 convulsionum speciebus cxcruciatae: necdum propterea remisit haec pestis, at longius hinc in proxima proserpsit oppida. Hic
post muliercularum exustioncm , se produnt morborum authores: num verd illae virginum corporibus daemones cogitatu imprecationeve immittere valuerint Libro quarto decisiim est. Rusmodi hominum impotentiam penitius noverat Imperator Fridericus primus, Barbarolsa nuncupatus, in cujus excrcitum contra Mcdiolancnses ductum, hi mercatorem Arabem ablegarunt, qui Fridc-ricum veneno tolleret: qua re cognita, Arabem cepit Imperator, puniitque. Ac licet Arabs magus graviter Friderico minitaretur, 1e illum vorbis enecare , nisi dimitteretur, velle: nullo tamen modo commovebatur Imperator , verbis tantam non inesse vim sciens, propterea & acerbas alter dodit poenas. Vere itaque videtur dicere Arittotcles , incantamenta esse muliercularum figmenta.
* 3. Cardani verbis & historiae se iis hic erit locus , qui de Lamiis sc scribit: Sunt deformes, pallidae & sub obscurae, atram
bilem ipso intuitu prae se serentes. Sunt taciturnae , amentesque: ac parum ab his quae daemonio teneri creduntur, differunt: fixae in suis opinionibus, atque adco firmae, ut si sollim ad illarum verba rospicias , quam intrepide, qua constantia ea reserunt, quae neque unquam fuerunt, neque esse possunt, tamen vera illa osse ex ithimes. Unde nil mirum ab his moribus, iis qui philosophiae expertes sunt, egregie imponi. Laborare autem cas atrae bilis morbo, tum victus ratio, tum aeris qualitas, tum forma atque essigies ipsa vul
tus de corporis , tum verba ipsa stulticiae , & ut ita dicere liceat impossibilitatis plena, ipseque torvus in dicendo aspectus, tum casus quidam qui Philippi vicecbmitis Mediolani principis aetate
contigit, declarant. 6 4. Res vero ita gesta est, ut pater meus rctulit.Damnatus erat
profanae hujus artis villicus quidam nomine Bernardus: alioqui vir simplex & frugi, ob id quo domino percharus. Sed quia nec minis nec persuasionibus adduci poterat, ut poenitere vellet , . ad ignis poenam poscebatur a judicibus. Dominus , cujus pigebat, quique principi gratus crat, obtinuit, ut fid6usuone data, quanquam illis reluctantibus, licerct homincm apud se viginti- diebus habere. Coepit ergo illum alere non ut mediςus, ted ut rusticum nobilis amicus. Quatuor ova reccntia mane , totidem
542쪽
vesperi , tum vinum dulce atque jucundum suppetebat,earnes quoque & jura pinguia. Postmodum ubi vidit hominem ex longovcterno rcsipiscere, hortatus est, ut omissis falsis atque absurdis pcriculosisque persuasionibus , Ecclositae adhaerere vellet.Sed paucis opustat, resipuit: optimusque Ebristianus iactus, usque ad mortcm absque aliorum querela perleveravit: quem atrocitas judicum immerito crudeli lupplicio affecisset.
Uessis eorum quiseis luposfui se trasmutatos crediderum.
Hoc loco subjungam eorum consessionem, qui se in lupos aialiquoties suisse convcrsos, arbitrati sunt: quam in hoc meo. initituto saepius objeccm viri alioqui cordati & magnae existimationis , camqne velut ex Tripode prolatam cum summa religione & singulari fiducia, tanquam veracem observant, quibus seric coram me non esse factum satis vidcbitur. Ut itaque illis, & quibuscunquo aliis, mentis oculi nitidius contra ejusmodi praestigias abstcrgantur, nec usqueaded inmere illudi se, oculisquencbulas offundi sinant, neque velut caecx talpae , in sordibus a cet-mone obtrusis perdurent, scd ab oculorum pup illa nubeculas,quinimo & ungues permittant sanari a modico, qui prς sens hoc col*rium gratis offert cuicunque lucidos & , pr stringenae spiritu liberos oculos cupienti: historiam hanc raram vagamque, ncc minus admirabilem , ex Sabaudia finitimisque ditionibus in Flandriam, Brabantiam, Geldriam & regiones ali*s translatam, atque a me in quale unquc ordincm breviter c3 fide ex Gallico scripto contractam, ut jurc nihil quod alicujus cst momenti ,desiderari debeat: deinde cxcussam , & vclut vcritatis lapide Lydio exploratam , proponere volui., a. Ad quetitiones M. Io imis Bom,doctoris Theologiet, Prioris Praedicatorum in Poligni, & Mncratis inquisitoris fido, ordinati in dioecesi Belanconensi, coni o Petri BOurgoti,nuncupati Magni Petri, de Michaelis Verdung, captorum ob maleficu hqresin, variis diebus in Deccmbre extorta, Anno I s 21. sed maxime coram multis & spectibilibus intibus repetita postremo ejusdem mensis die., 3. Consessus est Petrus, ante annos circiter noveodecim, ipso
543쪽
m Ιουν AMIuM POENI s. Aps die nundinarum Posignensium tam validam procellosamque defluxisse pluviam, ut non solam nundinae disturtiarentur,sed & armenista quibus ille custodiendis tunc praeerat, ita disjicerent, ut ubi requiri, possent, plane ignoraretur. Quum igitur cum reliquis agricolis pecudes varie quaesitum collectumque abiret, dc 1blus alicu-bI at erraret, tres equites nigros, atrumque indutos vestitum habuit obvios, quorum postremus rogabat: Amice, quo abis3 videris esse turbatior. Verum est, respondit Petrus. Id autem evenit ob pecora ex saevo tempestuosoque nymbo dissipata, & perdita cum nullam ea recuperandi rationem videam , animum equidem prorsus despondeo. Bono hunc animo essejussit eques ille,pollicitus , si modo fidem ipsit daret, magistium se donaturum, a quo institueretur, ne in posterum ipsius armentum a lupo vel quavis alia bestia impeteretur, aut ullum 1 cntiret damnum, aut etiam ullum periret pecus : ut item ipsum redderet confidentiorem, perditas reperturum pecudes addicebat, nec desideratum iri ullas: pecuniamaahaec 1 e daturum spopondit. Conditionem hic acceptat, se in eundem locum post quatuor aut quinque dies reversurum promittens. Hinc cam villicorum comitatu indagatum pergit, armentumque
quaerendum investigat, & post quatriduum eodem ad equitem mox agnitum redit. Quaerit ille, num operam suam ipsi locare dc-- crevisset Petrus quo vicissim interrogante, quisnam essetuespondit: Servus sum magni inferorum diaboli: sed ne metuas. Tum ea INe suam daemoni operam addixit Petrus , si promissis ille in conservando pecore & beneficiis conserendis staret. Inde Dco,D.Virgini Mariet, omnibus sanctis δe paradisi incolis, baptismo & chrit-mati renunciare jubetur: quo facto, illi exosculandain manum porrigit sinistram, nigram, velut mortuam, frigidamque. Hinc in genua provolutus alter, aperto capite honorem satanet deseri, cum appellans dominum. Ne quoque fidei symbolum recitaret, inhibebatur. Perstitit itaque in diaboli ministerio circiter bicnnium, non prius templum ingrediens, Plim in fine Milsq,vel saltem post aquq lustralis consecrationem , qua illum noluit alpergi: sic quoque mandarat ipsius priceptor, cujus etiam nomen tum adhuc latuir, sed pollea te Moyset appellari significavit. 6 4. I. Interim non erudiebatur Petrus , quomodo jumentum tutari posiet: sed hoc officium conservandi pecoris sollim praestam videbatur diabolus, si quando coni picerentur lupi, qui tum nihil in-
544쪽
hil injuriae inserebant. a. Plist verd pascendi pecoris cura exonerata, tacith diabolum ncglcxit, frequcntans templa, fideique con- sellionem recitans,annos circiter octo vel novem: donec a Michae te Verdung denuo in sui magistri obedientiam dicto in loco excitatus, ea asscnscrit conditione ,si pecuniam cx pro lso suppeditaret
s s. 3. . Ita simul in partibus Chastet charion vcspere quodam
convenitur in ncmore, ubi ab aliis ignotis choreas duci concurrique visum cst.Canebat autem Pctrus in cujuslibct manu candelam viridem, fiammam .cyaneam subobscuram evomentCm.
3 6. Alias illi a Michaelc proponebatur , si modo fidem adhiberct, efficturum se, ut quantacunque vellet levitate procurreret. Consensit Petrus, moliti 1ervarentur promitta , pccuniaque donaretur: alioqui sic fraudem vereri ait. Pecuniam se curat tirum abundd,
pollicetur Michael. q. Qui exutum Petrum nudum linimento inungit, quod secum serebat, unde hic se mox in lupum vere mutatum autumabat, Sc quatuor tuos pede, lupinos ac pilos intuitus exhorruit sed tam celeriter , quam venti flatus provolat , se concurrisse asseruit: nec id fieri potuisse , nisi vehentis ipsum magistri opera , qui continuo in ejusmodi excursionum volatu aderat: quamvis eum non prius videret, quam humanae restitutus krmae. Michael itidem inunctus, una tam pernici serebatur cursu , quam Optaret, celeritate etiam visum prae vcrtens. s. Ubi eam fulta sent pessi metamorphosim horam unam aut alteram , rtirium 1 Micha die illiti, opinione citius in pristinam rediere figuram. 6. Unguentum utriquc donabatur 1 magistris , Guillemin scilicet Michaelis magistro, & Moyset Potri.* . ra. Ubi de sita lassitudinc post citismodi cursum, ut se di ficultor quandoque erigeret apud magistrum quereretur Petrus. Nihil id esse , respondit ille, de mox curatum iri., 8. Contigit quoquc Petrum ex Michaelis institutione inungi , Sc conversum in lupum, sex vel septem annorum puerum masculum dentibus comprehensum occidere : quem tamCnob clamorem & cjulatum relinquere coactus t ad suas vcst CS confugit, ubi se herbis ex Michaelis doctrina fricans , in humanam revertebatur faciem. Simile quiddam Michaelem cum ipso alias tentasse fatebatur, & quodam dic in luporum imagine PriC- casso foeminam pisa colligentem : supervenisse autem dominum decliustice, Di iligod by Gooste
545쪽
de Chusnee, cui ctiam nocere volentes , aliquoties insultabant frustra. ij s. r. Consessus item est uterque , se in ca lycanthropia tru- cidasse puellam circiter annos quatuor natam , pamque totam devorasse , excepto brachio: ac Michaelis palato placuisse carnem, licet parum comedisset: non tamen ad Petri identidem vorantis
stomachum ita secisse. Quandam item puellam se jugulasse , ejusdemquc cxuxisse sanguinem, & collum vorasse, iam stini: similiter tertiam perdidisse, ejusque orificium ventriculi commedi L se ob famelicas Petri fauces. Alias etiam se ait in horto puellam interemisse octo vel novem annorum, cui dentibus collum anfregerat Petrus. 8. Qudd rogatae ibi eleemosynae repulsam aliquando fuisset passus : & hoc perpetrato facinore, evcstigio eleemosynam in Dei honorem ibidem orassic. s. Hic insit per consessus est, sccapram jugulasse prope agrum magistri Petri Bongrc:cam scilicet momordisse, & guttur secuisse cultro. 6 Io. Io. Micha sit in lupum transfigurabatur vestitus, Petrus vero cxutus. I 3. Qui etiam se ignorare quo pili devenirent, quando desineret essc lupus , retulit. 6 II. II. Lupas ctiam sciniisse, Sc cum tanta voluptare quasi cum uxoribus congrcssi cssent , consessioni addidere. ij I a. 6. Aliquando transmutationis tempus designatum,opinione dc voto brevius erat. s I 3. x . consessioni tandem subjunxerunt, pulverem quo-.que coloris velut cinere sibi traditum fuisse, quo confricatum brachium sinistrum, & manus, quodcunque animal contingerent, in
j I . IS. Hos autem interrogatos, diverse in eodem facto , ω controverSe nonnunqua respondisse, operaeprectum est meminisse.
confessio Histatim explicata, S confutata.
IAm convcllendae hujus consessionis usque adeo hactenus ce-lcbratae , periculum pro virium.nostrarum imbecillitate sacere aggrediamur. 9 a. In hoc rei cardo vertitur, num tota illa consesso sit vera SpγτD autem me,suffragante ope divina,ostensurum manifeste , cam in Rrr - praeci
546쪽
praecipuis capitibus veritati clarae adversari: & proinde non modo erroneam, sed& falsam prorsus cxistero , imaginesque rerum per insomnia tantum cognitarum, vel praestigiose oculis objecturum, pro ipsis rebus proponi: sic ei nullum deberi locum in concilio 1ano , sed exibilari potius oportere , ut veternosi vel cataleptici fabulam, libere fate r. g 3. Primum de factae mutua manu stipulationis vanitate , nihil dicam : nec anxie contendam de promissa toties pecunia , flenunquam soluta: & nec de custodiendi illaese pecoris arte ex pacto non tradita : cum tamen foedus fuerit initium illis legibus , ut pecuniam subministraret, & armenti a bestiis defendendi artem doceret daemon. Illam ut non habet nisi imaginariam , sic nec hanc tradcre ita potuit aut voluit, quum luporum simulachris , quae pro suo arbitratu offendere quivit. Petrum solummodo territum circumvenire, & in officio continere , sagacius conaretur : a qui- . bus tamen , licet rebus nihili, evanidis , nec ullam relinquentibiis noxam , ille daemonii studio & industria pecudes atas
6 4. Quanquam etiam de fidei abnegatione & foedere ficulis neo, in tertio hilus operis libro, ubi sagarum historiam describo,
copiosius disseruerim : id tamen adhuc leviter hoc loco aspergere placuit, a. foederis compedes tam omnino fuisse invalidos & exigui momenti, ut quum Petrus a sua pascendi pecoris functione desii sterct, contractumque daemoniacum negligeret, Octo aut no-vcm continuis sere annis in veteri religione pie vixerit, unde ci
tius delusi phantasticique hominis stultam suisse persuasionem
dixcrim. Dum enim pastorem ageret, & in campis 1olitudinibu que seorsim versaretur, ubi diabolo promptior erat praestigiis illudendi occasio, ejusmodi exercebatur idolis , non adco renunciationis ratione, quam solitudinis. Proinde & luporum species quandoque evocabat daemon, quae nihil damni faciebant, quod nec Poterant, ut nudae rerum formae et vel si vcros demus cxtitisse lupos , illos eo & egisse & abegis. satanam credibile est, fabula in eum finem ab co instituta , ut deliris suis inductionibus sibi Petrum arctius devinciret. inod postea cum hrc non amplius ea frequentaret loca, relicto pastoris munere, non ita potuit commode. 6 s. Sic anno is qΣ. apparuit Constantinopoli luporum ingens turba, incolis usque adeo insesta noxiaque, ut inviti domos egre-
547쪽
derentur. Τurca itaque prius muros civitatis praesidio munitis, postridie cum magno comitatu equestri pedestrique urbem cir cuivit, tandemque lupos circiter centum quinquaginta ad muri' ejus angulum ostendit: qui incunctantcr impetiti, per murum e vcstigio simul transilire vidcbantur , nec ullus postea in urbe aut vicinia apparuit. 6 6. 3. Chorcarum item & candelarum ludicras effigies a daemone fabricatas fuisse, & solum ficte oculist apparuisse, vel in somno tantum fuisse cognitas, ex Augustino , Dccretis , atquc ip- sis rationum sentibus, Libro tortio, & alibi satis superque demon- li. 4. stravi: ubi quoque universam liam fabulam, nacra cx 'titisse somnia ostenditur.* . Caeterum admirari satis nequeo , ullum mortalium saltem leviter mentis sensu tinctum inveniri, qui co dementiae sit dilapsus, ut hominem ad Dei imaginem & similitudinem creatum, conformatumque ex corpore , anima & spiritu, Dci ec Spiritus , . sancti templum, rationis hospitium , cupidum scientiarum organum, sublimem , crcctum , & ad coeli quasi cognationis domici- a .liique pristini conspectum, excitatum , imo cui Dcus x. o.
omnia subjecit, oves , boves , campi pccora , VolucreS coeli, NPisces maris , caque propter solum nominem condidit: hunc inquam, in lupum, bestiam irrationabilem, pestilentissimum animalium gurgitem voraginemque , sive in ullam aliam creaturam , rei ullius potentia vel virtute manifesta, occulta aut specifica, vcre ortransmutari credat. Ordinis enim divini providentia non admittit, occlamant Sacrae literae, contradicunt decreta, ipsa rcrum
natura atque ratio minime patiuntur.
6 8. Si itaque obtinuero, illam nacta morphosin non rcvCrasuisse sectam , quodictiam iacmo mentis sanae inliciari poterit, & Propterca imaginariam csse consessionem , atque hac in parto faliam : quam fidem quaesb murcbuntur reliqua , quae conicssi sunt, flagitia & homicidia λ quae in ca transformatione & larva lupina solum fuisse designata , ncc aliter eo modo fieri potuisse, jam in consessum venit. At incra profecto sunt deliria , & plus quam nugae , immo insania. Do- lcndum sane, prudentium virorum
oculos hactenus tam dcnsa caligine fuisse obductos, ut sibi vel sidci momentum in his ludibriis extorqueri permiserint. Sed caluit superioris potissimum seculi labes & caecitas , quo pro libi. R r r a ' dine
548쪽
sit veterator ille. 6 8. Utinam animo cujustibet hoc obstricti fascino, etiamnumatis . . ex immensa Dei misericordia insonet dulcissima illa vox Ephph ta, ut quemadmodum ea ex Christi ore potenter prolata , surdo aures aperiebat, veritati inde convertendas : & linguae vinculum solvebatur, qua porrci veritatem praedicarct: ita & cx hac gratia luminis divini raditis effulgeat, quo offusis tam impotenter a diabolo tenebris, iemci tandem coelesti luce discussis, profligatitque, in clarissimae veritatis conspectum. & cognitionem ci ra praestigiarum impedimentum recta perveniri possit. Ne ver quis a me eludi objectiones criminetur , paucis reliquum hujus 1 abulae com
* 9. q. Linimentum quo ungebantur lupum induturi, haud dubit: somniferum crat : quale etiam Libro III. Capite XVII. descripti: quod suam sortiebatur vim , cum nudis partibus corporis illiniretur, illicereturque a nativo calore in actum : inde somno oppressis alto, simulachra conversionis eorum in lupos vagabundos , aliis insilientes , puellas jugulantes vorantesque, cum lupis ilcm coeuntcs , & quaecunque id genus alia idola ingerebat mill cartifex : hinc & pernix ca subsequebatur velocitas, qualis imaginatione, cogitatu vel somno haud dissiculter perfi- ' citur. Ubi deinde post horam , vel longius , unguenti sopori scri Virtus elanguesceret , periretquc , tunc velut ex gravi Vcterno cxpergefacti, se homines esse videbant, qui antea fuerant. Simile quid leges apud Augustinum de Praestantii patre , libro h jus operis quarto , capite vicesimosecundo & viccsimo tertio: ubi ex professo argumentum id fusius agitatur, explicaturque, λο-- etiam morbus describitur. 6 1 o. s Aliud autem lini mentum , quo in hominem redituri se inungebant, vel phantasticum fuit, & in somno usurpari visum, Vel contra unguenti sbmniseri nocumenta facere potuit,vel etiam nihil essicere , ut eo tantum sitos clientes illuserit daemon , quasi id peculiarc quippiam in ea metamorphosi valeret. 6 II. Quod etiam citius quandoque in hominum formam redirent, quam tempus erat constitutum, id evenit, quod minus linimcnti soporiferi illitum suisset, vel id ipsum non satis penetrasset: ac propterea celerius vis fatisceret, somniumd; redderetur brevius.
549쪽
U INFAMIUM POENI S. soll* Ia. 7. Quomodo insuper haec cohaerent, qudd se horam unam aut alteram, vel co an plius in lupos conversos, in fine puellum cum ossibus devorasse fasti sunt , & mox hominum conditioni restitustis fuisse ' in quo sinu amabo, aut ventre, ipsis tam subito in homines rcversis dolitvhre illa puellae caro & Ossa Adhaec. si integram puellam dempto brachio deglutierint, quomodo se parum comedisSe, cidem conlcssionis articulo adjungunt ρ Supervixisse praeterea eas adhuc, quas a se jugulatas fatebantur, compertum forsitan fuisset, si vigilanter 1uisset inquisitum: vel si quae mortem oppetiissent, eam citra controversiana quacunque alia occasione naturali accidiise , fuit, et ecprehensum. 8. Deinde quomodo in Dei honorem eleemolynam orarc potuit diaboli manci- . pium, suo hcro, Dei Juratissimo hosti ex scedere obligatum.Si item vord in lupum conversu, erat. 9. 'Petrus, quarum rogo manuum ope in reiecanda caprae gula usus suit pq I3. Io. Licet quoque Michael vestitus loca veneno somnifero in actiones pcrducendo commoda, ut temporum 8c manuum arterias, illinire valuerit, non minus qu m Petrus nudus: quomodo in 1uis vcstibuς oberrare , homines mordicus apprehendere, morsuque trucidare potuit ut verus typus 6 Iq. II. Porro de venorei congressus cum lupa voluptate,
hoc tantum 1.bjieiam,cam imagines somnorinas illa in somni profundioris ex linimento somnifico illusione admodum temere ciere: quemadmodum etiam quotidie usitvenire in sanis observamus, quibus cx qtismodi idolis voluptas tanta pro objecta in somno spe cic delcctabili gignitur, ut cum multa titillatione seminis subsequatur quandoque effusio. . Infinitis partibus citius facillulque . in his hominibus id evenire potest, quorum phantasiam Proclivem servilemque, quibuscunque vult imaginibus, imbuit soporis spiritus. 9 Is. Ia. Ad fatigationem a metamorphosi relictam , quae memoriae prἹcmodum exciderat, respondeo , ab eo facile intelligi, quam lavitudinem pariat gravis & inquietus somnus , maxime pharmaco violenter cum teterrimis insomniis impressus, qui incubum in toto invadentcm somno novit. Eo detentos difficilis comitatur motus,torpidus in somno senius, suffocationis imaginatio, &velut ingruentis alicujus dolentio: vox etiam supprimitur , aut incerta indiscretaque editur : plerique tam inanibus Rrr g afficiun-
550쪽
assiciuntur imaginibus, ut se opprimentes audire credant. Lassos certe reddit tanta facultatis animalis exagitatio. j I 6. I 3. Lavarum rursu, somnorinarum vanitatem amplius ostendit, quod ubi pili post humanae formae restiturionem manserint, se dixerit ignorare Petrus.* Ir. Iq. Num quoque pulverem illum daemon vere exhibuerit, . vel acceptus ille tantae etiam fuerit virtutis , dubium cst : quum illos co fuisse usos , non posset convinci. In ea etenim lycanthropia nullum animal praeter capram se morsu dc cultro jugulasse consessus fuitPetrus , nec altu, interempti meminit. Deinde si tantae erat venenositatis pulvis , ut si vel manus co confricta , quandocunque animal etiam pelle crassa densaque, & pilis longis compactilque communitum solo tactu enecaret, quomodo a tam esse rapharmaci praetentissimi malicia tuti esse potucrunt hi dementati 'viri, affrictionem pulveris in brachio sinistro, arteria & manu unde ad cor proxime celerrimeque penetrare valuit, tam innoxie tolerantes p . I 8. I s. His ad extremum adde, auditam in consessione Gallica suisse inconstantiam controversiamque, ut quod aliquando hic affirmabat, negaret alter. 6 ip . Si ejusmodi aequilibrio expenderentur singulae consciasiones, tormentis crudelissimis frequentor ex Mae, vel etiam, si voles , sponte a captivis editae , graviorem profecto indies Uranssidis suae jacturam sentiret funest stimus ille homicida: Ch risti autem , qui veritas & vita est , gloria plurimum accresceret: suam item lanctioncm ex Dei voluntate providentius obiret magistratus: in meliorem quoque usum convcricrentur ligneoruni fascium acervi, quibus insontes crebro exuruntur, & parecretur sumptibus in carnificum mercede solvenda inique faciendis. Exempla madurcularum innocenter ob maleficii opinionem punitarum.
ADde his, celebre apud nostrates existere, praetorem quen. dam ex arioli indicio, delusas id genus mulierculas comprehendisse quam plurimas,easque inccndio punivisse : tandem ariolum vel Pythium hunc vatem, cui hactenus ille fidem apposuerat, praetori seorsunt pollicitum, adhuc unam maleficii ream se indicaturum,nisi iniq; ferret.Praetore haud dissiculter annuente, eius