장음표시 사용
31쪽
ΙΝ Εditione hac ce 'nertia, quam Henricus Pemberion, M. D. vir harum rerum peritissimus curavit, nonnulla in Libro Secundo de Res entita Mediorum paulo fusus explicantur quam antea, N a duntur Experimen a nova de Res en id gravium quae cadunt in Aere. In Libro Thrtio arrumentum, quo Lunam in orbe suo per Gravitatem retineri probatur, paulo fu 2s exponitur: ω no adduntur observationes de proportione diametrorum Duis ad inviacem δ D. Poundio factae. Adduntur etiam observationes aliquot Cometae ii us qui anno I 68o apparuit, δ D. Κirk mense Novembri in Germania. halisae, quae nuper ad manus nosras venerunt, aequarum ope conset quam prope orbos Parabolici motibus Comerarum respondent. Et orbita Cometa illius, computante IIalleio, mulo accuratius determinatur quam an ea, idque in Ellips. Et Gundisur Cometam in Mo orbis EViptica. per novem caelorum,idina, non minus accurate cursum peregime, quam solent Planetae in orbiIis EP Iicis ter ironomiam de nitis moveri. Orbis etiam me in qui anno I 723 apparuit, 2 D. Bradleio Gyronomiae apuσΟxonienses Professiore computatus allicitur.
32쪽
Desinitiones. Pag. XAxiomata, Me Leges Motus. 13 De Methodo Rationum Primarum ae intimarum. 3o De inventione Virium Centripetarum. 4IDe motu corporum in Conicis Semronibus recentricis. 6 8 De inventione Orbium Edipticorum, Parabolicorum N 'perbolicorum ex Umbilico Io. 87 - -- De inventione Ortium ubi Umbilicus neuIer datur. 9 De inventione Motuum in Orbibus datis. De corporum censu M Descensi rectauineo I 39 De inCen ione Orbium in quibus corpora et tribus quibuscunque centripetis agitaIa TEU munire. LSA De Motu Corporum in Orbibus mobisibus, deque Motu sidum. . 16 IDe Motu corporum in Superficiebus datis, deque
Funependulorum Motu reciproco. ---I75
De Moru corporum viribus centripetis se mutuo petensium. isto De corporum Sphaericorum Viribus Attractisis. 2I9 De corporum non Sphaericorum Viribus Iractivis. 238
De Motu corporum minimorum, quae Viribus cen
33쪽
De de Pate ta compressone Fluidorum, deque II
34쪽
DEFINITIONES. DEFINITIO I. Luantitas materiae es mensura ejusdem orta ex idius delitate et
AER densitate duplicata, in spatio etiam duplicato, fit quadruplus ; in triplicato sextuplus. Idem intellige de nive 52 pulveribus per compressionem vel liquefactionem Condensatis. Et par est ratio corporum omnium, quae per Causas quascunquo diversimode condensantur. Medii interea, si quod fuerit, interstitia partium libere pervadentis, lilc nullam rationem habeo. Hanc autem quantitatem sub nomine Corporis, vel Massae, in sequentibus passim intelligo. Innotescit ea per corPoris cujusque VOL. II. - Α pondus:
35쪽
pondus e nam Ponderi proportionalem esse reperi per experimenta pendulorum accuratissime instituta, uti posthac docebitur.
Ruantitas motus es mensura ejusdem orta ex velocitate et quanti me materiae conjunctim. Motus totius est summa motuum in partibus singulis ; ideoque in corpore duplo majore, aequali cum velocitate, duplus est, in dupla cum Velocitate quadruplus. DEFINITIO III. R Ialeriae Cis insita es solentia ressi endi, quia corpus unumquodque quantum in se es, perseverat in satu suo via quiescendi vel movendi uniformiter in directum. Haec semper proportionalis est suo corpori, neque differt quicquam ab inertia massae, nisi in modo concipiendi. Per inertiam materiae fit, ut corpus omne de statu suo, vel quiescendi, vel movendi, difficulter deturbetur. Unde etiam vis insita nomine significantissimo vis inertiae dici possit. Exercet Vero corpus hanc vim solummodo in mutatione statos sui per vim aliam, in se im- pressam, laeta; est luc exercitium illud sub diverso respectu M Resistentia Se Impetus : Resistentia, quatenus corpus ad Conservanctum statum 1iuina reluctatur vi impressi ; Imi etUS, l latenus corpus idem, vi resistentis obstaculi dissiculter cedendo, conatur statum obstaculi illius mutare. Vulgus resistentiam quiescentibus impetum moventibus tribuit: sed motus Sc quies, uti vulgo concipiuntur, respectu solo distinguuntur ab invicem; neque semper Vere quiescunt, quae viugo tanquam quiescentia spec
Vis impressa es ad Eo in corpus Gercita, ad mmandum ejus salum vel quiescendi Ces movendi uniformi re in directam. Consistit haec vis in actione sol.i, neque Post actionem Permanet
36쪽
net in corpore. Perseverat enim corpus in statu omni novo Per Dενι M
solam vim inertiae. Est autem vis impressa diversarum originum, ut eX ictu, Pressione, cx vi centriPcta.
Vis centripera es, qua corpora versus punctum aliquod, tanquGm ad centrum, undique trahuntur, impellunIur, Tel utcunque
Hujus generis est gravitas, qua corpora tendunt ad contrum ter-Tae ; Vis magnetica, qua ferrum petit magnetem ; M vis illa, quaecunque sit, qua Planetae Perpetuo retrahuntur a motibus rectilineis, M in lineis curvis revolvi coguntur. Lapis, in funda circumactus, a circumagente manu abire conatUr; M Conatu suo fundam distendit, eoque fortius quo celerius revolvitur; M, quamprimum dimittitur, avolat. Vim conatui illi contrariam, qu1 funda lapidem in manum perpetuo retrahit, M in orbe retinet, quoniam in manum, ceu orbis centrum, dirigitur, Centripetam appello. Et par est ratio Corporum omnium, quae in gyrum aguntur. Conantur ea omnia a centris orbium recedere ; Sc nisi adsit vis aliqua conatui isti contraria, qua cohibeantur Sc in orbibus retineantur, quamque ideo Centripetam appello, abibunt
in rectis lineis uniformi cum motu. Projectile, si vi gravitatis destitueretur, non deflecteretur in terram, sed in linea recti abiret in CeelCS; idque uniformi cum motu, si modo ueris resistentia tolleretur. .Per gravitatem suam retrahitur 1 cursit rectilineo, Min terram perpetuo fleetitur; idque magis vel minus Pro gravitate sua M vclocitato motus. Quo minor suorit ejus graVitas Pro quantitate materiae, Vel major velocitas quacum Projicitur, eo minus deviabit a cursu rectilineo M longius perget. Si globus plumbeus, data cum velocitate secundum lincam horizontalem, limontis alicujus vertice, vi Pulveris tormentarii Projectus, Pergeret in linea curva ad distantiam duorum milliarium, priusquam in terram decideret: hic dupl1 cum velocitate quasi duplo longius Pergeret, Sc decupla cum velocitate quasi decuplo longius:
si modo aeris resistentia tolleretur. Et augendo velocitatem augeri posset pro lubitu distantia, in quam projiceretur, M minui
37쪽
Dεν mirio curvatura lineae, quam describeret; ita ut tandem caderet ad disitantiam graduum decem, Vel triginta, Vel nonaginta ; vel etiam ut terram totam circuiret; Vel denique Ut in coelos abiret, Sc motu abeundi pergeret in infinitum. Et cadem ratione, qu1 projectilevi gravitatis in orbem flecti posIet, Sc terram totam circuiro; potest M luna, vel vi gravitatis, si modo gravis sit, vel alia quacunque vi, qua in terram urgeatur, retrahi semper a cursu rectilineo terram versus, M in orbem suum fecit: Se sinc tali vi luna in orbe suo retineri non potest. Uzec Vis, si justo minor esset, non satis flecteret lunam cle cursu rectilineo : si justo minor, Plus satis flecteret, ac de Orbe terram Versus deduceret. Requiritur quippe, ut sit justio magnitudinis: M Mathematicorum cit invenire vim, qua corpus in clato quovis Orbe clata cum velocitate accurate retineri possit; 8c vicissim invenire viam curvilineam, in qUam Co pus, e dato quovis loco data cum velocitate egressum, a data vi flc latur. Est autem vis hujus centripetae quantitas trium genertim, Absoluta, Acceleratrix, M MotriX-
Vis centripe .e quantitas ab DIa es mensura ejusdem major Cci m nor pro e acta causae eam propagantis δ centro per regiones in
circuitre. Ut Vis magnetica pro mole magnetis vel intensioue virtutis major in uno magnete, minor in alio.
Vis centripeta quantisas accele Iris es ipsius mensura Celocisati proportionalis, quam dato Icmpore generat. Uti virtus magnotis ejusdem major in minori distantia, minor in majori: vel vis gravitans major in vallibus, minor in CacominibuS aliorum montium, atque adhuc minor ut posthac patebit in majoi ibus distantiis a globo terrae; in aequalibus autem dis- idntiis cadem undique, Propterea quod corpora omnia cadentia
38쪽
gravia an levia, magna an parva sublata aeris resistentia, aequa-Darismo.
Vis centripetae quantuas motrix es ipsius mensura proportionalis
motui, quem dato tempore generat.
Uti pondus majus in majore corpore, minus in minore ; M in corpore eodem majus Prope terram, minus in coelis. IIaec quan- titas est corporis totius CentripeIentia, seu propensio in centrum, N. ut ita dicam pondus ; 8c innotescit semper per vim ipsi contrariam Τc aequalem, qua descentiis corporis impediri potest. Hasco virium quantitates, brevitatis gratia, nominarc licet Vires motrices, acceleratriccs, Sc absolutas: Se distinctionis gratia referre ad Coa Pora centrum Petentia, ad corporum loca, Sc ad centrum virium: nimirum vim motricem ad Corpus, tanqUam CD- natum totius in Centrum CX conatibus omnium partium compositum ; M vim accoleratricem ad locum corporis, tanquam esΓ-caciam quandam, de centro Per loca singula in circuitu diffusam, ad movenda Corpora quae in ipsis sunt; vim autem absolutam ad centrum, tanquam causit aliqua proe litum, sine qua vires motriccs non P Pagantur Per regiones in circuitu; sivo causa illa sit corpus aliquod centrale quale est magnes in centro Vis magneticae, vel terra in centro vis gravitantis sive alia aliqua quae non apparet. Mathematicus duntaXat est hic conceptus : nam Virium. cau1as 8e sedes Physicas jam non eXpendo.
Est igitur vis acceleratrix ad vim motricem iit celeritaS ad motum. Oritur enim quantitas motus ex celeritate Se ex quantitate materiae ; 8 Vis motrix, ex vi acceleratrice Sc ex quantitate ejusdem materiae conjunctim. Nam summa actionum Vis acceleratricis in singulas corporis particulas est vis motrix totius. Unde juXta superficiem terrae, ubi gravitas celeratrix, seu Vis gravitans, in corporibus universis cadum est, gravitas motriX, seu Pondus, est ut corpus : at si in regiones ascendatur ubi gravitas acceleratrix fit minor, Pondus pariter minuetur, critque semper Ut corpus de gravitas acccleratrix conjunctim. Sic in regionibus ubi gravitas
39쪽
i. grmitas acceleratrix duplo minor est, Pondus corporis, duplo vel triplo minoris, erit quadruplo vel sextuplo minus. Porro attractiones Sc impulsus eodem sensu acceleratrices ta motrices nomino. Voces autem attractionis, impulsus, Vel Proponsionis cujuscunque in centrum, indisserenter M pro se mutuo Promiscue usurpo ; has Viros non physice sed mathematice tantum consulerando. Unde caveat lector, ne per hujusmodi voces cogitet mc speciem vel modum actionis, Causamve aut rationem Phusicam, alicubi definire; vcl centris quae sunt Puncta mathematica
vires vere M physice tribuere ; si forte aut Centra trahere, aut
vires centrorum esse diXero. Scholiunt.
Hactenus voces minus notas, quo sensu in sequentibus accipiendae sint, explicare visum est. Tempus, Spatium, Locus MMotus, sunt omnibus notissima. Notandum tamen, quod vulgus quantitates hasce non aliter quam ex relatione ad sensibilia concipiat. Et inde oriuntur praejudicia quaedam, quibus tollendis convenit easdcm .in Absolutas Sc Relativas, Veras M APparentes, Mathematicas M Vulgares distingui. I. Tempus Absolutum, verum, Sc mathematicum, in se M natura sua, sine relatione ad externum quodvis, aequabiliter fluit, alioque nomine dicitur Duratio : Relativum, aPParens, M vulgare est sensibilis & cxterna quaevis durationis Per motum mensura seu accurata seu inaequabilis) qua vulgus Vice Vcri temporis utitur, ut hora, dies, mensis, annUS. II. Spatium Absolutum, natura sua sine relatione ad exteri mquodvis, semper manet similaro Sc immobile : Relativum est Spatii hujus mensura, seu dimensio quaelibet mobilis, quae a sensibus nostris per situm suum ad corpora definitur, M a Vulgo pro spatio immobili usurpatur: uti dimensio spatii subterranei, aerii vel coelestis definita per situm suum ad terram. Idem sunt spatium absolutum M relativum, specie Se magnitudine ; sed non Pormanent idem semper numero. Nam si terra, Verbi gratia, move tur, spatium aeris nostri, quod relative Sc respectu terrae sempermanet idem, nunc erit una pars spatii absoluti in quam aer transit, nunc alia pars G us; M sic absolute mutabitur Perpetuo.
40쪽
III. Locus est pars spatii quam corpus occupat; estque protione spatii vel Absolutus vel Relativus. Pars, inquam, spatii;
non situs corporis, vel superficies ambiens. Nam solidorum aequalium aequales semper sunt loci; superficies autem ob dissimilitudinem figurarum ut plurimum inaequales sunt; situs vero Proprie loquendo quantitatem non habent, neque tam stini loca quam affectiones locorum. Motus totius idem eth cum summa motuum Partium ; hoc est, translatio totius de suo loco cadum c1t cum summa translationum partium de locis suis ; ideoque locus totius idem cst cum summa locorum partium, & Propterea internus M in CorPore toto. IV. Motus Absolutus cst transsatio corporis de loco absoluto ire locum absolutum ; Relativus, de relativo in relativum. Sic in naVi, quae velis passis fertur, relativus corporis locus cst navigii regio illa, in qua corpus versatur; seu cavitatis totius ParS illa, quam COPPuS imPlet, quaeque adeo movetur una Cum navi: ia quies rotativa est permansio corporis in ea lom illa naVis regione, vel Parte CaVitatis. At quies vera est permansio corporis in eadem
parte spatii illius immoti, in qua navis ipsa una cum Cavitate sua
8c contentis universis, movetur. Unde si terra vere quiescat, Cor-Pus, quod relative quiescit in navi, movebitur vere M absolute ea Cum velocitate, qua navis movetur in terra. Sin terra etiam moveatur; orietur Verus M absolutus corporis motus, Partim eX terrae motu vero in spatio immoto, Partim ex navis motu relativo in terra. Et si corpus etiam moveatur relative in navi; orietur Verus ejuS motus, Partim ex vero motu terrae in spatio immoto, Partim ex relativis motibus, tum navis in terra, tum corporis in navi: M ex his motibus relativis orietur corporis motus relatiVus in territ. Ut si terrae pars illa, ubi navis versarer, moveatur VC in orientem Cum Velocitato partium Io oro; dc velis ventoque feratur navis in occidentem cum velocitate partium decem; nauta autem ambisset in navi orientem versus cum velocitatis Parte una: movebitur nauta verab Sc absoluto in spatio immoto cum velocitatis partibus Io oo I in orientem, relative in terra occidentem Versus cum Velocitatis Partibus no Cm.
Tempus Absolutum a Relativo distinguitur in Ailronomia per
aequationem tempori, Vul P. La Uuuales enim sunt dies natura-