장음표시 사용
121쪽
c terra, ubi omnia, quae jubentur, suadent ut, vel consuluntur sunt purissima .&aequissima, & poenitus immaculata. De hac delectatione , & dulcedine loquitur in psal. 1 8. ibi: lex Domini immaculata , usque ibi. dulciora super mel, N
IN MANDATIS TUIS EXERCEBOR&e. In his duobus ultimis versibus istius octavarii, duo se facturum firmiter statuit; Primum dicit, se omnes vires adishibiturum , quatenus in divinis praeceptis exerceatur; in quo humiliter insinuat . se nondum assecutum persectionem , & divinorum mandatorum expeditam , dc firmam impletionem; daturum tamen operam , ut diligentis tyronis partes agat exercendo se in divinis mandatis Et quia hoc nemo potest praestare, nis assidua recordatione, ac meditatione divinorum mandatorum serveat .' ideli dicit, se nunquam traditurum oblivioni divina mandata; imb jugiter consderaturum, atque meditaturum , ac ante oculos gestaturum .
RETRIBUE SERVO TUO Sc. Iuxta hebr. habetur: tribue, seli confer Considerans David , qu1m certum si, neminem absque servore spiritus posse implere divina mandata, donum servoris a Domino petit hoc primo versu , quasi dicat: conser servo tuo vivificationem spiritualis servoris, tolle accidiam , tolle Edidium , & spirituale fastidium , quod summε impedit divinorum mandatorum impletionem ; & ibi monebat Paulus spiritu ferventes, Domino servientes s Et ipsemet Psal. i o 3. testatur, Deum nolle habere ministros, nis ignitos, inflamma. tos , & quasi ignis urentes . Comparat igitur se David carboni pene exti ncto , qui vix in extremitate modicum ignis habet. Si tamen potenter suffietur totus ignescit, e se avioenta; Sic igitur petit ipse; Dominus suis flatibus in terram augeat scintillam , quam iam de caelo miserat in cor ejus, ut cum factus suerit totus igneus ,
possit velociter currere viam mandatorum ejus.
REvELA OCULOS MEOS &e. Quia limpida consderatio divinorum mandatorum, atque mysteriorum efficacissima est ad excitandum in voluntate no- sit fi dictum servorem , juxta illud , in mediatione mea exardescit ignis: imb petit, Domino illuminationem internorum oculorum , remotionemque velaminum ,& impedimentorum , ut possit purgatis oculis mentalibus contemplari divina mandata , di arcana . Sicut enim corporales ocu Ii quibusdam nebulis, aut pravis humoribus impediuntur, ne possint clare videre lucem corporalem , di pulchros colares , ita intellectuales oeuli vitiis, pravis asse libus, & carnalibus, seu terrenis cogitationibus, ceti quibusdam attis nubibus obvelantur, ne possint mirabilem lucem Dei, vel divinorum laetetorum intueri. Sicut enim terra objecta inter
solem, & Iunam eclipsat lunam , ne possit receptione solarium radiorum sulgere : ita internae cogitationes, & affectiones positae inter animam nostram , & solent justitiae prohibent radiorum ejus susceptionem . Petebat etiam David ut ait Ambrosus) revelationem oculorum ad intelligenda mysteria Christi contenta, & fg rata in lege, juxta illud umbram habens lex futurorum . Et quid impedit ait idem Ambrosius oeulos Iudaeorum , ne videant miram bilia legis de Christo, nis velamen λ Paulus etiam habebat squam mas in oculis, quas deposuit. Act 9. Oculi etiam euntium in Emaus tenebantur &c. usque dunx, aperti sunt; Ο Domine aperi oculos meos . INCOLA EGO SUM&c. Iuxta hebr. habetur peregrinus , Augustinus legit, Inquilinus; Et parum refert. Ineola enim non dicitur nisi ille , qui extra patriam alicubi moratur. David ergo reputans se civem Sanctorum , ac domesticum Dei, MFote de numero illorum, de quibus Paulus : jam non esis hospites m. ad Epheca
122쪽
ancola ego sum : quod di in alio psalmo jam dixerat: advena i nquit 2 ego sum .
G peregrinus apud te, ficut omnes patres mei; intelligens ut ait Augustinus non de quibuscumque carnalibus patribus, sed de spiritualibus illis antiquis, serulicet Abrahant, Isiac, Iacob &c., qui se advenas, di peregrinos in hoc mundo profitebantur. Et dicit Ambrosus. quod non est cujusque hoe dicere, sed illi ut
tantum , qui jam terrenis renunciavit voluptatibus, cujus conversatio in caelis est , qui cupit di solvi, cujus incolatus prolongatus est. Dicitur igitur, o Domine , cum peregrinus sua in hac terra , ex citb oporteat me hinc migrare , suppliciter peto, ut paucis his diebus peregrinationis mea: non abscondas a me mandata tua: ostende mihi quibus in actibus, ubi, & quando possum exequi voluntatem tuam. Quamvis enim homo in generali sciat praecepta Dei, ignoramus tamen saepissi. rite , quae snt ex agendis a nobis gratiora Deo s Unum Paulus precabatur: ut impleamini inquit agnitione voluntatis Dei. ipse enim David alio loco precabatur: doce me facere voluntatem tuam , quia Deus meus es tu ; Augustinus etiam ostendens non esse omnibus nota mandata Dei, etiam his, qui ea memoriter reti
nent, pulchre hoc disserit in duobus primis charitatis mandatis ; Quomodo, inquit, cognoscere poteris, qualiter Deus si diligendus ά te, cum non cognoscas, qualiter proximum diligere debes, scut te. . Nullus autem scit, qualiter proximum diligere debeat . qui adhuc ignorat qualiter seipsum diligere teneatur; Igno. rat autem hoc quicumque seipsum non vere cognoscit: dc quia multi tales sunt inter eos, qui haec praecepta ore gestant, hinc cognoscent, quantum illis si cum David precandum, ne abscondas is me mandata tua.
CONCUPIVIT AMlMA MEA die. Prima expositio est, quod hac congeminatione sgnificatur juxta phrasm hebraicam magnitudo desiderii, juxta illud : desiderio desideraυi hoc pas a manducare; Et pondera , quod David omni tempore habebat haec desderia ardentiis mar quia ait Ambrosus nullis vinculis mundanarum consolationum tenebatur. Alii juxta hebr. vertunt; rumpitur anima mea
desiderio mandatorum tuorum omni tempore ; Iuxta versonem nostram fgnificatur etiam ardentissimius affectus insatiabilis desiderii, quo desiderabat David praecepta charitatis ardentis sine explere, desderabat divino amore totus ardere : at non pu
tans, se hoc satis desderare pro rei ina jestate, atque dignitate: putabat enim desderia sua tepida esse comparata rei desderabilitati; Ideb dicebat, se desiderare desideria loquens ex quadam felici impatientia sanctorum desideriorum , qui nul- Iis latiari poterat semper ad ardentiora anhelans . Potest etiam intelligi, quasi Io quens in persona hominis imperfecti ,&terrenis affectibus turgentis, qui eis non sentiat des deria divinorum charismatum , ae consolationum , desiderat tamen desiderare ea , more aegroti corruptis humoribus abundantis, fastidientis salubria, ct appetentis noxia , qui etsi non desideret salubres cibos, imb perniciosos, desiderat tamen desiderare salubres , dg sastidire noxios , de id eb subdit se imperio me dici , & duris medicinis: se debet agere ille , qui ad gustum spiritualium rerum pervenire desderat, si nondum eo tenetur , ut hie dieit Augustinus, praevolat intellectus ,& videt, quae desiderabilia sunt, opera sancta, ac spiritualia charis mala, & tamen sequitur tardus, Ze insimus affectus desiderii. INCREPASTI SUPERBOS &e. Ambrosius exponit de Angelis superbis: etiam increpavit, idest dure punivit superbos parentes nostros . Denique omnes peccatores sunt superbi, utpote milites illius ducis, de quo Apostolus χ.ad Thesal. 1.
extollitur super omne, quod dicitur Detin Anteehristi scilicet; Hle digerit Ambrosus , quantum laboraverat ille Pharisaeus Evangelicus in colligendis virtutibus,
123쪽
quant lim Iaboraverat, ne esceretur ii milis in moribus publicanis, & peceatoribus d& nihil profuit, quia non repulit superbiam ; Et pondera ait Augustinus 2 quod patentes nostri, sicut & daemones non ex aliqui carnis infirmitate peccaverunt , sed ex meit superbi a ; ideb meritb increpati. Quia ergo increpas superbos, quid aliud possum dicere, nisi clamare ; maIedicti sunt omnes qui superbiendo audent declinare mandatis tuis. . AUFER A ME OPPROBRIUM &c. Aufer , me illud opprobrium , setieontemptum , qudd non ob aliam causam mihi irrogatur nisi, quia servo mandota tua , & totam meam spem in te habeo collocatam .
ETENIM SEDERUNT PRINCIPES. Non solum populares, sed etiam principes, & nobiles regni detrahunt, ac maledicunt mihi sicut ad vellus Chri,ilum principes, & adversus Apostolos, Actor. 4. non ab aliud nisi, quia serυus
tuus exercebatur in justificationibus oec Non refugit David contemni ab hominibus , sed hoc tollerare non poterat, quia non ob aliud deridebatur, nisi quia erat servus Dei, quia hic contemptus redundare videbatur in injuriam Dei, sicut si nuncius Regis nostri missus ad Imperatorem apud eum probris assicetur, & diceret, se dolere non gratia suae personae, sed quia injuria ei illata pertinet ad suum Regem . quando non ob aliud despiceretur, nisi quia orator Regis est ; ita quod illa conjunctio causalis quia , non exprimit causam , quare erat audiendus ,sed quare contemnebatur, quamvis juxta hebr. non legatur quia, sed , quod . Ambrosius aliter exponit, idest de contemptu apud ipsum Deum: despicit enim Deus omnem superbum , di arrogantem , sicut & Μatth. H. exprobavit civitatibus .
NAM TESTIMONIA TUA &c. Vatabl. pulchre vertit; Testimonia tua . deliciae meae sunt, atque consiliarii mei in nullis aliis rebus delector: & eum ineidit dubium de agendis , consilium peto a miniatis , S. documentis tuis.
ADHESIT PAVIMENTO &e. Videtur insinuare luctum poenitentia lem, sicut alibi psal. 43. Humiliata es in pulsere anima mea, adhaest in tere,
venter meus, id est dormiebam super nudam terram, aut super tabulas studio macerandi carnem meam ob peccata; Ideb tu Domine conserta me aλυμ-tando em mis sancto fervir . Vide , quae dixi super illud, retribue ser
Exponit etiam Ambros de adhaesione ad terrenas voluptates, & praesertim , qui adhaeret meretrici. sordidae terrae adlinet, & fit cum ea una caro, sicut qui adhaeret Deo fit cum eo unus Spiritus, ut dicit Apostolus i. ad Corinth.6. Sic qui amore haeret rebus terrenis terra est, sicut carnales dicuntur caro : Gen. 6.imd dicuntur equus, oe mulus in alio psal. & Hierem.I. dicuntur equi labiantes in equas. Hoc sensu loquitur in persona carnalium.
Item vocat istum mundum μυimentum, quia hic mundus c ut ait Augustinus P est quasi pavimentum , idest casa terrea, ou logea respectu caeli, qbe cinmara em alto edi ada. Item Augustinus , per νυimentum intelligit carne . rebellem , de qua Apostolus: vides aueam legem in membris meis Sc.; Et in hoci
sensu etiam omnes Sancti plangunt ob onus corporis corruptibilis, quod aggra at animam ,& deprimit ad terrena concupiscens adversus spiritum . Ο Domine vivisca me secundum spititum luce , & amore verborum tuorum & mortifica me secundum carnem, ut in dies minuatur ejus concupiscentia, & augeatur ser
vor spiritus, ut in lucta semper ipse praevaleat. Per verbum tuum intelligit Augu Diuiti by Corale
124쪽
stinus promissum tuum : promisit enim Deus subventionem desiderantibus , dc instantibus. ' , fui AS MEAS ANNUNCIAVI dcc. o Domine semper ante oculos tuos curavi proponere omnia mea tum delicta, quam miserias poenales; omnes meas necessitates, omnes meas impei sectiones, ac desectus tam culpae, quam poenae, ocsemper me exaudisti condonando culpas, re sublevando poenas. Ideb, ut de caetero melius me habeam vitando culpas , dc evadendo pinnas, oro, ut doceas me pen trare mente, & opere complere mandata, ac voluntatem tuam. Ided Isaias diei traeie iniquitates tuas , ut justificeris . Viae nostrae s ait Ambrosus sunt viae carnis, viae prudentiae seculatis. Ideli David dixerat : Dixi confitebor ariersum me So& Proverb.i 8. Iustus es accusatorsui in principio , optime ergo subjungit cait Amgustinus 2 quia ego annuntio , dc confiteor vias meas malas, doce me tuas
VIAS IUSTIFICATIONUM&c. Campensis vertit iter. O Domine, quia scio, quod solus ille est doctus, Ec beatus, quem tu erudieris, ideli adhuc insta , quod omninbdoceas me, Ac non solum postulo, quod doceas me justificationes tuas, sed etiam ordinem earum quem vocat viam quo significat, se nolle r pente fieri sanctum dc persectum , sed paulatim , dc gradatim proficere volebat, ut Bernardus de se dicebat. Desiderabat igitur David aliquandb pervenire ad mirabilia secreta vitae contemplativae, ac divinae familiaritatis, quae nulli norunt, nisi magni, dc familiares amici Dei, ut Bernardus, Dominicus , Franciscus fitc. Idebpetit, ut instruat ipsum, qua via pervenire debeat ad illam persectionem , quibus exercitiis debet ordinate vacare, ut ad illum montem paulatim conscendat. Et se regulariter quotiescumque David in hoc, dc in aliis petit a Domino, quod doceat ipsum mandata, aut legem suam , ut legem pone mibi Domine G. nihil aliud Ietebat, quana quod petebat Beatus Franciscus, in cujus chroniel legi hodie in seia o ejus cum essem in Concilio Tridentino anno i 36i. quod inenarrabilibus orationibus, de gemitibus petebat , Domino, ut ostenderet ei persectionis se
DORMITAVIT die. o Domine vellem continia ascendere montem pers ctionis , ut persectὰ implerem mandata tua , ut infestor saepe spiritu accidiae, ac spirituali taedio, ideb confirma Vatabi: Refice 2 me virtute verborum tuarum:
da , ut mediante vigilanti meditatione tuorum verborum , ac mr steriorum mox repellam taedia; dc sanctum servorem , ac gaudium recuperent . Dormitare est torpere circa agenda secundum Deum , de quia torpor nascitur ex tepore , idebdicit torpuit anima mea prae tepore .
Origenes, Bc Ambrosius legunt , sin is, ubi habemus, dormitavit; va tabl: , dc Campensis defuit, fic significatur jum, Ambrosum it illatio , vel fluxus inordinatarum passionum , de verborum s quasi dicat, b Domine, quando taedio assicior, sensualitas mea nihil aliud facit, qutim distillare in spiritum meurria carnales, ac fluxas concupiscentias cum etiam defluo in verbis die. anima mea est seut domus male tecta , utpote habens multa solamina in tecto, quibus desce dunt stillicidia: ideli timeo, ut dieit Ambrosius, quod stillicidia haec ejiciant te
de domo mea , ut dicitur Proverb.27. Quapropter peto , quod confirmes hanc veterem domum , dc obstruas foramina ejus ardenti consJeratione verborum
vatablus vertit, prae sollicitud ne, ubi nos habemus, prae taedio: quia etiam seu licitudo negotiorum distrahit mentem , dc est occaso multorum venialium .
125쪽
amove me a via iniquitatis, sed ipsam viam tolle a me, quasi ipsa via insit nobis , & rein se est Inest enim c in idem dicit illud haereditarium glutinum iniquitatis vel semes: Heli elamat Apostolus ad Rom 7. Infelix ego bomo, quis amovebit oma viam iniquistinis P Gratia Dei Sc. Petit ergo , mm ne habeat legem membro tum , sed ne regne , ne 'vahat mihi, ideo dicit viam, idest da , quod non am-iadem in hae via carnalis semitis quae tam trita est peccatoribus sed potiissambulem viam ipit iras. Hinc Apostolus: visisae ambulate , S de oria cam,snau perfrieris , & ideb subjungri. S de lege tia miserere mea, ideli fac mecum hanc misericordiam , ut hoc grande , di vetus vulnus habitualis, & eoogenitae eo cupi semiae juκlli dee eta legis tuae curetur , ejus vinculis ligetur, ac cohibeatur; Nolo salsam misericordiam, qua aliquos dimittis in suis desideriis, imo duris legibus selieis medicinae tuae, scilicet ustione , sectione, idest variis tribulationibus constringe earnem meam, ut virus ejus in dies desecetur,& mortificetur, ne i terilis serpat, & omnia vastet. VIAM VERITATIS ELEGIT die. Non potest cait Ambrotius hoc dicere Arianus, ut Sabellianus, neenon Lutheranus, neque etiam potest hoc dicere avarus , aut concubinarius. aut ambitiosus, qui eligunt sibi vias salsitatis, seu i aniar falsas plata . Illa solus viam veritatis sbi elegit, qui simiter statuit, te ambulaturum per viam Catholicin fidei, quae per dilictionem operatur. Via veritatis est via aeternitatis, idest ad aeterrutarem dueens. Quod autem vere, & non ficte ut faciunt salsi Christiani P elegetli viam veritatis, ac legem Dei, ostendit ex duobus ἱ pii nab , quod habet jugem memoriam mandatorum Dei. & nihil aliud magis cogitat s ideo dicit: Iudicia tua non bum oblitus: secundb, quω non lotum in memoria , sed etiam in eoide . & voluntate ea gerit precordialiter, illa dilige do, & adimplere desiderando. Imb dicit ADHAESI TESTIMONIIS TUlS &e. Adhaeso enim per amorem fit. Iuxta illud mibi autem adhaerere Deo bonum es ; Ideo subiungit, noli me confundere , non sinas, me pudefieri; confundar autem ,& pudefiam , si repulsam a te pavus laeso, non mihi praestando , quod postulo, set licet veniam peceatorum, dulcedinem tuae familiaritatis, vitam aeternam: unde in alio psalmo dicebat I Non confundus me ab expectatione mea . VIAΜ MANDATORUM TUORUM CURRAM eum dilataueras cor meum. Sic hebr. Dilatatur eor ait Λugustinu amore . di delectatione j xillitiae ;coactatur autem timore poenae . Cre nostrum dilatatum est, dicebat Paulus; dide Salomone dicitur 3. Reg. . quod latitudo estrius e us , sicut arena marin zes te laetum debet esse eor ait Ambrosus qui Patris, & Filii, & Spiritus Santa, de bet sustinere mansonem , ne veniat verbum Dei, di pulset, & videns cordis an gustias dedignetur habitate : Nim sapientia dat voeem suam in latis plateir: Pso
LEGEM PONE . Hebr. doce me iter iustitiamn tuarum . o Domine s Am tirosus) ostende mihi rationem viandi ad te, & post te . Exercitus sequens flaum Imperatorem usque dum veniat ad urbem quietis, non declinat ad dexistam , ne que ad sinistram . & alioquin non inveniet parata hospitia, Et annonam. Sic nussi Committamus iter nostrum ductui Domini Iesu, alioquin esto recesserimus ab AEgy Pto , DOn pzrveniemus ad terram promissionis , quia solus ipse columna ignis c u pienti- affectiva illuminat, & inflammat, & nube refrigerat viatores ab alta COucupiscentia, ut Exod. i 3. Quam legem petit sibi poni, nis charitatis Nam ple
126쪽
plenitudo legis es charitas. Ubi in medio cordFs mei, vel ut hebr. In med o υ, cerum meorum, sic fixa, quod nullo seculo convellatur; quoniam haec est via j stificationum tuarum : quia ut dicit Paulus adhuc excellentiorem viam vobis demonstro , idest charitatem , & tunc ostendit, quod nullus potest jullificari sine charitate, esto habeat omnia alia dona. O selix lex charitatis, quoniam non est illa , quae memoria tenetur, & vita negligitur, sed quae illuminat intellectum ad intelligendum, inflammat volum talem ad amandum , urget ad operandum , non in timoris angustiis c ut dieit Augustinus sed in amoris latitudine . nam qui timore poenae, non amore justitiae
opus legis facit, prosectb invitus facit: quod autem invitus facit, si posset fieri,
mallet utique non juberi; ac per hoc legis, quam vellet non esse, non est amicus. sed potitis inimicus, nec mundatur opere, qui immundus est cogitatione , α νω lucitate . Hoc Augustinus.
David litetam legis jam sciebat, sed desiderabat vivacem illam flammam
scriptam x Deo in cordibus nostris. Haec est lex, de qua Hierem.' 3 i. Dabo legem meam in visceribus eorum, S in corde eorum scribam eam Sc Augustinus non loquitur de illa, quae scripta fuit in tabulis lapideis , quoniam haec quas lapis one. rat , & premit suo pondere . Quia ergo David non satiabatur prosectu charitatis , quam eis haberet, do siderabat tamen in ea magis, ac magis proficere, ideo clamat: legem pone mihi:
Et quia, ut dixerat, charitas dilatans cor urget ad currendum viam mandalo. rum Dei non aliquo certo tempore , sed uique dum comprehendat , & perveniat
ad palmam , ideb addit; S exquiram eam semper . DA MIHI INTELLECTUM illuminatum, ut possim serutari dictam legem , quod est diliges Dominum ex toto corde , ex tota mente , fortitudine sciscrutabatur etiam, quomodo in prMeptis Decalogi prohibebantur non solum actus exteriores, sed etiam interiores, ut Dominus explicavit dicens; ego autem
dco vobis es. DEDUC ME IN SEMITAM &c. Non est contentus, quod Dominus pO nax in corde ejus charitatem serventem , sed etiam petit, quod Dominus ipse stductor ejus, & ad manum illum ducat per periculosas vias hujus seculi in omni.bus particularibus agendis, ostendens et , ubi debet figere pedem juxt, illud : Di.
ritus tuus bonus deducet me in terram rectam di & justum deduxit Dominus pervius reRas : occurrunt enim tot agenda , & cavenda quot id te, ut nisi ipse specialibus auxiliis, & illustrationibus continue nos vi stet, non poterimus non errare:
Ideo dixit B. Thomas, quod nullum opur meritorium potes feri sine auxilio speciali Dei. O Domine ego sum caecus, nudus, tenebrosus, & foveis plenus . laqueis , insidiis: tu solus potes illuminare lucernam meam ; Deus meus ilis natenebras meas, quoniam ipsam volui, idest jam dono tuo elegi amantissime hane semitam, cupioque vehementer ambulare in ea , quod non possum, nisi te ducen. te . Ideo deduc me in semitam ut dicit Augustinus quia est angusta via, quae ducit ad vitam , & ideli non nisi dilatato corde curritur, ac Deo manuducent quia non est volentis velle , neque currentis currere, sed miserentis Dei, ut dicit Augustinus exponens verba Apostoli. INCLINA COR MEUM. Maximum impedimentum servoris charitatis est amor pecuniae , aut divitiarum : sunt enim haec , ut stercora cum Apostolo reputanda , s volumus thesaurum hujus servoris lucrisacere ; Implet quippe amor pecuniae mentem variis sollicitudinibus, timoribus. α perplexitatibus; Imb ea,
127쪽
dε inhabilitat eam ad quietem contemplationis . di amoris uniti vir radia ex
omnium malorum es cupiditas i idest amor pecuniae , di ideb , qui volunt ἀυλies fieri incidtim in lagaeum Diaboli, S in desideria multa inutilia, oe notitiae . prima ad Timol. 6. Putabat Satan ait Augustinus P qu bd Iob, cum esset dives, habebat eori linatum in divitias suas; & qubd propter hoc cavebat peccata , & timebat Deum ; scilicet ne Deus auferret divitias; ideb dicebat, numquid ' ob gratis colle Deum p Idest non iacit hoc, quia habebat cor te diligens, ac propensum in tuum obsequium s imb in tuas divitias, quas ne tollas, colit te. Ideli Dominus voluit eum probatum ostendere ipsi Satanae, di toti orbi, quod non habebat cor ineli tum in pecuniam, sed in mandata Dei. Augustinus psal. I 28. Iubet avaritia, quod transeas mare, committas te procellis, & ventis; jubeo ego, quM ex eo, quod habes des pauperi &e. piger es ad faciendum, quod jubeo, & strenuus ad
AvERTE OCULOS NE vIDEANT VANITATEM; Idest ne eapiantur
amore . aut concupiscentia rerum vanarum . Non sunt dati tibi oculi ad videnda spectacula vana, ad videnda venenosa , videlicet virus peccati per oculos bibas, quod interiora tua corrumpat. Respice, quae in te excitent amorem creatoris. caelum, solem . Et nocte stet larum monilia ut dicit Ambrosus & reliquam . creaturarum pulchritudinem , quae in te non turpes concupiscentias, sed sanctos amores concitare possint: vide , quia intrat mors per senestras nostras. ut dicit ut Hierem .s. ideb claude senestram oculi tui pulchritudini mulieris, ne videas vana , ne fias vanus. & perdas substantiam, & medullas spiritus tui: noli curvare eet- vicem ejus mundi premendam pondere, & non sollim externos, sed etiam im ternos oculos cohibe ab inspectione vanorum phantasmatum. Nonne ait Ambrosius 2 si in navigiossuctuante fs constitutus, avertis oculos a sentina, ne vomitum provocet tibi, & ambulans in civitate avertis oculos c stetidis λ Sie ergo cum fluctues in mari hujus seculi in navigio corporis tui, averte utrosque oculos a sentina libidinum, , stercoribus seculi hujus, ne suetore concepto evomas omnia dona Spiritus Sancti. At quia nullus potest horrere saetores voluptatum.& vanitatum hujus mundi, nisi aliquo vel levi sapore γ vel odore percipiat veras, dc spirituales delicias: Ided subjungit, In via tua vivifica me. AEger, re fastidio laborans aliquando pereepto aliquo bono odore consertatur . e se meaυiventiao os sentidos; & incipit comedere, & vires recuperare, sicut Augustinus in principio suae conversionis divina charismata quasi olfacta desidera. bat , quae comedere nondum poterat, idest jam illa nonnullo odore percipiebat , Ia De cbei υὰo bem. mas a inda af nao podiabem go r. Dicit ergo David , o Domine in via spiritus, seu spiritualis misectionis o
ventaime, confortatae, bu chei rinia delis menos. Et quia via Christus est.' Iman. 34. Ided in eo petimus hae viviseationem . Augustinus exponit hunc versum de vanitate inanis gloriae, quas dicat: averte oculos mentis meae, ne in
bonis operibus intendant gloriam apud homines, quasi David hic petat, quod Dominus praecepit Matth. 6. attendite , ne justitiam Osram faciatis coram b minibus. ut videamini ab eis. STATUE SERVO TUO &e. Appeto quidem sapientitam eloquiorum , ac
arcanorum tuorum , at non nisi illam , quae timori tuo innititur: nolo sapientiam eloquio um tuorum non landatam in timore tuo . nolo theologiam ali dant, aut
seculari amori conjunctam ; initium sapientiae timor Domini; Et quid est ait
128쪽
Ambrosus milium sapientiae, nis renunciare seculo λ Nam sapere keularia stultitia est, quia sapientia hujus mundi stultitia est apud Deum. Igitur, ait idem , se ut statua, cum in basi su1 fuerit collocata, majorem habet gratiam, sta dique accipit simitatem : it, scientia verbi Dei in pectore timente Deum optimbradica tur efax bem assento, IDRusque es in pace locus e us: hle est basis aurea, in qua fundatur columna marmorea, ut dicitur Canti c. 3. columnae hae sunt Apostoli, & apostolici viri secundum Ambrosum Quanti autem valoris si timor Domini, non intelliges, nisi adepta sapientia Dei: ut habetur Proverb. 2. cum sapientram vocaveris: ει quasi pecuniam quaesieris eam Sc. tunc intelliges timo.
Augustinus exponit, sic Domine, quod sm firmus, & immobilis in . mandatis tuis, & hoc mediante dono timoris non serviIis, sed casti , &siliatis. Vatabl. vertit Praesta servo tuo quod eloquium tuum pollicetur habentiabus timorem tui.
AMPUΤΛ oppROBRIUM , QUOD SUSPICATUS SUΜ, vel formido M.
Quidam dicunt, quod David formidabat opprobrium ob peccatum cum uxore . Uciae, & ideli petit c Domino, quod auserat ab eo hoc opprobrium , quia cinquit in judiciis tuis solis esse elemens. Ambrosus exponit de formidine , quam habent sancti, ne fortε habeant peccata occulta, aut ne sorte condignam habeant contritionem peccatorum sibi cognitorum , & iis semper timent confusonem co. ram oculis Dei; ideli Apostolus dicebat, nihil mibi conscius sum, tamen non in boe
justificatus sum. Et juxta hunc sensum optime subjungit, quia judicia tua jucumaea , aut dulcia, idest non severa , aut rigorosa sunt, condonans etiam occulta Pinnitentibus, neque exigis summam poenitentiam, & esto ego non persectb impleverim mandata tua, tamen vehementer ea concupisco , ac diligo non con. Cupisco voluptates carnis, non vanitates secuti ideli non rigorosa justitia, sed aequitare age mecum e vivifica, recrea , resce, ut dicit Valabius. Augustinus exponit de judiciis, aut suspicionibus temerariis erga proximos, idest b Domine fac, ne sinistrε de fictis proximi suspicer, quod mala intentione sunt, quae bona sunt :opprobrium enim meum est ex me ipso alios judicare, quia sum vanus, reputo
ET VENIAT SUPER ME MISERICORDIA TUA &c. Certe maxima misericordia Domini est, quod non s.llim eondonet peccatori peccata, quae ipse cognoscit, & plangit, sed etiam occulta , quae non novit, sed dumtaxat suspicatur, & sermidat Ideli postqvim dixerat amputa opprobrium m. subjungit, oe veniat e . Ambrosus dieit, prophetam petere adventum Christi, iis quod hic versus est ille mei, qui habetur psalm.84. ubi ostende nobis Domine mi sericordiam tuam, S salutare tuum da nobis; qui indubitanter intelligitur de Christo salutari, sνe Salvatore nostro, qui etiam dieitur, misericordia Patris junt, illud , suscepimus Deus misericordiam tu..m se. Idem Augustinus juxta et quium tuum, juxti promissum tuum; Hebr. habet, salus tua juxta promissa tua: α significatur , ut ipse dicit, quia tota nostra salus innititur gratiae divinae promissionis, sue gratiae 1 Deo promissae suis fidelibus: promist enim hoc etiam amtequam nasceremur, & haec est tota nostra consolatio, & fiducia , unde Ecclesa fatetur , gratia Dei sum, id quo um. O Domine innuit Ambrosius 2 veniat misericordia tua, qui est Christus in animam meam ; Ecce ille venit saliens in montibus Sc., quia non vilitat valles carnales , nisi tantum excelsa corda re bus
129쪽
bus excelsis, & aeternis intendentia . Dicit etiam Augustinus, quod quia Propheta dixerat, se concupi lcere mandata Dei petit misericordiam ad implendum
ET RESPONDEBO &c. Hebr. habet, ut habeam verba, quibus respondeam opprobrantibus mibi; videlicet quod fido in verbis , sive promissionibus tuis. Maiani sellum est, infideles, & carnales semper multis opprobriis, maledictionibus, Meontumeliis persequi pios, contra quos unica consolatio est recordatio eorum, quae Deus promittit piis , propter ipsum tribulatis, & contemptis . Derides me. aut maledicis mihi , quia Christianus, aut quia rebus spiritualibus me manet et ego autem respondebo tibi, vel saltem intra me cogitabo illud, quod set pium est psal. io8- Maledicent illi, ει tu benedices, di illud . Beati eritis, cismvos oderint bomines , oe exprobaverint Sc. se enim persecuti sunt Propbetas, qui fuerunt ante vos r Et beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam. His,& aliis infinitis sermonibus me muniam , ut habeam , qud me intus roborem , reconsoler,& quod extrs respondeam despectoribus meis. Habent autem hoc omisnes , quos divina misericordia non deserit, & ideb postquam dixit, veniat super me misericordFa tua, subj unxit, ει respondebo Sc. . ET NE AUFERAS DE ORE MEO &e. Hebr. sc Campensis ) & non
recedat omninti de ore meo verbum veritatis, quando in judicia tua spero, quia dixerat, se utique lacessitum ab obtrectatoribus, & derisoribus, petit i Domino, ne permittat eum retaliare reddendo maledictum pro maledicto; quia ego Domine tuo judicio remitto meos exprobratores . De vultu tuo judicium meum prodeat, tu vindica, ego nolo vindicare, neque manu, neque verbo duro,ae imprudenti: Fac ergo Domine, quod omnia verba , quae respondero deriosoribus meis snt vera , idest discreta, & examinata , non praecipitata, sed ex sapientia, & sancti prudentia procedentia ; Et in primis petit ut dicit Augustinus
quod non praevaleant adeb contra eum hostes , & exprobratores, qubd compellant ad negandam fidei veritatem , se ut c Martytibus nullis cruciatibus potuerunt Τytanni auferre verbum veritatis. ET CUSTODIAM &e. Idest tua misericordia veniente super me, custodiam perpetub legem charitatis. Haec enim in futuro seculo persectius observabitur, ubi perfecte diligemus Deum ex toto corde, nihil agentes contra eum, neque pragereum , quod hic non est possi bile . ET AMBULABAM IN LATITUDINE. Et quia custodiens legem chalitatis ambulat in latitudine cordis. juxis illud Apostoli, cor nostrum dilatatum est,ideb subjungit; ambulabo in Latitudine c kh ut Vatabi: spatiabor in latitudismi
seli ut Campenss, in securitate, incedam via lata , & regia neminem timendo, sicut ambulans in via lata, ubi habet multa effugia. Via enim charitatis , quae est via Evangelii, eis sit arcta carni, quia reprimit eius concupiscentias. & tribui tiones adducit, tamen est latissima cordi ; Ideb dictum est : In tribulatione dilata. si mihi cor s Et iterum: in tribulatione inυoc i Dominum , ει exaudivit me in latitud ne . Carnales autem habent cor coangustatum . Quid coarctatius co de avari, quod neque ipsa terra capit Z Et ideb addit aerum agro, abasa de apertindo, e por isso busta mais terra primaver se pode alargar o curacia, s desuba Fer, di in dies constringitur magis , & ut ait Ambrosius malitia suae laqueis lirangu latur; coarctata , re angusta est malitia , in noeentia autem latissima : idcb icrintum est , Perambulabam in ἰnnocentia cordis mei . Cor innocens, cor charitate
fervenS, adeb latum est , quod non solum late spatiatur in eo ipse cujus est a iud
130쪽
omnes pioximi habent ibi latum locum manendi; inb dicebat Apostolus; Non angustιamini in nobis, angustiam, in visceribus vestris; Item tribulasionem patimis , sed non angustiamur. Et meritb ait Ambrosius qui t te cor non comeliaditur inter corporalia bona , quae arcta sunt, sed conversatur in Milesill M, qua immensa stant, nostra inquit Apollotus conυersatio in caelis es. Igitur quia toto corde quaesivit mandata charitatis petendo, pulsando , ideli invenit ea, quibus inventis mbularit in latitudine s ordis. Hoc est , quod dicitur Luc. ii. Pater vester dabit spiritum iapum petentibus se. i Tantam dat seduciam, di libertatem latituda charitatis, ut coram Regibus etiam Tyrannis loquatur homo intrepide de mysteriis fidei, ut seςeiu it Martyres; Absit qqod erubesca. mus cor, m aliquibus exaltarς vitam spiritualem, & vituperare vitam carnalem, α vanitatς mundi. ET MEDITABAR &e. His ultimis duobus versibus describit duo, ad quae praecipue urgebat eum servor charitatis. Primb ad continuam meditationem divi porum n andatorum, secundb ad eorum executionem . Ideli dicit: S levabo mo-s megs , sed juxis Hebr. : admotiebo, non solum corde meditur, sed opere compleo. Et 'Ri tam ad meditandum , quam ad implendum divina mandata non timoret servili, non ex tristitia . Et necessi te ducebatur, sed δmure, dc gaudio ; Ided in utroqui addit, quin talexi, ut dicunt Ambrosius, dc Augustinus . MEMOR ESTO. Memor esto promissionum tuarum ad servum tuum , in quibus mihi spem dedisti. Haec stas mς nsolata est in asilictionibus, si re oppres.sionibus meis sive miseriis, ut V tabl: quia eloqψum tuum, idest promitum tuum me aviuento e es farca em meus tr alias: unde Uatabi: habet eloquium tuum recreat in . 2. Reg. 7. habes quanta Dominus promist David, sed tu versum hunc principaliter ad Μςs m promissum rest . Nos etiam requiescamus, di consolamur duIci spe divini verbi, quo ut ait Ambrosius 2 Deus nos inuitauit, di spopondit dicens venite ad me omnes , qui laboratis , oe ongrati estis . ego reficiam vis m. qui credit in met habet vitam aeternam: non Mi relinquam Orpbanos , petite S acclinis; cum ipso sum
in tribulatione : filis Deus, qui non permistra vis tentari sum id, quod ρο-
mit . Augustinuε usque valde. Vatablus: supra modum me irvient idest quamvis superbi me persequantur magnis afflictionibus , Ac derisionibus , ad hocmς inducent , dc impellentes, ut recedam a lege tha, tamen non declinavi abe: , sortiter perstiti , nequς ob magnitudinem ροrsecutiopum lapsus sum , vel in odium erga eos, vel in impatientiam erga judicia tua; Sed recolem judicia tua contrR peccatores, quoniam nunquam unis, pos impupes abite quia , esto, aliquando non puniantur in hoc secula, hac tamen est m xima illorum punitis , quod reserventur aeternae punitioni consolatus μm. Vuabi: vertit; memor fise
judiciorum tuorum a contato mundo .
DEFECTIO d sim o TENUIT ME dic. Augustinus legit , taediam, Vatabi: borror. Considera Nς c ait Ambrosus persectionem David , magis horrebat, magis qum affligeb t culpa suorum persecutorum , ac offensa Dei, qui msua propria poena . Urebatur, ut Paulus, videns offensas Dei; unde inst. dicit. quod exitus aquarum deducebant oculi ejus, qui homines non custodiebas legem Dei; Sicut 5c Paulus a. ad Corinth. 2, ex multa angustia cordis, S per mμθ
lacomas scripsi visis es. Sic David ait Arubrosu , dolebat, non quia ipse