장음표시 사용
111쪽
s Elementa Philosophiae rationalis
artis characteristicae combinatoriae ideam non obscuram detexerunt
thilosophi acuti, siquidem he litte- rula quidem, quod mox patebit,
otiosa in illis manet. Hic anno, lasse uinciat, vocales quatuor Ο - Currentes A, E, I, O propositionum qualitatem et quantitatem monstrare. Quod his docent versibus nemonicis,
osserit A negari .sed uniuersaliter
oserit , negat O, sed particulariter
Sic etexemplis 3 97, primum in Barbara, secundum in Celarent, temtium , in Dar ii, quartum in Ferio compositum senties. Ad quae Ioo. Obserua in omni Syso-δn omni ista et ad materiale et ad formale hespici respiciendum est , i. e. considerat undum, dum virum I praemissae sint ve-ς qin rae et ait his conclusio in-
quid set fertur vera sit, et virum modussus Syllo-concludendi sit genuinus an pu-gisinu. r u seu uin conclusio e praeminis aequatur , nec ne Habes hinc
112쪽
hinc criterium , e quo cognoscere poteris , Sullogismum verum illum esse, aeuius praemissae sunt firmae, et indubiae, et initus conclusio legitima est. Quoties enim in una alteraue praemissarum vitium latet,
vel e praeminis veris illegitima, id est, regulis appositis haud confor .mis infertur conclusio, toties o s1eu frius exoritur 'llogismus. Et
omnium modorum et eXemplorum collatio docet conclusionem sem-i per imitari naturam praeminarum,
ita, ut probabilis existat, unica ex , praemissis existente probabili, alia, quando vel in ponendis praemissis vel in modo inserendi, peccamus. Putauit equidem aequetus ex falso verum directe sequi posses interim, quae profert exempla testantur, illum propositiones C trarias veras. quibus fluunt conclusiones, omisisse.
. IOI. Inter allatae voces '.oo Num non nisi externam Syllogismorum Titi formam constituunt ad quam noni S i ,- ita sumus alligati, acsi sine ea Syllo glimus
113쪽
too Elementa philosophiae rationalis gismum verum se are non possimus. Quotidie enim , quod infra ostendetur, Syllogismos componimus, hac formalitate prorius destituti, et miserrima esset responsio, si opponenti, oppositionis falsitatem
ostensiiri responderemus, tua argumentatio in Barbara vel Celarent etc. rite non est sermata. Quemadmodum ulterius, voces istae non sunt necessariae, ita nec ordo propositionum Syllogisticarum e g. vi maior primo, minor secundo loco et .pΟ- natur, ubique stricte est obseruan- dus, nec crimen nefandum est, si inicbnclusione verba alia, idem tamen significantia, in maiori et minori occurrentium loco substituantur Paedantismum enim hoc redoleret et
libertati philosophandi s 24. Ρ )
aduersaretur.3 Ioa Quasdam Sullogismi pe-Q3iid cies 3 86. OG incidenter iam at--. tulli, Ut reliquas intelligamus ad con-h seu, clusionis , vel etiam modi conclu-
quid ma-dendi, imo et aioris naturam dimi*stui uersitatemue respiciamus est necesse.
114쪽
methodo naturali digesta. Io ISyllogismus, cuius conclusio cryptica est g. 63 , seu qui impingere videtur in formam Syllogisticam si, o copticus dicitur cin quo Contrarium obtinet manifestus p .pellatur. Sic secundae et tertiae figurae Syllogismi I. 92 pro crypticis habentur, quoniam una alteraue praemissarum differt a praemissis in prima figuraci manifestorum exempla vides f. 97). Simili ratione patet quis definitus, inde fianitus 9 64 , theoreticus, practicus 66 Syllogismus. 9 IO3 Syllogismus porro alius uulfimplex est alius compositus om Syli0
postum dicimus CUIUS praemillae composi-
sunt propositiones compositae, jhn im quidplicem in quo contrarium obtinet Chii T s 630 implicis exempla Vide tenen- f. 97), compositi hoc est , . infi dum. nite bonus est et sapiens, ille est iustissimus DEus infinite bonus est et sapiens. Ergo Eus est iustissimus. Mec non sequenS, remunerator bonorum et VindeX malorum,
probos praemiis, improbos poenis G s adficit.
115쪽
- Ioasilementa Philosiophiae rationalis adficit. DEVS est remunerator bonorum et vindex malorunia. Ergo probos praemiis, improbos poenis adficit. Haud raro qui Syllogis mus simplex, quis compositus, exeonclusione dignoscitur composita j 63ν, oritur haec quando maior terminus 3. 84 partes habet, uti in praecedane exemplo Tenendum et hoc , Syllogismum compositum in tot simplices posse resolui, quot , medius, Vel maior terminus si 8
partes Continet. Fundamentum haec habet obseruatio in collatione Omm Um Xemplo una , Vtili Vero inter alia erit in arte disputatoria SylIogis si 1 4. Occurrunt ulterius Syl-
logismi quorum Maior est hyp desinitio thetica g. 67 , seu qui sub certa
et for conditione sitnt formati, quos con-Vi iii dit onales biblicotheticos, ad disse- obser rentiam categoricorum , in quibus uandum ratio es contraria, vocant. Generaliter hypothetici ita concipiun
116쪽
methodo naturali digesta . o Ergo nec A est. E. g. si Sempronius est pius vitam suam ad voluntatis diuinae normam componit.
Atqui Sempronius est pius. Ergo vitam suam ad voluntatis diui nae normam componit. Vel breuius. Atqui verum est prius, Ergo et posterius. Rursus, si mundus esset aeternus initio et sine careret. Atqui mundus initio et fine non caret. Ergo non est aeternus Breuius,
atqui falsum est posterius siue Consequens. Ergo et falsum prius seu antecedens. Obseruaci in horum usu parci simus, iisque condimenti instar utamur, praestat enim positi i ue quam conditionale loqui , quo alii meliores sibi de viribus nostri intellectus formare queant conceptus, conclusionesque in prirna figura naturales sunt et euidente. 4 98 . Sic quoque ah, ab externa hypothessspecie, particula scilice conditionalis abstinendum esse β. 68 suadet f. Ioue Ad compositorum Syllo uesagismorum f. os classem, disiun syli g, citui quoque pertinent, qui oriun 'μ
117쪽
Io Elementa Philosophiae rationali
quid tu ius tenoris, i aut A est aut B est. abes ' Atqui A est. Ergo non est ahaut A est aut B est. Atqui Anon est. Ergo B est, vel Atqui B' . non est. Ergo A est. F. g. 1 Aut sempronius est pius aut impius.
Atqui Sempronius est pius. Ergo non est impius, et et Aut DEus
est iniustus aut peccata punii. AN qui Eus peccata punit. Ergo non est iniustus. Aliae equidem adhuc sunt sermae disiunc' uorum generales, in quibus plura ab inuicem seiunguntur , . g. Aut A est, ' aut B est, aut C est etc. Atqui Aest. . . Ergo B et C etc. non sunt. Verum illae ex prioribus vel intelligi, vel ad easdem reduci facile poterunt. En hy o6. Silentio praetereundum ' a' non e i nos haud raro unam e prae- quae ol, misit S, quando ea scilicet in dubium
seruata vocari nequit, plane omittere. Hic
' concludendi modus Sullogismus mu-
tilus seu Fntbmema salutatur. Istiusmodi argumentationes in vita communi, inque eruditorum scrip.
118쪽
meoodo naturali digesta. Iouetis , maxime in demonstrationi . bus , occurrunt quam saepissime, unde magnopere cummendantur.
E. g. insero, coelum nubibus obductum est Ergo plenum non est splendore Petrus est mortalis. HΟ-rninem enim illum esse scio. ertinent equidem nthymemata ad Syllogismos crypticos 3. Ioab. Hoc intera loco de iis demum egi, non tantum quoniam in omnibUS 6gu. . . xis Syllogisticis 3 9et locum OC- cupant, sed et quoniam Enthymemata Syllogismorum hypothetico rum I. io et disiunctivorum f. o3Idari nouimus. ConfeXempla locis citatis allata.
I, o7. Dixi .io ne litterulam Ne si
tere 1 vocibus Barbara , Celsi se . inrent etc. otiosam esse, hoc polim vocibus mum e reductione Syllogisinorum se Barbaracundae et tertiae figurae ad primam, iosam ostendi solet. De vocalium signifi esse o-eatione l. c. iam egi, consonantes stomu igitur quod attinet, earum initiales B. m. F. manifestant ad quem O .
119쪽
. IO6Flementaphilosophiae rationali Urum possint reduci ad illum nempe, qui eadem consonante ab initio gaudet, mediae autem S. Ρ. . . modum docent reductionis secundum hunc versiculum, S. vult simpliciter verti P vero per
M uult trankponi, C. per in ossibile
quid re non Iacio, quoniam de prima figu-nendum a tantum agere volui f. 98 'I V Ouodsi inter reducendi sint Syllo
dueantae gismi reliquarum figurarum ad pri- Syllogis mam , viam tibi monstrabo longem y I uniuersaliorem facilioremue, quae
Crypticos etiam 3 Ioa , condit1Ο-nales M. Iovi, disiunc' tuosis Ioue, mutilo. f. 1oM sub se comprehendet. Inquiras nempe in conclusio
minum, sic facili negotio obseruatis obseruandis si. 92 97 Syllogismum in prima figura conficies, quamuis nescias num in Barbara an in Celarent etc. f. 9O Sic ex. hypothetico priori f. o hunc
120쪽
formasci ius vitam ad voluntatis ei diuinae normam componit Sem 'pronius est pius. Ergo disiunctivo β. o3ycontra ultimo sequens exsurgit Syllogismus in for
ma, Q peccata punit is non est in iustus Atqui DEVS peccatap sit. Ergo non est iniustus. f. o9. Alia adhuc genera argu Quae mentationum dantur , de quibuslia ubucagendum breuibus, quorsum refero α con sequentias immediatas , Soriten di gen et dilemma Consequentiam mim diatum illam dico conclusionem quae ex praemissa una illata apparet Species eius sunt axiomata,
postulata f. i), corollaria posterioris generis f. 73 et Enthymemata I so6), sicque nunc demum claret quid sit immediate inserre β. i):
Interim consecutionis huius obseruatio attenta docebit, praemissarum alteram , quoniam conclusio non statim priorem nobis in mentem reuocat, omissam esse, aut in mente
latere. E. . nunc dies est, ergo nox non est. Ibi haec omittitur pro