장음표시 사용
211쪽
108 Elementaphilosophiae rationalis transeundo ordine. Omnes has regulas prudentia exposcit, meditatio vero, de qua paulo supra dirigit. De quo g. 23. Quoniam autem neque 'hisa 'Xpucar aut conscribi possunt liquidio bri, neque loqui possumus decet
ces et ter, nisi genuinus vocabulorum usus
G .hi nos, pateat , ad verborum sum
tandem deuenio. Verba animi nostri cogitationes referunt, sunt adeo, quod initio statim obseruatum, Cogitationum nes rarum signa. Re
quiritur igitur )it, qui loquitur,
vel verbo utitur , notionem eidem iungat, et ut auditor eandem ideam cum eodem vocabulo coniungere possit quam loquens iunxerat Eum in finem es verbo utens se ipsum semper interroget quam notionem cum vocabulis connectat, inque id sit intentus , ut notiones suae sint distinctae. Quando enim termini. 9 et a nobis admodum sunt familiares, eosdem nos intelligere nobis imaginamur, licet ad ideas iis denotata non attendamus, et hinc illae lacrimae, quod aliquando vocibus
212쪽
η ethodo naturali digesta. 199 Vtamur , quae non sunt nisi nudus sine mente sonui quod tum fieri solet, si termini componuntiar, quorum notiones habemus , etsi certi non sinus , compositioni huic notionem quoque respondere posse. Exemplo sunt , bilineum rectilineum, vi attraetriX, anima Vegetativa etc.
9 et 26. Neque o sufficit ut no Vsteritionem termino iungamus , sed o- ἰά'M' sendendum amplius nos chimaeras nobis non fingere sit hoc cognita ostensaque notionis, quam seuemus, possibilitate si I9et . Caveas tamen in ne iudices, terminum nihil significare, quoniam tibi quid significet incognitum, incidereSenim hac ratione incautus in propriae auctoritatis praeiudicium
gomachias, bella grammaticalia cxcites aut foueas , neque alio viaris vocabulo , quam de quo certo escertior, quod eundem procreare in alterius animo possit conceptum,.quem tu habes 3 et 23). Sensum
213쪽
etoo Elementa Phil plbae rationalis
O vocabulorum legitimum detegimus casus specialiores obseruaturi in quibus terminus , quo uti volumus occvrit, examineque peracto quid sibi singula in re denotata Velint, et cur haec res tale vel tale gerat nomen. Sicque 7 vel ad loquendi usum , vel ad receptos in disciplinis terminorum signiscatus prouocanans. In priori casu terminis eas tribuimus ideas per quas res vocibus indicatae repraesentantur in communi sermone; in posteriori autem eos retinemus Conceptus, qui in disciplinis vel artibus vocibus nostris tribui solent.
p. 227. Quodsi vero 8 in lingua
mortua, seu in ea, quae iam non est Vernacula , Vocum notionem detegere volumus,Lexicon bonum consulamus , ambiguarumque Vocum significatus constantes e textus Circumstantiis, antecedentibus potissimum et consequentibus, determia nemus quam accuratissime est ne-
. Cesse. Confis.213. seqq. Videre ex his licebit vi quis mentem nΟ- stram
214쪽
methodo naturali digesta et oi stram intelligat, quis non intelligat, sed peruertat. Intelligit, qui audita voce eandem Cum ea notionem
coniungit quam nos, non intelligit, si ratio est contraria, peruertit mentem nostram , qui aliam vocabulo notionem tribuit . quam nos tribuebamus CAP. V. De Veritate Dindicanda. g. 228. Vindicare veritatem mi-Quidvehi quidem nihil est aliud, quam efficere ut alteri neglectis obstaculi re, quae
Omnibus, innotescat, ne non V ab huc spe-
omni telo immunis sit veritas di
Huc spectant conuincendi , rem te tandi, disputandi artes Conuinci conuin-mus initio alterum dum eundem ςxςςxς Certiorem reddimus, propositionem
esse veram, vel falsam, probabilem, vel improbabilem.Μedia quibus utimur, et sine quibus nulla conuictionaturalis locum habere potest, sunt experientia f. I 2 O seqq. et demonstrati, et quidem per demonstrationes alterum de veritate vel falsita
215쪽
etoet Elementaphi siphiae rationalis improbabilitate propositionis propositae certum facimus. Hunc in 4 220. Finem hunc ut obtinea- quaere natis, necessum est I)it de vocabu-
quirun lorum, seu terminorum occurren '
xunxur lium significatione et usu f. aas seqq. ynobis constet, nisi serte ut aliunde noti praesupponi queant f. o . et Status controuersiae rite formandus, ne a scopo aberremus, et litigia de lana caprina cum temporis laetiira geramus. 3 Experientia ibi quis conuincenduς
9. 2M, ipsi rem, de qua est sermo,
praesentem sisto, et auxiliantes praebeo manus, ut sibi de re, quam Coram intuetur, notiones, definitiones
veras β. 13), iudicia vera, sicquo et propositiones Veras 3. IQ, sor- met. In demonstrationibus contra 4 ad principia certa tis. 32),et con- cludendi modum respiciendum,quo alteri de totius demonstrationis indole constet penitius. Neque enimnos de quadam propositione nisi praedicto modo conuicti sumus , quid ergo alii alia conuincendi ratione 3
216쪽
9'. 23O Alathesin, inque ea Geo Quae metriam, eceo inter alia laudant ob x- capite, quod regulas In conuictio ne obseruandas incomparabili cum solertia adhibeat, de quo singulae demonstrationes testimonium perhibebunt. Minc etiam, vel nullas in ea lites oriri, vel subortas corruere facilius quam oriri videbis.
Sicque omnibus, qui habitum sibi
alios conuincendi Comparare cupiunt , saepius laudata athesis, se Commendat maximopere. Inter ea diuina haec scientia , iam non sola modum conuietionis monstrat, sed ea, quae DELbonitas est, nostri seculi est felicitas , ut plurima extra Mathesin etiam prostent scripta, eadem conscripta methodo eandem utilitatem in arte conuincendi adferentia. Et frequentes , quae in
hoc opere OccUrrunt , Citationes,
forte. nisi me omnia fallunt, ostendent pariter, ita omnia esse digesta ut conuictio expectari possit. g. 231. Cum in ipsa conuictio Acon- RQ, quod extra omne dubium post 'Rςςnx
217쪽
et Elementarii sephiae rationalis
quiram tum iudico, et ad conuincendum et turi ad conmisent respiciendum sit, a parte a conuincendi requiritur attentio, repetitio dictorum sussicienter instituta, reflexio super ea, quae proposita sentit et dispositio ad conuincendum: Quae postulat ut ii dicio polleat, et ut in demonstrationibus et experientia iam sitie satus, ne a scopo dilabatur, ne neget quae non sunt neganda, ne Con- clusiones in dubium vocet , ubi praemissae sunt indubiae et ratio concludendi legitima. Aeon 4. 232. A conuincente et exigiumςςΠx mus an sum artificiorum analyti
quiram eorum In proponendi Vei 1tatibus.
tur Alia enim ratione veritas deffinitionum, alia axiomatum, alia theorematum etc. innotescit I93 seqq. Et in specie definitionum haud ignorans ortum β. 73), vel ad concessa prouocat, vel res praesentes sistit, vel notionum monstrat realitatem. si cum experientia Conuincens rem habeat quae in sua non est sita potestate , eam tantum allegat,
218쪽
methodo naturali digesta et os allegat, nihilque omittit quod ad fidem narrationi conciliandam 3 133)
pertineret. Praeter ea 3 conuincendus pariter ac conuincens mediationi g. 49. seqq. indulgeat. Requisito uno vel altero, in conuincendo aut conuincente, deficiente, conuim, I a 28 seqq. impeditur, eiusque loco inanis oritur persuasio quoniam rationibus insufficientibus assensus praebetur. f. 33. Duo adhuc notes velim, o se
a)qui ad ea attendit quae modo det: ' '-Μathesi dicta iacent f. 23G, inse
ret faciles, nos ad conuincendos alios nos praeparare, ubi in atheseos incumbimus studium. Huc accedit, nos leges definitionum et demonstrationum obseruare, erroresque , lapsus virorum celeberrimorum, annotare debere bona fide, non ut in iis nostras quaeramus delitias, sed ne, nimia fiducia nobis sit calamitati et autem eaedem regulae ad conuictionem propriam nos perducunt, quae nos ad conuincendos alios aptos reddunt idoneosque.
219쪽
ao6 Elementa Philollophiae rationalisque. Homities enim aeque ac alii si
Quid re et 34. Refutamus alterum cum Σ-- euncem lsitatis propositionum
et quo qua tuetur, et errorum quos opi- modo ab nionibus abundans defenderat, Con-hTh. umemaus Adeoque in genere ea differat huc refer, quae de conuictione su-xςmin pri0.228 seqq sunt dicta. Differt ' vero refutatio ab impugnatione alterius a impugnamus enim alium, quando thesium falsitatem modo probamus, et quidem insumcienter. Quo ipso clarum erit veras propositiones impugnari equidem, non, ro resutari posse. Remi et 33. In refutatione alterius ad iis di sequentia attendas quodsi in libe
bus ob late tua positum sit quem velis sseman sutare auctorem, i eum adgredere μ' qui scientiae capax et bonus est, Cum calumniatore contra impudenti flagitidsoque tibi non sit res Aut situ aggressus et fueris probe considera virlini fama tua intermissa r futatione magno sit in periculo an minus , in priori casu aduersario turgido,
220쪽
turgido, quique plurimum auctoritate apud alios valet, fastum, inscitiam , rationibus solidis munitus, modeste ostendere poteris, quod se defendere dicunt in posteriori non item maxime , ubi cognita se inimici indoles, ubi nulla eius est auctoritas et ubi specimina a te edita
Contrarium testantur. 3 scrupulus tibi nullus haereat hostem tuum dignitate te longe superare, Veritas enim, Consequenter et veritatis amor, non personas respicit sed rationes itidissimas. 2 6. Ne bella grammaticalia Regulae exoriantur utile erit A vocibus euin Vixi*xς attribuere significatum, quem refutandus attribuit, alias enim alienam eidem ossingeremus mentem.Quodsi vero avola, ideas verbis iungendas non explicueris, utile erit, vel ex ipso ante refutationem, quid intelligat quaerere, vel Vocabula quibus utitur, in famosiori adhibere sign1ficatione 3 226). 5 Eo in casu