장음표시 사용
661쪽
praeditus esset eloquentia, Vt cederet Prorsus nemini :parum abfuit, quin attraheret aliorum inuidiam, exitiumque pararet sibi. Dione Casilio auctore, aliquando ob id solum, quod apud se caussam disertissime egerit, a Caligula occisus fuisset: nisi muIierculae cuiusdam ope et auxilio euasisset: quae callide persuasit principi, Senecam tabe laborare, nec diu superstitem fore.
Idem CaIigula Caesar, qui nihil rectum, nisi quod a
semetipso prosectum, Putabat, Pro maXima, quam diuersis et plurimum ridiculiS conatibus prodere non verebatur, h) inuidia, Senecam etiam nostrum, tunc inprimis placentem, commissiones me S componere,
et arenam esse sine calce dicebat. l) Iisdem fere temporibus in vulgus edidit declamationes praefationesque mas, passim a FABIO QUINTILIANO laudatas. m) Nec desunt, qui scripsisse eum quaedam de arte dicendi siu- spicantur ex allegatis eius a QVINTILIA Non) verbis: iurare patronorum non sed toti quae illis ex in. stitutionibus eloquentiae desumta fuisse videntur. Pri. mo Tiberii Claudii anno, quasi conscius fuisset adulteriorum Iuliae, Germanici filiae, a Messalina, principis uxore libidinosissima et impurissimo scorto, accusatus, cum et ipsa Iulia in exilium esset missa, in Corsicam insulam relegatur. . Quod primum Messalinae in principatu facinus pessimum D Io cASSIVS recenseti TAc Tvs quoque o) illius meminit, et credebatur, inquit, Seneca infensus Claudio dolore iniuriae. Vnde patet Smnecae praeter culpam accusato iniuriam esse factam: cunae
662쪽
et inter Omnes constet, Messalinam atque Claudium vix aliquid mali nisi bonis et insontibus machinari consti uisse. In exilio Seneca fortiter, imo quod ipse fatetur, p) feliciter vixit, optimis studiis mentisque iucundisimmis occupationibus intentuS. Ita enim ad Heluiam matrem scribit: Pincam, puto, primum fi ostendero, nihil me pati, propter quod posivi dici mVer - nihil mali esse mihi. - At ego mihi ipse magis placebo, quod inter eas res beatus ero, quae miscros solent facere. Deinde philosophatur pulcherrime, et in extremo addit: q) tau
lim me cogites accipe. Lactum et alacrem, velut optimis rebus. Sunt autem optimae, quum animus omnis cogit tionis expers operibus1uis vacat, et modo se leuioribus symdiis oblectat , modo ad considera-am iam uniuersique u eturam , veri auidius insurgit. Quocum Omnino conu
nit, quod auctor Octauiae tragoediae r) habet Sen cae assicium: tauid me potens Fortuna, fritici mihi
Blandita vultu , forte contentum mea Alte extulisti, grauius ut ruerem, edita ceptus arce, totque prospicerem metus PMetius latebam procul ab inuidiae malis Remotus inter Corsici rupes maris zVbi liber animus, et fui iuris, mihi Semper vacabat, sudia recolemti mea.
Sic multa in exilio philosophica scripsit; poetica quoque multur Vt loco lupra citato, leuioribus etiam ibisu alis se oblectasse, innuere Videtur. Elapso post otio a norum spatio, singulari gratia et opera Agrippinae,. Mnamin a ' quae
663쪽
qu e post Messalinae caedem Claudio, patruo suo, n pserat, exilii tandem veniam simul atque praeturam impetrauit: ob studiorum quoque claritudinem, Neronis, quem Agrippina ex marito primo, Cn. Domitio Ahenobarbo, filium habebat, undecimo aetatis anno a Claudio Imperatore adoptati, studiis praesectus est: vi pueritia illius tanto magistro adolesceret,. atque consiliis philosophi optimaque disciplina ad spem dominationis futurae Uteretur. s) Ergo, praetor anno urbis DCCCII. . factus, Seneca et ManiuS Burrhus, Neronis praeceptorct, imperatoriam regebant iuuentam: qui pari in1ocietate potentiae concordes, diuersia arte ex aequo pol lebant: Burrhus militaribus curis et seueritate morum i Seneca praeceptis eloquentiae et comitate. honesta: iuuantes inuicem, quOfacilius lubricam principis aetatem,si. virtutem aspernaretur,. Voluptatibus concessis retine rent. t Hic Perpeti S. Senecae .li OS, doctorem moderatoremque fuisse principis, certe optimi, quamdiu se huius consiliis atque monitis dabat. . Prae aliis dignitatepollens et auctoritate, immensisque, principis liberalitate auctus diuitiiS, in continenti coepit a malevolis: inuitisque accusari : contra suae sectae praecepta termillies sestertium intra quadriennium congessisse; laxius opulentiusque quam fiugalitatem atque modestiam pro . fessiim deceret, habitare; lautius splendidiusque quam Stoicorum philosophorum:conueniat moribus, Vivere atque menare. . Inprimis P. . Suilius reus in Senecam linuehitur: v infensum anu cis Claudii, sub quo iussi L mitin exilium. Eretulisset. . Simul stadiis inertitas, et iu-
664쪽
scRlpTIs sv Is INCLARUERE uratum imperitiae furtum, liuere iis, qui vividam et imcorrumam eloquentiam tuendis ciuibus exercerent. Se quaestorem Germanici, illum domus eius adulterum fui δελ- Romae te menta et orbos, vetiti indagine rim cati. Italiam et prouincias immensio fenore hauriri. Quae inimicorum conuicia sibi obiecta optime et aequo animo ipse diluit: α) semper in summos viros confissiun, quod contra Praecepta Viverent. Se nec sapientem esse, nee tantum de se promittere. Sibi sumcere, si malis, iisque atquibus criminaretur, melior euaderet.. Diuitiae D nae menti non Ossicere, meliusque apud sapientes et bonos . quam apud malos et stultos habitare; similibus. In matrimonio duas habuit riores. Prioris non nisi o scuram mentionem facit, ac sorte iam ante eius exilium' vita. defuncta eae. Procul enim dubio id verba ipsius '' indicant:r Harpasten , uxoris meae fatuam, sicis her ditarium onus in domo mea remansisse. . Et α) cum is
latum est lumen, et uxor moris mei iam conscia conticuit.
Ρost exilium, . cum aetate iam esset grandior et potem in aula, Paullinam seminam nobilem et iuuenculam duxit: quod ipsi nonnemo apud DIONEM Vitio Vertiti. Vel etiam ex ipsius verbis hoc satis clare patet: a) hoc
ego Paullinae meae dixi, quae mihi valetudinem meam commendat. . Nam cum sciam spiritum illius in meo vem. ti incipio, . ut illi confulam, mihi consulere et cum me fortiorem smiectus ad multa reddiderit; Hoc beneficium a talis amitto: . Venit enim / missi in mentem ; in hoc sene et adolescentem se, cui parcitum. Diuitiis abundabat. Ρ
665쪽
agros, latissimum foenus, ex immensa Principis gratia habuit: adeo ut magnificentia ditisiimos quosque supergrederetur. c) Eo respicit quoque IV VENALIs: a Temporibus diris igitur, iussuque Neronis
Longinum, et magnos Senecae eraediuitis hortos Clausit, et egregias Lateranoram obfidet aedes
Hinc inimicorum perpetuae criminationes, quod homtis, villis, opibus ipsum principem transcenderet. Et-jam imperante Nerone, Seneca cum Trebellio Maximo consulatum, sed extraordinarium, gessit. e Cum L. Pisone et Ducennio Gemino Orbis terrarum rationcs et vectigalia administrauit: quibus consularibus viris tribus simul cum vectigalibus etiam annonae cura extraordinem mandata fuit. Tantis muneribus noster tam abstinenter fungebatur, quam alienis; tam diligenter, quam suis, tam religiose, quam publicis: atque finiis rebus amorem consequebatur, in quibus odium vitare dif
e T A e i T v s annal. lib. I 3. cap. 42. M lib. 36. cap. St. Satyra Iυ. v. i s. e) Amrmant hoc libri legum ad SC. Trebellianum ut v L A N v s: temporibus NeronIs, octauo Kalendas Septembri t. nwo Senec.. et Trebellio Mammo ς o fr. factum est SC Idem in Iustiniani II. Institutionum scriptum. .Qui autem fastos. concinnarunt, faciunt hos consules sustinosinam Oidinarii non fuerunt I anno urbis DCCCXV. vs rusa ipsius vero de vita Senecae cap 4 Consulem fuisse quidem ' contentit, sed non eo anno, verum alio et priori tempore. Dotina re dubitare posset, qui avso Niv Min gratiarum actione audit dicentem : Diues Semrea, nec tamen Consul. item quod nec ipse Seneca illius honoris usquam meminit et etsi pler. 1que,tunc lcripserit epistolas. At silentium au iis non est n satio.
Iu Aulamus de consulatu ordiaMio intelliseudua est
666쪽
ficile est. Ipse tamen breui post vi et experientia d eius, quain inconstans et lubrica sit hominum fortuna :-
detestari coepit illam, quae cum auclaritate et honorubus crescit: cum fauor summus accedat. PrincipiS, in laque magis malevolarum inuidia augeatur, quae tamdem non nisi periculosa bonis, vel ad exitium comparata esse possit. Nestio quo daemone actus Nero, generis humani monstrum, ac tyrannus omnium pessumus, tandem Agrippinae matris caedem meditabatur: et in tanti sceleris 1bcietatem, consilium certe, cum
Burrho Senecam vocabat: qui valde timidi eaque immanitate stupefacti videbantur dubitare: cum utriusque interfuisset, tantum isti facinus argumentis quampluriabus fortique animo dissuadere. y Seneca vero etiam tantum facinus defendisse videtur. . Ita certe Qv INT LIANus: g facit quas m sententiassola geminatio, qu tis est Senecae in eo scripto, quod MN ad senatum misit Moec, a matre, cum se periclitatum videri vellet Isaluum me osse adhuc nec credo, nec gaudeo. Sed grauescentibus in
dies publicis malis, subsidia minuebantur. Vita breui
post Burrhus concessit, incertum Ualetudine, an Ven
no. h) Burrhi mors Senecae potentiam fregit: quia nec bonis artibus idem virium erati nec, altero velut duce amoto, Neronis animum, ad deteriores inclinantem, flectere ut olim poterat. Sensim sensimque extincta imieratoris erga eum beneuolentia inuidis et obtrectatoria us calumniandi potestatem dedit, ut perpetuo Senecae diuitias, virtutes atque sapientiam accusarent, quod' ingentes et priuatum modum evecta. Opes actuo auge
667쪽
ret; quod studia ciuium in se conuerteret; quod hor torum amoenitate et villarum magnificentia principem supergrederetur; quod eloquentiae laudem ubi uni adscisceret' quod carmina crebrius factitaret, postquam Neroni amor eorum venisset; quod principis oblectamentis palam esset inici ius; quod detractaret vim eius equos
regentis; quod illuderet Vocta, quoties caneret etc. 0 Seneca, obtrectationum non ignarus, sero quidem ad se reuertitur, Vitae perbreuis eurriculum eXaminat, ac
inuenit, quam satius fuisset, sibique magis proficuum, si, ceteris rebus omissis, cum Publicis, tum priuatis, quas vel vanas, vel exitiosas, etiamsi tutissimae vide rentur, exitus probat: solis sapientiae studiis omnem aetatem impendere, ipsique sibi viuere volui siet. Familiaritatem ergo eius magis aspernante Caesare, tempus orandi petiti eoque impetrato, sua quaeque accepta fert summae Principis ac Domini sui beneuolentiae; firo tot tantisque muneribus, quibuS adhuc fere cumu-atus, maximaS agit gratias; potiorem diuitiarum partem in manus adeo liberalis Domini sui resignat; solemni sermone curis quibuslibet publicis se primo quoque tempore abdicati quasi in hoc vitae humanae theatro senex negotiis nunc etiam leuissimis impar, suasque opes nequidem Vltra sustinere queat, istas per Caesaris
procuratores adminis Tari, atque in eius fortunam recipi orat; nil nisi praesidium petit, et Obsecrat ut, quo niam cetera augeant inuidiam, atque infra Caesaris magnitudinem iaceant, sibi suaeque imbecillitati subueniatur. Instituta prioris potentiae mutati prohibet coetus salutantium i vitat comitantesi per urbem raro ambulat s
668쪽
μνhulat, ac si valetudine impediretur, atque se interea temporis domi vel proximis in Romae locis continens, literarum et in primis philosophiae studio incumbit. An-: mas erat imperii Neronis Octavus, quo haec facta sunt, . decimus vero Darius postquam istius iuuentuti praes ictus est. Quae omnia apud TΑcITVM h satis luculento o-r rationis argumento continentur. Sed Nero, ut tyrannus erat, et ipsa natura ad simulandum dissimulandumque factus, studuit magis magisque celare Odium fallacibus verbis. Blanda et suavi oratione Senecam non solum quouis crimine absoluit, sed etiam laudat. Mox adiecto complexu et . osculis inuidiosas praeceptoris sui opes recusat: quod si maxime continentia Senecae laudetur; non tamen sapienti viro decorum fore, unde amico infamiam
parat, inde gloriam sibi recipere. I Sic tunc quidem
philosophus noster, sub forma et specie recti, Omnium diuitiarum possessionem retinuit: animo tamen et ipsol actu curam atque Usum istarum prorsus abiecit, relii quam sibi vitaesariem ipse solitariam eligens: quam gregie commendat: m) hodiernus dies solitus est. A
mo ex illo quicquam mihi eripuit: totus inter stratum te EjMemque diuisus est. Minimum exercitationi corporis datum etc. Non multum mihi ad balneum superes. P
nis deinde siccus, resne mensa prandium: pose quod non
stim lauandae manus. Dormio minimum. conserendi
nem meam nosti: breuisemo somno utor, et quas intem iungo. Satis est mihi vigilare desisse. Aliquando dommise me scio, aliquando suspicor. Ecce Circensum ob-sreplet clamor: subita aliqua et uniuersa voce feriuntur
669쪽
CAP. X. DE PHILOSOPHIS, QUI SENE CENTE L. L.
aures meae. Nec cogitationem mcam excutiunt .
terrumpunt quidem. Fremitum patient sime fero : multae voces, et in unum confusae, pro st, u mihi sunt, ammento siluam verberaute, aut ceteris sine intellectu sonantibus. Sic et alibi n) vitae genus situm senescens cadensve, quod ipse dicere maluit, ut solitarium atquerarcissimum describit. Eandemque rationem, quoad alitum ipsi ducere licebat, maxima cum animi voluptate sustinere voluit. Fuisse eum sacris Christianorum initiatum atque imbutum a Paulo, Sancto Seruatoris Apostolo, quidam, nec infimi nominis, doctores opinantur. Ο Sed ipse istius ne festigium quidem in scriptis luis certe multis et prolixis ostendit: vi morali soriatassis eius doctrina et sanioribus philosophiae praeceptis capti, ea admiratione sibi dogmata esse Christianorum persuaderent, ipsumque auctorem fuisse doctum a S. Paulo, qui Romae longum per temporis spatium ad hanc usque Neronis tyrannidem degit. Enimuero id nullo veteri testimonio Probant. Senecae Vero ad Paulum , et huius ad Senecam epistolae eam fidem habent, quam supposita fictaque scripta omnia. Tam ineptae, tam frigi-n Epiit. 87. et passim. Ο Multos auctores de S nera Christiano LlNT Rupivi collegit in praefat. ad suaNl cra Senecae theol. natur. contemplar. inprimis legi merentur A G D. STRAuc H I diatr. de Cesistianismo Senecae. Ioi . pHi L. A PINI differt. de religione Senecae. IOM. MENR. vo M sa ELE N dissi de scriptoribus gentilibus falso in Christianorum ordinem relatis. I H. GoTTA. Ei MEccii disside philosophis semichristianis. IAc. ΗΕN R. LOCHN Rr
sched. de scr*toribus nonnullis, qui aliis pasani, aliis Chiiafliani audiunt. CHRiset. x o R T H o I. T a dis de Philippi Ata. his, Alex. Ma naeae, Plinii Iunioris, et Senecae chiisti risii
670쪽
frigidae, et insulsae sunt, nihilque prorsus habent Seianecae, nedum Apostoli Spiritu dignum: ut cordatiores plerique, etiam Erasimus et Scholius istis ne hilum quidem tribuant. p) Sed tamen non negamVS, eum rationis lumine, vitae ac doctrinae sanctitate plurimos etiam ex Christianorum grege superaste adeo, ut optimis quibtisque aliquando pudorem atque ruborem incutiat. De doetrina eius vide collectanea theologica, philosophica, ethica et politica, siue locOS communes DIONY-sII GOTHO FREDI ex Senecae aureis libris factos: et dixeris, omnia coelestibus PatriS Patrati conuenire praeceptis. Verum habuit diuitiarum, ut maximae fuerat,
usum; nihil habuit in fastum, in luxum, in pompam. Audiamus ipsum, in publico profitentem: q) Ego cem
te , cum Attalum audirem, in vitia, is errores, in mala vitae perorantem, saepe misertus sum generis humani, et
illum sublimem altioremque humano stigio credidi. Ipse regem se esse dicebat ἰ sita plus quam regnare mihi vid
batur, cui liceret censuram agere regnantium. Cum ver commendare paupertatem coeperat, et ostendere, quam
quicquid usum excederet, pondus esset superuacuum, et graue ferenti aepe exire e schola pauperi libuit. Cum
coeperat voluptates nostras traducere laudare castum compus , sobriam mensam, puram merarem non tantum ab ilia licitis toluptatibus, sed etiam Operuacuis r libebat circum scribere gulam et ventrem. Inde mihi quaedam permam sere, Lucili. Magno enim in omnia impetu veneram: δε- inde ad ciuitatis vitam reductus, m bene coeptis pauca N n n n a . . sem
p) Confer. o si AMDRi hist eccles centur. 3. l. 3. c. I 8. pag. iis . Ex proleslb FRAN c. M o Di Vs in nou antiquis epist.
Senecam fuisse Chiistianum refellit. q Ep.st. 1OS. CODLI. TAc ιτ ε annal. l. 1 s. c. 4s. fin.