장음표시 사용
671쪽
Y CAR X. DE FHILO OPH l . QVI SENESCENTE L L. seruaui.. Inde ostreis boletisque in omnem vitam renunciatum est. Haec enim non cibi, sed oblectamenta fiunt, . ad edendum seturos cogentia. - Inde in omnem vitam inguento abstinemus'. quoniam optimus Odor in corpores nullus.. etc. Non corrupit eum aula, genere vitiOxum omni referta L neque animum ad familiarem, et omnibus pene' cognatum adulationis modum deflexit.. Ipsi Domino suo, Neroni scripsit: r) Diutius memorari hic patere, non ut blandiar auribus tuis r nec enim mihi his mos est. Maluerim veris Gendere, quam placere adulando. - Illud mecum consedero , multas voces
magnas , sed detestabiles, in vitam humanam teruenisse , celebresque vulgo ferri, ut illam, oderint, dum metu--L. Cui Graecus versus franios est, qui se mortuo temaeam misceri ignibus iubet. et . Sic quoque ipse testaturins) quae murum vitaeque exactio quotidiana et examen: utor hac potestatae, inquit, et quotidie apud me ea amineo. Cum sublatirame conspectu lumen est ,, et conticuit
uxor, moris iam mei conscia, totum diem mecum scrutor,
sum ac dicta mea remetior . NMil mihi abscondo , nihil transeo. Aduare enim quidquam ex erroribus meis iam am, cum posun dicere , vide ne Hud amplias facias, utine ibi ignoscos Certe Christiano digna meditatio. . Et nestio fere, an clarius virtutis studium elucere possit. . Sic quoque passim insignem prae se fert in utraque fortuna: 1ubmissionem gratamque in Deum pietatem. Diuina e ius sententia: t) non feram; me, quo die auequid ferre non 'potero. . Male vatio P pars fati' est. Familia. de buit P
672쪽
buit Meri. . Decernuntur ista, non accidunt. Si quid re dis mihi se intimos affectus meos tibi cum maxime detego: tu omnibus, quae aduersa videntur et dura, Ila formatus sum. Non pareo Deo , sed assentior: ex animo istum, non quia necese est, sequor. Nihil unquam mihi incidet, quod tristis excipiam, quod malo vultu. etc.. - Εaque Virtutis opinio iam tum aetate sua multos adeo, videbatur cepisse, ut istum imperio destinarent, tanquam i sontem dilectumque claritudine virtutum ad uimmum, sestigium: υ) Quo etiami IvVENALIS videtur resuexisse cum Liberae inquit, si dentur populo fusagia, quis tomi
Perditus es ut dubitet Senecam praeferre NeronidIhterim Nero, quamuis Senecae, commeatum Petemti M sponteque bonis cedenti sua, sancte saepe iurasset, se frustra suspectum, , et periturum potius, , quam ipsi nociturum FI0 quam maxime illi; praeceptori suo sei
sensus, - Omnes ad eum' opprimendum . artes, conquir bat. Commodam denique occasionem nanoscitur, i
dista Pisonis conspiratione, de quo primum Natalis fatetur,. ipsiqudi mox Annaeum Senecam adiicit, qui Vel inter Utrumque fuit internuncius,. vel Neronis gratiam sibi parare studuit. Σ Sic duodecimo Neronis anno,. P. Silio Nerua et C. Iulio Attico Vestino coSS. Sen ca, iubente tyranno, misere periit.. Granius Siluanus, tribunus cohortis iubetur Seneca percunctari an dicta Natalis, suaque responsa, nosceret. . Tum Seneca ruri agebat, quo propinqua vespera tribunus Venit, i ssique cum Paullina. uxore en amicis duobus epulanti Nn nn y ma
673쪽
mandata imperatoriS edidit. Cui Seneca respondit: mista fiam ad se ratem, conquaestumque uomIne Pisionis, quod mistudo eo prohiberetur, seque rationem valetudinis, et amorem quietis excusauisse. Cur Glutem priuati hominis incolumitati suae anteferret caussam non habuisse, nec blabi promtum in adulationes ingenium. Idque nulli magis gnarum, quam Neroni, qui saepius libertatem Senecae, quam feruitium expertus esset. Haec a tribuno cum reis
lata essent, et quod nulla pauoris signa, nihil triste in
verbis eius aut Vultu deprehenderit: idem regredi, ipsique, velut laesae maiestatiS et coniurationis reo, mortem indicere iubetur. SiluanuS autem, quod ipse inter coniuratOS esset, Vnum eX centurionibus ad Senecam intromisit, qui necessitatem Vltimam ipsi denunciaret. Seneca, qui probe se natum ideo cognouerat, Ut tandem moriatur: et huc VsqUe Vivus ita Voluptatibus mundi sapienter studuit renunciare et quasi demori; ut moriens, siquando Venerit Vltima hora, vivere possit: imis perterritus testamenti tabulas poscit: quas cum denegauerit centurio, amiciS su commendat, imaginem vitae suae relinquit. Simul eorum lacrumas, nunc seria mone, nunc intentior in modum coercentis, ad firmi tudinem reuocat, rogitans: ubi praecepta sapientiae rubi tot per annos meditata ratio aduersum imminentia Z
Cui ensm ignaram fuisse saeuitiam Neronis P Neque atind*peresse post matrem fratremque inters Eos, quam Metaducatosus praeceptorisque necim adiiceret. Postea com plectitur uxorem, rogat oratque eam, Ut temperare
dolori, atque in contemplatione Vitae, per Urtutem sictae, desiderium mariti solatiis honestis tolerare velit. Tum illa quoque sibi mortem destinatam esse asseuerat, eumque Percustaris manum GPoscit. .Sic denuo gaui-
674쪽
gauisus Seneca coniugis nuncio, atque nihil putauit mori suo atque gloriae minus conuenire, quam si thOri sociam, ab se unice dilectam, ad iniurias mortuus re
linqueret. Respondit itaque: vitae debuimenta monstraueram GH; tu mortis aecus mauis. Non inuidebo ex eniplo. Sit huius tam fortis exitus constantia penes sttrosque par, claritudinis plus in tus e. Mox ambosita brachia, Vt rumpantur venae, exsoluunt serro. Seneca, quoniam senili corDore, paruoque victu essed tenuato, ac lente sanguis riveret, crurum quoque erpoplitum venas abscindit: tandemque saeuis defessus cruciatibus, ne aspectu miserabili et immensis dolori hias uxoris frangeret animum , ac ipse ad impatientiam delaberetur, obsecrat, ut se in aliud cubiculum abdu- eant. Interea temporis, quod Nero Paullinae inhibui , set mortem, suadente milite, serui ac liberti eius obli- gant brachia, sanguinem premUnt eius fere exanimatae, animales spiritus medicina recuperant, ac mitiori spe
oblata, vitae blandimentis, euincunt. Seneca Vero mortis lentitudine minimisque cruciatibus pertaesus , a Statio Annaeo, amico suo artisque medicae perito, Ve
nenum poposcit, a) allatumque hausit frustra, artubus iam frigidis, et corpore aduersum Veneni impetesin clau-lo. Igitur stagnum postremo calidae aquae introiit, respergens proxim0s seruorum, addita voce: libare setiquorem illum Ioui libera nori. Ex balneo, cum eliis vapore esset exstinctus, trahitur, atque sine ullo inneris solemni honore crematur. b) Atque haec de vita et obitu
Senecae philosophi dixisse sussiciant: S. XXI..
a Vnde a vs Esi us in chron. olympo CCXI. L. Annaeus Sen ea Cordubensis, Praeceptor Neronis, et patruus Liscam poetaeorncisione venarum et veneni Musis periit. ιγ Vid. TAcavus annal. lib. I s. cap. 6 6 B. Di iti bν Corale
675쪽
q. XXI. Ex operibus L. A. Senecae hodie exstant r) δει ηeficiis libri VII. ad Aebucium Liberalem, Lugdunensem. Ita enim ipse alibi: c) Uberalis nosser nunc tristites, nunciato incendio, quo Lugdunenses colonia exu sa es. Mouere hic casus qucmlibet posset, nedum homi nem, patriae suae amantis um. Scripti sunt hi libri sub Nerone, post Claudii mortem. Sub finem enim libri primi de Claudio contemtim loquitur, et futile tu dicium eius traducit, quod illo vivente non ausis fui set. Ipse illos epistola quadam d) citat, traditos propter ingratitudinem hominum, Q Uae crebra, et inter vitia magna sit. e a Epistolae CXXIV. ad Lucilium, suum ab ineunte aetate amicum, qui origine humilis, industria emersit, tandemque ad ordinem equestrem, et Siciliae procurationem peruenit Scripsit omnes intra biennium, consulatu Memmii Reguli et Virginii Rufi, itemque Lecanii et Licinit, i. e. paulo ante obitum et extrema aetate: ipse enim non uno loco osten
dit, epistolas has in senio suo scriptas esse. Quod etiam
inde patet, quod in iis passim rerum humanarum varietatem et perPetuam inconstantiam exagitat, hon res contemnit, diuitiaS negligit, et cetera auersatur, quae vulgo homineS etiam crim impetu appetere solent. Vbique exilii, egestatis, mortisque contemtum inculcat: ea quoniam sola sit securitas, quam quisque in se reponit. Quam dissicile sit eam assequi; nisi unius animae habeatur ratio, cetera Vt superflua rescindantur : et ipse homo, qui eam adipisci nititur, in se contrahatur
toturue, Epist. exord. di Epist. gr. e De benefic. l. I. C. I. I in Epist. a'. et 46. celebrat elegantiam scriptorum, quorum nihil ad nos peruenit. Diqitirso by Coos e
676쪽
totus. Quae sane in pristina dignitate sua ac summo rerum fastigio scribere erubuisset. Neque putamus illas epistolas, ut scriptae sunt, vere et alitque missas esse. Placuit auctori potius illa ratio scribendi libera: ut prolubitu incipete ac desinere, inserere et Variare potiet neque ad certam materiam aut Ordinem adstringeretur. Locos ergo sere communes exhibent, dictaque sententiosa, quae inter ambulandum, exercendumque, in horto, in domo, in lecto, meditatus fuerat, Obiter et carptim d 1 ripta. Licet vero nihil aliud sint, quam sententiarum ad idem argumcntum redactarum farrago: totam philos phiam moralem Stoicam tamen exhibent: quam cum S neca iusto systemate, aut unius libri argumento compre
hendere non posset, in epistolas coniecit vagi argumenti materias. Quia sic illa omnia commodiuS Proponi arbitrabatur. Has epistolas olim per libros fuisse distin- .ctas, α A. GELLIo patet, qui librum vigesimum secundum moralium Senecae epistolarum citat. Unde simul etiam constat, non paucas huius philosophi epistolas ciniuria temporum periisse. Sane quae Gellius adducit, in editis non exstant. Et ipse sENEcA B epistolarum libros innuere videtur, ubi posteriores a prioribus distinguit: desideras his quoque epistolis, sicut pri ribus , adscribi aliquas voces mserorum. Illa vero distinctio, quae in Veneta et aliis operum antiquis editionibus obseruatur, procul omni dubio est a recentiori ma- mi. Quid de eius epistolis ad S. Apost. Paulum et huius vicissim ad Senecam statuendum sit, paulo superius indicauimus. Callide utrique ab aliena manu substitu
677쪽
tae huc usque aetatem ultra Au gu stini et Hieronymi tempora tulerunt. 3 De prouidentia, siue, quare bonis viris mala accidant, cum sit prouidentia, liber unus, itidem scriptus ad Lucilium, procuratorem Siciliae, post Caligulae tempora. i Ad Nouatum fratrem libri III. de ira noscenda et stigienda, inter
philosophiae primos scripti, Caligula vivente. s) Ad
Neronem Caesarem de clementia libri duo, sub initio principatus h) cum annuis decimum nonum ingressus esset. 6) De vita beata ad Gallionem fratrem liber nus, ad defensionem si iam in senectute scriptus contra calumniatores , qui opes ipsi ac splendidius vitae genus obiectabant: beatam videlicet in virtute vitam esse, eamque non spernere eXterna, si accedant. Detranquillitate animi liber ad Annaeum Serenum, praefectum vigilum, scriptus initio reditus sui ab exilio, cum in aulam venisset ac Neroni praeficeretur. Ita enim ipse: t) circumfudit me ex longo frugalitatis situ τeniem tem multo splendore luxuria, et undique circumsonuit tquibus vitam aulicam tangit, ignotam sibi antea et i uisam. Sub idem tempus, ad eundem Serenum scri
ptus est 8 de constantia sapientis liber, siue quod iu
iupientem non cadat iniuria. 9) De breuitate vitae ad Paullinum liber unus, quo hypothesis pertractatur vitam non esse breuem, sed a nobis fieri, vel non vle do, vel male, aut vane utendo. Paullinus an fuerit 6xoris Paullinae fiater, ut Lipsius arbitratur, an parer,
ib Nam cap. 4. Ego, inquit, mirmillonem sub C. Caesare audi
ni, de raritate munerum querentem. Pl. confer. MVRE Tus ol. 2. ocat. 3. quam Romae dixit, cum Senecae librum de prouidentia interpretaturus esset.
. ko Vid. l. r. c. y. II Illius libii cap. I.
678쪽
vt Muretus habet, certe non constat. Nam quae ex illius libri capite undevicesimo de corporis Vigore proferunt, ad utrumque pari modo referri possunt. Io)Liber de consolatione ad Polybium exilii anno tertio scriptus. m) Polybius autem inter Claudii praepotentes libertos erat, Caesari a studiis, et bene literis Graecis Latinisque eruditus, qui fratris mPrte admodum Migebatur. II) De conseiatione ad Marciam, A. Cremutii Cordi, viri a studiis scriptisque incluti, filiam, gratiosam et diuitem matronam , tertio iam a no filii, cum iam maritus, pater et sacerdos erit, obitum lugentem. Ia) De consolatione ad Heluiam maia trem liber, scriptus cum instinctu Messalinae, impurissimae seminae, ab Claudio Imperatore in Corsicam insulam relegatus esset. Significat, semet ipsum hunc c sum fortiter serre i nec esse, quod matrem adeo tristitia assicere posset. Ipsius consolationis duo capita facit: neque meo nomine dolere, neque tuo debesi non meo, nam nihil mihi mali est, quod vulgus putat, loci mutatio, paupertaS, ignominia, contemtUS. Non tuo nomine dolere debes , quod in me praesidium aliquod amiseris: ambitiosa enim non es, nec potentiam stiorum unquam ostentasti. Vel si desiderium meum ferre non possis : tu supra sexum sortis semper fuisti, ac multa pertulisti mala. Denique ipsi studia suadet. sapientiae et solatium ex statribus suis, eluique sorore. Ipsi libro nouem epigrammata Praefiguntur, quae in schedis PLthoeanis Senecae adscripta fuere. Sed illa de Seneca potius ab diuersis exarata fuisse videntur. I3 Natu-O o O o a ratium m Nam . meminit Britanniae apertae , quod circa id tempus
679쪽
.alium quaestionum ad Lucilium, procuratorem Sici liae, libri VII. qui magnam partem circa meteora vese santur. I4J claudii Caesaris αποκολοκυνrωσις, siue tu
dus de morte Claudii Caesaris. Exhibet prosam or tionem satiricam, passim versibus carminibusque velut quihusdam gemmulis distinctam: quam satiram Menippeam vocant. Auctoris, tituli, et ipsius temporis, quo lepidissima illa satira sit scripta, fidem etiam DIO CAssi us n) fecit: ubi οὀπῶ-- ostendit Claudio esse pastam per esum boleti, siue γωλωιύντου, in quo cibi genere venenum acceperat. Vnde Nero, teste svETos Icio) boletos Deorum cibum Graeco prouerhio laudare consueuit. Is De otio aut secessu sapientis libri pars, male ab aliis annexa libro de vita beata, quacum nihil
6. XXII. Quod plures hodie superent Senecae Iibri, mala
Christianorum persuasio in caussa est, qui hunc script rem singulari quodam studio sibi vindicarunt, ac pro
orthodoxo amplexi sunt: partim ob praeceptorum sanctitatem; partim illius libelli, utut spurii, commenda- 'tione, qui aliquot epistolas continet ultro citroque i ter S. Paulum Apostolum atque Senecam missas Neoparum illi accessit fauoris ex S. Hieronymi testimonio, qui Senecam in catalogo sanctorum recensuit. Inde facium est, Vt, rei eius ethnicorum libris et omni poliatiori studio, Senecae stripta avide arriperent, ac P. Blice iuuentuti praelegerent. Imo iam tum FABII QUI TILiui I temporibus, solus fere in manibus adole
680쪽
scentium fuit. Attamen quaedam eius scripta iniuria temporum periere. I Multa eius eoemata et ve ius, quos certum est plurimos scripsisse. Nam et ipse in exilio poemata fecisse ostendit, et TAcITus q) ipsi iam seniori et in aula obiectiam filisse, eloquentiae lau- dem uni sibi asciscere, et carmina crebrius factitare, postquam Neroni amor eorum venisset. a) Orationes, siue causiarum actiones, quarum alias in ipso sena tu egist, alias Neroni scripsit, in senatu recitandas. Et
procul omni dubio 3 edicta ad populum et
grauiores epistolas conscripsit. ς) Liber de terrae in tu, quem iuuenis scripsit, ut ipse testatur: r quamuis etiam naturalibus quaestionibus eandem materiam retractauerit. 6) De matrimonio tractatuS, quem
Moralium. libri, quom m LAc TANTIUS F) et ipse Philosophus noster a) meminit. II Exhortati num libri, saepius L Ac TANCIO a citati. Eodem teste b) suas exhortationes Seneca mirabili sententia te
minauit : magnum, nescio quid, maiusque quam cogit σι potes, numen est, cui vivendo operam damus, huic
nos approbemus. Nihil prodest, inclusam esse conficie tiam I paternus Deo. Iaὶ De India, cuius libri pL O o oo 3 NIVS