장음표시 사용
701쪽
ten ent3mth stilli , fuscultrare, cultello concidere. atr8hmidin ; reexinanire, iterum euacuaret θως re, et spongiare, spongia emundare i frictilis, fructus aut stixus; fasilis, fartus aut saginatus i excaldatus , loco calido exemtus, ahgitulinit albarnen, albitudo, color
albus , agnus Oringatus, excavatuS lare, in lare. fibula coniungere i spatula porcina, deliciae ; combu- sura, et combustio a comburere i conchula, edulium ex fabis. Qriae procul dubio ex lingua plebeia et peculi ria artis vocabula ab aeui illius coquis accepit. Nec ipsum opus alium nobis Vsum Promittit, quam ut pri- sta inde artis vocabula, alita non obuia, cognoscere possimus. Eoque sensu BORRIcΗIvs Apicianum hoc opus dicit esse non ineruditum, concisum atque curiosum, quo sine Verborum fucis presse argumentesmsuum prosequatur. Atqui etiam artis illa vocabula, ut a professoribus quaequae lais hauriuntur, non temere immutanda sunt: etiamsi omnium minime Latina ciuitate videantur esse donata. Audiamus hac de re ipsum TvLLI v Μ Stoicorum sutem non ignoras, quam fleobtile, vel spinosum potius disserendi genus I idque cum
Graecis, tum magis nobis, quibus etiam verba parienda sunt, imponendaque noua nouis rebus nomina. Quod quidem nemo mediocriter doctus mirabitur, cogitans iuo=nni arte, cuius vos vulgariS comminisque non si, mu tam nouitatem nominum esse, quum construantur earum rerum vocabula, quac in quaque arte versentur. Itaque
et dialectici, et physici verbis utuntur his, quae ipsi sciaentiae uota Dut. Geometrae vero, mrastici, grammatici, Rr tr a etiam f) Cogit. de variis Latinae linguae aetatibull pag. 23. e De finibui bonorum et malorum lib. I. cap. I. et Disiti sed by COOste
702쪽
etiam more quodam loquuntur suo. Item ipsae rhetorum artes , quae sunt toto forenses atque populares, verbis i men in dicendo quasi priuatis utuntur ac suis. Atque ut omittam has artes elcgantes et ingenuas, ne opifices quidem
tueri sua arescia posent, nisi vocabulis uteremur nobis incognitis, Utatis Hi. Vuin etiam agricultura, quae
abhorret ab omni politiore elegantia, tamen ea res, in quibus versiatur, nominibus notauit nouis: quo magis hoc
philosopho faciendum est. S. XXXVII.
Caelii Apicii de obsoniis et condimentis, siue de re eulinaria Libri T. Nicolao V. Pontifice Romano, in insula Megalona ab Enocho Asculano, cum Porphyrionis in Horatium scholiis, inuenti sunt. h Prodi
runt hinc Venetiis sine anni nota in Φ. apud Bernardinum Venetum, cum Suetonio de grammaticis et rhetoribus. Mediolani I 49o. q. per Blasium LanciIotum. Rursum Venetiis Iso3. q. apud Iohannem de Cereto de Tridino. Tandem Albanus Torinus in eundem semilacerum et squalore obsitum Μmalonensem Apicii codicem incidit, suamque inde ac Vltima Veneta editionem procurauit Basileae IS I. Φ. additiS excerptis ex Ioh. Damasceno de variis condituris, et Paulo Aegineta de facultatibus alimentorum, cum libris X. Bapti stae Platinae Cremonensis de tuenda Valetudine, natura rerum et popinae scientia. Recusa est: haec editio
Lugduni Is I. 8. apud Gryphium. Tiguri IS a. 4. G briel
h) Vid. ν Laeti NA in vita Nicolai V. LEA NDER ALB. BONO- Migus is in descriptione Italiae p. 167. PHIM BE EGO MAsin chronici continuatione ad annum Christi i sq. GLΑ non pius in onomastico p. IOI. IAc. si v I A c I v s obseruatis L Isi. c. s. B AB L Us Lex. aria ae dictas
703쪽
briel Humelbergius Torini editionem pro lubitu mutauit, multa ex ΜSS. et ingenio feliciter restituit sui que notis illustrauit. Nostra aetate prodierunt elegam tiora exempla Londini I S. 8. cum variis lectionibus et notis Martini Listeri, qui et Gabrielis Humelbergit animaduersiones addidit. Iterata edicio Amstelo mi Iro9. 8. curante Theodoro Ianinio ab Almelooueen, qui excerptas quoque ex Barthii aduersariis, et Reinesii lectionibRs variis, et Antonii van der Linden obseruationes aspersit, lectiones codicis antiquissimi Vaticani variaS, atque indicem locupletiorem longe subiunxitia
Restant diuersarum aetatum rei rusticae scriptores. De citone diximus in eo libro, qui de adolescentia Latinae linguae agit. i De Varrone in virili Latinae linguae aetate. k Dicendum iam de Columella et Palladio. L. IVNIVS MODERATVS co Lu MELLA Gaditanus fuit, ut ipse passim l) innuit. Patruum laudat suum M. Columellam, illustribus disciplinis eruditum, ac diligentissimum agricolam Baeticae prouinciae. m Senecae quoque meminit, n) eiusque vinearum; et saepius Cornelii Celsi aequalis sui. Μaiores videntur ser uilis conditionis fuisse. Columellas enim veteres dixerunt seruos maioreS domus : teste DONATO, O quhad LvcILII prouocat Versus :Seruus neque infidus Domino, neque tintilis cuiquam s
704쪽
Versus Partem et MARTIALIs IH citat. Vt columella idem quod columen familiae significare videatur. Sub Claudio imperatore floruit, ac saepius a maiore PLINIO in illis auctoribus nominatur: quorum scriptis su rit vis in magna historia naturali compilandae Passim etiam a PALLADIo laudatur. Is IDO Rus q) insignem; eum Vocat Oratorem, qui totum corpus rei rusticae complexus sit. CASs Io Do Rus r in agris, inquit, colendis, in apibus, in columbis, nec non et Aserius alendis inrer ceteros Columella et Emilianus au res probasiles
extiterimi. Sed Columella sexdecim libris per diuersas mariculturae species eloquens ac facundus il ibitur, at sertis Lotius, quam imperitis accommodus ἰ ut operis eius smdiose non solum communi fructu, sed etiam gratissmis epulis expleantur. VEGETIVS mulOmedicinae praefatione
etiam laudat Columellae faetivitatem bene dicendi: Licet.
inquit, proxima aetate et Pelagonis non defuerit, et Columellae abun uerit dicenai facultas : verum alius eorum cum rusticae rei praecepta conscriberet, curas animalium
leui admonitione perstrinxit . alius omism signis causesque morborum, e fi ad docti Imos scriberet, tam magnae rei fundamenta neglexit. Profecto non rustice de re rustiaca noster Columella scripsit, qui inter omnes eiusdem disciplinae scriptores excellit. Vnde M ORΗΟFIus: s mimon et ex Hispanis Columelia, etsi aetate posserior, pu-issimam et Romanam Latinitatem sectatur in rusticis Ivis, ut prae ipso Varro durus et rusticus videatur Z Annon multa ille vocabula adducit Latina, quibus populares hui
705쪽
Hes rusticas esseram Z Vuod manifestum est indicium, eoia xi rusticos Nisspanos non aliam, quam linguam Latinam Iocutos. De elega tia certe consentit ΒΟRRIcHIus, i ubi, Musis quum primus, inqUit, Columellam non m Di faciat, ut scriptollam aeui Claudii, collisi iam incipia ente puritate s rmonis Romani postea tamen, Me melius expens, eundem optimum et tres imum appellat script rem. Enimuero non aliud de Columella iudicium form re potest, qui iugenio eius sese familiarius anticuerit. μmnia imilio casta, pura, elegautia r quo nomine et a m eno Seionio ruter argenteae aetatis scriptores enumeratur
Scripsit elegantissime, nec minUS diserte , de agrieultura, tam Versi, quam Prosia oratione, de arbombus, et contra astrologos aliquot libros, de quibus ipse testatur: υ in alio opere constituerat agere de liastr tionum ceterorumque sacrificiorum, qUae pro frugibus' fiunt, more priscis usurpato. π) Haec duo posteriora, opera ad nos non peruenerunt. Extant Vero hodie Gius de re rustica libri XII. ad Publium Silvinum': qu rum decimus de cultu hortorum heroico carmine, eoque cultissimo, conditus est: ut Georgica Virgilii supplem
Siderei vatis referens praecepta Maronis.
Reliqui libri prosa oratione scripti sunt: Claudio primeipe id expetente, qui et cultum hortorum stilo soluto a Columella expositum fuisse maluisset. Licet ex ipQ Columella constet, opus illud XII. libris absolutum:
706쪽
eim illi de agricultura libros adscribit. Est quoque li-her singularis de arboribus : qui perperam in aliquibus editionibus tertium inter libros de re rustica locum occupauit; in aliis ad calcem reiectus est: seorsim etiam vulgatus a Roberto Stephano Parisiis Is 3. 8. Libros Columellae, Ut multa alia, Poggii solertiae debemus, in lucem protractos : qui cum aliis rei rusticae scriptoribus deinde saepius sunt editi. Separatim Columella prodiit Regii I 82. fol. excudente Barthol. Bottono, Due Bruschio. et Lugduni IS48. 8. apud Sebast. Gryphium.
PALLADIvsa RUTILIUS TAURUS AEMILI sus, b) vir illustris et Graece doctus, Patria, ut vide tur, Romanus i quamuis suorum in Sardinia et Neapolitano territorio fundorum meminerit. RAPII. voL A TERRA Nus: c) alter Palladius, qui de re rustica scria
Ut ad Pausi pum, Pasiphilum homo Romanus, pos
Plinium I nonnulli Neapolitanum putant, quod ibi se te datur fundum habuisse, ubi loquitur de mense Mariis. Videtur omnino temporibus Traiani scripsisse : quamuis nonnulli, et in his ipse IOH. ALB. FABRI cIus,d
t ii et eodem amo Catisnem et varisnem de re Gnio, Ruullum edidit. s eta quidem praenomine scriptor hic nodor est, quamuis alii siuit, utraque lingua, huius nominis auctores fere non nume tandi. Sunt qui eum Pasi fianum vocant: et eAsp. a A R T s i v . ad i. i. Theb. Pap. pag. 6so. Rutilium Pallachaniam in vetmembranis dici memorat.b Eo nomine citatur a cA SIODORO diu. levi. cap. 23. et ratis
707쪽
esse: quod Apuleii et Gargilii Martialis testimonio ut tur. Sed nondum constat, quos ille intelligat, cum plures Apuleii et Gargilii fuerint. e CELLA Ri v sim hinc dubitat, ad quam aetatem Palladius noster referendus sit.
Stilus, inquit, concinnus es, et elegans, ut nataui a tio deberi credas quanquam sub Hadriano vixisse contendit Lud. Viues. g Sunt vero in illo, quae aeuum ius
rius prodiderint, ut summitas, h) cougruus, r) recem ter, h) tribus vicibus, l) possibilitas, m) adunare, n)fossatum, o) posterare, p) aliquantos dies, q) et non nulla alia, quae sane inferiori potius, quam argenteo aetio, imputanda sunt. Haec Vero et similia in auctoribus huius aeui singularia si attentere Velimus, ut suos quia qui idiotismos habent, et Seneca, et Tacitus, et Plerioue alii, suis locis deturbandi filissent.
Quocunque se res habeat modo, scripsit dictione simplici, nec ineleganti, de re rustica libros XIV. quihus haud raro Columellam sequi, aliquando etiam e scribere visus est. Libro primo varia rei rusticae praecepta complectitur i secundo ad decimum tertium usque, singulis libris singulorum mensium Operas explicat s' ) Confer. . Axcutus V. CL historia critica Lati linguae c. I. P, 38.fὶ Proteg. cur. post. p. as. Lib. 3. operis doctissimi de tradendis disciplinis.' Lib. i. e. s. i) Lib. I. c. II. λὶ Lib. a. c. χέ. IJ Lib. I. c. 18.mὶ Lib. I. c. I . n Lib. 4. c. s. 23ὶ Lib. Io. c. 13. p Lib. o. c. ρ Lib. II. c.
708쪽
cat, quas a Ianuario Orditur. Ultimo libro, quem Pasiphilo, viro doctissimo, sicut illos superiores quoque inscripsit, versibus elegiacis insitionem Gocet: cum priores libri XIII. fuerint, ut ipse loquitur: Mesricti numeris, nec lovinis amne fluentes.
f. XLII. Rei rusticae scriptores, siue Μarci Porcii Catonis liber de agricultura ad filium; Μ. Terentii Varronis de re rustica libri III; Iunii Μoderati Columellae de re rustica libri XII. et liber de arboribus; Palladii Rutilii Tauri Aemiliani de re rustica libri XIV. simul
omnes prodierunt Venetiis IWa. sol. Regii I 8a. sol. per Bartholomaeum Bruschium, alita Bottonum. I 06. fol. per Dion. Bertochi. et I 498. fol. inscripta sunt op ra agricolationum Columellae, Catonis, Varronisque, nec non Ρalladii cum commentariis et exscriptionibus Philippi Beroaldi. Bononiae I 9 . sol. Rursum IS . sol. Venetiis Is I 4. 4. apud Aldum. IS28. 8. Horent. IIa I. q. apud Iunias, ex recognitione Nicol. Angeli Parisis Isa9. fol. apud Ascensium. Is33. fol. apua Ι hannem Paruum et Galeotum a Pram. Is 3. 8- apud Robertum Stephanum. Lugduni Is 9. 8. Heiaeue ae Is9s. 8. apud Hieronymum Commelinum, cum india iacibus a Friderico Sylburgio adornatis. Recentissime prodierunt Li ae I 73ς. . sum sebus Caspari Fritschii, scriptores rei rusticae veteres Latini, Cato, Varro, C Iumella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius demulo- medicina, et Gargilii Murtinis fragmentum, cum editionibus Prope omnibus ut Iim plaribus collatia Adiectae notae virorum claritimorum integrae tum ditae, tum ineditae, et Iolcon rei rusticae, curante Iol Matthia Geshero, Ho. et Mes P. R Gettiny
709쪽
l. Issicit linguae ad perfectionem evectae castitas semra sim Me sensu, suosque peculiares quaelibet aetas idiotimos halet.. 2. Ex plebe. 3. Adulatione. 4. Imperantium fastu. s. Luxu et essenata libidine. 6.
Graecismis. 7. Poeticis. 8. Archaonis. 9. Innovati ne et abrogatione veterum dictionum. Io. Vocabulis notiam Agnificationem Uingebant. II. Adiectiva in subsumtiua mutata. Ia. Aliam antiquis terminationem et inst xionem dabant. I 3. Nec voces eadem religione compone bant. I4. Sic vetera cumulabantur nouis nominibus su
flantiuis. I s. Adiectivis. 16. tauorum luxuriabant comparationis gradibus. II. Et quae praeter usum aliquando substantivis adiiciebant. I 8. Verbis. I Q. Particulis. m. Nec satis pristinum in digraibus seruabant ni torem. 2I. Sententiarum assectabant argutias. 22. Schemata. 23. Sublimitatem. 24. tauid de Latinitate sonestente flatuendum.
Quemadmodum nemo mortalium statim ab insantia ad robur virile, vel ab hoc ad decrepitam sene&1tem tarducitur : verum temporis tardiori progressu ad persectionem atque stabilem aetatem suam sensim sine sensu ascenditi ac rursum, deficientibus corporis vir bus , ad debilem tristemque senectutis statum, magis mamsaue prolabitur : Sic quoque Latina lingua ncque Ss s s a subia
710쪽
subito ad summum persectionis apicem Peruenerat; n que prorsus corrupta est, nisi Paullatim. Ecquis dixerit, tam sterile, iners atque eitaetum fuisse Latinitatis hoc aeuum decrescens, ut ingenia nulla protulerit, quae Marcum Tullium eiusque similes aemularentur Habuit profecto Italia, habuerunt et aliae quaedam Prouinciae, ultra Neruae Traiani aetatem, qui cum Uet ribus ingenio, doctrina et industria comparari aliquomodo possitnt. Illi adeoque studiosis Latinae linguae
subuenire debent, et quicquid ex superiori aetate in numentorum interitu desideratur, suis scriptis compensare. Quandoquidem nemo facile poterit negare, ex hoc Latinitatis aevo, quod argenteum Vocare consueuerunt, scriptorum elegantissimorum linguam proxime ad aurum, existimationem atque gloriam superiorum a cessisse. Sed caue aurum putes, cui pretium argenti statuunt; vel ad senectutem properantibus annis robur virile tribuas. Caussas corruptae Latinitatis, eloque tiae et dignitatis adultae inopinatum defectum vidimus. Optimos, ut sua ditique di 1ciplina et arte clarueruat, huius aeui scriptores perlustrauimGS- Restat, Vt paucis doceamus exemplis : quid seculum nouitatis in stilo, et quantum a pristina gloria eaque veterum castitate recesserit, qua insbiens omne et inauditum verbum sitae ciuitatis esse, nedum peregrinitatem quamcunque olim
Mihi quidem hoc seculo mulia ex idiotismis, et lilebeia temporum superiorum Latinitate, videntur in inguam transiisse eruditorum I quae ut probe distinctae