장음표시 사용
81쪽
fg CAP. II. DE PRINCI pvM IN REM responsionem etiam TFRΤvLLlANus i) haud immerito reprehendit: si damnas, cur non et inquiris P aut cur non
absoluis, si non inquiris P Sed et mutabilis Traiani fortuna fuit. Nec mirum res Prosperas deseruisse innocentum oppressorem, quem non potuit iusta facinorum poena non statim pede sequi. Antiochiam terrae motus pene totam concussiti homines periere multi, nec qui
quam sine damno filii; ipse Caesar, qui Antiochiae tum
agehat, vix incolumis euasit. Multae ciuitates et prout ciae, abiecto Romanorum iugo, desciuerunt. Primum Traianus in Arabiam, sed irrito conatu, expetitionem fi cit. Nec rebellantes Agarenos sub potestatem redigere potuit: cum equites istos aggredientes saepe reuerti, sil que castra repetere cogerentur. Et parum abfuit, quin ipse Caesar inter suos ad Urbem properans. Vtut ne mi nimo quidem ornamento distingueretur, ab hostibus e canitie ac oriS Venerandi maiestate cognitus, sagittis O rutus fuerit. Traiano in Arabia bellum gerente, Iudaei, qui Cyrenem incolebant, duce Andrea quaedam seditio nem concitarunt, atque cum GraeciS Romanos, quotquot inuenire potuerunt, ferro et igne persecuti sunt. Is rum exemplo et Iudaei in Cypro et Aegypto tumultu iunt adeo, ut saeuientium Iudaeorum manibus prope
quadraginta millia hominum misere perierint; multi serris dissecati, multi hestiis obiecti, multi aliis cruentae mortis generibus, quae grasiantibus suppeditabat furor,
exstincti fuerunt. Nec tanta caede contenti, horribile dictu, aliquando trucidatorum intestinis praecingi, sa guine inungi, cute velari, denique ipsis interfectorum carnibus vesci non detrectarunt. Sed mox insaniae et
82쪽
cladibus aliquot tumultuantes attriuit: neque tamen spiritus superbae gentis OmneS reprimere potuit. Rebus aduersus Agarenos non ex animi sententia gestis, cum iam corporis vires deficerent, in Italiam traiicere constiatuit, in Syria P. Aelium Adrianum cum legionibuS r . linquens. Posteaquam vero in Ciliciam venit, eius mei bra stupore et apoplexia fuerunt resoluta: ut quadam sui parte motum sensumque amitteret: tandem aqua i tercute repletus, apud Selinuntem Ciliciae urbem, quae Traianopolis dicta est, diem obiit supremum, aetatis anno sexagesimo quarto, cum imperasset annos undeviginti, sex menses et aliquot dies. Cadaueris exusti cineres transtulerunt Romam, et in foro Traiani, prope columnam eius humauerunt, imposita imagine, quam S. P. Qi R. quasi triumphantiS in urbem portauerant. h
Sacra ipsius perpetuo erit literatis memoria. Nam suo tempore, ut olim Augustus, maxima cum lubentia quodvis doctrinae genus et doctissimos quosque et Romanae elegantiae amantissimos Quit. Quanta comitate et munificentia viros literis ac varia eruditione claros e ceperit, ex non VnO illius seculi monumento discimus.
Ita Ivvs NA Lis: t Et spes et ratio stadio m in Caesare tantum, Solus enim tristes hac tempestate Camaenas Respexit, cum iam celebres notique poetae Balneolum Gabiis, Romae conducere furnos
83쪽
CAP. I. DE PRINCIPPM iN REM mentarent, nec faedum alii, nec turpe putarent
Vnde patet, inopia sua et poeseos neglectu coactos, Romae et in aliis Italiae oppidis multos se contulisse ad sordidas artes, ut victum sibi quaererent. Caesarem vero illis oportuno tempore subuenisse. Idem Obseruat P. II ivs. m) cum I naiani laudes diceret: quem honorem dicendi magistris P quam dignitatem sapientiae doctoribus non habes P mi fiub te spiritum, et sanguinem, et patriam rece perint studia, quae priorum temporum immanitas exilis puniebat. Cum literatorum ante misera conditio esset:
Tanti Maecenatis sui munificentia factum est, ut literulas hista manerent praemia; neque studiis indignum quisquam laborem ferret. Qiaamobrem supra laudatus poeta n) intermissum diu poeseos studium reuocare et omnibus ingenuis, vel propter eam principis liberalit tem commendare studet: ut honorem lauri suique poematis gloriam degustarent.
Hoc agite, o iuuenes, circumjicit et stimulas vos, Materiamquesbi Ducis indulgentia quaerit. 6. XVI. Vt Traianus princeps literarum amantissimus, et imperator optimuS euaderet, solicita iuuentutis cura et institutio fecit. Nam prνceptorem atque fidum moribus atque vitae praefectum, quem adlauc orbis literatus mi natur Plutarchum habuit, cuius etiamnum exstat aureus
liber de felici imperatoris institutione, ipsi Traiano inscriptus. IateriS Vero, quas prae se fert iste libellus, I incipi suo de modestia et moribus optimis gnatulatUrvetque
84쪽
xi TERARIAM MERITIS. Ieique alia maxime necessaria ad faustum imperium vitamque cum laude ducendam persuadet. Tramus ergo fuit re et usu non minus, quam diligenti et accurata in formatione doctus: o) ut omnino nihil in eo desider Tetur, neque esset, FO non optime versatus videretur. Multa scripsit, ex quibus tantum ad nostram aetatem peruenerunt epistolae circiter quinquaginta ad Plinium Bithyniae praefectum scriptae: quae inter huius epist las, toties totiesque vulgatas, decimo libro habentur. Stilum in illis deprehendimus facilem, breuem, grauem, et tanto imperatore dignum: ut cum ipsis Plinianis de gloria certare Videantur.
CAPUT III. De Poetis senescente Latina lingua illustrioribu S. g. L
astitatem linguae in primis poetae custodiunt. a. M serata hoc tempore poetarum conditio. 3. Attamen insano Λ- rore homines inepti ad poetarum sacra ruebant. 4. Maior inde contemtus. s. Maximus cordatiorum dolor. 6. Me minor egestas. 7. Laeta fuit tamen poetarum seges hoc sectio, quorum praecipui recensentur. 8. Phaedri exponitur mita. s. si eius aetatem inquiritur. IO. Faruabius et Pagensis cherus notantur. II. Phaedri commendantur fabulae. I a. tauM malevolorum expertae sunt linguas. I 3. Atiis ae
Q Neque audiendus est, cetero doctissimus MART Nus scia cxius, oratione, quae est tom. i. quatia de bibliothecis et libris p. gr.
ubi post eum Augustum exorta, inquit, VI a bibliotheca, collecta a Traiano, priλcipe quirim illiserato, ceterum impense liIerarum si lueratorum studioso.
85쪽
'se auctori probatae. I . Illarum demonstratur Uus i s. Stilus laudatur. I 6. Licet minus placuerit aliis. II. Optimo striptori false quaedam assinguntur. I 8. Editiones rectusentur seculi post C. N. decimi sexti. I9. Decimi septi
mi. ao. Decimi o ui. 2I. PDRSti vita describitur. 22. M res laudantur, atque Σ3. Ingenium. 24. Scripta recensem tur. as. Instituti ratio. 26. Stilus. 27. Auctoris υnde maxima obscuritas. 28. Commeutatores inuenit plurimos.
29. Editioves indicantur seculi pose C. A . decimi quinti. go. Decimi sexti. 3I. Decimi septimi. 32. Decimi octaui.
33. LvCANi vita exponitur. 34. Docta Lucani coniux Pol Argentaria laudatur. 3S. Pharsalia, sine decem tibri debello ciuili recensentur. 36. fluorum i e captus amore. 37. Scripta eius enumerantur alia. 38. Primus epici eam minis maiestatis ad Oclamatorias ineptias remistulit. 39. Ex antiquorum et recentiorum sententia, propter veritatem historicam nomen perdidit poetae. 4o. Statius et aequales maximi fecerunt. 4 I. Agitur δε Lucani dictione et meritis.
42. Indicantur editiones seculi decimi quisti. 43. Decimi sexti. 44. Decimi septimi. ΦD Recentissimae. 46. sFNKcAquis tragicus fuerit. 47. An Seneca philosephus. 48. Cra-goodiae commendantur. 49. Rc Mentur. SO. Enumerantur
editiones primae. s I. Secub decimi sexti. sa. Decimi septiami. s3. Aetatis nostrae. S- νε PNu vita describitur. aetas e manatur, facta et aliorum Petroniorum mentione. s6. SatFrae Menippeae praestantio et scopus. SI. Trapuri isum fragmentum additur. S8. Aodotianin exemplum. s9. Nostri qui ex veteribus mentionem fecerint. εα oris accusatur obstocui. 6 I. Myrae excusatur licentia. 62. Dictionis mira elegantia. 63. Licet nonnunquam vo-ιabula miscuerit, hominibus tantum exoletis usurpata. Fragmenta hodie solum extant, a veteribus excerpta. 6s. Exem Disiti od by Cooste
86쪽
36s. Exempla prima. 66. Secuti decimi sexti. 6 . Decimi
septimi. 68. aetatis nostrae. 69. Describitur vaLs il FLAccivita. m. Vt distinguatur ab aliis, qui idem cum isto nomen habuere. II. Valerii Flacci poete recensentur scripta. 72. merita, quae. 73. aducrsus Maligerum defenduntur. 7 Editiones primae. 7S. Seculi decimi sexti. m. Decimi septimi. 77. RecentissImae. 78. siLH ITALier describitur vita. 79. Martialis de triplici consulatu illustratur. 8o. Silii scripta. 8 I. Merita. 82. Stilus. 83. Editiones recensentur primae. M. Seculi decimi sexti. 8s. Decimi septimi. 86. Recemissenae. 87. PAPiNu 3TATII vita describitur. eum Statiis aliis non confundeudus es. 89. Ebus scripta. m. Merita. 9 I. Stilus. 92. Eaitiones recensentur primae.
93. Seculi decimi sexti. 94. Decimi septimi. 9s. Decimi
octaui. 96. MARI Aras ista describitur. 97. Martiales alii, quibuscum non confundendus. 98. Scripta. 99. Ingenium. Icio. In fingendis epigrammatibus artificio. IOI. Prem lantia, qua plurimos ostendit. ΙΟΣ. An bonis moribus noceat. I 3. Elcgantia. Io4. Editiones recensentur primae.1OD Sectili decimi sexti. I . Decim septimi. I . Recentisimae. Io8. De TERENTIANO M vRo, eiusque scriptis agiatur. I 9. Iv UENALIS vita describitur. IIo. Sa me. III. Merita. II 2. Editiones recensentur. II 3. 1PLPiTIAE metriae
merita et scripta laudantur. II 4. Suis pora natibus quoque
6. I. Omnium disciplinarum diuina poesis prima fuit, quae
rudibus licet initiis se mortalibus commendauiti ut rhythmis sita quique populi memoratu digna comprehenderent; scriptis tandem consignarenti atque ipsas temporis successu emendarent ac Perpolirent linguasi emendatas X atque
87쪽
atque Perpolitas aduersus varia barbarorum molimina diutius et religione maiori tuerentur atque seruarent. Latinae linguae puerili aetate vidimus, quid saliaribus aetas tenerrima fuerit ausa cantilenis ci hymnis: quid annis progredientibus et flore iuuenili Pacuuius, Liuius, Ennius, reliqui poetae praestiterint; quid tandem comicus uterque elegantissimus Plautus atque Terentius cum Lucretio ad nitorem et veram linguae gloriam attulerint. Vidimus quid ipso robore virili et summa Romani se monis dignitate ad Omnium seculorum admirationem Virgilii, Horatii, Ouidii, suis quique carminum generibus principes ediderint. Cum tandem vigor Latinae Iinguae sua mole coeperit esse grauis: Vt omnium prope disciplinarum doctior magistra, orbis regina, virgo adulta castitate, reliquis virtutibus maxime commendata senescere videretur: poetae rursum inprimis linguae suae nitorem Verumque genium, aduertus imminentem seneth tiis calamitatem, curae cordique habuerunt: licet iam tum latis fuerint experti, quoa Vulgo bonae mentis soror paupertas: optimi qui poetae laudentur et exornantur verbis, sed ipsius vitae subsidiis destituti, ut plurimum inopes atque miseri relinquantur: ut sui se poli tot seculorum fata maneat parentis conditio. Nam, ut scite
Belia gerunt urbes septem de patria Homeri r Nulla domus vivo, patrali nulla fuit. q. II. Misera his temporibus Romae poetarum conditio fuit: ut nisi quis opibus abundaret, quae ad vitae sustentati nem quam maxime necessaria neqUidem inuenire potuerit: cum sordidi homines sibi persuaderent, poetas sola gloria et fama contentos esse debere. Eaque fata Statius
88쪽
noster expertus est: quae ivvENALis a ) describit, significans diuitem quemque poetam sua fama quidem contentum in voluptate et Otio delitescere posse. Tenui vera ac Pauperi Gloria, inquit, quantalibet quid eritis gloria fantum es PCurritur ad vocem iucundam, et carmen amicae
Thebaidos, laetam facit cum Marius urbem, Promisitque diem, tanta dulcedine captos cit ille ani=nos, tantaque libidine vulgi
Auditur: sed cum fregit subsestia versu,
urit, intactam Paridi nisi vendat Agauen. Vnde patet, nostrum quam marime carminibus suis placuisse; et frequentem ad recitationes eius, indicta die, populi filisse concursum; diuina poesi Romanorum quemque tum quidem fuisse laetatum, sed poetae nil nisi famam fuisse super: qui cum pauper esset, post Omnem populi fauorem et applausus, nihil ex eo commodi perceperit praeter gloriam inanemi neque habuerit quod ederet, nisi fabulam nondum vulgatam cuidam praeter merita honorato vendidisset: vi victiis caussa illud ipsum, propter quod in coelum laudibus euehatur, aliis pretio cogeretur tradere turpiter. Et vere auctor dialogi de caussis corruptae eloquentiae: b ) carmina et versus, inquit, ve-que dignitatem visam auctoribus scis conciliant, neque vinlitates alunt voluptatem autem breuem, laudem inanem et
infructuosam consequuntur. Hinc MART DLis c) Valerium Flaccum, poetam eximium sed patiperem hortatur, ut desinat poetari, quod reliquum sit nullum Musis praemium IK a Pi
89쪽
Pierios, inquit, disser cantusque chorosque sororum Stes dabit ex istis nulla puella tibi
Fraeter aquas Helicon, et serta, krasque Dearum Nil habet, et magnum semper inane sophos. Nihilominus, vel ex sola disciplinae incomparabili voluptate, omnes, etiam inepti ac leuioris notae homines, coeco quasi impetu, ad poetarum sacra penetrare studebant, et optimis quibusque praeripere Iaureolam. 11 I.
Iam inde ab Octaviani Caesaris Augusti temporibus desiderium poetandi plerisque Romanorum familiaris morbus fuit. d) Quid enim nomines, a militari studio ad otium cati principis astu traducti, potius facerent, quam ut otium ignobile suum pangendis carminibus
transigerent φ Morbus iste, NeroniS tempore, chim artes fere omnes faciem deteriorem induere viderentur, nouas accepit vires atque mirum in modum auctus est. Exem-l lum illius bellu e lauream poeticam palam assectantis e euissimum quemciue impellebat, ut poeta videri vellet. Sic facti sunt multi poetae insana ενθουσιασμῆ opinione, gloriolae fumo, victus egestate, lucri sipe: quae insignis illorum impudentia fuit. Neque aliud poeticae facultatis poterant Proserre argumentum, nisi commentitium illud ac vanum, quod repentino quodam Apollinis et Musarum amatu euaserint poetae. g) Id genus homi-
Nec fonte latra probri Calallino e Nec in liripiti somniisse rimasso Memni, ut repente sic Ioeta Prodirem.
90쪽
num, qui aliis imponunt, suaque leuitate artis incoinparabilem gloriam comma lare non Uerentur. Vivunt carmine insani poetae, Si nugas adimas, fame peribunt His mendacia sunt opes et aurum. Hirium quaeque volunt, putantque palmam Mentiri bene Moriosiorem.
Nouimus vel ex tractationis huius capite secundo, principum plerosque artis poeticae studium affectasse: quorum institutum secuti, quibuscunque sinciput male 1anum, carmina scripserunt docti simul atque indoin:. Sed hinc lema malorum. Quod rarum, carum. Ex nimia rerum copia Ut plurimum contemtus venit. Versus ipsi principes fundere adamarunt: minime vero, quid artis diuinae sacraria velint, intelligere vel sibi satis persuadere potuerunt. Leuia ergo haec madia esse opinantes, quod sine discrimine carmina conarentur tingere omnes : vel nullis, Vel Paucis, et minime gentium m rentibus, munera dabant: ut optimae artis amantissimi, vel studia sua relinquere, vel cum paupertate luctari cogerentur. O temporal O luxus seculi inanisl quo lib resia studia exularunt vel modis fuerunt tractata indignis, usque adeo ut doctissimi quique praecones fieri, suaque manu victum sibi quovis modo parare, non turpe put rent. Donec tandem Caesar Traianus, Optimus imper tor, et liberalium artium amantissimus, tempore OportUno, tristes respexerit camaenas : ut nemo studiis indignum serre laborem cogeretur posthac,
-- Nectit quicunque canoris Eloquium vocale modis, laurtimque momordit. B