장음표시 사용
171쪽
ex eorum ciborum genere, qui&fata distutiant,& minimc sitim inferant. Sutqui,parum id experti, existiment maiorem qua cepas sitim excitare sed plane
errors: cum non modo non maiorem
caepae, Ied nec olpo sitim faciat. Ide omnium pigne. eduliorum maxime fatum discutit. Itaq; ipse certe agrestium theriacen id appello. Abstinendu tia, ut paulo ante dictum est, ab assiduo horti triuusu,& potissimum cum iis, qui ipsis escitur, natura fuerit biliosos. Solis. n. qui vel succuna pituitosum,vel crudu & crassum ac lentum aceruarint, cibi eiusmodi sunt accommodati. SECvNDvM, Ruta: Eius duo sunt genera. Unum satiuum atq; hortense . Alterum montanum sylvestroq;. Ruta montana sylvestrisq; in eis damnatu r, , ex quarto sit ordine excalfacientium &siccitantium. Saliua vero cum ex tertio fit,in cibos magis admittitur. Est aut nosolu gustu acri, sed & amaro. Ex quo sane ex digerere atq; incidere crassos lentosq; humores pol. Ob eam vim & per .vrinas euacuat. Quin & tenuium est partium, flatusque extinguit. Quare ad inflationes coli,uteri, & recti intestini co- petit,ac Veneris appetitum cohibet. Discutit atq; exiccat strenue ' est. n. eorum ex numero medicamentorum, quS Valenter desiccat. Traditur et-cruda,sa -
172쪽
M; condita ac come ita, visius aciem mi rum In modum exacuat: ob id antiqui sculptores & pi ctores hoc cibo assidue utebantur. Nonnulli &succum eitiscusucco sceniculi & melle commiscentes,
medicamelum ad oculorum acie acuendam conficiunt. verum cum acrimoniaqugdam oculis infesta succo eius insit, venti lata applicari debet,ut vapor eius tm,.& non substantia oculos pertingat. Qvqcunq; aut ruta & pcx se pro thetalium medicamentorum antidoto valet, sol ijs 'tritis,& ex vino sumptis . Contra aconitum maxime & ixiam. Item suasos, siue in potu detur,siue in cibo. Valet & cpntra scorpionum ictus, & arai
corum, apum, arabinnum, Fesperamna aculeos & cantharichariac salamandras
canisve rabiosi morsus. Acetabuli aren-.sura succus siue semen e vino bibitur,& folia trita vel commanducata imp nuntur cum melle & sile, vel cum ac
to & pice decocta: Su cco vero persictos, aut eam habentes, negant feriri ab hisnialeficijs: Serpentesque si utatur ruta, nidorem fugere. Folia per se praesumpta, aut cum nuce iugladae,aridisq; ficu bus,
inefficaces venenorum vi es reddunt. contra serpentes sm1li modo se mere conuenit.Aristoteles lib. 0.c. f. de historia animalium tradit,inuitelam dimicaturam cum serpente, rutam comedere,
173쪽
Odbr.ii. eius insessus est serpetibus. Ru- ea quom cum ficu bus & amygdalis durucibus manesumpta,a veneno preservat. In sanctuarijs Mithridatis maximi regis de victi, Cn. Pompeius inuenit in peculiari commentario ipsius manu compositionem antidoti , e duabus nucibus siccis, item ficis totidem ,&rutae folijs viginti simul tritis, addito salis grano: est qui hoc ieiunus sumat nullum venenum nociturnum illo die. Au tor est Plinius lib. 23 .natu.histo. c. 8. eade GaIen quoq; lib. a. de antidoditis c. 3. & lib. a. de aliment. acu I.c.r 8.& in libro de ci bis boni & mali succi c. r .cofirmat: De ruta plura leges apud Dioscoride lib. 3, c. 3.Plinium lib. zo .c.I 3.Galenu ib. Mo 9. de simpl. medicamen .sa culti Constantinii Caesiare li. ra. e. Σs. de Agrieul.& Simeonem Settii in Syntaginato: P m. Τ Exo v Μ,Pyra:ΗFnamq, Venetam,&precipue langorum malignitatem
pellunt abiguntq;. Quod quide depyxis sylvestribus cuprimis intelligendum
WDeei .n.Dioscorides lib. I. e. a 3 a talcriptum relinquit: Aiunt Fungos i sylaestria pyra csi eis coquantur, innoxioxscri. Et lib. 6.c. 23.Fructus aut folia prrastri cu sungis decocta, strangulantem illam: vim auferunt, esivataq; eisde a
rediatur Quod Paulus Aegineta lib. r. c. I I. in eum scribens modum innuere
174쪽
etia voluit: Pyra sylvestria,aut solia s mul incocta,vim strangulandi: q fungis
inest , tollunt, eademq; in cibo conserunt. Hanc pyrorum contra fungos efficaciam, Plinius lib. 23. c. 7.psideri &pugnanti succo attribuit. Intelligi prael xea pol S de pyris aromaticis, qui iane cum spiritus fragrantia sua corroboret, veneni etiam noxam pelluui. ART V M, raphanus. Eius Greci duo faciunt genera, satiui & sylvestris. Satiuus hodie peculiariter raphanus mi nor dicitur, Germanice Radiri. Gallicevne Meue - Deseri. Hispanice Rotuano. Sylvestris, Plinio lib. 1 9.c.s .ieite,Lati nis Armoracia appellatur, Germanicesueeradjs. J Satiuus excalfacit ordine tertio desiccat secudo: Sylvestris aut in utroq; emcacior est. Quin & sumen i sum planta efficacius et .Satiuus contra viperarum ictus auxiliatur. His qui fungis strangulantur,tam cibo,il potu salutaris est. Si quis ieiunus ipsos accipiat,
securus erit,ut ne a medicamentis isd tur . Succus ipsorum ex aqua acceptus,
boletis & venenis resistit. Si vero raphani succo quis manus suas probe illinat, ac confricet, intrepide & citra periculum reptilia ac serpentes apprehendet.
Scorpijs impositi raphani , euestigo ipsos interficiunt, & succiis in hoc expertus magis ac sortior est Si quis praesum
175쪽
pto raphano a scorpio percutiatur non selum non morietur. sed et celere sanitate adipiscetur . Raphanus aut ob eam
etia causam contra venena valere dr, o Tomitiones moueat, quibus stomachusa noxijs humoribus expurgetur. SCmen quoq; venenis & venenatis vermibus aduersatur. Contra cerastis morsuSU tum ex vino auxilio est.
Raphanus ipse cum manifesta calfactione attenuandi atq; incidendi facutitatem habet. Nam qualitas acris in ipso superat: quibus rebus pituita scindit&absumit. Sanguinem acrem atque pungentem efficit, eoq; biliosis nocet. Stomacho adverset, ructus ciet, humorem crassum ac lentum, &, si virtus concoctrix debilis fuerit,crudum et generat. Vomitum cieri per raphanum sumptum ante reliquii cibum, dicit Dioscorides
A rcliquo aut cibo sumptum,ἀναδεσιν, hoc disti ibutione ciborii in corpus iuuare perhibet, his verbis. Summo tri cibo sumi debet, quo magis eius distributionem adiuuet: cum aut presium λε, cibum suspedit quare vomituris commodis me datur ante cibum, Verum Galenust b. 2. de aliment .facult.c. o. se mirari
ait,tum Medicos,tu Idiotas, qui raphanos crudos a coena ἱ ἐνεκεν , id
176쪽
eit,bonae cococtionis gratia edunt. Ipsi quidem,inquit,hanc rem experientia setis sibi exploratam esse assirmant,qui in ipsos sunt imitati,orales fuerunt. Sumpti. n.post cibis, coctionem non iuuant, sed impediunt potius. Subinde. n.eructant,ventriculum probe claudi non sit nunt,caput vaporibus replent, eiq; grauitate inducunt. Minus in ossiciunt, qui exieta copia a cqna cuiale & acito inge
πίβολον. t.bonam ingeni, habitudinem ac induitriam homini, mentemque quae recte ac perspicue percipiat,atq; in tela ligat,essicere tradui Dioscoridi siensium
et a aciem excitant. Lienem extent ariiccinori & lumborum doloribus pri sunt. di onnulli quoq; cum Oxi inclite vomendi gratia proprinat,multamq; educunt pituitam , & a febre quotidiana sepe & quartana liberatur.Folia,si pardiua copia sumantur,coctionem adiuuat,st ad appetentiam, quae c0llapsa fuerit, excitanda accomodata sunt.Plura de raphano Diostorides atque Galenus lo- eis paulo ante citatis, Plinius libr. ro. cap. . Constantinus lib. I 2. de agricul eap. .& Simeon in Syntag. IN TYM, Theriace. Hsc.n.tota substantia sua tam brutis,il ratione Pr
ditis animalibus cotra omne veneni '
no auxilio est,nenainemq; pollicitorru
177쪽
yrari sinit. Siquidem nullum vnqnama feris, quq hominem solent interimere, commorium hac statim epota antidoto perijsse,memoria est proditum. Nullus eadem presumpta,haud mult5 post morsu impetitus,belluae veneno,ceu illa superante interiit. In pestifera et luce,
tum hoc antidotu malo correptis pro desse adeo hactenus visum est, ut nutilum aliud presidium lato malo resiste re fuerit idoneum.Namq; pesti, tanῆ &ipsa existat quaedam bellua, haud paucos interimit, verum ciuitates quoq; totas depascens,male conscit. Quippe praua qusdam aeris ad corruptione prompta mutatio effcitur,& homines cum respirationis necessitate periculum euitare ncqueant, ipsum aerem veluti ven num quoddam ad se per os attrahunt. Iheriacem aut in eiusmodi aeris statu praesumentes,neutiil a malo corripiuntur. Quin & correptis iam eadem medetur,aeris inspirati malitiam inalteram, mutansq;, Vt quae corPoris temperat ram infici magis prohibeat. Breuiter,totum corpus ita ab iniurijs securum facie ut nec a deleterio quopiam possit insci. Cosmilis sere virtutis est & aliud quoddam antidotum quod ab eius, cui in frequenti usu suit nole, Mithridatium appellatur. In qualitate. n. atq; emcacia
theriacae proximum est, parum q; diffe-
178쪽
rut,nisi forte,st theraice paulo calidior& contra serpentuni venena potentior, est. Proditur magnum illu bellatorem Mitridate hoe antidotu presumentem, ob firmam corporis constitutionem ex illo prNarata, non potuisse veneno porto interire. Cum n. bellu aduersus Romanos geres, a Pompeo victus, in extremis medicamenti veneno simus mori cra geretur, medicamento epoto,eoq; c
pioso,ipse quidem non interijt: fille aut
inb eximium erga partem amore , ta eo morte vole ex oppetere, eiusde medicamenti potu subito cociderunt. Dei de cum morte ille obire statim non porus, veneno po antidotum presiumptum inessicaci vocato quodam ipsius amico te Bistoco inluxit ipsum ut iugularet. Atq; sic medicamenti opus ferro absoluens,inori ipsiuna violenter coegit. Η- fere Galenus in libro. de Theriaca ad Pisonec. 2.& 8.&.2 8. Lege plura apud eunde in lib.de usu Theriace ad Paphilianu P totu,& lib. i. de antido. c.I'.&
quas nonulli et regias appellat. Haemulto sine in usi sunt.Cum ruta & ficis pretiumptae,& a immo cibor thetalibus venenis aduer tum nec minus si a veneiani haustu comedantur. Largius cstatae latos lumbricos pellunt. Cum caepa Ue-
179쪽
ro, sale & melle, canis hominisq; mo sui conserunt. Et hoc de aridis eumprimis intelligendum est. Alimentum po ro,quod corpori prebent, exiguum est. Aride viridibus ac humidis peiores habent : unguinosiores.n.magisque pingues sunt, itaq; facile et in bilem transeunt:& quo diutius reconditae fuerint, magis tales essetutud. Quamobrem oleum et ex inueteratis exprimere liceat L Tunc sane conctu dissiciles,& stomacho,praesertim bilioso inutiles sunt, atq; bilem
augelu,saucium & capitis dolorcm adferunt, tussientibus inimicae, oculos igitur, vertiginem. faciunt, idq; cum a cibo sumtintur, linguae zetpecilli Irinducunt,&in cre infamationes & ulcera pariunt. Stomacho meliores fiunt si cum caricis
edantur. Ad vomissiones ieiunis in cibo utiles. Ceterum que virides adhuc sunt atq; humide , neq; adstrin3entis qua litatis, neq; oleosae conspicuo participes, sed magis quodamodo qualitatis experae haec stomacho minus nocent: dulciores. . sunt, faciliuq; concoquuntur, &multo magis,qn & ipse cum caricis man. miritur. Humidae praeterea aptae add lectione sunt, sicce vero minus: Pleriq; aut ventris subducendi gratia cu caro clipsas presumunt: in quem virides sunt accomodatiorcs, ut quq adstringentis qualis minus sint participes. Quin cca
180쪽
in aqua suerit macerate,facultas viridiabus est adsimilis. Ad hqc viridium nuclei depellati, atq; torrefacti aliquatulum, si a reliquo cibo commanducetur, ciboru in corpus distributione adiuuat. Et sic patet in uniuersunt, corporib.sanis nuces virides magis si siccas conu nire. Plura Dioscorides lib. I .c. I V. Plinius lib. 13. cis . Gal.lib. 2.de alimen. cul.c. 28. & Simeon Sethi in Syntag.
g De inre. cap. XIIII. Volta Ditis aer,
Infectus neq; sit nec olens sos
tore cloacae. Hic agitur de prima re non naturali
nepe de Aere. cuius, ut Galen.lib. 9. cap. I . metho. meden. & in arte medicinali cap. 8s . testatur, nulla est euita liratio. Nam in acre nos ambiente semper versari,comedereq; ac bibere, & vigilare,& dormire est necessariti, & sine eo nec tolli morbus, nec teneri sanitas potest. Hic igitur causet sine qua no obtinet rationem . Quapropter sedulo hoc agen- du,ut in ambiete,quoad fieri pol, quam optimo habitemus. Quod ut recte cosequamur, quatuor eius natas hisce versibus expressas diligenter confideremus