장음표시 사용
181쪽
oportet. Quarum prima quide est,ut nilucidus,clarus, minimeq; crassus,aut nQbulosius. Crassiss.n.& obscurus humoreSconfundit, turbidusq; ad cor descendit: quo fit, ut spiritus et turbidi ac crassit, tum corpus pigrum ac languidum re dentes, tum aium quoq; contristantes, ex eo producuntur. Nihil aut magis vividum ac iucundum,minusve circa volun--tarios motus pigrum reddit hominem, ῆ si in lucido ac claro versatur aere,aut mane su rgat.Secunda,ut sit mundus,hoc
esti exquisite sincerus ac purus, nullisq; vaporibus inquinatus. impurus nainq; iuxta qualitate & naturam illius, quod ipsi adnustetur cordis teperaturam variat atq; immutat,queadmodu idipini Hali Roboam comen i s. in lib. 3. Artis Medicinalis Galeni ostendita Tertia, nest infectus, cuiusnodi csse solet in locis
cadauerum non crematorum multitudine resertis, sicut in praeliis contingit. Nahunc pectis fere subsequium Inspiratus enim in corpore spiritus inficit. Qua ta, ne laetorem habeat eloacae: Sub qua
sane comprehenduntur & particulares aeris insectiones ocs, quibus humana natura offenditur' nempe latrinarum, coeni, sterquiliniorum, fouearum, culina locorum in quae cadauera & ossa mortuorum coportantur, & stagnorum seu
paludum idque multo quidem magis, si
182쪽
Iinum insuper aut canabis in eis putrescit. Qia n.aeri, moi sordibus inquinatus in corpora ingreditur, spiritus insi- eit,ac maximam cerebro noxam suggerit, viarum spiritus obstructionione facultatis animalis transitum prohibens,& halitu sito caput grauans. Huiusmodi ergo aer Oibus ex aequo qtatib. omniq; teperatur et noxius est: sicut e diuerso qui purus Oinu est, nulli non glati est utiliis.
Hinc non temere Auic. 2 i. doc. 2.siim. I .c. 2. in hunc prope modum scriptu reliquit : Aer quidem optime teperatus &clarus, qui nihil proriri adminii est alieni materiae, quae tota substatia spiritus
teperaturae contraria sit, sanitate no e scit tm, sed et conseruat.Contrarius vero, effectus producit cotrarios. Verunt
quo predictorum exactior habeatur notitia, sciendum est Aerem pro tueda bona valetudine duobus modis esse neces sari uina Primo quidem ob spirituu & ea loris innati refrigerationem: Deinde verb obsumidi excremeti,spiritibus ac calori imato molastiam exhibetis, expul
sue aeris euentilatione sustbeari atque extingui videmus, ita ct de spiritibus &calore innato imaginari oportet. Nisi enim per assiduam inspiratione & transpirationem calor naturalis rcfriger tur, ac quasi ventiletur, necella est spiriue H 6 tum
183쪽
turn periret: Aere. n. indiget nutriente, eonseruante,temperante,atq; depuran- te sue segregante. Nutritio ergo,cose uatio, & uperatio caloris innati fiunt paeris attractionem. Deputatio per eius dem expulsionem. Ac puriores quidem subtasiperae: arteris dilatatione, quam Greci nominant:ea.m aer friapidus attrahitur,qui vitale robur, unde spiritus qupq; animalis gignitur, excitat S recreat. A licra vero ciusdem artexis accidit contractione φυςoλην Gr ei vocant,qua certe, quod ex humorumdcustione in toto animante cotractum velut fumi, dum est excrementum , e
pellitur . Aer itaq; qui ficattrahitur, si foetidus & impurus sucrit, calorem innatum atq; spiritus corrupit. Hinc et intelligi poti facillime infici corda venenato 'aere. Quare pro tuenda bona valetudine eligedus est aer optimae essentiae, qui nihil vaporis seu halitus alieni in se admistum habeat,neq; turbidus, aut nebulosus appareat. Qui.n. talis exissit , hu'm Orci conturbat,&, ut antea et dictuna est, i m constringat. Sed sit exquisite purus ac liber, qui ex terra plana vel edita ventorum perflatu undiq; lustre tur,& cui sumi, pulueres,& nebulae admistae non sint. Et qui nec stagni, nec paludis halitu sit ipsectus, nec ex prosundo specu pessit cine auram spiret, qualisi circa
184쪽
circa σαρι- , & Hierapolin, alibique in
multis terrarum locis visitur. Nec qui ex Cloacis q urbe aut numerosium CXC citum Purgenti vitium cotraxit.Nec qui ex anu atrum,olerum, leguminum, aut
prauarum arborum putredin aut fimo coinquinatur. Nec qui ob stagnum vestamen vicinum nebulosiis est. Nec qui editis vn Mq; montibus in cauo loco,itaue vaIle coclusius nultu recipit perflatu. Suffocans.ri palma; est,sinulis et,qui in domib.quibusda est incIosiis, in quibus ob putredine,& perflatus defectum, plurimus aceruatur siqualor ac situs. Proin omni plane aetati noxius est,&vi diis que admudum & quilibet inclusus.1 6. de canit te tuenda.In pestilente in ambientias tuis e,ob generaliorum putrefactet penu nesusius Guciarentior existit: unde per id in domi manere, fenestrasn oc
cludere oportet, ne qua resides 2 I
grediatur. Quod si cui in eas an ei
duae. ido; fiat a sole iam aliquot hor Vrto. Glorin.Solis citius uru '
inq; crassitudinem eius attenuat. Ad pytiremum vero cauedum et ne vel m dimum quidena aeria qualitatib.siuit ti
185쪽
lrigiditate, humiditate,& siccitate,excedat. Si vero talis loco habitationis nostrae natura defecerit, arte nc stra moliodum erit,ut qualem esse cxpedit, praeparetur. Id aut qua ratione fieri possit,Galenus lib.9. metho. imeden. ca.i . & Aui
copiose admodum docent. De nimia vini ρος- tione. cap. X Q
S I nocturna tibi noceat potatio vini, Hoc tu mane bibas iterum,& suc
rit medicina. Praeceptuni hoc loco de iis traditue qui mane ob pridianum vini potu qgr tant: nempe ut tum quoq; ipsis paulli viani propinetur. Porio largior vini inviatatio,quae ultra 4 satis ethiae multa noctem Producitur, ebrietatem nonnunus epe utim matutinam,aliqn vero immodicam et corporis excalfactionem suscitare solet.Siquide excalfactionem, maximus error est, id mane repetere: nam
perinde hoe esidi , ac si igni adderenoleoq; incendi si restringueres.Si ebri
tatem cum nausea quada, nihil incommodauerit,si et paulu eius mane propinet. Sic. n. iacile vomitus eliciet,vctriculusq; a bile, & pituita, csterisque prauis ac vitiosis humorib. sibus grauatus
186쪽
suri, exonerabit, adeoq; crapula quu oleius noxa discutietur. Uomitum.n.pra stare iuuamentum, ut stomachus a materi ebus humoralibus evacuetur, autor 'est Avicenna. . I . c. I 3.probatq; VOmi -
tum bis fieri in mense continuis duobus diebus, ex aut horitate Hippocratis in libro de diaeta salubri, & in libro de in somnijs,nimirum ut secundus dies pri
ris vomitus reliquias extrudat. Ide . I. doct.2.c. 8. non parum emolumenti ex
eo consecuturum adserit, si quis semel in mense inebrietur: quo videlicet per
ebrietate vomitus excite rivi qui vi xime ab egritudinibus chronicis, hoc est,tongis ac malis tueri queat. Sed Rab a. bi Moses Tract. .ad Solianum Babilo- tniae hanc sententiam ceu erroneans ijt lconuellit verbis: Nocet,inquies, ebri os ors,& maxime assidua. Errauit ergo
qui csse putauit utilem ebrietatem tamet inmensae. Quin eadem et a Gulielmo Placentino lib.I.c. 8. de curatione . morborum, S a Gordonio particul. 2.
Lilij,c. ΣΙ. & a Valesco libr. 1. Philoni j c. 8.redarguitur, 'et quibus praeseruari, curari melius esse videatur. De vomitu plura infra c. Io 7. Si quis ex nocturna vini potatione , propterea q, bibere iulud non consueuerit oblςditur, huic demanar, quo adsuescat, idem propina dem est:sic. u.fiet, ut ex vini sumptione
187쪽
minorem laesionem sentiat.Nam a consueto,ut est apud Hippocratem libr. Σ.aphor. s o. minor fit let fio,Si vero nocturnam vini potationem , manc sitis exci-- piat, ea mendosa est,& curatur quidemiamptione vini sed magis in aquar. Caeterum minime ignorandum hoe loco, ab assidua & quotid lana ebrietate summopere olbus tam firmum,si imbecille cerubrum habentibus, eX aequo caue dum esse . Frequens siquidem ebrietas,
na testatur, sex morboru genera in humanis corporibus excitat. Primo naq; iecoris est, bonii habitum binia- dissoluit. Vinii n. immoderatius sumtis ineom ptii mn ..ia. die, vel resoluit atq; debilitat, adeo ut iacultatem amittat sangui sta, & am sas humiditates υδρωπα essicientes pronnguine generet.Vel hepar ipsum unatum humoribus eius adurit: e sane rem magna ex parte sequi solet, vel λ o' - , quq est Arabu lepra,vel mania. Deinde assi)ua fumorum e vino subi tione bonam et cerebri constitutiqnem
4estruit: Calidum quidem phrenitidi,
aut maniae, frigidum vero epilepse, istharoo apoplexiae, aut caro Arabibus Subeth appellato, obnoxium, reddens. Tertio loco neruoru imbecillitas continuatam vini perpotationem sequitur, atque
188쪽
atquc inde sane aceidit ut bibacibus &frequenter inebriari solitis, caput, manus, ac reliqua membra prope ola tr
mula efficiantur, ido; non tio in senio, cuius maxime proprisi hoc vitium est,
sed in cruda quoq; viridiq; senecta, dc qiaque et in iuuentute. Quarto, frigida
neruis vitia,nepe conuulsionem, ac paralysin adducit . Vbi.n .immoderatius sumitur Vinum, ut quod calida habeat temperaturam, facilitare eos replerem let. Talis si quidem natura prompte ora subintrat, praeserrim quum non admo dum crassam substa litia habuerit. Sub stiriatiae igitur copia vinum neruis haec adfert mala, Galeno comment s. lib. apholisinor tesse. Vinum et frequenter in ventriculo aceessit, unde non mini mu Isduntur nerui. Ex defcctu pr terea concoctionis vinum saepe conuertit vel in crudas atque aquosas humiditates
quibue laxati nerui resoluuntur, vel in . frigidos, crassos, Sc glutinois succo quibus ijde obstructi aut distenduntur, ut c5trahuntur. Quinto, Apoplexiani procreat 3 pituitoso. n.hoc est, stigido , crasib,lentoq; humore, quem l pis tr ctatu generat, adeo principalissimos cerebri ventriculos una vice de cumulatim
replet, vi su bito oes corporis particulae motu sintv I ac sensu destituantur,Sexto vero repentina saepe mortem adfert: l eis
189쪽
eis. n. spirationis vini,vel inde generat 'iaum humiditatu multitudine vehementer coarctatis atq; impeditis,ebrius ster irendo & dormiendo suffocatur. Hic ora
Galenus et libr. 3. de temperamentis, in eum seribens modum confirmat: Vinum,inquit, no semper animal calfacit, aeque ut nec oleum flamam acendit, tametsi aptissimum est ignis nutrimetum. Imo si imbecillae & exigus flamme conDrtim multum oleum inlaudas,sustis cabis cam,prorsusq; extingues Potis,si a scbis, Sic igitur & vinum, ubi plus bibitur, ut vinci possit, tiri abest ut an malcalfaciat, ut et frigidiora vitia gignat,
GrFi Caros,& eomata vocamus,& neruorum resolutio, & comitiales morbi,& conuulsiones,& tetani immodicum rini potu comitatur quom unumquodq;
frigidum est vitiu.Ηqc ille. Quanil vero a nobis hactenus dicta mala vino immoderatius sumpto accepta serenda sunr, non parum in conserre existimandu est, fi modice bibatur.Avicenna loco supraeitato quinq; cius:recenset comoda.Primo namq; calore & shbtilitate substan tip, tum conuenienti quoq;& occulta proprietate facile efficit ciborii, quibus permiscetur, in ola mebra distributio nu: Vnde elegantissime ab Hippocrate . in libro de alimento οπματης τροφης, hoc
190쪽
hoe est, alimenti vehiculsi nuncupatur, Idq; merito sane: neq;. n. ex ventriculo in venas,quq sunt in hepate multae & angustae,ssiccus facile transimitti possiet,nin alius ei tenuis & aquosus humor tanquam vehiculum,pei mi sceretur. Deinde eade et ratione phlegma incidit atq; resolii it meatuu obstructiones aperit, adeoq; natura ipsam ad excretione in eitat. Tertio flava bile per urina, sudo- Te,excrementa,& transpiratione insensibile, λον πισΘησει διαπνοήν Grdici vocant, expellit idq; intelligendum maxime devino tenui,subrubeo, siue albo, per natura debili, vel abunde diluisto. Potentia. n.fatra bile augent potius,
et expellunt,q, insita quada vi in ea Dei te comutentur,& hepar,Vltra e satis est, calfaciant. Quarto atra bile,quae crassa di tardi motus citi per proprios meatus ab hepate ad splenem, & a siplene ad os
ventriculi nullo negocio deducit , eandem'; e corpore tande una cum sicibus exigit. Quinetiam melancholi e noxas sebstantia,temperamento, Sc estectibus suis contrariis reprimit attollit.Melancholia siquidem tristitia, timore, pusillanimitate, α auaritiam vinum vero laetitia,audacia magnanimitate,& liberalitate parit. in into medetur Oibus ni
dis seu specieb. lassitudinis, nisi multa extranea caliditas ipfis c5iuncta fuerit spiritus