De conseruanda bona valetudine, opusculum Scholae Salernitanae, ad regem Angliae, cum Arnoldi Nouicomensis, ... enarrationibus vtilissimis, nouissime recognitis & auctis per Ioannem Curionem. ..

발행: 1573년

분량: 628페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

DE CONSERVANDA

admodum coiriment-39. II b. 3. derat . in morb.acui.Galenus docet, iap te natura neruos offendit, idq; sane cxpcrimentum testatur, & demostrat ratio.

Nempe exangues sunt& ideo frigidi s

etleq; ab ijs: qui rese erant simul & toenues habent partes,assiciuntur medic mentis: Laeduntur prSterea & a reliquis perstigerantibus omnibus:sed shbstatia, aceti,s tenuium est partium, in eorum. mergitur profundum : atq; in oes ita is rumpit partes, ut ne minimum quidem eis illisum maneat: Sic igitur acetu neruosos offendit partes. Ventriculus a tem neruosus est. Ergo, &c. S A C v N D A , Ut sit clara: turbida.n

pinguat quide, sed urinarum meatus obstruit, atque ob id calculosis pluri-nru nocet, flatus Signit,dissicile atque breue spiratione essicit. , & pituitam auget. Τ E R T I A , ut sit cocta ex bonis, ac validis,& minime corruptis granis,nepe

ex optimo hordeo' triticor vel auena, quanto-n.grana meliora suerint, tantoti meliorem inde humore gigni par esti

V AR Τ A, ut sit bene ac perfecte cocia. H .n meliux concoquitur,ct naturae conuenientior existito Male vero cocta , ventris inflationes , tormina , &colicos cruciatus generat.

V I N T A , Ut sit vetus,& a tacibus aerurbata. Recens.n.pretera st iisdem malis,

212쪽

malis, quibus male cocta obnoxia est, stranguriam ct facit. Plura infra cap. G. De Uucem istae. Caput. XVI I I.

E qua potetur , 'stodiachus

non inde gravetur.

. Hic unicum de cerui iis usu precerptum traditur, nempe ut modice sit,atur, neq; ea stomachus prSgravetur, vu

ebrietas concilietur. Ebrietas. n. CX cer-

uisia e vino deterior est, & diutius per durat, crassior, concoctuq; dissicili sit si vinum. Fumi namque crassiores inde ad caput eleuantur,il ex 'ino: quare tardius et discutiuntur. Ex quo sane loco sequitur et,in principio prandi j vel coena potu a ceruilia utilius, si a vino. inchoari, Ventriculus etenim ante cibi tuq itionem vacuus & nutrimenti indigii e proximis haud dubie visceribus attraxit. Illa vero, ut copiose ad modia lib.3. desacul. natu. c. I 3.Galenus dόcet, nisil preter supersultates excrςmenta reis tribuisse certum est: quod fit, ut stupe fultatibus iam atq; excrementis abutast det . Que certe potissima causa est, cur in maxima fame Medici consillant, ut te cibi silmptione vomitus eliciatui; quo nimirum superfluitates lillae a ve triculo attractet euacuentur prius, minimeq; csi misceantur. Si igitur in principio mensae biberetur vinum, quoi a natura

213쪽

DE CONSERVANDA

natura precipue delectatur,qiiodi l; aurdissime ab ea q visceribus inest, trahen di vi rapitur: superfluitates a ventriculo pttractae una cana vino in ola statim coxporis membra non sine sanitatis dispendio distraherentur. Atq; ob hoc fortas sis Ioannes Mallistus de Gradi. cosilio sto non in princitio solum mense sed ire maxima quoq; siti,& post quamlibet

actionem fortem ac vehementem a vitano abstinendum censet:quippe quod ita sumptum incoctum adhuc ac crudit adheruos facile penetret,atq; inibi in ac tum commutetur. Certi ista Vero utpote crassior, & ad eoncoctione pertinatior, non ta avide rapit: quare ab ea potus in principio pradii vel coene utilius inchoatur ceruisia humores et orificio stoma-hhi incidet es abluit, & sitim, q ex nimia. vini potatione timet, plerea & qualibet alia mendosam, coercet ac reprimit.. Quin Ῥictus ratio quolibet anni tempora 'Hii. Caput. XIX.

1 Emporibus veris modicum

: prandere iuberis, si Sed calor aestatis dapibus nocet

immoderatiSP

Autumni fritctus caueas ne sint

tibi luctus

214쪽

VALETUDINE. 8

De mensa sume , quantum vis tempore brum s.

Hic pro singulis anni teporibus conueniens iustituitur victus ratio. Et priamo quidem de Vere aFitur. Verno siquidem ipe modice eradendum est,id est, paulum cibo demedii ad ijciendumq; potioni , Cornelio Celso lib. I .cap. 3.S

Avicenna. 2. I. doct. a. c. f. testibus. Hye

me. n.ob ipis gulositate exercitis prauitatem,& resolutionis prohibitione humores crudi maximeque phlegmatici exlpis proportione generati in interioribus corporis ob ambientis aeris frigidiatatem , siue ἀντιπερἱς ουσιν adunantur. ver aut superueniens illos eliquat per totum corpus diffundit. Quare natura per id tempus plurimum circa illorum cococtionem occupata est. Si itaq; in vere magna daretur cibi copia,natura impedita e pridictorsi humoru co coctione diuerteretur, utpote humori-biis,& magna ciborum copia plus equo grauatatvnde relictis in corpore hum

.res erudi & incocti facile in membrWm aliquod decumbentes qgritudine inducerent . Quare summopere cauendum

est, ut id temporis cibo nonnihil dem tur. Ciborum. n. diminutio ob egritudinibus veris maxime preseruat, Avicena

ibidem teste. Et hoc quidem de adulto

215쪽

Aestaris

I DE CONSERVANDA

Et extremo vere telligedum. Nolitrio

enim hyemi adsimilat, unde vi byli is

ritu per id tempus cibus administra dus est. Intelligendum item de corpor ocrudis & phlegmaticis humoribus re faex to. Corpore namq, in humoribus temperato cibus iuxta coloris innati, atq; eius,quae a corpore si resolutionis pro portione exhibendus est: ablata.n. causa est diminutionis cibi.V nde Hippocrates lib.r .apho. I s .Ventres hyeme & VC- re natura calidissimi sunt, & somni lorigissimi: quare per ea tempora alimcnt copiosiora sulit exhibenda. Etenim luccalor innatus plurimus est , unde di pluribus egent alimentis. Sh cvNDo , de aestate nempe stimmoderata cibi sumptio aestate noceat. Siquidem virtus concotrix tunc debμlis existio Calor. n.innatus, qui OIum operum naturalium causa est,PP extrinsecus circumstantis coloris excessum,adsibi amnem extra protenditur , atq; itaeontingit ditatui ac dissipari eius subis stantiam ob hoc igitur debilior redditur,si ut multum cibum conficere queat. Galen.comment. I s . lib. I .apho.Vbi m Inime in silentio pretercundum est, ob maxima humiditatu corporis tam sub stantialem nutrimentalium, qui per statem fieri solet,dimatione,plurimum quide ac crassius alimentu exhibedum. 1 esse,

216쪽

r VALETUDINE. Og

virtus concoctioni sufficeret;

Tum Cum uno eodem; tpe multu comficere non sussciat paru de eo ac sqpius

exhibendum est.Idst comment. 17. lib. 'et .aphor. Galenus ijs significavit verbis: Aestiuo quide tPe, quantu ad ipis r tione attinet, lapius pauca danda sint,& pluri eget adiectione, ut qui sunt

dissoluti, & vires habeant imbecilles. Idem Cornelius Celsus libr. I. capit. 3.se scribens confirmat: Aestate visspius cibo utendum,sic exiguo est. Quane v ro cibo nonnihil per istate demendum est.potioni in adijciendum O. Maximas uide tum fit dissatio & exiccatio cor poris,& calor humidum loge exuporat, inde maior et sitis exorat. Elixis itaq;.srigidisi cibis, ac potione tum multa, cum diluta tendum. Vinum vero purum ac vinosum, ut quod iacile infaminetur, & violento estu vehementem calorem incendat, vitandum. TERTIO, de Autuno: ut, sin eo a pomis ac citeris autumnalibus fructi-lbus, nimirum vitis,perscis ficu bus,& λmilibus abstineatur vel parce salte dei ipsis asstimatur,ob ebullitionem.n.si corpore& humoribus faciunt, anguine nimis suidum S putrefactioni accoram dii generant,idq; maxime in ventriculo, impuro & corporibus ino iustis,qualia per autumauni sepius Occurrui: qua'.

217쪽

DE CONSERVANDA .

ob id ct malis corripiuntur sgritudinis bus, cuiusmodi habentur imprimis variole,morbilli,& pestilentes. Quod pablam et Paulus Acgineta libr.I .c.s3.ita scribens attestatur: Poma in autumno astatim assumere noxiu cst, Yt quae non copia tna obsint, verumetiam vitiosos procreet humores & inflationes.Etenim pr stantissima,nempeiicus & uuaefatus pariunt corrunipitintq; cibos, nisi ante alios presumatur , ita vero neq; inflant neq; corrupunt. Clterum qua exactior victus ratio per autumnum habeatur, unice hoc oibus,qui sanitatis tuendς curam susceperint, cauedum est, quemadmodum libr. . ad Alman. c. 26. Rhazuspi scipit, ne famem vel stim patiantur, vel cibo una liora repleantur,vel aqua. Vinum aut bibedum est paulo liberius, non in immodice, ceu in state, dilu-nim: nem pe ut corpus humectet , a calorem reprimat. Quod.n.aqua immodice temperatum est, calorem obisidit, inflationes ac inde colicos cruciatrix procreat. Minus et eius si per sitateni tamendum est. Siquidem natura tunc im-ihecillior existit, si ut magnam vini copia concoquere queat.Sunt apud Gai

num id libro de cibis boni & mali idei,

C. Dpuiserrima quqdam ac utilissima deho is fructib. praecepta, quem sanC

Iocu,quia valde eruditus est,hic integra

218쪽

I VALETUDINE.

metris,architectonis,auronomiae,ari

meticologistices studij, plurimu valuit.

Maximeq; oibus, quibus erat notus,ob ipsius iustitiam, modestia, bonitatem,ut quiuis ex philsophus, admirationi suit. Is cum puer ipse adhuc est em,eam mihi victus rationem instituit, ut nullis per id tepus obnoxius morbis vixerim. Vbi vero adolescentiani sium ingressus, ille in agrum rei rusticae s hidiosus concessit,

ego verb doctrinae studijs ardentius, ilcaeteri condiscipuli die noctuque operam daba. Sed cum per totu id tempus,quod

vocant,horsis,hoc est tempor1rijs vel sugacibus fructibus una aequat,bus meis uberius usus essem,adueneniente autuno,acuto morbo correptus sum,

venamq; incidere opus fuit. Cumque e go in urbem pater reuerteretur, ad me obiurgandum se conuertit,eiusq; gen ris victus admonuit,quo codem suadente,vsiis antea sueram, utq; ab illo imp sterum minime discedere vitaremq ; s dalium incontinentium consuetudinem pxscepit.Tum sequenti et anno operam curamq; adhibuit ut sobrie vivere, atq; horeos fructus cum moderatione gustat rem. Atq; ita in eo anno qui erat aetatis meae undeuicessimus, incolumis vixi. Sed cum altero deinde anno pater eX-

cessisset e vita,ipsaeq; una cum eiusdem

I s aetatis

219쪽

, DE CONSERVANDA

aetatis amicis operae fructus ad satieta

tem sumerem, in egritudinem superiori consimilem incidi,vt tunc quoq; sanguinis misitone opus esset, Deinde vero vel singulis annis, vel alternis nonunquam, ad octauum usq; & vicesimu annii mo bo aliquo laborabam. Cumq; tunc ipis periculum esset, ne ea pars mihi, qua I cur septo trasuerso annexu est , abcessu corriperetur ab esu horaeoru olum mihieenitus abstinendum proposui exceptisticubus uuisq; oino maturis quas neq; intemperanter ut antea sed cum mod ratione sumeba. Qua sane victus rationem,cum quidam ex sodalibus natu me duobus annis maior comprobaret, cure ambo adhibuimus, ut exerceremur, crudita tesq; oino vitaremus,ob idq; ad hanc usq; diem multos iam annos,incolumes viximus. Reliqui quoq; ex amicis , qtu me hortante exercitatione usi sunt,moderateqs cibum siti mpserunt,r .ete oes semper valucrunt, sed alij, quidem a quinto ia&vicesimo, alij ab aliquato paucioribus annis, v t cuiq;.f.pen. ι suasu fuit,horraeos fructus cibosq; alios

mali succi vitari oportere. Haec illae. mn ARTO , de hyeme: Hyberno s..

ei. ste, quantu volumus, hoc est, plus quam caeteris teporib.edendu est. Quod Galeat Et testimonio consa matur, qui com- iinent.

220쪽

Hybcmorpe invita quidem danda sunt

robur virium,sed raro, quia non Val. de muIta indigent adiectione Iaboran-.tes,ut sibus non multa fiat evacuatio. Et

is quidem est, quia calor innatus hy , me intensior est,in quia unitus, tu quia . Corroboratus, διαπιν αὐτιπερωασιν, id est, iuxta positione sui contrarii, nempe aeris frigidi corpora ambientis. De qua plura Aristoteles lib. I .cia r. ἴκετεωρ γων. Sed hoc veritatem habet in robuitis & corpulentis, no aut in raris & d bilibus.In his. n.intensium hyemis frigus

non modo non corroborat calorem i

natum, sed magis debilitat. Qudd vero hybernotri calor plurimus fit, innuit

Hyppoe. aphorim. I s. libr. r. Ventres Ityeme & vere natura calidi si imi sunt, i&somni longissimi: quare per ea tempo ara alimenta copiosiora sunt exhibenda. Etenim tuc calor innatus plurimus est,

unde es pluribus egent alimentis uae 'quidem & crassiora & concoetu diffici- Iiora exhibere licet, eo quod calor into sior sit. Vino aut utendum est tum mera libre, tum rubicondsore. Quanquam vero in hyeme ob mbur caloris innati& sortitudine virtutis concoctricis. cibi crassiores ad densiores coueniunt, quia in tunc inis ob phlegmatis abundantia

SEARCH

MENU NAVIGATION