장음표시 사용
151쪽
tiam identicos , ut definiendo ho inunem dicat homo af Anima quod ostia omo maxime errat. Secunia aest quod debet conuerti cum suo deinfinito,ita ut no debeat nec magis, nec minus late patere, sic omnes Defini- tiones , quae alijs rebus conueniunt a Definito reprobantur . Terti est , quod non debet esse diminutet Nec continere aliquid superfui , sed ita rem explicet ut nihil deficiat , enihil excedat , Sic errant, qui dei, ni unt per genus remotum, ter Differentiam ultimam Ed per additionem alicuius superfili. - Duobus modis potest inuem
gi stari cuiuscunque ei Definitio , pet
ρ diuision m scilicet δε per collectior με fri Per diuisionem sc inuesuga tur definitio hominis . . Vidi-D ηιο mus primo sine dubio hominem ' non inhaereis alteri subiecto sed per seipsum subsistere , Subsistere est esse substantiae . Accipiamus ergopi imo Ioco Genus supremum substantiae, quod omnes plane substantiae specla complectitur dicantusque primo homo est substantia deinde quia substantiarum quaedaret a sunt corporis expertes, ut Intelligentiae quaedam corporeae, anter quas , cum sit homo possumus daee-ie hominem esse substantiam Oro. ream, sed quia substantiae Corpo- geae
152쪽
1 eae aliae vivunt, aliae non Io cum Iomo vivat, addamus viventem . Vinenatum aliquae non sentiunt, ut
Plantae , de herbae aliquae natiunt, ut isomo ideo addamus sentientem.
sintelligunt, ratiocinantur salia novi icimtichonii nem intelligere, ratiocinari ιν experientia docet,
ergo eaddimus rationalem atque ideo dicam hominem esse substantiam ias Corpoream, Viventem sensitivam, rationalem in autem tota haec oratio breuiter fiat, concludi poterit duobus tantum terminis dicendo homo est animal rational , nam in animali comprehendunt Omnia alia genera superiora , cui si adda- .mus differentiam propriam hominis id est constitutivum speciei hyimanae,
quae est Disserentia generis Anima. lis, quae di fierentia erit rationalitas, habebis integram, perfectam ho minis Definitionem . Per collectionem vero opposito Pa eormodo procedendum est, nam ab in udriouεfimis facilius progredimur ad superiora , seu a minus uniuersalibus ad uniuersaliora hoc modo. Si velis scire defitutionen hominis , videndum est, in quo omnes homines conueniunt inter se, in quantum homines , quod sine dubio erit proprium hominis, si s liniri accide inale vel
153쪽
sdifieientia constitutiva hominis siquid essentiale sit. Postea viden Mam in quos cum alijs Animalibus sonueniatu secundit quod tam homo, quam Animalia dicu tur Atii realia , quod fuit quid essentiale sine dubio erit Genus , cum conue- cuiat pluribus speciebus;&ita habebimiis definitionem hominis . Item
si velim Definitionem Animalis videridunt, in quo conueniunt i in ET
se omnia Animalii vitalia sunt rDeinde quid commune proximiam stabeat cum alijs rebus, quae non s sint Animalia,& se habebimus Ge- Mus proximum, de Differentiam Propriam , adeoque definitionem scrfectam . Ex his duobus modis inuestigandi definitionem c Securi duces acutior, 8tio ad anu stigandiim Genus. Primus auten est aptior ad exactam Definitionem, accommodatior ad ordinem Disciplinarum, adeoque magis scientifica definitio. -i si Definitum quod explicatur per Definitionem , est prima operatio confusa, quia noli distinguit partes; sed Definitio est prima operatio In tellectus distinia , clara Definisti. Cum non quodcumque possit vera is rigo rosa definitione definiri, ideo definitum rigorose definiendum . Primo debet esse unum sim-
154쪽
Philis huum XL. Iolpliciter,adeoqii Analoga, aequi auoca, non postunt definiri secundum ' q inessentia, sed solum secundum nomeno ' Secundo dubet esse Uniuersale quia
explicat essentiam , singularia con tinent essentiam is non sunt essentit Tertio ut habeam rationen d ciei ii mete vel subalternae adeo- ue genu supremum non potest de .s niti, quia non habet aliud ge ius suprale is quando definitur , de--finitur secundo intentionaliter non primo intentionaliter . Qualto tittens reale, quia solum ens reale Proprie habet essentiam, adeoque
quocumque assirmatus vel negetur Definitio assirmatur, vel negatur etiam Definitum M e contra , quidquid affrmatur, vel negatur de Definito assirmatur, vel negatur er
tians decipia definitione,& hoc pro Idὸm da uenit ex Gula supraposita idest His
quod debeat conuerti Definitio cuna Dθέ- suo Definito, quod aliterion O nitam otest cos tingere, cum sit idem reali ter, refinitio, me finitum scilicet Definitio sit cognitio distincta, di clara rei , Definitum vero o Per eam M'i consube . Hiis mitio ea dem co- dem cognitione, qua cognoscitur uitione disti uete Desinitio hominis V. G. cognos is 3 sci tu
155쪽
hor Philosophi eum XXI. scilicet Genus quod est Ammal δε
differentia , que est rationalitas, Co gnoscitur confuse Dcfinitum, scilicet homo x nam Species continetur sub Genere, Genus quod est to tum continet definitum, pars , sed non potest cognosci totum quin a cognoscantur per eandem cogniti nem saltem confuse partes infe- Iioia . Totum enim non est fine partibus imo nihiι aliud es quam partem unitae vi infra vicubinius ergo per ean clam copnitionem, Perquam cognoscitur Astuine totu,COωgnoscuntur saltem consas partes . Eadem enim cogn io,quae zzPa st: coulmat Quod est totum, eadem terminatur etiam in ratiouale. Oror, rationales, nam ista sunt membria, diuidentia gradum Aniurati p. D I- Hinc habetui solutio celeberitia
cretiit mae aesti otiis de primo cognito qlii . scilicet prius cognoldatur .gradus mayis niue a s, vel mi, nus Uniuersalis intelligendo hic nota ne uniuersalis . non viatilersale formaliter,sed fundamentaliter scili- ., et gyasius illos acceptos reali er,qui Umμ η eum concipi possititit comunes plaribus, licet sint fi parte rei in aliquo singulari dicuntur nitiersales fundamentaliter adeoque realiter gulares Gingulare enim est Id quousiognoscitur, quoniam Intellectus. sequi
156쪽
Cent tiquἰω XXI. roysequitur in sua prima cognitione a singuία cognationem originagiam sensulun , a tri- qui solum singulare percipiunt, Mia σκlicet pueri videantur non cognosce gnosia re singulare , cum appellene omne tu, homines Patres; attamen cogno-stunt singui uigetatum, sed non dispinguia proprium Patrem , sicut O ς' agnus recens natus sequitur quamli
hct ovi ni, ut Matrem , tamen o.
in agno cum non detur Intellectui, Obi eae neque datur. Universales, ideoquc prima cognitio etiam Intellecius des eudenter:a sensibus est circa lingua are, 'uando Aristoteles dicit s.
Meth. c. I. secundum rationem I,
Vniuersalia, esse cognita Itor a secundum vero sensum sngularia. intellipitur de cognitione scienti as
quae circa uniuersale versatur , non de cognitione confusa Moriginam sensuum, quae singulare pertingit , Quamuis, .ex gradibus qui, realiter singulares, Ma parte ei sunto ille, qui pluribiis comunis Dis
concipi potest, distinctius cognosca pereantur per eandem cognitionem, per demiso quam confusius, cognoscitur illatas uuitii qui non ita munis Et ratio est ne gra- quia quaudo cognoscitur aliquod a dus m longe mouer V ω certo perico ris, gnitione distinctam cognoscitur ut minuν Animal per eamdem cognitio Vniuerinem cum nesciat distinguere quod
157쪽
nam Animalis rationale ne, vel in nihil e coetnoscit per eandem co gnitione contuse inseriora idest gra - dus minus viam ei sales ergo Per. . eandem cognitionem cognoscitur uterque gradus, sed magis uniue
falis distincte,minus uniuersalisis gis consuis ut patet. Mihi bitur vi- detur iussatoria illa quaestio , in is
qua quae tu quid pi ius cognosca- tur gradus ite ma is niuei salis, vel minus uniuersalis, eum per eandem cogitidionem ut dixi cgnoscatur veterque -- --a es a res ouod cognoscatur Μ terqn, gradu rere,,dem gnitionen licet, non eadem
elaritate, id 'tur manifestum non solum ex supradictis, verum etiam, quia gradus magis uniuersalis est totum, minus muersalis est, Ali a para, sed per eandem cognitionem, rasis per quam cognostitur ostiumcognoscuntur aliquo modo parte , ergo frui ridicitur quid prius &poste eius cognoscathir, sed non frustra - quid clari iis , confusus, nam licet sit confusio respectu rationis expressae Animalis, ideoque ad ci riorem cognitionem sit necessaria 1 cognitio superioris per quod des nlatur adhuc tamen est clarior spectu inferiorum in quanim illa cert,confundit 3:nam Animal quod cognoscitur per sensibilitatem ,
158쪽
Centiisqώμm XXI, et ros motum , confundit, Lationalia , irrationalia , quae sunt partes , Diembra diiudentia animalis Haec dicta in de primo co- Anito latione pο enae quintus verianti prius circa sugulare, Circa gradus modo supra explicato . Ratione vero obiecti in se aliud est . Dotius nobis , aluid notius natura resti η
Notius nobis cit, quod ma is ''
sensibile Notius natura dicitur Quod est prius altero,causa , vel a 'Ilo modo. attameit idem realiter po
sua notius, nam Coelum huiusmodi est respectu influxus, quo niam est magis sensibilet Coelum quam influxus, tamen Coelum causa influxus io Insuper ad quamcun iue C R. o. pgnitionem babedam requiritur prae , ia1eluia obiectiva ipsius qbiecti reipς' Moitioctu potentiae 'gnoscitiuae is non susicit quod obiectum sit praesens
Draesentia essentiali , nam Deus habet praesentialitatem sentialem in nostro Intellectu , sed quia non habet praeseini alitatem ψbiectulania. O ny ognoscitur intuitiue ab Ιntellectu rata etiam quia anima est Baagis praesens sibi ipsi praesenti alit te essentiali, non obiectiva quana habent eius passiones , ideo passa o-
ne prius cognoscuntur quam ipsa
159쪽
nam Animal ut rationale ne, vel hinni bile eosnostit per eandem co snitione contiise inseriora idest gra . - .r dus minu uniuersales, ergo per . . eandem ogiaitionem cognoscitur uterque gradus, sed magis uniue salis distriactetminus uniuersalirem Qti is consuis, patet. Mihi igitur videtiir frustatoria illa quaestio , in . qua quaermi quidimus cognost tur gradus ne masis niuei salis, vel minus uniuersalis,eum per .andem cogntrionem vim dixi, cgnoscatliruterque visis non hae Nares quod cognoscatur uteiqne gradus rere idem ogniti Mόm lacer Mon eadem
elaritate vidctur anilestiim non solum ex supradictis, verum etiam, quia gradus magis uniuersalis est totum, minus materia is est, Ali a pars, sed per e,ndem cognitionem, ratis per quam cognostitur diu cognoscuntur aliquo modo parte , ergo multa dicitur quid prius a& postst eius cognoscudilr, sed non frustra quid clarius confusus, nam alicet sit confusio respectu rationas expressae Animalis, ideoque ad cla- riorem cornitionem sit necessaria cognitio superioris , per quod dem latur adhuc tamen est clarior respectu institorum in quanim illa
cert,confundit 3:nam Ahimal quod cognoscitur per sensibilitatem ,
160쪽
Centilarurum XXI. motum , confundit, Lationalia , irrationalia , quae fiant partes , niembr diuideritia animalis PHaec dicta sunt de primo cognito ratione potenae silao iti hae versa uti prius circa sugulat &circa gradus modo supra explicato. Ratione vero obiecti in se aliud et t. . notius nobis .aluid notius natura, sit η Notitis nobiscit, quod mao is est 'sensibileri Notius natura dicitur 3 tηrouod est prius altero, causa , vel a
Ilo modo. attamei .em realiter po test the notius uultis, & natura
sua notius, nam Coelum huiusmodi est respectui ita fluo uc, quo niam est magis sepsibilet Coelum quam influxus, tamen Coelum causa influxus ii Insuper ad quamcun iue usignitionem babellam reguli itur prae id a sentia obiectiva ipsius Q biecti reipς nitioctu potentiae cos noscitiuae ' non susicit quod obiectum sit purseus
Draesentia essentiali, nam Deus habet praesentialitatem Essentialena in nostro Intellectu , sed quia noni Let praeseiritalitatem ubiectivam , ic o ny ognoscitur intuitiue ab Ιntellectit ita etiam quia anima est Ba agis praesens sibi ipsi praesenti alit te esse illi ali, non obiectiva quani habent eius passiones , ideo passione prius cognoscuntur quam ipsa