장음표시 사용
351쪽
tas , quae requirit ut eadem entitas secundum illam rationem, ecundum quam est eausa etiam causetur Nequo i 3 Neque dicas cum Suarea in ea. Τ m. I. in tertia partem disp. I.q.6.
quod saltem datur mutua a Gnorata luas tu causa morali, merito. m. ria ut sine de Arma vi Miles vincat hostem tunc Victoria est causa acquisitionis armorum do oui stio armurum est etapsa victor, Ratio Quoniam si daretur mutua causali-ras in causis meritorijs duo grauiL. , sima sequerentiix absurda Primum est quod principium meriti caderet sub merito acquisitio enim i motu
eo principium meriti, sed acquisitis
armorum caderet u Pictori a quatest meritum ergo c. Alterum es quod exilientia rei ordinaretur ad ipsam ex stentiam habendam, nam stram ij consecutio expeteretus tactis quani finis deberent prius poni omnia media idest omnia principia meritoria hic& nunc necessario requisita ad consecutio nem praemi ,
sed inter alia media est ipsa praemi,
Consecutio cum medium ad consequenda Arma fit Victoria. me s. ἡ. Mium ad yictstriam sit consecutio, armorum ergo idem effet mediu in
ginti id stissum . Vt tollantur itaque
qm a Iia 4 fimilia absurda debet reperiri causa producens duos effectus
352쪽
fimultaneos; at in casis proposito est usus armorum qui causa vi- ctoriamin victoria est causa acquisitionis armotum non vero usus armorum. Videatur Vasque in . Partem disp. i. C s. Emtia, de Lugo de Incar. disp. s. vis i meque dicas tandem commu- niter eum omnibus quod detur mu ' Ptua causalitas inter causas extiteri giem, non existentem , ut intes agens, finem cum non sequatiir vlla contradictio, nam finis causat
ut cognitus non ut existens realiter
ut aliae causae, ideoque possit diciqim finis ita apprehensus causet amorem sua in amor sui causetip
sum finem in entitate, ponendo illum a parte rei . Quoniam, neque inter causas exissentem, non existentem datur mutua causalitas, amor non causat nem in esse cogniti, sed causat eum in entitate aquod enim causatur non est finis,
sed effectus)α etiam si esset finis adhuc: non daretur mutua causalitas quia bonitas ut cognita causa amorem . amor non causat bonitatem ut cognitam , sed entitatem ut existentem , cum bonitas Vt cognita ,
quae est virtus agendi finis antecedat in intentione agentis propter finem ergo non habetuY ab ipso agente.igi-taei non id, ouod causat, causatur
353쪽
cor. ex. 3 Meth ex. a. ait auidam, ad inuisem causa inuavisto eri satis bona maritudinis , O Laetabo audi voti tamen eodem modo , faho ursim illud υ principium mo is , ergo et riuoretem darii mutua Causalitas inter agens, finem, ut in exemplo proposito . Sed contra est nam quando dicit Aiuioteles la- Bor est causa bonael valetuditiis , M s T. Dona valetudo ist causa laborandi πω s. non sumit ho nam valetudinen se- m ' cundum entitatem qilia bona vale-ν-- licio in entitate non causa labo-- rem sed solum amor bonae vales.
- tudinis causat laborem imo etsi bona valetudo secundientitatem cauia saret labore, attamen labor,noninau
sat illam boua numero valetudinena, quae causet labore,sed aliam se eius Pea selieiani iam,vt pateti Iraq; sumit Alistoteles henam valetudinem scondiim totum quod dicit tuuiis , idest,& secundum bonitatem cognitam.& secundum entitatem,&nc di cuntur latoniodo ad inuaeem aliquomodo causae, bona namque valetudo secod unani partem qliam includit adest ut bonitas cognita causat labore.& labor causa bonam valetudine secundum alteram, aitem idest secundum entitatem , ergo quando Aria
354쪽
IRYlitoteles dixit quod labor fit ea Diona valetudinis, sumpsit ho nam valetudinem totam pro parte. idest pr. bona Valetudine in entitate; Et ηJliando ditio nam valetudine esse Causam laboris,non nitellexit ho nam vale adinem in eluitate ess in entita-ae Menectus non finis ea aeeepi emtam pio parte .s Misam valetudianem pro in amore, qui temni μή tus causat Iahorem. Itaque in rigore μνααnon est mutua causalitas propria in ctra rater agens, dinem , quia non idem sto. praecise quod causit causatur visa. rebit consideranti stipradicta cunia, agens caiiset non finem ut finem . S ut bonitatem cognitam , sed causee in effectum idest in entitate. v prius ut finis non causat agens sentitate sed eausatiri causalitate, MethaphOrice mouendo age as,quia mouet ipsum ut horitas cognita, causatur in entitate: poterit itaque diei absolutenullo modo dari mutuam Causalitatem quouis modo consideretur esuvir Gausa plurimas sortiturdi
uisiones, ata enim est inpotentia , quae abet; irtutem causandi sed actu non causat alia in actu quae actu exercet virtutem quam ha het, 'ac consideratio, tam est secundum entitatem causae, quam secundum modum causandi. At si consideretur secundum entitatem is sub
355쪽
si a ubdiuiditur in Imreatam,seu prima Iis ν.. V Deus , in Creatam, seu secuti. alia ut Creatura an liberam, quae po- ,.. a fatis omnibus requisitis ad agendum potest agere, miro agere, th i, mo postis omnibus reqnisitis adambulandum potest ambiilare, non ambulare Et in necessariam, quae positis omnibus requisitis aderisera agendum non potest naturaliter non ahM agere , ut it igni rejecti combubstanti citionis , sol respectu illuminationis
ιis c In substantiam, ut aqua, Minae accidens, ut frigus , seu in substa eidenta tialem, Maccidentalem vi. Sed si consideretur causa se. Ei,νum clindi: modiim causandi multipli- ditis, citer sumi potest. Alia dicitur imis Caas manens,quae causat cipiendo in senti a a causalitatem. Cenectussi, ut est Inalia tellectus dum . ntelligit Itomidum rima saltat olic. lia transeat , qua citiis, peratur in subiectum extra se, ut
His ignis dum Calefacit Mia dicitur
Da sit per se cum ex eius virtute effectus. ι per se accipit esse, intenditur ah. s. nat ira Vt ignis est causa re se calo- ,. ris . Alia per accidens, vel ratione auia ' siue dum assi quod eo AMim iungitur cauta non per se , ne iu- is at illam ad fectum, vicum musica dicitur edificare per accidens, si isue dum agit per vimitem non sibi debitam, ut cum aqua calefacit vel
356쪽
fiatione effectus, cum scilicet ad effoetum qui per se intenditur sequituralius qui non intenditur ut est inuentio Thesauri in eisostione Vineae. Alia Physica , quae per veram actio Ari. nem 4 Physcum modum producit Mys ea .ffectum. Alia moralia, haec tri Ahas liciter praecipue. Vno modo quan mistis do non per veram actionem , sed ex pacto vel exigno , vel ex alia Ceremonia habetur effictus , ut sacia meta dicuntur causae morales gra-rtiae . rationes serenitatis c. Alio modo ex libera hominum institutiore ut Chyrographum creditori traditum a debitores, ex quo dia hi toreenetur ponere effectum solutionis Tertio modo in genere moris stili , cet ex qua homo dicitur bonus, vel malus simpliciter, ut temperantia V m dicitur causa moralis quia facit simi lieiter bonum hominem tem Peratum. At istae causae moralesios .ciunt esse etiam Physicae subalterἀ . . consideratione, vi . . Chustartia hum potest esse causa hysica cognitionis debitoris de suo debito. is Alia causa dicitur mediati cum aliquod mediat inter ipsam, . , Ana
effectum , ut melius intVlligetur per media sabsequentem acceptionem , Alia scia immediata cum nidi inter ipsam. At a effectum mediet; sed haec mediatio, Immeis immediatio potest esse, vel ratione diata.
357쪽
suppositi vel ratione virtutis. Imn)evitatum itaque immediatione virtutis est quando inter passum si virtutem milia alia virtus mediat scuti ci Limmantis calefit ab igne inter quem,' manuni si inter media ae dic nurmediatum, mediatione suppositi, sed si nec aliud orpus Medi et dicitur immediatum immediatii ne suppositi, sed quia inter manum , rigilem a nulla alia virtus calefactiva mediat, ideo aici tui inani ediatum immediatione virtutis Quia vero ii ter me , Adamum mediat virtus mei parentis , ideo dicor respectu Adami mediatus mediatione virtutis , si e patet aliquod posse esse immediatum immediatione virtutis , licet sit mediatum mediatione suppositi ut patet in exemplo de manu calefacta ab igne interposito aere non iuer posita alia virtute calet actit, a
Alia Alia dicitur causa totalis , de adaqua adaequa , quae sola in suo genere
is polito cis ursu generali Dei qui
temper requiritur a producit flebum esse habat ignis respectu com- Alia bustionis. Alia partialis vel ponen-
Partia do unam partem effectus, sicut uniis hi , ct musicus producit unam partem conis quoam centu , alius aliam, sicut se ha- .i, bent plures aedificatores in constructione Domus , vel ponendo totum est clum, sed ion totaliter ut sunt
358쪽
Plures homines ad attolledum num Pondus V. G. non enim potest assignari,quae pars attollatur ab uno, n ab alio itaq; unus quisq;concur. xit ad totum effectum ad que cuiluxesint,omnes simul causa totaliter.
AElia quivocaritia producit alia
effectum in specie diuerrum , eum quis Sol V. G. produci metalia herbas a. dicioli haec dicitur continere effectum virtualiter seu eminenter . Allias alia
univoca , quae pioducit essectum 4n specie smilem is homo dum ge
nerat hominem , calor calorem c. '
haeo dicitur continere effectum formaliter. Alia dieitur principalis, uuae habet in se virtutem ex vi cuius aluitur effectus aeeipere principaliter latim esse huiusmodi est Artise et faeiens statuam . Alia instri menta. aetatis, vel naturalis , ut sunt acciden ta is a respectu substantiae, vel artifieia talis Otis effecti Artis, at quaeque agit moan virtute alterius di nullo miaba re propriam , ut malleus Drra Sse. 'Hine fitquod etiam si Creaturae sint
subordinate Deo qui est causa noria, Nos subordinate eum possit operari non μογώ- eoncurrente alio; attamen . non di facuntur simpliciter causa instrume tales, sed dicuntur etiam prineipa Creatules eum propria virtute causene es tar 'fectum, ignis enim sua virtute com non burit concurrente Deo. rumen No Ex sa
359쪽
Ex instrumentalibus Alia est coniuncta alia separata . Contuli. cia dicitur dum est unita ipsi. age uti principali , ut se habet oculus in vidente Separata dicitur dum non unita ipsi agenti principali ut
peretur uetem admodum est semen quod non. ect colla iactu corporaliter, cum planta , nec est coniunctiim per actualem influxum cum ipsa planta adhoc ut producat arborem Alia tandem causa est niuersalis cum concurrit , vel ad omnes eis Cius, ut Deus, vel ad quam plurimos effectus physicos ut Sol. Alia particularis quae vel unum solum ef- tectum, vel paucos pioducit et ignis qui, producit combustion m , separationes therogeneorum essicit et Omiae istae diuisiones, qua plurima quae possent afferri complectuntur a quatuor generibus causa rum videlicet omnes vel ad genu Sefficientis, vel finalis, vel materialis, vel formalis reducuntur , cum isti quatuor generibus nec plura , nec Pauciora dari possint . Tot enim , sunt genera causarum, quot sunt modi diuersi causandi , sed solum tot non plures , nec pauciores sunt diuersi modi causandi, nam , vel est diuersus modus causae intrinsece te extrinses. Si extrinsece Daut est id unde ri lino habetur. motus , seu
360쪽
emtus noctive est determinatum r primo ad c se, de est e aeci ciens. Aut est is, euius gratia esse ,
determinabilis, complet in Causa merialis ad quam rediicitur ianv materia inquanti, qθod
stantialiter,& determinatilii forma-elite, & in eausa formalis Dicere Aod si fici bipartire in , Causam in to a sua latstudine in duo .m Blum membrat videlicet in intriri P
seeam, vel xijinisam, vel ais, nisis do certe non habetiir sitffieions d sinta cognitio ad scientiam in ulterius restet incutiendum, Tub, diuidendum, uiu,tuplex se intrinseca , quomplex extrinseca inuis , cuius multiplicitatem, inquirimus in esse causae. Ivstrnmenta, Se condi stiones reducuntur ad illud vitiis causae cuius sunt instrumenta, de conditionea v. Ga approximatio, et calor in combustioue reducuntur ad causam malentem'. C ttio